25/7/1947: Επίθεση του ΔΣΕ στα Γρεβενά (ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ)

Γρά­φει ο Αλέ­κος Χατζη­κώ­στας //

Η επί­θε­ση του ΔΣΕ στα Γρε­βε­νά ήταν ουσια­στι­κά η πρώ­τη μάχη του ΔΣΕ σε κατοι­κη­μέ­νη περιο­χή, σε μεγά­λο αστι­κό κέντρο, η οποία μάλι­στα είχε και μεγά­λες απώλειες.

Ο νόμι­μος ακό­μη ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ  (26/7) ανα­φέ­ρει πρω­το­σέ­λι­δα: « Ο ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΕΠΙΤΙΘΕΤΑΙ ΣΤΑ ΓΡΕΒΕΝΑ. Προ έλα­ση προς Δ. Μακε­δο­νί­ας και την περιο­χή του Γράμ­μου». Και στο σχε­τι­κό ρεπορ­τάζ υπο­γραμ­μί­ζει: « Επεί­γο­ντα τηλε­γρα­φή­μα­τα του Β’ Σώμα­τος Στρα­τού προς το Υπουρ­γείο Στρα­τιω­τι­κών ανήγ­γει­λαν χθες νέα σφο­δρό­τα­τη επί­θε­ση ισχυ­ρών μονά­δων του Δημο­κρα­τι­κού Στρα­τού στην πόλη των Γρε­βε­νών… Οι στρα­τιώ­τες του Δημο­κρα­τι­κού Στρα­τού άρτια εξο­πλι­σμέ­νοι επι­τέ­θη­σαν τις πρώ­τες μετα­με­σο­νύ­κτιες ώρες κατά των εξω­τρει­κών φυλα­κί­ων της πόλης. Αργό­τε­ρα εκδη­λώ­θη­κε η επί­θε­ση των κύριων δυνά­με­νων του Δημο­κρα­τι­κού Στρα­τού η οποία ηνά­γκα­σε τας μικράς δυνά­μεις των φυλα­κί­ων να συμ­πτυ­χτούν προς την πόλιν…»

Σε πρω­το­σέ­λι­δη πάλι ανα­φο­ρά (27/7) με τίτλο: «ΔΥΟ ΤΑΓΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΜΠΗΚΑΝ ΣΤΑ ΓΡΕΒΕΝΑ. Ανα­κοί­νω­ση του ραδιο­φω­νι­κού σταθ­μού. Η νεώ­τε­ρη εξέ­λι­ξη των επι­χει­ρή­σε­ων» τονί­ζει: «Ο Ραδιο­φω­νι­κός Σταθ­μός του Δημο­κρα­τι­κού Στρα­τού μετέ­δω­σε χθες το βρά­δυ επί­ση­μη ανα­κοί­νω­σε του Γενι­κού Αρχη­γεί­ου για την επί­θε­ση κατά των Γρε­βε­νών. Σύμ­φω­να με την ανα­κοί­νω­ση δυνά­μεις του Δημο­κρα­τι­κού Στρα­τού περι­κύ­κλω­σαν τα ξημε­ρώ­μα­τα της Πέμ­πτης προς Παρα­σκευή την πόλη των Γρε­βε­νών. Αφού απο­μό­νω­σαν την πόλη και απέ­κο­ψαν κάθε επι­κοι­νω­νία των κυβερ­νη­τι­κών δυνά­με­ων με τις δυνά­μεις που υπήρ­χαν τρι­γύ­ρω, άρχι­σαν ορμη­τι­κώ­τα­τη επί­θε­ση κατά των εξω­τε­ρι­κών φυλα­κί­ων και των οχυ­ρω­μέ­νων κτι­ρί­ων. Έπει­τα από σύντο­μο αγώ­να τα φυλά­κια υπέ­κυ­ψαν, ενώ τα σπί­τια που είχαν οχυ­ρω­θεί οι χωρο­φύ­λα­κες έπια­σαν φωτιά..»

Το ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ

Παρου­σιά­ζου­με συνέ­χεια την έκθε­ση από το ΑΡΧΗΓΕΙΟ ΒΟΪΟΥ – ΓΡΑΜΜΟΥ του ΔΣΕ

Έκθε­ση

Επι­χεί­ρη­σης για τη μάχη των Γρε­βε­νών 25–7‑47.

Τέσ­σα­ρα Τάγ­μα­τα του Αρχη­γεί­ου Βοϊ­ου – Γράμ­μου ύστε­ρα από Δ/γη του Α. Κ. Δ. Μ. στις 20–7‑47 πέρα­σαν στην περιο­χή Σαμα­ρί­νας με σκο­πό να συνα­ντη­θούν με τα τμή­μα­τα απο­σπά­σμα­τος Χασί­ων, να τα βοη­θή­σουν στην προ­σπά­θειά τους να διεισ­δύ­σουν στη περιο­χή Χασί­ων και από κοι­νού να ενερ­γή­σουν ανά­λο­γα με την κατάσταση.

