Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

22 Σεπτεμβρίου 1980: Αρχίζει ο «παράλογος» πόλεμος Ιράν — Ιράκ

Στις 22 του Σεπτέμ­βρη 1980 τα ιρα­κι­νά στρα­τεύ­μα­τα εισβάλ­λουν στο ιρα­νι­κό έδα­φος με σκο­πό να απο­κτή­σουν τον πλή­ρη έλεγ­χο του διαύ­λου Σατ Αλ Αράμπ και κατα­στρέ­φουν τα μεγά­λα διυ­λι­στή­ρια του Αμπα­ντάν και το λιμά­νι του Χοραμ­σάρ, ενώ η Τεχε­ρά­νη κλεί­νει τα στε­νά του Ορμούζ, όπου εγκλω­βί­ζο­νται δεκά­δες δεξα­με­νό­πλοια, με απο­τέ­λε­σμα την εκδή­λω­ση πανι­κού σ’ όλο τον κόσμο για πιθα­νό­τη­τα μεγά­λης πετρε­λαϊ­κής κρί­σης. Αρχί­ζει ο πόλε­μος Ιράν-Ιράκ.

Τα βαριά σύν­νε­φα στις σχέ­σεις Βαγδά­της-Τεχε­ρά­νης είχαν παρου­σια­στεί από το δεύ­τε­ρο εξά­μη­νο του 1979. Αυτό που εμφα­νι­ζό­ταν ως δια­φο­ρά ήταν η κυριαρ­χία του πλω­τού διαύ­λου Σατ Ελ Αράμπ. Πρό­κει­ται για μια τερά­στια υδά­τι­νη αρτη­ρία, στην οποία συνε­νώ­νο­νται οι δυο μεγά­λοι ποτα­μοί του Ιράκ, ο Τίγρης και ο Ευφρά­της, κατα­λή­γο­ντας στο μυχό του Περ­σι­κού Κόλ­που. Η στρα­τη­γι­κή σημα­σία της αρτη­ρί­ας είναι τερά­στια, καθώς αυτός που την κατέ­χει ελέγ­χει όχι μόνο τα τερά­στια υδά­τι­να απο­θέ­μα­τα, αλλά και τα απο­θέ­μα­τα των πετρε­λαί­ων του Περ­σι­κού Κόλ­που. Το Σατ Ελ Αράμπ απο­τε­λού­σε προ­αιώ­νια εστία αιμα­τη­ρών αντα­γω­νι­σμών μετα­ξύ Περ­σών και Αρά­βων. Το 1975, με τη συμ­φω­νία του Αλγε­ρί­ου, η κυριαρ­χία του Σατ Ελ Αράμπ μοι­ρά­στη­κε στο Ιράν και στο Ιράκ. Το καλο­καί­ρι του 1980 ο Σαντάμ Χου­σε­ΐν εγεί­ρει θέμα, ζητώ­ντας την από­λυ­τη ιρα­κι­νή κυριαρ­χία στη συγκε­κρι­μέ­νη περιοχή.

Ωστό­σο, πίσω από τις ιρα­κι­νές διεκ­δι­κή­σεις υπήρ­χαν πολ­λά και ποι­κί­λα συμ­φέ­ρο­ντα. Εκεί­νη την επο­χή το Ιράν συντα­ρασ­σό­ταν από την επα­νά­στα­ση, που οδή­γη­σε στην ανα­τρο­πή του Σάχη και στην εγκα­θί­δρυ­ση του ισλα­μι­κού καθε­στώ­τος. Η κατά­λη­ψη της αμε­ρι­κα­νι­κής πρε­σβεί­ας στην Τεχε­ρά­νη και η ομη­ρία των Αμε­ρι­κα­νών διπλω­μα­τών συντη­ρού­σαν τη σύγκρου­ση με τις Ηνω­μέ­νες Πολι­τεί­ες. Απ’ την άλλη, ο Σαντάμ Χου­σε­ΐν πίστευε ότι η απο­δυ­νά­μω­ση του ιρα­νι­κού στρα­τού τού έδι­νε τη δυνα­τό­τη­τα για έναν σύντο­μο και νικη­φό­ρο πόλε­μο, απ’ τον οποίο θα έβγαι­νε κυρί­αρ­χος της περιο­χής και το Ιράκ θα καθί­στα­το η πρώ­τη περι­φε­ρεια­κή δύνα­μη. Για τις ΗΠΑ, ο πόλε­μος Ιράν-Ιράκ ήταν μια πρώ­της τάξε­ως ευκαι­ρία προ­κει­μέ­νου να απο­κα­τα­στή­σουν και να ενι­σχύ­σουν τα ερεί­σμα­τά τους στην περιο­χή. Οι διε­θνείς ανα­λυ­τές συνέ­κλι­ναν τότε ότι το Στέιτ Ντι­πάρ­τμεντ ενθάρ­ρυ­νε τον Σαντάμ να προ­χω­ρή­σει στην επίθεση.

Ο πόλε­μος Ιράν-Ιράκ κρά­τη­σε πολ­λούς μήνες, εκα­το­ντά­δες χιλιά­δες άνθρω­ποι σκο­τώ­θη­καν, οι οικο­νο­μί­ες των δύο χωρών κατα­στρά­φη­καν και στον τελι­κό «λογα­ρια­σμό» κερ­δι­σμέ­νοι βγή­καν οι Αμερικανοί.

Πηγή: Ριζο­σπά­στης

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο