1976: Η πρόκληση του «Χόρα» στο Αιγαίο

Το καλο­καί­ρι του 1976, για ακό­μη μία φορά, Ελλά­δα και Τουρ­κία φθά­νουν στο χεί­λος της πολε­μι­κής σύγκρου­σης. Αφορ­μή, αυτή τη φορά, ήταν η πραγ­μα­το­ποί­η­ση ερευ­νών από τουρ­κι­κό σκά­φος «Χόρα» στο Αιγαίο, σε περιο­χές της ελλη­νι­κής υφα­λο­κρη­πί­δας. Είχε προη­γη­θεί, στις αρχές του χρό­νου, ο εντο­πι­σμός των κοι­τα­σμά­των πετρε­λαί­ου στον Πρί­νο. Ετσι, με σκο­πό την έρευ­να για την ύπαρ­ξη πιθα­νών κοι­τα­σμά­των, το τουρ­κι­κό επι­στη­μο­νι­κό σκά­φος «Σισμίκ» (το προη­γού­με­νο όνο­μα του ήταν «Χόρα») απο­πλέ­ει στις 23 Ιού­λη του 1976 από τα στε­νά του Βοσπό­ρου για το Αιγαίο.
Ωστό­σο, η έξο­δος του «Χόρα» ήταν μάλ­λον η αφορ­μή, παρά η αιτία, για την όξυν­ση στις ελλη­νο­τουρ­κι­κές σχέ­σεις. Πίσω από το ενδια­φέ­ρον της τουρ­κι­κής κυβέρ­νη­σης για το πετρέ­λαιο, υπήρ­χε η ανο­μο­λό­γη­τη, αλλά σαφής πρό­θε­ση της Αγκυ­ρας να ανα­τρέ­ψει το υπάρ­χον καθε­στώς στο Αιγαίο και να εγγρά­ψει υπο­θή­κες εδα­φι­κών διεκ­δι­κή­σε­ων. Δύο ήταν τα επί­μα­χα θέμα­τα, το εύρος της αιγια­λί­τι­δας ζώνης και η υφαλοκρηπίδα.

Η τουρ­κι­κή ηγε­σία αμφι­σβη­τού­σε στην Ελλά­δα, τόσο το δικαί­ω­μα των 12 μιλί­ων της αιγια­λί­τι­δας ζώνης, όσο και την ύπαρ­ξη υφα­λο­κρη­πί­δας των ελλη­νι­κών νησιών.

Οι ΗΠΑ με την πολι­τι­κή των «ίσων απο­στά­σε­ων» συντη­ρούν ελεγ­χό­με­νη κρί­ση στην περιο­χή ώστε να παί­ζουν, με το αζη­μί­ω­το, το ρόλο του επιδιαιτητή.

Μέσα σ’ αυτό το κλί­μα, η έξο­δος του «Χόρα» προ­κα­λεί το συνα­γερ­μό των ελλη­νι­κών Ενό­πλων Δυνά­με­ων, αφού από τους χάρ­τες πορεί­ας προ­κύ­πτει ότι το τουρ­κι­κό σκά­φος θα περ­νού­σε, του­λά­χι­στον σε μια περί­πτω­ση, πάνω από την ελλη­νι­κή υφα­λο­κρη­πί­δα, βορειο­δυ­τι­κά της Λέσβου.

Το βρά­δυ της 6ης Αυγού­στου 1976 το «Χόρα» παρα­βιά­ζει για πρώ­τη φορά την ελλη­νι­κή υφα­λο­κρη­πί­δα. Το πρωί της 7ης Αυγού­στου γίνε­ται η δεύ­τε­ρη παρα­βί­α­ση. Η κυβέρ­νη­ση Καρα­μαν­λή μπρο­στά στην ωμή πρό­κλη­ση επι­λέ­γει το δρό­μο των διπλω­μα­τι­κών παρεμ­βά­σε­ων. Κατα­θέ­τει προ­σφυ­γή στο Συμ­βού­λιο Ασφα­λεί­ας του ΟΗΕ και στο Διε­θνές Δικα­στή­ριο της Χάγης ζητώ­ντας την πολι­τι­κή κατα­δί­κη της Τουρ­κί­ας και τη λήψη ασφα­λι­στι­κών μέτρων…

Το «Χόρα» ελλι­με­νί­στη­κε στη Σμύρ­νη στις 17 Αυγού­στου. Οι προ­σφυ­γές της ελλη­νι­κής κυβέρ­νη­σης στους διε­θνείς οργα­νι­σμούς έμει­ναν χωρίς αποτέλεσμα.

Πηγή: Ριζο­σπά­στης