Για το σκο­πό αυτό ύστε­ρα από την από­φα­ση της Δ/σης του Α.Κ.Δ.Μ. να περά­σει ο συν. Κικί­τσας προς Βίτσι με Δ/γή του Α.Κ.Δ.Μ η Δ/ση των τμη­μά­των αυτών, του Αρχη­γεί­ου Βοϊ­ου – Γράμ­μου και του Απο­σπά­σμα­τος Χασί­ων ανα­τέ­θη­κε στους συν. Πέτρο και Γιαννούλη.

Τα Τάγ­μα­τα του Αρχη­γεί­ου Βοϊ­ου – Γράμ­μου τις πρω­ϊ­νές ώρες τις 21–7‑47  έφθα­σαν στο Γρέ­κο Σαμα­ρί­νας. Η παρου­σία τους εκεί έγι­νε γνω­στή στον εχθρό.
1)     Για­τί η κίνη­ση από τα Α. υψώ­μα­τα της Φούρ­κας μέχρι Γκρέ­κο έγι­νε μέρα και ο εχθρός που κατεί­χε τον Αϊλιά Φούρ­κας – Ταμπού­ρι Φούρ­κας και Αϊλια Επτα­χω­ρί­ου μας έβλε­πε και
2)     Για­τί από το μονα­στή­ρι Φούρ­κας λιπο­τά­χτη­σε ένας αντάρ­της μας.

Το ότι η παρου­σία των τμη­μά­των μας εκεί ήταν γνω­στή φαί­νε­ται από το ότι, η αερο­πο­ρία πολυ­βό­λη­σε γύρω από τον καταυ­λι­σμό των τμη­μά­των μας. Ακό­μα το βρά­δυ της 21 λιπο­τά­χτη­σε ένας άλλος αντάρτης.

Στις 21–7 στο Γκρέ­κο απ’ αφορ­μή την καθυ­στε­ρη­μέ­νη και πλημ­με­λώς  εκτέ­λε­ση της απο­στο­λής από τα Τάγ­μα­τα έγι­νε αχτίφ Δι/σεων Ταγ­μά­των και Λόχων όπου πήραν μέρος και οι συν. Πέτρος, Βού­ρος, Πάνος και Θόδω­ρος. Σ’ αυτό από τον υπο­φαι­νό­με­νο, ύστε­ρα από προη­γου­μέ­νη σύσκε­ψη με τους συν. Πέτρο και Πάνο, Βού­ρο και Θόδω­ρο, έγι­νε κρι­τι­κή όλων των αδυ­να­μιών που παρου­σιά­σθη­καν στην πορεία και τονί­σθη­κε ότι είναι εσφαλ­μέ­νη η αντί­λη­ψη που επε­κρά­τη­σε σε ωρι­σμέ­να στε­λέ­χη ότι φύγα­με από το Γράμ­μο για­τί κιν­δυ­νεύ­α­με και για να απο­φύ­γου­με τον κλοιό. «Μεί­να­με εκεί μέχρι τώρα στον Γράμ­μο και αμυν­θή­κα­με σκλη­ρά για­τί η ταχτι­κή αυτή εξυ­πη­ρε­τού­σε γενι­κώ­τε­ρη επι­θε­τι­κή ταχτι­κή του Α.Κ. και Δ.Μ. που εφαρ­μό­ζει με άλλα του τμή­μα­τα. Σήμε­ρα που τα τμή­μα­τα αυτά βρί­σκο­νται στην περιο­χή που τους καθο­ρί­σθη­κε και η δική μας ταχτι­κή κομ­μά­τι της γενι­κώ­τε­ρης ταχτι­κής του Α.Κ.Δ.Μ. εξυ­πη­ρε­τεί καλύ­τε­ρα την όλη κατά­στα­ση αν περά­σου­με στον τομέα αυτόν όχι για να κρυ­φτού­με ή να απο­φύ­γου­με τον εχθρό, αλλά αντί­θε­τα να επι­διώ­ξου­με να βρού­με τον εχθρό και να τον χτυ­πή­σου­με όπου εμείς θέλου­με εφαρ­μό­ζο­ντας επι­θε­τι­κή ταχτική.»

