100 εταιρείες εκπέμπουν το 70% της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στον κόσμο…

Γρά­φει ο Πάνος Αλε­πλιώ­της // 

Την Τρί­τη το βρά­δυ 17 Σεπτεμ­βρί­ου, η γνω­στή μας Σου­η­δή μαθή­τρια που παλεύ­ει για το περι­βάλ­λον εντός των τει­χών Greta Thunberg παρέ­λα­βε το ανώ­τα­το βρα­βείο της οργά­νω­σης Διε­θνής Αμνη­στία που έχει τον μεγα­λο­πρε­πή τίτλο Ambassador of conscience award, δηλα­δή βρα­βείο Πρε­σβευ­τή Συνεί­δη­σης κατά λέξη και  μάλ­λον επη­ρε­α­σμού συνεί­δη­σης σε ελεύ­θε­ρη μετάφραση.

Το βρα­βείο έχει απο­νε­μη­θεί μετα­ξύ των άλλων στον Νέλ­σον Μαντέ­λα γεγο­νός που βάζει σε σκέ­ψεις για τις προ­θέ­σεις της παγκό­σμιας οργά­νω­σης και για την ευκο­λία σύγκρι­σης τελεί­ως ανό­μοιων μεγε­θών σε βαθ­μό γελοιοποίησης.

Μόνο διαπιστώσεις

Το ότι η κατα­στρο­φή του περι­βάλ­λο­ντος και η αλλα­γή του κλί­μα­τος έχει τερά­στιες επι­πτώ­σεις και προ­κα­λεί οικο­λο­γι­κές κρί­σεις, μαζι­κή μετα­νά­στευ­ση, πεί­να, παρα­βί­α­ση των ανθρω­πί­νων δικαιω­μά­των ακό­μη και πολέ­μους για την από­κτη­ση φυσι­κών πόρων είναι γνωστά.

Αυτά μπο­ρεί να τα περι­γρά­φει ακό­μη και η Greta και να παίρ­νει και βρα­βεία. Τι δεν περι­γρά­φει; Τις αιτί­ες και τον ένοχο.

Οι ένοχοι της καταστροφής 

Την ίδια ημέ­ρα που παρα­λάμ­βα­νε το βρα­βείο της, επι­στή­μο­νες από την Σου­η­δία και την υπό­λοι­πη Ευρώ­πη, τις  ΗΠΑ και την Αυστρα­λία δημο­σιο­ποιού­σαν τον ένο­χο. Εξε­τά­στη­καν από τους επι­στή­μο­νες οι ρυπο­γό­νες εται­ρεί­ες στους τομείς της γεωρ­γί­ας, δασι­κής οικο­νο­μί­ας, αλιεί­ας και ορυ­κτών καυσίμων.

Οι 100 μεγα­λύ­τε­ρες εται­ρεί­ες του κόσμου ευθύ­νο­νται για το 70% του συνό­λου των ατμο­σφαι­ρι­κών ρύπων που επη­ρε­ά­ζουν την ρύπαν­ση και την υπερ­θέρ­μαν­ση, είναι το συμπέ­ρα­σμα τους. 

Συγκέντρωση του κεφαλαίου 

Μερι­κά στοι­χεία πιστο­ποιούν την απί­στευ­τη συγκέ­ντρω­ση της παρα­γω­γής και του εμπο­ρί­ου από τις εται­ρεί­ες που ευθύ­νο­νται για την ατμο­σφαι­ρι­κή ρύπανση:

Καφές: 10 εται­ρεί­ες κατέ­χουν το 40% του καφέ που κατα­να­λώ­νε­ται στον κόσμο.

Απορ­ρυ­πα­ντι­κά: 4 εται­ρεί­ες κατέ­χουν το 84% της αγοράς.

Πλα­τί­να, palladium, κοβάλ­τιο: 5 εται­ρεί­ες κατέ­χουν το 91%, 88% και 61% αντίστοιχα.

Ορυ­κτά  καύ­σι­μα: 10 εται­ρεί­ες κατέ­χουν το 72% του φυσι­κού αερί­ου και το 51% των απο­θε­μά­των πετρελαίου.

Τσι­μέ­ντο: 10 εται­ρεί­ες παρά­γουν πάνω από το 30% της παγκό­σμιας παραγωγής.

Δασι­κή βιο­μη­χα­νία: 10 εται­ρεί­ες κατέ­χουν το 25% παρα­γω­γής χάρτου.

Σολω­μός: 5 εται­ρεί­ες κατέ­χουν το 48% της υδατοκαλλιέργειας.

Μπα­νά­νες: 3 εται­ρεί­ες έχουν το 42% των εξα­γω­γών μπανάνας.

Φοι­νι­κέ­λαιο: 5 εται­ρεί­ες έχουν το 90% της παγκό­σμιας εμπορίας.

Το ίδιο μοντέλο 

- Όποιο τομέα και βιο­μη­χα­νία και να εξε­τά­σου­με προ­βάλ­λει το ίδιο μοντέ­λο. Οι τερά­στιες εται­ρεί­ες έχουν την ευθύ­νη, δηλώ­νει στο Σου­η­δι­κό Ραδιό­φω­νο ο καθη­γη­τής Henrik Österblom στον τομέα περι­βάλ­λο­ντος στο  Stockholm Resilience Centre του Πανε­πι­στή­μιου της Στοκχόλμης.

-Όταν μιλά­με για παγκό­σμιες λύσεις για το πρό­βλη­μα της ρύπαν­σης πρέ­πει να ξέρου­με ποιοί πρέ­πει να κάθο­νται από την άλλη μεριά του τρα­πε­ζιού, λέει ο καθηγητής.

Αλλαγή τρόπου ζωής ή αλλαγή συστήματος 

Δεν χρειά­ζε­ται ιδιαί­τε­ρη προ­σπά­θεια για να γίνει κατα­νοη­τό πως οι 100 τερά­στιοι όμι­λοι στο οικο­νο­μι­κό και κοι­νω­νι­κό σύστη­μα που ζού­με χρη­σι­μο­ποιούν τον πλα­νή­τη σαν πηγή εκμε­τάλ­λευ­σης και κέρ­δους και ταυ­τό­χρο­να σαν σκουπιδότοπο.

Πρέ­πει να προ­στε­θούν και οι τομείς της πολε­μι­κής βιο­μη­χα­νί­ας και οι κατα­στρο­φι­κές και δηλη­τη­ριώ­δεις βόμ­βες τους όπως και οι βιο­μη­χα­νί­ες στους υπό­λοι­πους τομείς που δεν εξε­τά­στη­καν από τους επι­στή­μο­νες, η εικό­να όμως παρα­μέ­νει η ίδια. Η Greta και οι συν αυτής μας ζητούν  να αλλά­ξου­με τρό­πο ζωής, να μην δού­με τους 100 κορυ­φαί­ους καπι­τα­λι­στές και τους υπό­λοι­πους που μας στε­ρούν το νερό, το δάσος την τρο­φή, τον αέρα.

Αυτούς που με το πρό­θυ­μο πολι­τι­κό τους προ­σω­πι­κό μας στε­ρούν την ζωή μας.

Για να κερ­δί­σουν οι λαοί το βρα­βείο επιρ­ρο­ής Συνει­δή­σε­ων και να απο­τρέ­ψουν τις κατα­στρο­φές που έρχο­νται πρέ­πει να ξεμπερ­δεύ­ουν με τον άναρ­χο καπι­τα­λι­σμό για να ζήσουν με αρμο­νία μετα­ξύ τους και με την φύση.

Πάνος Αλεπλιώτης

Εργά­στη­κε σαν γεω­λό­γος, περι­βαλ­λο­ντο­λό­γος και χωρο­τά­κτης στην Ελλά­δα και στην Σου­η­δία. Δημο­τι­κός σύμ­βου­λος Πυλαί­ας Θεσ­σα­λο­νί­κης 87/90 και 99/2002. Αντι­δή­μαρ­χος Πυλαί­ας από το 1987 έως και το 1990 και από το 1999 έως και το 2000.