Ώρα κριτικής και ευθυνών στη Σουηδία: Βάλλεται εκ των έσω η στρατηγική αντιμετώπισης της πανδημίας

Γρά­φει ο Πάνος Αλε­πλιώ­της //

Η σημε­ρι­νή εικό­να της Σου­η­δί­ας στο μέτω­πο της παν­δη­μί­ας, μιας χώρας με 10 εκα­τομ­μύ­ρια πλη­θυ­σμό, είναι περί τα 68.000 κρού­σμα­τα, περί­που 600‑1000 την ημέ­ρα και 5400 νεκρούς. Το 79% των θανά­των ανα­φέ­ρο­νται στους ηλι­κιω­μέ­νους πάνω από 70 χρο­νών στα σπί­τια τους ή στα Γηρο­κο­μεία. Απο­δί­δο­νται στο γεγο­νός ότι το προ­σω­πι­κό ιδιαί­τε­ρα στα ιδιω­τι­κά Γηρο­κο­μεία και στο πρό­γραμ­μα «βοή­θεια στο σπί­τι», δεν είχαν, επί μήνες, εφο­δια­στεί με μάσκες, γάντια, προ­σω­πί­δες και δεν είχαν οδη­γί­ες για την κυκλο­φο­ρία τους ανά­με­σα σε υγιείς και ασθε­νείς τρόφιμους.

Η στρα­τη­γι­κή της Σου­η­δί­ας ανα­φο­ρι­κά στην αντι­με­τώ­πη­ση του ιού δέχε­ται σφο­δρή κρι­τι­κή από τις ίδιες της Υπη­ρε­σί­ες και τους κρα­τι­κούς μηχανισμούς.

Το Σου­η­δι­κό Επι­στη­μο­νι­κό Ινστι­τού­το Άμυ­νας, FOI, με έκθε­σή του χαλά­ει όλη την ευδαι­μο­νία της κυβερ­νη­τι­κής σιγου­ριάς πως η τακτι­κή της Σου­η­δί­ας είναι η σωστή και έχουν λάθος όλες οι υπό­λοι­πες χώρες.

Οι 16 επι­στή­μο­νες που συντά­σουν την έκθε­ση, που συμπε­ρά­σμα­τά της δημο­σιεύ­ο­νται στην εφη­με­ρί­δα Dagens Nyheter δια­πι­στώ­νουν πως η Σου­η­δία παρά τις προει­δο­ποι­ή­σεις των ειδι­κών δεν είχε προ­ε­τοι­μα­στεί για την κρί­ση της πανδημίας.

 Όσον αφο­ρά την κατά­στα­ση στην Υγεία:

• Όσον αφο­ρά τις θέσεις ΜΕΘ δια­πι­στώ­νει την μεί­ω­ση από 4100 που υπήρ­χαν στις αρχές του 90 σε 520 όταν ξέσπα­σε η πανδημία.
• Την έλλει­ψη προ­στα­τευ­τι­κού εξο­πλι­σμού και φαρ­μα­κευ­τι­κού υλι­κού όπως αναι­σθη­σιο­λο­γι­κό υλι­κό, αντι­βί­ω­ση κλπ. με την κατάρ­γη­ση του απο­θη­κευ­μέ­νου υλι­κού για περι­πτώ­σεις κρί­σης, της δεκα­ε­τί­ας του 90.

 Όσον αφο­ρά την οργάνωση:

• Δια­πι­στώ­νει ασά­φεια στην κατα­νο­μή ευθύ­νης καθηκόντων.
• Η παντε­λής έλλει­ψη απο­θη­κευ­μέ­νου υλι­κού προ­στα­σί­ας και φαρ­μά­κων προ­κά­λε­σε ανά­λη­ψη χρο­νο­βό­ρων δια­δι­κα­σιών προ­μή­θειας του απαι­τού­με­νου εξο­πλι­σμού με άσκο­πη απα­σχό­λη­ση του προ­σω­πι­κού. ( στους 290 Δήμους και τις 21 Περι­φέ­ρειες ξεχωριστά).
• Καθυ­στέ­ρη­ση στην πλη­ρο­φό­ρη­ση του κοι­νού και των υπό­λοι­πων υπη­ρε­σιών για τα μέτρα προστασίας
• Δια­πι­στώ­νει ακό­μη και την έλλει­ψη οδη­γιών στις γλώσ­σες των προ­σφύ­γων που δεν πρό­λα­βαν να μάθουν Σου­η­δι­κά. Οι πρό­σφυ­γες ενη­με­ρω­νό­ταν από τα δικά τους ΜΜΕ που οι οδη­γί­ες τους ερχό­ταν σε σύγκρου­ση με την Σου­η­δι­κή πρα­κτι­κή και δημιουρ­γεί ακό­μη και τώρα ανη­συ­χία και από­γνω­ση. Οι συνέ­πειες ήταν σοβα­ρές για την εξά­πλω­ση του ιού σε αυτές ειδι­κά τις ομάδες.

 Κατα­νο­μή ευθυνών:

• Η κατα­νο­μή των ευθυ­νών Κρά­τους, κρα­τι­κών υπη­ρε­σιών, κυβέρ­νη­σης- Περι­φέ­ρειας ‑Δήμου δεν απο­σα­φη­νί­στη­καν. Χάθη­κε πολύ­τι­μος χρό­νος διευ­κρί­νη­σης των καθηκόντων.
• Η έκθε­ση τονί­ζει πως σε συν­θή­κες κρί­σης η ευθύ­νη πρέ­πει να ανα­λαμ­βά­νε­ται κεντρι­κά και όχι απο­κε­ντρω­μέ­να κάνο­ντας κρι­τι­κή στην αδρά­νεια της κυβέρνησης.
• Εξά­ρει την αυτο­θυ­σία του Υγειο­νο­μι­κού προ­σω­πι­κού που δου­λεύ­ει 14–16 ώρες για να αντα­πο­κρι­θεί στο τερά­στιο βάρος των ευθυ­νών, χωρίς να ανα­φέ­ρε­ται στις ελλεί­ψεις μόνι­μου προσωπικού.
• Προ­τεί­νει την επα­να­σύ­στα­ση των απο­θη­κών υλι­κού για περι­πτώ­σεις κρί­σης, τον κεντρι­κό σχε­δια­σμό, την επα­να­σύ­στα­ση της πολι­το­φυ­λα­κής, την δημιουρ­γία μηχα­νι­σμών ψυχο­λο­γι­κής υπο­στή­ρι­ξης κ.α

Την έκθε­ση καλω­σο­ρί­ζει ο υπουρ­γός Εσω­τε­ρι­κών Σοσιαλ­δη­μο­κρά­της Mikael Damberg που όμως πετά­ει το μπα­λά­κι της έλλει­ψης προ­μη­θειών στις Περι­φέ­ρειες και στις Νομαρ­χί­ες κατά την προ­σφι­λή τακτι­κή του κομ­μα­τός του, ζητώ­ντας μεγα­λύ­τε­ρες εξου­σί­ες για την κυβέρνηση.

Σύστα­ση επι­τρο­πής για τις ευθύνες

Την στρα­τη­γι­κή αμφι­σβη­τεί και η Αντι­πο­λί­τευ­ση που μετά από τους πρώ­τους δύο μήνες συσπεί­ρω­σης γύρω από τα μέτρα ζήτη­σε την σύστα­ση επι­τρο­πής έρευ­νας και αιτιών για τους αδι­καιο­λό­γη­τα πολ­λούς θανά­τους μετα­ξύ των ηλι­κιω­μέ­νων και την αδυ­να­μία διε­νέρ­γειας μαζι­κών τεστ και πέτυ­χε μετά από επι­μο­νή την λει­τουρ­γία της. Η κυβέρ­νη­ση ανα­γκά­στη­κε να υπο­χω­ρή­σει από την προ­τα­σή της να συστα­θεί μετά την πανδημία.

