21 Απριλίου 1963: Η πρώτη Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης

Στις 21 Απρί­λη 1963 πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε η πρώ­τη Μαρα­θώ­νια Πορεία Ειρή­νης. Αφε­τη­ρία ορί­στη­κε ο Τύμ­βος του Μαρα­θώ­να και τερ­μα­τι­σμός η Πνύ­κα. Η πορεία οργα­νώ­θη­κε από το «Σύν­δε­σμο Μπέρ­τραντ Ράσελ» και την Ελλη­νι­κή Επι­τρο­πή για τη Διε­θνή Υφε­ση και Ειρή­νη, αντι­πρό­ε­δρος της οποί­ας ήταν ο Γρη­γό­ρης Λαμπρά­κης, βου­λευ­τής της ΕΔΑ. Είχαν προ­σκλη­θεί για να πάρουν μέρος πολ­λοί ξένοι ειρη­νι­στές απ’ όλο τον κόσμο — κυρί­ως από τη Βρετανία.

Η κυβέρ­νη­ση της ΕΡΕ υπό τον Κων­στα­ντί­νο Καρα­μαν­λή, μετά από υπό­δει­ξη των Αμε­ρι­κα­νών απα­γο­ρεύ­ει την πορεία και ανα­κοι­νώ­νει ότι όποιος επι­χει­ρή­σει να προ­σεγ­γί­σει θα συλ­λαμ­βά­νε­ται. Η προει­δο­ποί­η­ση αφο­ρά και τους ξένους προ­σκε­κλη­μέ­νους. Τίθε­νται σε επι­φυ­λα­κή Στρα­τός, Αστυ­νο­μία, Χωρο­φυ­λα­κή, παρα­κρά­τος, ακό­μη και άνδρες του Λιμε­νι­κού (!) αφού έπρε­πε να απο­κο­πεί και η προ­σέ­λευ­ση… διά θαλάσσης.

Το πρωί της Κυρια­κής 21 Απρί­λη, ώρα 8, ο Λαμπρά­κης αρχί­ζει μόνος του την πορεία κρα­τώ­ντας ανοι­χτό στο στή­θος του το πανό με το σήμα του φιλει­ρη­νι­κού κινή­μα­τος, φωνά­ζο­ντας: Ζήτω η Ειρή­νη, ζήτω η Δημο­κρα­τία. Ενας χωρο­φύ­λα­κας, από τους εκα­το­ντά­δες, φώνα­ξε: Κάτω η Ειρήνη!

Ο Λαμπρά­κης θα συνε­χί­σει πότε μόνος του, πότε μαζί με μερι­κούς αγω­νι­στές που κατά­φε­ραν να περά­σουν από τα μπλό­κα της Χωρο­φυ­λα­κής μέχρι το Πικέρ­μι, όπου τον συνέ­λα­βαν. Με το αστυ­νο­μι­κό καμιό­νι θα τον μετα­φέ­ρουν, ύστε­ρα από τρει­σή­μι­σι ωρών βόλ­τες, στη Ν. Ιωνία, όπου θα τον αφή­σουν ελεύθερο.

Ηδη έχει δεχτεί μια επί­θε­ση στο ξεκί­νη­μα, όταν προ­σπά­θη­σαν να του πάρουν το πανό. Στη δια­σταύ­ρω­ση της Ραφή­νας είχε οργα­νω­θεί μπλό­κο από χωρο­φύ­λα­κες και παρα­κρα­τι­κούς. Του επι­τί­θε­νται, τον χτυ­πούν, του σκί­ζουν το σακά­κι, προ­σπα­θούν να τον παρα­σύ­ρουν στο γει­το­νι­κό δάσος. Η παρου­σία των δημο­σιο­γρά­φων υπο­χρε­ώ­νει τους παρα­κρα­τι­κούς σε φυγή.

Ηδη έχουν συλ­λη­φθεί 1.000 — 1.500 φιλει­ρη­νι­στές (πολ­λοί κακο­ποι­ή­θη­καν και τραυ­μα­τί­στη­καν), ανά­με­σά τους και πολ­λοί ξένοι, τέσ­σε­ρις από τους οποί­ους απελάθηκαν!

Αργά το βρά­δυ εκεί­νης της μέρας ο Λαμπρά­κης φτά­νει στα γρα­φεία της ΕΕΔΥΕ και από εκεί στέλ­νει τηλε­γρά­φη­μα προς τις εφη­με­ρί­δες, το οποίο άρχι­ζε ως εξής: «Πόθος δημο­κρα­τι­κού λαού μας διά πορεί­αν Ειρή­νης “Μαρα­θών — Αθή­ναι” επραγ­μα­το­ποι­ή­θει». Στη συνέ­χεια καταγ­γέλ­λει τη σύλ­λη­ψή του και τη μετα­χεί­ρι­σή τους από τους αστυ­νο­μι­κούς και κατο­νο­μά­ζει τους υπεύ­θυ­νους. Το τηλε­γρά­φη­μα κατέ­λη­γε: «Δυστυ­χώς διε­πί­στω­σα ότι δημο­κρα­τία δεν υπάρ­χει εις την Ελλά­δα, όταν εκλε­κτοί του λαού κυριο­λε­κτι­κώς καταρρακώνονται».

Λίγες μέρες μετά, στις 22 Μάη 1963, ο Λαμπρά­κης δολο­φο­νεί­ται στη Θεσσαλονίκη.

Πηγή: Ριζο­σπά­στης