Το Από­γευ­μα της 21–7 πλη­ρο­φο­ρη­θή­κα­με από, τον υπεύ­θυ­νο Σαμα­ρί­νας ότι τμή­μα­τα του Απο­σπά­σμα­τος Ηπεί­ρου βρι­σκό­τα­νε στη Γομά­ρα και τμή­μα­τα του απο­σπά­σμα­τος Χασί­ων προς Όρλιακα.
Στις 21–7 το βρά­δυ κινη­θή­κα­με από Γκρέ­κο και φθά­σα­με τις πρω­ϊ­νές ώρες στο σταυ­ρό Γομά­ρας. Βρή­κα­με εκεί το 846 Τάγ­μα του Απο­σπά­σμα­τος Ηπεί­ρου. Πλη­ρο­φο­ρη­θή­κα­με την όλη κατά­στα­ση και για τις θέσεις των Απο­σπα­σμά­των. Σε συνερ­γα­σία με τους συν. Πέτρο, Βού­ρο και Πάνο, στάλ­θη­κε έκτα­κτος σύν­δε­σμος στο Περι­βό­λι με σημεί­ω­μα να ρθού­νε οι Δ/σεις των Απο­σπα­σμά­των Ηπεί­ρου και Χασί­ων στη Γομά­ρα να συνε­νοη­θού­με για το τι πρέ­πει να γίνει.

Εν τω μετα­ξύ σε συνο­μι­λί­ες που κάνα­με με τους συν. Πέτρο και Πάνο, βρή­κα­με σαν σωστό το ότι μια που όλες οι δυνά­μεις βρί­σκο­νται στον τομέα αυτόν είναι ευκαι­ρία να χτυ­πή­σου­με ένα κέντρο του εχθρού και σαν τέτοιο  δια­λέ­ξα­με τα Γρεβενά.

Την 22 περί­που ώρα τις 22–7 ήρθαν οι συν. Ι) Παύ­λος 2) Χεί­μαρ­ρος 3) Νεμέρ­τσι­κας 4) Υψη­λά­ντης 5) Καρ­τσού­νης 6) Ακρί­τας του Απο­σπά­σμα­τος Χασί­ων και Φωτει­νός του ΙΙ Γρα­φεί­ου Α.Κ. και Δ.Μ.

Έγι­νε αχτίφ στο οποίο εκτός των παρα­πά­νω συν. πήραν μέρος και οι συν. Πέτρος, Πάνος, Βού­ρος και ο υπο­φαι­νό­με­νος. Έκα­νε εισή­γη­ση ο συν Πέτρος και ανέ­πτυ­ξε πως παρου­σιά­ζε­ται η κατά­στα­ση και ποιός ο σκο­πός της άφη­ξης των τμη­μά­των του Αρχη­γεί­ου Βοϊ­ου – Γράμ­μου στον τομέα αυτόν. Έβα­λε το ζήτη­μα του χτυ­πή­μα­τος ενός κέντρου με συνερ­γα­σία όλων των δυνά­με­ων και πρό­τει­νε σαν τέτοιο κέντρο τα Γρε­βε­νά. Μίλη­σαν όλοι. Οι συν. Υψη­λά­ντης, Καρ­τσού­νης, Ακρί­τας, Χεί­μαρ­ρος συμ­φώ­νη­σαν από­λυ­τα. Ο συν. Νεμέρ­τσι­κας διε­φώ­νη­σε στην εισή­γη­ση ότι ο εχθρός ύστε­ρα από τις επι­τυ­χί­ες στην Ήπει­ρο και τον Γράμ­μο βρί­σκε­ται σε μεγά­λη σύγ­χυ­ση και κρί­ση και είπεν ότι δεν πρέ­πει να υπο­τι­μή­σου­με τον εχθρό αντί­θε­τα θα πρέ­πει να ιδού­με ότι όλες του οι κινή­σεις προς Νότον έχουν σαν σκο­πό να μας δημιουρ­γή­σουν ευρύ­τε­ρο κλοιό που πρέ­πει εμείς να τον λάβου­με υπ’ όψη. Πάνω σε χτύ­πη­μα που πρέ­πει να γίνει σε κέντρο συμ­φώ­νη­σε αλλά πρό­τει­νε σαν τέτοιο κέντρο το Μέτσο­βο. Σαν σημείο στρα­τη­γι­κώ­τε­ρο και με μεγα­λύ­τε­ρη πολι­τι­κή σημα­σία. Ο συν. Παύ­λος συμ­φώ­νη­σε με τον συν. Νεμέρ­τσι­κα για το χτύ­πη­μα του Μετσό­βου. Τελι­κά όμως επει­δή θα καθυ­στε­ρού­σα­με, η διά­τα­ξη των τμη­μά­των προ­σφε­ρό­τα­νε για τα Γρε­βε­νά και οι πλη­ρο­φο­ρί­ες που είχα­με ήταν αρκε­τά ευνοϊ­κές όλοι συμ­φώ­νη­σαν να χτυ­πη­θούν τα Γρεβενά.

