Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Χούλιο Αντόνιο Μέγια: H δολοφονία ενός ηγέτη της Λατινικής Αμερικής [2/3]

Επι­μέ­λεια – μετά­φρα­ση: Bαγ­γέ­λης Γονα­τάς //

Αβά­να, Κούβα

του Rolando Rodriguez*

Στις 29 Αυγού­στου ο Μέγια ταξί­δε­ψε στις Ηνω­μέ­νες Πολι­τεί­ες, προ­φα­σι­ζό­με­νος   οικο­νο­μι­κούς λόγους και μάλι­στα ότι θα έφερ­νε και τη γυναί­κα του μόλις στα­θε­ρο­ποιού­σε τα οικο­νο­μι­κά του. Όμως, στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, τα σχέ­διά του αφο­ρού­σαν την συνέ­χι­ση του αγώ­να ενά­ντια στον Ματσά­δο και με αυτό το σκο­πό, καθο­δη­γού­με­νος από την στι­βα­ρή επα­να­στα­τι­κή του σκέ­ψη, πήγε στη Νέα Υόρ­κη και ανα­ζή­τη­σε τη συνερ­γα­σία με την  Εθνι­κι­στι­κή Ένω­ση, αν και ήξε­ρε ότι  ήταν μια οργά­νω­ση με φιλε­λεύ­θε­ρους – αστι­κούς προ­σα­να­το­λι­σμούς, όμως ήταν μια ισχυ­ρή δύνα­μη που θα μπο­ρού­σε να εξυ­πη­ρε­τή­σει το στό­χο της ανα­τρο­πής του Ματσά­δο. Με αυτό το σκο­πό, συνα­ντή­θη­κε και συζή­τη­σε με τον Κάρ­λος Μεντιέτα.

Εκεί­νος ο πλα­τύς συνα­σπι­σμός που σκε­φτό­ταν ο Μέγια για να χτυ­πή­σει το καθε­στώς, ήταν πλή­ρως εναρ­μο­νι­σμέ­νος με την τακτι­κή της ΚΟΜΙΝTERN εκεί­νη την περί­ο­δο. Αυτή η συνο­μι­λία με  τον  κορυ­φαίο εκπρό­σω­πο εκεί­νης της οργά­νω­σης, θα κόστι­ζε  λίγο μετά στον Μέγια μια καταγ­γε­λία  προς το Μεξι­κά­νι­κο ΚΚ για απει­θαρ­χία, από  τον Ιτα­λό Βιτό­ριο Κοντο­βί­για, αντι­πρό­σω­πο της ΚΟΜΙΝΤERN στην Αργε­ντι­νή,  ο οποί­ος τον κατη­γό­ρη­σε ότι έδρα­σε χωρίς να συμ­βου­λευ­τεί κανέ­ναν και δίχως εξου­σιο­δό­τη­ση από το κόμ­μα.  Όμως το μεξι­κά­νι­κο κόμ­μα είχε μια εξαι­ρε­τι­κή άπο­ψη για τον Μέγια, άκρως αντί­θε­τη από του Ιτα­λού που τον κατη­γό­ρη­σε  για το ταξί­δι του στις ΗΠΑ. Ο κύριος λόγος γι αυτό, ήταν  επει­δή είχε  εκφρα­στεί θετι­κά  για τον Τρό­τσκι, σε ένα άρθρο που είχε γρά­ψει για την κρί­ση στην Αγγλία.  Έτσι, το μεξι­κά­νι­κο κόμ­μα είπε ότι ο  Μέγια ήταν εξου­σιο­δο­τη­μέ­νος για το ταξί­δι και ότι στο κόμ­μα δεν υπήρ­χε κανέ­να τρο­τσκι­στι­κό ρεύμα.

Στο μετα­ξύ, η κατά­στα­ση στην Κού­βα είχε γίνει κρί­σι­μη και ήδη τότε ο νεα­ρός κου­βα­νός, ο οποί­ος ποτέ δεν εγκα­τέ­λει­ψε την ιδέα της πάλης ενά­ντια στον Ματσά­δο, έθε­σε σε πρώ­τη γραμ­μή τη μάχη για την απε­λευ­θέ­ρω­ση του νησιού. Τους πρώ­τους μήνες του 1928. ο Μέγια ίδρυ­σε τον “Σύλ­λο­γο Επα­να­στα­τών Νέων Κου­βα­νών Μετα­να­στών” (ANERC), μια  οργά­νω­ση με δημο­κρα­τι­κό και ανοι­χτό χαρα­κτή­ρα,  στην οποία υπήρ­χε χώρος για τον καθέ­να που ήθε­λε να βάλει πλά­τη ενά­ντια στην δικτα­το­ρία και να  μεταρ­ρυθ­μί­σει με ριζο­σπα­στι­κό τρό­πο την μισο­α­ποι­κια­κή κατά­στα­ση της Κού­βας,  προ­χω­ρώ­ντας μπρο­στά με αρκε­τές κοι­νω­νι­κές μεταρρυθμίσεις.

mella3

Τον Απρί­λιο του ίδιου έτους, σε ένα άρθρο του με τίτλο “Που πάει η Κού­βα;”, που δημο­σιεύ­τη­κε στο Cuba Libre, o Μέγια εξή­γη­σε με σαφή­νεια την αντί­λη­ψή του ότι η ανα­τρο­πή της κυβέρ­νη­σης Ματσά­δο θα επι­τυγ­χά­νο­νταν με ένο­πλο αγώ­να και αυτό θα γινό­ταν –  όπως επε­δί­ω­κε –  συμ­με­τέ­χο­ντας ενω­μέ­νοι τα μέλη της Εθνι­κι­στι­κής Ένω­σης και οι εργά­τες. Σύμ­φω­να με τα λεγό­με­νά τους, η Κού­βα θα προ­χω­ρού­σε στο δρό­μο μιας “δημο­κρα­τι­κής, φιλε­λεύ­θε­ρης και εθνι­κής επα­νά­στα­σης, που ήταν ήδη προ των πυλών“.