Η επι­τρο­πή θα δημο­σιεύ­σει την τελι­κή της ανα­φο­ρά το αργό­τε­ρο τον Φεβρουά­ριο του 2022, πριν τις εκλο­γές του Σεπτέμ­βρη του ίδιου χρό­νου όπως επέ­με­νε η Αντι­πο­λί­τευ­ση. Προη­γου­μέ­νως, θα δοθούν στη δημο­σιό­τη­τα δύο προ­κα­ταρ­κτι­κές εκθέσεις.

Η πρώ­τη, η οποία θα δημο­σιευ­τεί στις 30 Νοεμ­βρί­ου 2020, θα εξε­τά­ζει τη δια­σπο­ρά του κορο­νοϊ­ού στους ηλι­κιω­μέ­νους στα Γηρο­κο­μεία και στο πρό­γραμ­μα βοή­θεια στο σπίτι.

 Η στρα­τη­γι­κή των μονοπωλίων

Η στρα­τη­γι­κή της Σου­η­δί­ας που υπα­γο­ρεύ­τη­κε από τις μεγά­λες βιο­μη­χα­νί­ες της και τους ιδιο­κτή­τες των μεγά­λων κατα­στη­μά­των, την γενι­κό­τε­ρη κατά­στα­ση της Υγεί­ας αλλά και την θέση των μονο­πω­λί­ων της Σου­η­δί­ας στην παγκό­σμια κούρ­σα του αντα­γω­νι­σμού, στη­ρί­ζε­ται στο να αφή­νει την κοι­νω­νία ανοι­χτή εκπαι­δεύ­ο­ντας παράλ­λη­λα τους ανθρώ­πους να τηρούν τις οδη­γί­ες κοι­νω­νι­κής αποστασιοποίησης.

Αυτή η τακτι­κή ται­ριά­ζει στην ψυχο­σύν­θε­ση του Σου­η­δού πολί­τη, κατά τους κυβερ­νώ­ντες και θα ήταν ο μόνος ρεα­λι­στι­κός τρό­πος για την μακρο­πρό­θε­σμη αντι­με­τώ­πι­ση της πανδημίας.

Τα αυστη­ρά lockdown μπο­ρούν να περιο­ρί­σουν τον ιό, αλλά δεν μπο­ρούν να απο­τρέ­ψουν την επι­στρο­φή του είναι η επί­ση­μη δικαιο­λο­γία, όπως επί­σης και οι οικο­νο­μι­κές συνέ­πειες του lockdown που φυσι­κά έχει την βαρύ­νου­σα σημα­σία για το κεφά­λαιο της χώρας.

Η τακτι­κή παρό­λο που την ασπά­ζε­ται όλο το πολι­τι­κό προ­σω­πι­κό της Σου­η­δί­ας κατά τα άλλα, άρχι­σε να δημιουρ­γεί ερω­τη­μα­τι­κά και αμφι­σβή­τη­ση στον λαό της Σου­η­δί­ας που ανησυχεί.

Γιαυ­τό τον λόγο ανα­προ­σαρ­μό­ζε­ται το πολι­τι­κό προ­σω­πι­κό για να απο­δώ­σει ευθύ­νες σε δια­πι­στω­μέ­νες αστο­χί­ες που κοστί­ζουν τις ζωές των ανθρώ­πων πρω­τί­στως αυτών που έχτι­σαν αυτή την χώρα δου­λεύ­ο­ντας 40 και 50 χρό­νια μέχρι να βγούν στην σύντα­ξη και να κατα­λή­ξουν στο Γηροκομείο.

Πάνος Αλεπλιώτης

Εργά­στη­κε σαν γεω­λό­γος, περι­βαλ­λο­ντο­λό­γος και χωρο­τά­κτης στην Ελλά­δα και στην Σου­η­δία. Δημο­τι­κός σύμ­βου­λος Πυλαί­ας Θεσ­σα­λο­νί­κης 87/90 και 99/2002. Αντι­δή­μαρ­χος Πυλαί­ας από το 1987 έως και το 1990 και από το 1999 έως και το 2000.