Στο αχτίφ αυτό διέ­κρι­να μία ψυχρά­δα ανά­με­σα στον συν. Πέτρο και  συν. Παύ­λο και Νεμέρ­τσι­κα. Η ψυχρά­δα αυτή ανά­με­σα στις δι/σεις των δύο Αρχη­γεί­ων περιο­χών υπήρ­ξε και πιο μπρο­στά από όσα συμπέ­ρα­να από ωρι­σμέ­να γράμ­μα­τα που ανταλ­λά­γη­σαν ανά­με­σα στους συν. Κικί­τσα και Παύ­λο. Από όσα κατά­λα­βα ο συν. Παύ­λος δεν έβλε­πε με καλό μάτι ανά­μι­ξη του συν. Κικί­τσα σε ζητή­μα­τα ταχτι­κής και άλλα του Αρχη­γεί­ου Ηπεί­ρου. Η διά­στα­ση αυτή εξα­κο­λού­θη­σε και ανά­με­σα στους συν. Πέτρο και Παύ­λο και Νεμέρ­τσι­κα, όπως θα φανή και παρα­κά­τω και όπως δια­πι­στώ­θη­κε από ορι­σμέ­να γράμ­μα­τα που αντή­λα­ξαν ο συν. Πέτρος και Παύ­λος. Αφού συμ­φω­νή­σα­με συγκρο­τή­θη­κε επι­τρο­πή από τους συν. Γιαν­νού­λη, Χεί­μαρ­ρο, Υψη­λά­ντη, Πάνο, και Φωτει­νό, που θα κατα­πια­νό­τα­νε με την κατά­στρω­ση του σχε­δί­ου επι­χει­ρή­σε­ων. Καθο­ρί­σθη­κε εκεί να χτυ­πή­σουν στην πόλη  τα Τάγ­μα­τα, Σπύ­ρου του Αρχη­γεί­ου Ηπεί­ρου, Καρα­μπέ­ρα του Αρχη­γεί­ου Βοϊ­ου – Γράμ­μου και Κατσώ­νη των Χασί­ων. Ακό­μα το Τάγ­μα του Μπαρ­μπα­λιά να περά­σει στο Μπου­γά­ζι Σιά­τι­στας για να παρε­μπο­δί­σει τις κινή­σεις του εχθρού από Κοζά­νη. Το Τάγ­μα του Παλαιο­λό­γου ενι­σχυ­μέ­νο με το ιππι­κό να εξα­σφα­λί­σει την επι­χεί­ρη­ση από κατεύ­θυν­ση Αγιό­φυλ­λου – Καλα­μπά­κας – Δεσκά­τη. Το Τάγ­μα Πετρί­τη Ηπεί­ρου να εξα­σφα­λί­σει την επι­χεί­ρη­ση από Κρα­νιά. Το Τάγ­μα Φωκά του Αρχη­γεί­ου Ηπεί­ρου να κατέ­χει τα υψώ­μα­τα Περι­βο­λιού σαν εφε­δρεία του Αρχη­γεί­ου Ηπεί­ρου, να εξα­σφα­λί­σει την επι­χεί­ρη­ση από τις κατευ­θύν­σεις Επα­τα­χω­ρί­ου – Πεντα­λό­φου. Τα 844,845 Τάγ­μα­τα Αρχη­γεί­ου Βοϊ­ου Γράμ­μου να εξα­σφα­λί­σουν την επι­χεί­ρη­ση από Τσο­τύ­λι – Νεά­πο­λη – Άγιο Γεώρ­γιο – Μαυ­ρα­ναί­ους και Κοζά­νη, με την προ­ο­πτι­κή, ότι το Τάγ­μα Μπαρ­μπα­λιά δεν θα προ­λά­βαι­νε να φθά­σει στο Μπου­γά­ζι. Το 849 Τάγ­μα του Αρχη­γεί­ου Βοϊ­ου – Γράμ­μου εφεδρεία.

Ο συν. Ακρί­τας ανέ­λα­βε να ταχτο­ποι­ή­σει το Τάγ­μα Παλαιο­λό­γου και το ιππι­κό και να ειδο­ποί­η­σει το Τάγ­μα Κατσώ­νη να κινη­θεί και κατα­λά­βει την νύχτα τις 23 προς 24 το Κοσμά­τι σαν βάση εξόρ­μη­σης. Από όσα ειπώ­θη­καν στο αχτίφ που έγι­νε μετά την επι­χεί­ρη­ση ο συν. Ακρί­τας δεν έδω­σε όση σημα­σία έπρε­πε στην απο­στο­λή που ανέ­λα­βε και αντί να κινη­θεί το συντο­μώ­τε­ρο όταν έφυ­γε από τη Γομά­ρα κάπου κοι­μή­θη­κε και καθυ­στέ­ρη­σε να ειδο­ποι­ή­σει τον Κατσώ­νη. Ακό­μα δεν έστει­λε το ιππι­κό με το Τάγ­μα Παλαιο­λό­γου όπως είχε εντο­λή. Ο συναγ. Καρ­τσού­νης ανέ­λα­βε να ταχτο­ποι­ή­σει το Τάγ­μα Μπαρμπαλιά.

Ο συν. Παύ­λος και Νεμέρ­τσι­κας ανέ­λα­βαν να ταχτο­ποι­ή­σουν τα Τάγ­μα­τα Φωκά Πετρί­τη και Άλκη. Ο συν. Χεί­μαρ­ρος το Τάγ­μα Σπύ­ρου και ο υπο­φαι­νό­με­νος τα Τάγ­μα­τα Αρχ. Βοϊ­ου – Γράμ­μου. Στο Αχτίφ αυτό απο­φα­σί­σθη­κε σαν ώρα έναρ­ξης η 3 πρω­ϊ­νή της 25–7.

Τα Τάγ­μα­τα του Αρχη­γεί­ου Βοϊ­ου – Γράμ­μου την νύχτα τις 22 προς 23 κινή­θη­καν και κατέ­λα­βαν θέσεις στα υψώ­μα­τα Άγιο Αθα­νά­σιο Μεσο­λου­ριού, Κυπα­ρύ­σι Μέγα­ρα, Καλή Ράχη. Η επι­τρο­πή που ορί­σθη­κε από το αχτίφ για την κατά­στρο­ση του σχε­δί­ου επι­χεί­ρη­σης κινή­θη­κε από τη Γομά­ρα και έφθα­σε σχε­δόν ξημε­ρώ­μα­τα στο Μεσο­λού­ρι. Το χωριό ήταν σχε­δόν άδειο εχτός από 8 άτο­μα που είχαν έλθει από τα Γρε­βε­νά για να πάρουν διά­φο­ρα είδη. Απο­μο­νώ­θη­καν και κρα­τή­θη­καν. Εκεί ήρθε και ο σοφέρ Ανδρέ­ας από το Δοτσι­κό άνθρω­πος όπως απο­δει­κνύ­ε­ται εκ των υστέ­ρων, πολύ ύπο­πτος για να μη πω πρά­χτο­ρας του εχθρού. Όπως δια­πι­στώ­θη­κε ο σοφέρ αυτός είχε ειδο­ποι­η­θεί από τον συν. Βού­ρο. Η επι­τρο­πή συνε­δρί­α­σε σ’ ένα σπί­τι πέρ­νο­ντας όλα τα μέτρα. Επει­δή οι πλη­ρο­φο­ρί­ες που συγκε­ντρώ­σα­με ήταν ότι ο εχθρός κατεί­χε με διλο­χία το Κηπου­ριό – Αιμι­λια­νό απο­φα­σί­σθη­κε ο λόχος του Αρχη­γεί­ου Βοϊ­ου – Γράμ­μου που θα παρε­νο­χλού­σε τη φρου­ρά Μαυ­ρα­ναί­ων να στα­λεί στα υψώ­μα­τα Δεσπό­τη και ένας λόχος του Τάγ­μα­τος Φωκά του Αρχη­γεί­ου Ηπεί­ρου να ανα­λά­βει την παρε­νό­χλη­ση της φρου­ράς Μαυ­ρα­ναί­ων. Ο συν. Πέτρος με υπη­ρε­σια­κό σημεί­ω­μα ενη­μέ­ρω­σε αμέ­σως το Από­σπα­σμα Ηπεί­ρου για την ανά­γκη της απο­στο­λής λόχου του Τάγ­μα­τος Φωκά στους Μαυ­ρα­ναί­ους. Υπήρ­χε όλος ο και­ρός ο λόχος να φθά­σει έγκαι­ρα στους Μαυ­ρα­ναί­ους. Το Αρχη­γείο Ηπεί­ρου όμως δεν τον έστει­λε. Συνέ­χι­σε η μελέ­τη της επε­ξερ­γα­σί­ας του σχε­δί­ου της επι­χεί­ρη­σης. Έπαιρ­ναν μέρος εχτός της επι­τρο­πής και ο συν. Πέτρος και Βού­ρος. Η όλη συζή­τη­ση κατέ­λη­ξε στο σχέ­διο επι­χεί­ρη­σης που δια­τυ­πώ­νε­ται στην υπ’ αριθ. Α.Π. 420/23–7‑47 Δ/γη του ΚΔΜ και που αντί­γρα­φό της υποβάλλω.

Μόλις τελεί­ω­σε η δου­λειά ο συν. Υψη­λά­ντης έφυ­γε για τη Ζιά­κα να πιά­σει το Τάγ­μα Κατσώ­νη και να το οδη­γή­σει στο Κοσμά­τι. Όπως δια­τυ­πώ­θη­κε από τον ίδιο στο αχτίφ που έγι­νε μετά την επι­χεί­ρη­ση το Τάγ­μα ακο­λού­θη­σε άλλο δρο­μο­λό­γιο και προ­σα­να­το­λί­σθη­κε τελι­κά στα Ανά­βρυ­τα. Έτσι εκεί παρέ­μει­νε όλη την ημέ­ρα της 24–7 και κινή­θη­κε τις βρα­δυ­νές ώρες προς Κοσμά­τι και καθυστέρησε.

Γνώ­μη μου ότι το Τάγ­μα μπο­ρού­σε να κινη­θεί με μέτρα από τα Ανά­βρυ­τα προς Κοσμά­τι πολύ νωρίς ώστε σου­ρο­πώ­νο­ντας να βρε­θεί στη βάση εξόρ­μη­σης (Κοσμά­τι) και να κερ­δί­σει έτσι πολύ χρόνο.

Τις απο­γευ­μα­τι­νές ώρες της 23–7 εχθρι­κή αερο­πο­ρεία μυδρα­λιο­βό­λη­σε και βομ­βάρ­δι­σε τις θέσεις μας στα υψώ­μα­τα Καλής Ράχης. Ασφα­λώς η αερο­πο­ρι­κή επι­δρο­μή έγι­νε ύστε­ρα από προ­δο­σία των θέσε­ων των τμη­μά­των από χωρι­κούς που υπήρ­χαν στη Καλή Ράχη και έφυ­γαν προς Γρε­βε­νά μόλις αντε­λή­φθη­σαν τα τμή­μα­τά μας.
Στις 24–7 έγι­νε αχτίφ των Δ/σεων των Ταγ­μά­των του Αρχη­γεί­ου Βοϊ­ου – Γράμ­μου και του 846 Ηπεί­ρου όπου παρε­βρέ­θη­καν και οι συν. Χεί­μαρ­ρος, και Πάνος. Καθο­ρί­σθη­σαν συμπλη­ρω­μα­τι­κά όλες οι λεπτο­μέ­ρειες και δόθη­καν οι τελευ­ταί­ες πληροφορίες.

Εχθρός. Οι πλη­ρο­φο­ρί­ες που συγκε­ντρώ­σα­με για τον εχθρό ήταν ότι κατεί­χε την πόλη με το 529 Τάγ­μα στρα­τού, μια διλο­χία στρα­τού του 506 Τάγ­μα­τος  χωρ/κής δύνα­μη 150–200 και περί τους 400 ΜΑΥ. Ο εχθρός διέ­θε­τε τον συνή­θη οπλι­σμό των μονά­δων του, βαρειά πολ/λα και δύο πυρ/λα. Ήταν οχυ­ρω­μέ­νος με χαρα­κώ­μα­τα, πολ/λεία με σκέ­πα­στρα σ’ όλα τα γύρω της πόλης υψώ­μα­τα και σε πολ­λά είχε και συρ­μα­το­πλέγ­μα­τα και ναρ­κο­πα­γί­δες. Ακό­μα ο εχθρός είχε οχυ­ρω­μέ­να πολ­λά σπί­τια, δρό­μους και την πλα­τεία της πόλης.

Ο εχθρός με τις πλη­ρο­φο­ρί­ες που συγκέ­ντρω­σε για τις κινή­σεις τμη­μά­των μας προς τον ορει­νό όγκο Όρλια­κα – Βαλια­κάρ­δα Σαμα­ρί­νας είχε αρχί­σει προ­σα­να­το­λι­σμό των δυνά­με­ων του προς Γρε­βε­νά. Έτσι κατεί­χε με δύνα­μη Τάγ­μα­τος τα υψώ­μα­τα Μελισ­σιού, με διλο­χία το Κηπου­ριό, Αιμι­λια­νό, με Τάγ­μα τα Β. Δ. υψώ­μα­τα Κρα­νιάς με τάγ­μα τα υψώ­μα­τα Δασυλ­λί­ου, Τάγ­μα προς Αϊλιά Πεντα­λό­φου, λόχο στην Κορυ­φή. Ακό­μα ο εχθρός κατεί­χε με λόχο τους Μαυ­ρα­ναί­ους. Με 30 χωρ/κες και ΜΑΥ, τον Άγιο Γεώρ­γιο, και με 20 χωρ/κες και ΜΑΥ το Βατόλακκο.

Σχέ­διο ενερ­γεί­ας και απο­στο­λές τμημάτων

Φαί­νε­ται στην επι­συ­να­πτό­με­νη Δ/γη επι­χεί­ρη­σης του ΑΚΔΜ.

Εκτέ­λε­ση. Τα Τάγ­μα­τα που ανέ­λα­βαν την εξα­σφά­λι­ση της κυρί­ας ενερ­γεί­ας στην πόλη απ’ όλες τις κατευ­θύν­σεις κίνη­σης του εχθρού εξε­τέ­λε­σαν την απο­στο­λή τους πολύ καλά πλην του Τάγ­μα­τος Μπαρ­μπα­λιά που δεν πρό­λα­βε να κατα­λά­βει τις θέσεις που καθο­ρί­ζο­νταν και του λόχου του Αρχη­γεί­ου Ηπεί­ρου που δεν στάλ­θη­κε για παρε­νό­χλη­ση της φρου­ράς Μαυ­ρα­ναί­ων. Το 850 Τάγ­μα (Μπαρ­μπα­κί­τσου) και 846 (Σπύ­ρου) που ενήρ­γη­σαν από τη Βόρ­ρεια, Δυτι­κή και Ν. Δυτι­κή πλευ­ρά της πόλης εξε­δή­λω­σαν την επί­θε­σή τους 1,30′ αργώ­τε­ρα της καθο­ρι­ζό­με­νης από τη Δ/γή ώρας, έναρ­ξης της επιχείρησης.

Το 850 Τάγ­μα με ορμη­τι­κό­τη­τα ανέ­τρε­ψε τις αντι­στά­σεις, τις πρώ­τες, του εχθρού, του έβγα­λε από τα χαρα­κώ­μα­τα  και πολ/λεία, ανε­τί­να­ξε και παρέ­καμ­ψε σε πολ­λά σημεία συρ­μα­το­πλέγ­μα­τα και απο­φα­σι­στι­κά εισέ­δυ­σε στην πόλη. Ισχυ­ρά εχθρι­κή αντί­στα­ση όπως το Οικο­τρο­φείο σπί­τι Καρα­μά­νο­γλου εξου­δε­τε­ρώ­θη­καν και  άλλα τμή­μα­τα πλη­σί­α­σαν την δι/ση χωρ/κής και, ανέ­τρε­ψαν την εκεί αντίσταση.

Το 846 Τάγ­μα με ορμη­τι­κό­τη­τα ανέ­τρε­ψε τον εχθρό από το ύψω­μα Βαρό­σι κατα­στρέ­φο­ντας τα συρ­μα­το­πλέγ­μα­τα και οχυ­ρώ­σεις του εχθρού. Ο εχθρός πανι­κό­βλη­τος υπε­χώ­ρη­σε προς το κέντρο του εχθρού.

