Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

12 Ιουλίου 1944: Η νικηφόρα μάχη του ΕΛΑΣ στην Αμφιλοχία

Κατά τη διάρ­κεια της εκστρα­τεί­ας των χιτλε­ρι­κών στην Πίν­δο (3 — 22 Ιού­λη 1944) η VIIIη Μεραρ­χία του ΕΛΑΣ εκμε­ταλ­λευό­με­νη την αραί­ω­ση της εχθρι­κής διά­τα­ξης στην περιο­χή Ηπεί­ρου και Δυτι­κής Στε­ρε­άς, απο­φά­σι­σε την άμε­ση εφαρ­μο­γή σχε­δί­ου επι­χεί­ρη­σης για την κατά­λη­ψη της Αμφι­λο­χί­ας, που είχε εκπο­νη­θεί έπει­τα από δια­τα­γή και οδη­γί­ες του Γενι­κού Στρα­τη­γεί­ου του ΕΛΑΣ.
Η επι­χεί­ρη­ση άρχι­σε στις 12 Ιού­λη με ταυ­τό­χρο­νες επι­θε­τι­κές ενέρ­γειες κατά της Αμφι­λο­χί­ας και των γει­το­νι­κών γερ­μα­νι­κών φρου­ρών Μονα­στη­ρα­κί­ου, Ριβί­ου, Κρι­κέ­λου κ.ά. Στην επι­χεί­ρη­ση πήρε μέρος η 7η Ταξιαρ­χία (2/39 Σύνταγ­μα Ευζώ­νων και 24 Σύνταγ­μα Πεζι­κού). Την επι­χεί­ρη­ση βοή­θη­σε και το 3/40 Σύνταγ­μα του ΕΛΑΣ.

Το σχέ­διο της επι­χεί­ρη­σης εκτε­λέ­στη­κε με εξαι­ρε­τι­κή επι­τυ­χία. Υστε­ρα από σκλη­ρό­τα­το αγώ­να, που πήρε τη μορ­φή οδο­μα­χιών, η αντί­στα­ση του εχθρού κάμ­φθη­κε. Ο ΕΛΑΣ κυριάρ­χη­σε στην πόλη, όπου παρέ­μει­νε ένα 24ωρο. Οι χιτλε­ρι­κοί είχαν απώ­λειες 450 νεκρούς και 37 αιχ­μα­λώ­τους. Πάρ­θη­καν άφθο­να λάφυ­ρα. Κατά τη διάρ­κεια της επι­χεί­ρη­σης του ΕΛΑΣ στην Αμφι­λο­χία, σε παράλ­λη­λη επι­χεί­ρη­ση, πλοιά­ρια του ΕΛΑΝ συνέ­λα­βαν ένα γερ­μα­νι­κό πλοιά­ριο φορ­τω­μέ­νο με 5.000 νάρ­κες ξηράς που κατευ­θυ­νό­ταν προς την Αμφιλοχία.

Με την επι­χεί­ρη­ση αυτή η VIII Μεραρ­χία του ΕΛΑΣ έλυ­σε για αρκε­τό διά­στη­μα το πρό­βλη­μα των πυρο­μα­χι­κών και έστει­λε νάρ­κες σε όλες σχε­δόν τις μεραρ­χί­ες του ΕΛΑΣ.

Την ίδια περί­ο­δο, ο ΕΛΑΣ οργά­νω­σε συστη­μα­τι­κές επι­χει­ρή­σεις για την εξάρ­θρω­ση των συγκοι­νω­νιών του εχθρού.

Τέλος, ενώ ο ΕΛΑΣ είχε απο­δυ­θεί σε πολυαί­μα­κτο αγώ­να στη στε­ριά, το Ελλη­νι­κό Λαϊ­κό Απε­λευ­θε­ρω­τι­κό Ναυ­τι­κό (ΕΛΑΝ), που είχε δυνα­μώ­σει και ανα­πτυ­χθεί μετά την ίδρυ­ση της ΠΕΕΑ, μετα­φέ­ρει τμή­μα­τα λαϊ­κού στρα­τού και τρό­φι­μα και διε­ξά­γει κοι­νές επι­χει­ρή­σεις με τον ΕΛΑΣ κατά των χιτλε­ρι­κών. Τις παρα­μο­νές της απε­λευ­θέ­ρω­σης το ΕΛΑΝ διέ­θε­τε: 100 περί­που σκά­φη (30–300 τόνων) και πλή­ρω­μα που απο­τε­λού­νταν από 1.200 αξιω­μα­τι­κούς, καπε­τά­νιους και ναυταντάρτες.

Δίπλα στον ηρω­ι­κό ένο­πλο αγώ­να του ΕΛΑΣ και του ΕΛΑΝ, που ανα­πτύ­χτη­κε με την καθο­δή­γη­ση του ΚΚΕ και του ΕΑΜ και με πρω­το­πο­ρία την αδού­λω­τη πρω­τεύ­ου­σα, ξεση­κώ­θη­κε ένα ισχυ­ρό­τα­το κύμα απερ­γιών, συλ­λα­λη­τη­ρί­ων και δια­δη­λώ­σε­ων κατά της τρο­μο­κρα­τί­ας, για τη ματαί­ω­ση της και­νού­ριας προ­σπά­θειας των χιτλε­ρι­κών για επι­στρά­τευ­ση με κορύ­φω­μα τη μεγα­λειώ­δη απερ­γία Εθνι­κής Σωτη­ρί­ας, που απο­τέ­λε­σε θαυ­μα­στό συν­δυα­σμό της μαζι­κής και της ένο­πλης πάλης. Ο ΕΛΑΣ της Αθή­νας και του Πει­ραιά έδω­σε πραγ­μα­τι­κές μάχες στην Και­σα­ρια­νή, στην Κοκ­κι­νιά, στο Κάστρο του Υμητ­τού, στην Καλ­λι­θέα κ.α.

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο