12 Μαΐου 1821: Η νικηφόρα μάχη στο Βαλτέτσι

Στις 12 Μάη 1821 άρχι­σε η μάχη στο Βαλ­τέ­τσι. Διήρ­κε­σε 23 ώρες και τελεί­ω­σε με τη νίκη των Ελλή­νων επα­να­στα­τών κατά των Τούρ­κων. Ηταν η πρώ­τη μεγά­λη και κατά μέτω­πο μάχη της Επα­νά­στα­σης και η έκβα­σή της έπαι­ξε σημα­ντι­κό ρόλο στην ανύ­ψω­ση του ηθι­κού των σκλα­βω­μέ­νων που πύκνω­σαν τις γραμ­μές των επα­να­στα­τών. Στη μάχη αυτή ανα­δεί­χτη­κε η στρα­τη­γι­κή μεγα­λο­φυία του Θεό­δω­ρου Κολο­κο­τρώ­νη, αλλά και τα σπά­νια ηγε­τι­κά του χαρίσματα.

Πριν τη μάχη αυτή είχαν προη­γη­θεί δυο γεγο­νό­τα που έφε­ραν απο­γο­ή­τευ­ση στους Ελλη­νες, η πτώ­ση της Κορίν­θου, του Αργους και του Ναυ­πλί­ου. Αμέ­σως μετά ο Μου­στα­φάς κίνη­σε για το Βαλ­τέ­τσι, απο­φα­σι­σμέ­νος να χτυ­πή­σει τους επα­να­στά­τες και να λύσει την πολιορ­κία της Τρί­πο­λης. Είχε μαζί του 13.000 άνδρες — Τούρ­κους, Βαρ­δου­νιώ­τες (Τούρ­κοι του Πάρ­νω­να) και Αρβανίτες.

Στις 12 Μάη το πρωί ήταν μπρο­στά από το ελλη­νι­κό στρα­τό­πε­δο. Πρό­στα­ξε αμέ­σως επί­θε­ση 3.500 Αρβα­νι­τών κατά των Μανιατών.

Η επί­θε­ση ήταν άγρια αλλά οι Μανιά­τες κρά­τη­σαν τις θέσεις τους. Η μάχη διήρ­κε­σε δύο ώρες και οι Αρβα­νί­τες υπο­χώ­ρη­σαν. Εν τω μετα­ξύ φάνη­κε να ‘ρχε­ται απ’ το Χρυ­σο­βί­τσι ο Θ. Κολο­κο­τρώ­νης με 700 πολε­μι­στές και χωρίς να χάσει και­ρό χτύ­πη­σε τους Αρβα­νί­τες από τα πλευ­ρά. Η μάχη ήταν σκλη­ρή, για­τί οι Αρβα­νί­τες κρα­τού­σαν με πεί­σμα τις θέσεις τους. Την ώρα εκεί­νη έφτα­σε ο Πλα­πού­τας από την Πιά­να με 800 άνδρες και πλα­γιο­κό­πη­σε κι αυτός τους Αρβα­νί­τες. Οι Τούρ­κοι, βλέ­πο­ντας πώς εξε­λισ­σό­ταν η μάχη, κλονίστηκαν.

Ο Μου­στα­φάς διέ­τα­ξε το πυρο­βο­λι­κό να χτυ­πή­σει τις θέσεις των Ελλή­νων, αλλά το απο­τέ­λε­σμα ήταν πενι­χρό. Ελά­χι­στες οβί­δες έφτα­σαν στις ελλη­νι­κές θέσεις και οι περισ­σό­τε­ρες δεν έβρι­σκαν στό­χο. Η μάχη σώμα με σώμα και ο κανο­νιο­βο­λι­σμός κρά­τη­σαν ως το βρά­δυ. Την άλλη μέρα το πρωί ξανάρ­χι­σαν. Οι Ελλη­νες άρχι­σαν πρώ­τοι την επί­θε­ση και ύστε­ρα από σκλη­ρό αγώ­να είδαν τους Τούρ­κους να υπο­χω­ρούν, αφή­νο­ντας πίσω τους πολ­λούς σκο­τω­μέ­νους και τραυματίες.

Στο Βαλ­τέ­τσι οι Τούρ­κοι έχα­σαν 600 άνδρες και οι Ελλη­νες 150.