Ώρα για …αλλαγή ώρας — Θα καταργηθεί πράγματι η αλλαγή ώρας στην ΕΕ;

Τέλος στην “αλλα­γή της ώρας” από χει­με­ρι­νή σε θερι­νή και το αντί­στρο­φο θέλει να βάλει η Κομι­σιόν. Αλλά τί ακρι­βώς σημαί­νει αυτό; Και ποιά ώρα θα επι­κρα­τή­σει τελι­κά στην ΕΕ, η χει­με­ρι­νή ή η θερινή;

Θα καταργηθεί πράγματι η αλλαγή ώρας στην ΕΕ;

Μάλ­λον, αλλά όχι ακό­μη. Η Ευρω­παϊ­κή Επι­τρο­πή απλώς έχει δικαί­ω­μα να κατα­θέ­σει σχε­τι­κές προ­τά­σεις, οι οποί­ες όμως πρέ­πει να εγκρι­θούν από τα κρά­τη-μέλη και από το Ευρω­κοι­νο­βού­λιο. Η σχε­τι­κή δια­δι­κα­σία θα πρέ­πει να αρχί­σει αμέ­σως, εάν οι ενδια­φε­ρό­με­νοι θέλουν να συγκε­κρι­μέ­νη από­φα­ση μέχρι το τέλος της τρέ­χου­σας κοι­νο­βου­λευ­τι­κής περιό­δου τον Μάιο του 2019.

Θέλουν όντως οι Ευρω­παί­οι να καταρ­γη­θεί η αλλα­γή της ώρας;

Σύμ­φω­να με τα επί­ση­μα στοι­χεία, το 84% όσων συμ­με­τεί­χαν στη σχε­τι­κή ηλε­κτρο­νι­κή δια­βού­λευ­ση ζήτη­σαν να καταρ­γη­θεί η αλλα­γή ώρας. Ήταν η πρώ­τη φορά που μία ηλε­κτρο­νι­κή δια­βού­λευ­ση κατέ­γρα­φε τόσο μεγά­λη συμ­με­το­χή σε ευρω­παϊ­κό επί­πε­δο (μόνο στη Γερ­μα­νία συμ­με­τεί­χαν τρία εκα­τομ­μύ­ρια ενδια­φε­ρό­με­νοι), αλλά η κατα­γρα­φή δεν θεω­ρεί­ται απα­ραί­τη­τα αντιπροσωπευτική.

Γιατί καθιερώθηκε η αλλαγή ώρας;

Υπό την επή­ρεια της πετρε­λαϊ­κής κρί­σης στη δεκα­ε­τία του ’70 οι περισ­σό­τε­ρες ευρω­παϊ­κές χώρες προ­σπά­θού­σαν να εκμε­ταλ­λευ­θούν το φως της ημέ­ρας κατά τον καλύ­τε­ρο δυνα­τό τρό­πο. Στη Γερ­μα­νία η θερι­νή ώρα καθιε­ρώ­θη­κε το 1980. Συνη­γο­ρού­σαν και πρα­κτι­κοί λόγοι, καθώς είχαν καθιε­ρώ­σει τη θερι­νή ώρα οι περισ­σό­τε­ρες γει­το­νι­κές χώρες. Από το 1996 ισχύ­ει μία ενιαία, πανευ­ρω­παϊ­κή ρύθ­μι­ση, κατά την οποία την άνοι­ξη γυρί­ζου­με τα ρολό­για μία ώρα μπρο­στά (ώστε να αξιο­ποιού­με το φως της ημέ­ρας για μία ώρα επι­πλέ­ον), ενώ το φθι­νό­πω­ρο τα επα­να­φέ­ρου­με μία ώρα πίσω.

Γιατί όμως τόσοι πολλοί δηλώνουν αντίθετοι στην αλλαγή της ώρας;

Θεω­ρούν ότι στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα δεν εξοι­κο­νο­μού­με ενέρ­γεια. Στη Γερ­μα­νία οι αρμό­διες αρχές εκτι­μούν ότι μπο­ρεί το καλο­καί­ρι που νυχτώ­νει αργά να κατα­να­λώ­νου­με λιγό­τε­ρο ρεύ­μα, αλλά η όποια εξοι­κο­νό­μη­ση αντι­σταθ­μί­ζε­ται από το γεγο­νός ότι τον χει­μώ­να κατα­να­λώ­νου­με περισ­σό­τε­ρο πετρέ­λαιο για θέρ­μαν­ση. Επι­πλέ­ον, κάποιοι υπο­στη­ρί­ζουν ότι η αλλα­γή ώρας επι­βα­ρύ­νει τον οργα­νι­σμό μας. Σε πρό­σφα­τη δημο­σκό­πη­ση του ινστι­τού­του Forsa ο ένας στους τέσ­σε­ρις ερω­τη­θέ­ντες ανέ­φε­ρε ότι η αλλα­γή ώρας προ­κα­λεί κατα­πό­νη­ση, δυσκο­λί­ες στον ύπνο και αδυ­να­μία συγκέ­ντρω­σης. Ιδιαί­τε­ρα στη βόρεια Ευρώ­πη πολ­λοί άνθρω­ποι υπο­στη­ρί­ζουν ότι η θερι­νή ώρα δεν αντα­πο­κρί­νε­ται στο βιο­λο­γι­κό ρολόι τους.

Τι θα γίνει, αν πράγματι καταργηθεί η αλλαγή της ώρας;

Σε αυτή την περί­πτω­ση κάθε χώρα θα απο­φα­σί­σει εάν θα δια­τη­ρή­σει μονί­μως τη χει­με­ρι­νή ή τη θερι­νή ώρα. Μία κατ’ αρχήν από­φα­ση για κατάρ­γη­ση της αλλα­γής ώρας δεν προ­δι­κά­ζει ούτε το ένα ούτε το άλλο. Πρό­κει­ται για εθνι­κή αρμοδιότητα.

Αυτό όμως δεν θα προκαλούσε μεγαλύτερη ανομοιομορφία στην ΕΕ;

Αυτό δεν απο­κλεί­ε­ται. Δύσκο­λα μπο­ρεί να φαντα­στεί κανείς ότι η Ισπα­νία, για παρά­δειγ­μα, θα απο­φα­σί­σει να δια­τη­ρή­σει τη θερι­νή ώρα για όλον τον χρό­νο. Για­τί αυτό θα σήμαι­νε ότι τον χει­μώ­να ο ήλιος θα ανέ­τει­λε στις 9.30 το πρωί. Αντι­θέ­τως στη Γερ­μα­νία οι περισ­σό­τε­ροι δηλώ­νουν σε σχε­τι­κές σφυγ­μο­με­τρή­σεις ότι προ­τι­μούν να κρα­τή­σουν τη θερι­νή ώρα. Πάντως, δια­φο­ρές στην ώρα υπάρ­χουν και σήμε­ρα στην ΕΕ: η Ελλά­δα μαζί με την Κύπρο, τη Βουλ­γα­ρία, τη Ρου­μα­νία, τη Φιν­λαν­δία και τις χώρες της Βαλ­τι­κής είναι μία ώρα μπρο­στά σε σχέ­ση με τη Γερ­μα­νία και άλλες χώρες της κεντρι­κής και βόρειας Ευρώ­πης, καθώς και δύο ώρες μπρο­στά από τη Μ.Βρετανία, την Ιρλαν­δία και την Πορτογαλία.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της χειμερινής ώρας;

Όπως σημειώ­νει ο γερ­μα­νός δημο­σιο­γρά­φος Γενς Έμπερτ, “καλή η θερι­νή ώρα, αλλά μόνο για το καλο­καί­ρι. Τον χει­μώ­να θα μας δυσκό­λευε ακό­μη περισ­σό­τε­ρο να σηκω­θού­με από το κρε­βά­τι. Ήδη με τη χει­με­ρι­νή ώρα ο ήλιος ανα­τέλ­λει στις οκτώ ή ακό­μη και στις εννιά στη βόρεια Γερ­μα­νία. Αν ίσχυε μονί­μως η θερι­νή ώρα, πάμε μία ώρα αργό­τε­ρα. Ε, δεν είναι και το καλύ­τε­ρο ξεκί­νη­μα για τη μέρα μας. Και όποιος έχει παι­διά, ξέρει πόσο δύσκο­λο είναι να τα ξυπνή­σου­με τον χει­μώ­να. (…) Επι­πλέ­ον, η χει­με­ρι­νή ώρα αντα­πο­κρί­νε­ται καλύ­τε­ρα στον βιο­ρυθ­μό μας”.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της θερινής ώρας;

Υπέρ της θερι­νής ώρας δηλώ­νει ο δημο­σιο­γρά­φος Μόριτς Στά­ντλερ. Για­τί όπως επι­ση­μαί­νει “σε μία γερ­μα­νι­κή πόλη είναι κορυ­φαία η ποιό­τη­τα ζωής τις ζεστές καλο­και­ρι­νές βρα­διές, ακό­μα και η Κολω­νία ή το Αμβούρ­γο θυμί­ζουν λίγο Μεσό­γειο. Είναι σπά­νια όμως αυτά τα ωραία βρά­δια και αν καθιε­ρώ­να­με μονί­μως τη χει­με­ρι­νή ώρα, θα τελεί­ω­ναν μία ώρα νωρίτερα…”

Deutsche Welle / DPA, tagesschau.de, Γιάν­νης Παπαδημητρίου