10 Μαρτίου 1944: Μια νέα λαϊκή εξουσία γεννιέται στην Ελεύθερη Ελλάδα

Στις 10 του Μάρ­τη 1944 στην τότε Ελεύ­θε­ρη Ελλά­δα δια­δρα­μα­τί­στη­κε ένα γεγο­νός, που έμελ­λε να ασκή­σει ισχυ­ρή επί­δρα­ση στον απε­λευ­θε­ρω­τι­κό αγώ­να του ελλη­νι­κού λαού: Στη Βίνια­νη της Ευρυ­τα­νί­ας συγκρο­τή­θη­κε η Πολι­τι­κή Επι­τρο­πή Εθνι­κής Απε­λευ­θέ­ρω­σης (ΠΕΕΑ).

Το φού­ντω­μα του κινή­μα­τος της Εθνι­κής Αντί­στα­σης, η απε­λευ­θέ­ρω­ση σημα­ντι­κού μέρους του εθνι­κού εδά­φους και η ανά­γκη της συνέ­νω­σης και επι­στρά­τευ­σης όλων των δυνά­με­ων, για το διώ­ξι­μο του κατα­κτη­τή και την απε­λευ­θέ­ρω­ση της χώρας, ήταν οι λόγοι που επέ­βα­λαν στην ηγε­σία του ΕΑΜι­κού κινή­μα­τος Αντί­στα­σης να προ­χω­ρή­σει στη συγκρό­τη­ση της ΠΕΕΑ.

Οι σκο­ποί, που απο­τέ­λε­σαν τη βάση της Ιδρυ­τι­κής Πρά­ξης της ΠΕΕΑ, δια­κη­ρύ­χτη­καν επί­ση­μα με Διάγ­γελ­μά της προς τον ελλη­νι­κό λαό, στο οποίο τονι­ζό­ταν: «Αφ’ ότου η επα­να­στα­τι­κή δρά­ση του ελλη­νι­κού λαού, βαδί­ζο­ντας από νίκη σε νίκη, έφε­ρε στην απε­λευ­θέ­ρω­ση ενός μεγά­λου τμή­μα­τος της ελλη­νι­κής γης και στη δημιουρ­γία πολυά­ριθ­μου λαϊ­κού στρα­τού, πρό­βα­λε φανε­ρά η ανά­γκη ενός υπεύ­θυ­νου πολι­τι­κού οργά­νου στην Ελεύ­θε­ρη Ελλά­δα, που να συμ­βο­λί­ζει την εθνι­κή ενό­τη­τα, να συντο­νί­ζει τον αγώ­να κατά των Γερ­μα­νών και των Βουλ­γά­ρων και να κατευ­θύ­νει τα διοι­κη­τι­κά όργα­να, που είχαν αυθόρ­μη­τα δημιουργηθεί».

Το Διάγ­γελ­μα υπέ­γρα­φαν οι: Ευρι­πί­δης Μπα­κιρ­τζής, Εμμα­νου­ήλ Μάντα­κας, Γιώρ­γος Σιά­ντος, Ηλί­ας Τσι­ρι­μώ­κος και Κώστας Γαβρι­η­λί­δης, που απο­τέ­λε­σαν την ΠΕΕΑ στην πρώ­τη σύν­θε­σή της.

Στις 18 του Απρί­λη 1944 η ΠΕΕΑ ανα­σχη­μα­τί­στη­κε σε ευρύ­τε­ρη πολι­τι­κή βάση και κατέ­νει­με ως εξής τις αρμο­διό­τη­τές της:

Αλέ­ξαν­δρος Σβώ­λος: Καθη­γη­τής Πανε­πι­στη­μί­ου Αθη­νών, Πρό­ε­δρος ΠΕΕΑ και Γραμ­μα­τέ­ας των Εξω­τε­ρι­κών, της Παι­δεί­ας και Θρη­σκευ­μά­των και της Λαϊ­κής Διαφώτισης.

Ευρι­πί­δης Μπα­κιρ­τζής: Αντι­πρό­ε­δρος της ΠΕΕΑ και Γραμ­μα­τέ­ας Επισιτισμού.

Ηλί­ας Τσι­ρι­μώ­κος: Γραμ­μα­τέ­ας της Δικαιοσύνης.

Γιώρ­γος Σιά­ντος: Γραμ­μα­τέ­ας των Εσωτερικών.

Εμμα­νου­ήλ Μάντα­κας: Γραμ­μα­τέ­ας των Στρατιωτικών.

Νικό­λα­ος Ασκού­τσης: Γραμ­μα­τέ­ας της Συγκοινωνίας.

Αγγε­λος Αγγε­λό­που­λος: Καθη­γη­τής του Πανε­πι­στη­μί­ου Αθη­νών και Γραμ­μα­τέ­ας των Οικονομικών.

Πέτρος Κόκ­κα­λης: Καθη­γη­τής του Πανε­πι­στη­μί­ου Αθη­νών, Γραμ­μα­τέ­ας Κοι­νω­νι­κής Πρόνοιας.

Κώστας Γαβρι­η­λί­δης: Γραμ­μα­τέ­ας της Γεωργίας.

Στα­μά­της Χατζή­μπε­ης: Γραμ­μα­τέ­ας της Εθνι­κής Οικονομίας.

Η ΠΕΕΑ στο σύντο­μο διά­στη­μα της ζωής και της δρά­σης της επι­τέ­λε­σε σοβα­ρό­τα­το, αλη­θι­νά ιστο­ρι­κό έργο. Η προ­σπά­θειά της εκδη­λώ­θη­κε σε τρεις κυρί­ως τομείς: Στην καλύ­τε­ρη οργά­νω­ση και καθο­δή­γη­ση της απε­λευ­θε­ρω­τι­κής πάλης, στην εδραί­ω­ση, ανά­πτυ­ξη και κατο­χύ­ρω­ση της και­νού­ριας εξου­σί­ας, που είχε εμφα­νι­στεί στα ελεύ­θε­ρα βου­νά της Ελλά­δας και στη μεγα­λύ­τε­ρη δυνα­τή διεύ­ρυν­ση της εθνι­κής ενό­τη­τας των Ελλή­νων, για την απο­τε­λε­σμα­τι­κό­τε­ρη διε­ξα­γω­γή του αγώ­να κατά των κατα­κτη­τών και των συνερ­γα­τών τους και την ομα­λή είσο­δο της χώρας μετά την απε­λευ­θέ­ρω­ση στο δημο­κρα­τι­κό πολι­τι­κό βίο.

Πηγή: Ριζο­σπά­στης