Ο Μέγια, ο πιο ικα­νός δια­νοη­τής και θεω­ρη­τι­κός, ήταν αναμ­φι­σβή­τη­τα ένας από τους πρώ­τους που άφη­σαν στην άκρη την ευρω­κε­ντρι­κή οπτι­κή που εκεί­νη την επο­χή στή­ρι­ζε η Κομ­μου­νι­στι­κή Διε­θνής και έβγα­λε το συμπέ­ρα­σμα ότι  δεν θα υπάρ­ξει στην ήπει­ρο κοι­νω­νι­κή απε­λευ­θέ­ρω­ση, χωρίς εθνι­κή απελευθέρωση.

Όταν τον Ιού­νη του 1928 ο Ματσά­δο ανα­κη­ρύ­χτη­κε μονα­δι­κός υπο­ψή­φιος στις εκλο­γές του προ­σε­χούς Νοέμ­βρη, ο Μέγια είδε ότι ήρθε η στιγ­μή να θέσει ορι­στι­κά σε εφαρ­μο­γή τα σχέ­διά του.  Σε αυτή την κρί­σι­μη στιγ­μή, ήδη είχε κατορ­θώ­σει,  τα όπλα του Ομπρε­γκόν που θα προ­ο­ρί­ζο­νταν να παρα­δο­θούν αρχι­κά στο PRV,  να χρη­σι­μο­ποι­η­θούν και στον αγώ­να ενά­ντια στον Ματσά­δο. Ο Λεο­νάρ­ντο Φερ­νά­ντες Σάν­τσες, ο βοη­θός του, χρό­νια μετά θα επε­σή­μα­νε, ότι θα απο­κτού­σαν τα όπλα από ένα φορ­τίο αρχι­κά προ­ο­ρι­ζό­με­νο για τον αγώ­να ενά­ντια στον Χουάν Βισέ­ντε Γκόμες.

Εν τω μετα­ξύ, τον Αύγου­στο, ο Μέγια είχε ταξι­δέ­ψει με άκρα μυστι­κό­τη­τα στο λιμά­νι της Βερα­κρούς, για να εξα­σφα­λί­σει τα μέσα με τα οποία θα μετέ­φε­ρε την εκστρα­τεία στην Κού­βα. Έτσι, απο­φά­σι­σε να στεί­λει τον Φερ­νά­ντες Σάν­τσες στο νησί.  Αυτός έφτα­σε στην Κού­βα στις 10 Οκτώ­βρη, με την απο­στο­λή που του είχε ανα­θέ­σει ο Μέγια, να έρθει σε επα­φή με τον Μαρ­τί­νες Βιγέ­να, τον ηγέ­τη του Κομ­μου­νι­στι­κού Κόμ­μα­τος της Κού­βας, για να εξα­σφα­λί­σει τη συμ­με­το­χή του κόμ­μα­τος στην επερ­χό­με­νη μάχη. Πρω­ταρ­χι­κός στό­χος ήταν επί­σης, να συζη­τή­σει με τον Μεντιέ­τα, βασι­κό στέ­λε­χος των Εθνι­κι­στών,  για να ευθυ­γραμ­μι­στούν επι­τέ­λους αυτές οι δυνά­μεις σε μια συμπα­γή μάζα ενά­ντια στην δικτατορία.

Όμως ο Φερ­νά­ντες Σάν­τσες μπό­ρε­σε να βρε­θεί μόνο με τον γέρο και ευγε­νή στρα­τη­γό Φερ­μίν Περά­σα, υπέρ­μα­χο της ανε­ξαρ­τη­σί­ας, στο χώρο της εφη­με­ρί­δας  Εθνι­κι­στι­κή  Ένω­ση. Δυστυ­χώς, στη συνά­ντη­ση πήρε μέρος και ο Ρέι Μερό­διο, προϊ­στά­με­νος του τυπο­γρα­φεί­ου και μυστι­κός κατα­δό­της της αστυ­νο­μί­ας. Ο αρχη­γός της μυστι­κής αστυ­νο­μί­ας Σαντιά­γο Τουρ­χί­γιο, μόλις πλη­ρο­φο­ρή­θη­κε το γεγο­νός, ενη­μέ­ρω­σε αμέ­σως τον  Ματσά­δο για τα σχέ­δια του Μέγια. Η είδη­ση επι­σφρά­γι­σε  καθο­ρι­στι­κά την τελι­κή από­φα­ση του δικτά­το­ρα: O Μέγια έπρε­πε να πεθάνει.

(συνε­χί­ζε­ται)

*  O  Rolando Rodriguez είναι καθη­γη­τής Ιστο­ρί­ας στο Πανε­πι­στή­μιο της Αβά­νας και μέλος της Ακα­δη­μί­ας Ιστο­ρί­ας της Κούβας.

Πηγή (στα ισπα­νι­κά):  Eφη­με­ρί­δα Granma, όργα­νο της ΚΕ του ΚΚ Κούβας.

Το πρώ­το μέρος εδώ.

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο