20 Μαΐου Παγκόσμια Ημέρα Μελισσών — Αϊνστάιν: «Όταν η μέλισσα εξαφανιστεί από τη γη, ο άνθρωπος έχει μόνο τέσσερα χρόνια για να ζήσει»

Εάν η μέλισ­σα δεν μπο­ρεί να γονι­μο­ποι­ή­σει άλλα φυτά, οι τρο­φές των ανθρώ­πων χάθη­καν. Χωρίς τη μέλισ­σα δεν θα υπήρ­χε αυτή η βιο­ποι­κι­λό­τη­τα που έχου­με σήμερα.

Το ρόλο και τη σημα­σία των μελισ­σών ανα­γνώ­ρι­σε η Γενι­κή Συνέ­λευ­ση του ΟΗΕ, κηρύσ­σο­ντας την 20ή Μαΐ­ου Παγκό­σμια Ημέ­ρα των Μελισ­σών. Στο Ψήφι­σμα της 20ής Δεκεμ­βρί­ου 2017, τονί­ζε­ται η επεί­γου­σα ανά­γκη να προ­στα­τευ­θούν οι μέλισ­σες και οι άλλοι επι­κο­νια­στές και επι­ση­μαί­νο­νται οι κίν­δυ­νοι που συνε­πά­γε­ται ενδε­χό­με­νη εξα­φά­νι­σή τους.

Η 20ή Μαΐ­ου δεν επι­λέ­χθη­κε τυχαία ως Παγκό­σμια Ημέ­ρα Μελισ­σών, καθώς συμπί­πτει με τα γενέ­θλια του Anton Janša, ο οποί­ος τον 18ο αιώ­να πρω­το­στά­τη­σε στις σύγ­χρο­νες τεχνι­κές μελισ­σο­κο­μί­ας στην πατρί­δα του τη Σλο­βε­νία και απο­λάμ­βα­νε τις μέλισ­σες για την ικα­νό­τη­τά τους να εργά­ζο­νται τόσο σκλη­ρά, ενώ χρειά­ζο­νται τόσο λίγη προσοχή.

Όμως τι ακρι­βώς προ­σφέ­ρουν οι επι­κο­νια­στές και ειδι­κό­τε­ρα οι μέλισ­σες και τι μπο­ρού­με να κάνου­με για να τους βοη­θή­σου­με; Με αφορ­μή την Παγκό­σμια Ημέ­ρα των Μελισ­σών ο Οργα­νι­σμός Τρο­φί­μων και Γεωρ­γί­ας του ΟΗΕ παρα­θέ­τει έξι λόγους για τους οποί­ους πρέ­πει να είμα­στε ευγνώ­μο­νες για τους επι­κο­νια­στές, αλλά και συμ­βου­λές για το πώς μπο­ρού­με αυτό να τους το ανταποδώσουμε:

1. Βελ­τιώ­νουν τη δια­τρο­φή μας παρέ­χο­ντας τρο­φές πλού­σιες σε θρε­πτι­κά συστα­τι­κά. Δεν είναι όλες οι καλ­λιέρ­γειες τρο­φί­μων που χρειά­ζο­νται επι­κο­νί­α­ση. Το ρύζι, το σιτά­ρι και οι πατά­τες, για παρά­δειγ­μα, θα επι­βί­ω­ναν ακό­μη και αν δεν υπήρ­χαν οι επι­κο­νια­στές. Ωστό­σο, πολ­λά από τα πολύ θρε­πτι­κά τρό­φι­μα, όπως τα φρού­τα, ορι­σμέ­να λαχα­νι­κά, σπό­ροι, καρύ­δια και έλαια, θα εξα­φα­νι­στούν χωρίς επι­κο­νια­στές. Ένας κόσμος χωρίς επι­κο­νια­στές είναι ένας κόσμος χωρίς κάποια από τα τρό­φι­μα που αγα­πά­με (όπως κακάο, καφές) και τα οποία εξα­σφα­λί­ζουν σωστή δια­τρο­φή (φρά­ου­λες, μήλα κερά­σια, αμύ­γδα­λα και πολ­λά άλλα).

2. Μας δίνουν μέλι! Από περί­που 20.000 είδη μελισ­σών μόνο 7 παρά­γουν μέλι. Οι δυτι­κές μέλισ­σες παρά­γουν 1,6 εκατ. τόνους μελιού ετη­σί­ως! Αυτό το υπέ­ρο­χο προ­ϊ­όν είναι ένα φυσι­κό γλυ­κα­ντι­κό που έχει επί­σης αντι­βα­κτη­ρια­κές και αντι­ση­πτι­κές ιδιό­τη­τες. Το μέλι είναι μέρος του ανθρώ­πι­νου πολι­τι­σμού για χιλιε­τί­ες. Οι αρχαί­οι Αιγύ­πτιοι χρη­σι­μο­ποί­η­σαν μέλι για ιατρι­κούς σκο­πούς και το κερί για να βαλ­σα­μώ­νουν τους νεκρούς, αλλά και να παρά­γουν τεχνη­τό φως.

3. Κάνουν πιο νόστι­μα τα τρό­φι­μά μας. Καλά γονι­μο­ποι­η­μέ­να φυτά παρά­γουν μεγα­λύ­τε­ρα, πιο ομοιό­μορ­φα και πιο γευ­στι­κά φρού­τα και λαχα­νι­κά. Τα φυτά υπο­λο­γί­ζουν πόση προ­σπά­θεια απαι­τεί­ται για την παρα­γω­γή των καρ­πών τους. Αν ένα φρού­το ή λαχα­νι­κό δεν έχει καλά γονι­μο­ποι­η­θεί, τα φυτά δεν θα επεν­δύ­ουν απα­ραί­τη­τα τους πόρους ομοιό­μορ­φα στην παρα­γω­γή τους, με απο­τέ­λε­σμα παρα­μορ­φω­μέ­να ή μικρά και άνο­στα φρού­τα και λαχα­νι­κά. Ένα παρα­μορ­φω­μέ­νο μήλο, για παρά­δειγ­μα, θα μπο­ρού­σε να σημαί­νει ότι το φυτό είχε ανε­παρ­κή ή μη ισορ­ρο­πη­μέ­νη επικονίαση!

4. Έχουν μεγά­λη «επαγ­γελ­μα­τι­κή» ηθι­κή. Μια μεμο­νω­μέ­νη μέλισ­σα συνή­θως επι­σκέ­πτε­ται περί­που 7.000 λου­λού­δια την ημέ­ρα και χρειά­ζε­ται 4 εκα­τομ­μύ­ρια επι­σκέ­ψεις σε λου­λού­δια για να παρα­γά­γει ένα κιλό μέλι. Κάθε μεμο­νω­μέ­νη μέλισ­σα απο­τε­λεί μέρος μιας ομά­δας που εργά­ζε­ται ακού­ρα­στα για να στη­ρί­ξει την ανά­πτυ­ξη και την παρα­γω­γι­κό­τη­τα της κυψέ­λης, συγκε­ντρώ­νο­ντας όσο το δυνα­τόν περισ­σό­τε­ρη γύρη, ενώ παράλ­λη­λα επι­κο­νιά­ζει πολ­λά φυτι­κά είδη.

5. Αυξά­νουν την παρα­γω­γή τρο­φί­μων και την επι­σι­τι­στι­κή ασφά­λεια. Σε μία μελέ­τη, στη διάρ­κεια της οποί­ας η γονι­μο­ποί­η­ση ήταν καλά δια­χει­ρι­ζό­με­νη σε μικρές, ποι­κί­λες, εκμε­ταλ­λεύ­σεις, οι καλ­λιερ­γη­τι­κές απο­δό­σεις αυξή­θη­καν κατά ένα σημα­ντι­κό μέσον όρο 24%!

6. Δια­τη­ρούν τη βιο­ποι­κι­λό­τη­τα. Η επι­κο­νί­α­ση είναι μία από τις σημα­ντι­κό­τε­ρες δια­δι­κα­σί­ες της φύσης που συμ­βάλ­λουν στη βιο­ποι­κι­λό­τη­τα. Βοη­θά στην παρα­γω­γή μεγά­λης ποι­κι­λί­ας φυτών, πολ­λά από τα οποία κατα­να­λώ­νο­νται από τους ανθρώ­πους. Και αν και συχνά παρα­βλέ­πε­ται, οι μέλισ­σες και η μελισ­σο­κο­μία των δασών συμ­βάλ­λουν επί­σης στη δια­τή­ρη­ση των δασι­κών οικο­συ­στη­μά­των, καθώς η επι­κο­νί­α­ση βοη­θά στην ανα­γέν­νη­ση των δέντρων, γεγο­νός που με τη σει­ρά του συμ­βάλ­λει στη δια­τή­ρη­ση της δασι­κής βιοποικιλότητας.