Το Τάγ­μα Κατσώ­νη δεν βρέ­θη­κε στη βάση εξόρ­μη­σης που καθο­ρι­ζό­τα­νε (Κοσμά­τι) αλλά παρέ­μει­νε στα Ανά­βρυ­τα. Δεν ακο­λού­θη­σε το δρο­μο­λό­γιο που καθο­ρι­ζό­τα­νε αλλά άλλο. Καθυ­στέ­ρη­σε έτσι στην κίνη­σή του και δεν μπό­ρε­σε να εκπλη­ρώ­σει την βασι­κή του απο­στο­λή, να διεισ­δύ­σει στην πόλη αλλά αγκυ­στρώ­θη­κε στα Νότια υψώ­μα­τα των Γρε­βε­νών από τις πρώ­τες αντι­στά­σεις. Ο φόνος του ιδί­ου συν. Κατσώ­νη είχε σαν απο­τέ­λε­σμα το Τάγ­μα να χάσει τη συνο­χή του και να μη μπο­ρέ­σει να συνε­χί­σει την απο­στο­λή του, αντί­θε­τα άρχι­σε η διαρ­ροή και η  υπο­χώ­ρη­ση. Ένας λόχος του εφε­δρι­κού Τάγ­μα­τος διε­τέ­θη­κε την τελευ­ταία στιγ­μή για ενέρ­γεια στην πόλη για­τί, με την πλη­ρο­φο­ρία που πήρα­με ότι και­νούρ­για εχθρι­κή δύνα­μη που ήλθε από Κοζά­νη εγκα­τα­στά­θη­κε στο ύψω­μα Βαρό­σι. Το 846 Τάγ­μα περιο­ρί­σθη­κε σε εξου­δε­τέ­ρω­ση της φρου­ράς Βαρό­σι και διείσ­δυ­σε  από Κισλά. Το μετα­ξύ  846 και 850 ταγ­μά­των διά­στη­μα κάλυ­ψε ο λόχος αυτός. Ενείρ­γη­σε απο­φα­σι­στι­κά και διείσ­δυ­σε στο κέντρο της πόλης εξου­δε­τε­ρώ­νο­ντας ορι­σμέ­νες εχθρι­κές αντι­στά­σεις. Η μη παρε­νό­χλη­ση του εχθρού απο­φα­σι­στι­κά από Νότο και δίπλα από Ανα­το­λάς με την καθυ­στε­ρη­μέ­νη ενέρ­γεια του Τάγ­μα­τος Κατσώ­νη έδω­σε στον εχθρό τον και­ρό να συνέλ­θει να συγκε­ντρώ­νει τις δυνά­μεις του και να ενερ­γή­σει αντε­πί­θε­ση από Β.Α. και Ν.Δ. πλευ­ρά, να πλευ­ρο­κο­πή­σει τα τμή­μα­τα των 846 και 850 Ταγ­μά­των που ενερ­γού­σαν στο εσω­τε­ρι­κό της πόλης, να δημιουρ­γη­θεί έτσι σύγ­χυ­ση που είχε σαν απο­τέ­λε­σμα να κιν­δυ­νεύ­ουν τα τμή­μα­τα και να αρχί­σει η υπο­χώ­ρη­σή τους. Η εμφά­νι­ση της αερο­πο­ρί­ας και το χτύ­πη­μα από τα νώτα του 846 Τάγ­μα­τος με κίνη­ση της φρου­ράς Μαυ­ρα­ναί­ων με την μη απο­στο­λή εκεί λόχου από το Αρχη­γείο Ηπεί­ρου συνέ­τει­ναν στο να πάρει η υπο­χώ­ρη­ση  μέχρις ενός σημεί­ου χαρα­κτή­ρα άτα­χτης φυγής. Τα Τάγ­μα­τα δεν κρά­τη­σαν εφε­δρεία και δεν δημιούρ­γη­σαν καθό­λου βάση πυρός για την υπο­στή­ρι­ξη της επί­θε­σης και ενδε­χό­με­νης υπο­χώ­ρη­σης. Δεν έκα­μαν καθό­λου χρή­ση των ομα­δι­κών όλμων. Η εφε­δρεία της διεύ­θυν­σης της επι­χεί­ρη­σης λόγω της σύγ­χρο­νης υπο­χώ­ρη­σης των τμη­μά­των σ’ όλο τον τομέα και, του καθυ­στε­ρη­μέ­νου της ενη­μέ­ρω­σής της δεν ήτο δυνα­τόν να επέμ­βει απο­τε­λε­σμα­τι­κά από την πρώ­τη στιγ­μή. Από την ίδια παρα­τή­ρη­ση που είχε η διεύν­θυ­ση της επι­χεί­ρη­σης κατα­το­πί­σθη­κε  έγκαι­ρα για την κατά­στα­ση στον τομέα του 850 τάγ­μα­τος, όπου αμέ­σως προ­σα­να­τό­λη­σε μέρος της εφε­δρεί­ας και βοή­θη­σε απο­τε­λε­σμα­τι­κά στην υπο­χώ­ρη­ση των τμη­μά­των, στη μετα­φο­ρά τραυ­μα­τιών και νεκρών.

Απο­τε­λέ­σμα­τα. Ο εχθρός συνο­λι­κά είχε 228 νεκρούς, 93 τραυ­μα­τί­ες και 6 αιχ­μα­λώ­τους. Κάη­καν 3 αυτο­κί­νη­τα, 1 θωρα­κι­σμέ­νο και 2 οχυ­ρω­μέ­να σπί­τια στα Γρεβενά.
Λάφυ­ρα. 1 ομα­δι­κός όλμος, 7 οπλ/λα 40 τυφέ­κια, πολ­λά πυρ/κά, 2 ασύρ­μα­τοι 50 βλή­μα­τα όλμου, 2 ολμί­σκοι με 30 βλή­μα­τα, 42 μετα­γω­γι­κά, πολ­λά ατο­μι­κά είδη στρατιωτών.
Δικές μας  απώ­λειες μόνον του Αρχη­γεί­ου Βοϊ­ου – Γράμ­μου, νεκροί 23, τραυ­μα­τί­ες 54, αγνο­ού­με­νοι 20.

Συμπε­ρά­σμα­τα.

α)    Θετι­κά.
1)    Μαχη­τές και στε­λέ­χη μέχρι Τάγ­μα στο σύνο­λο τους έδει­ξαν κατα­νό­η­ση της απο­στο­λής και με ηρω­ϊ­σμό, αυτο­θυ­σία και απο­φα­σι­στι­κό­τη­τα πάλαι­ψαν για την πραγ­μα­το­ποί­η­ση της αποστολής.
2)    Δεί­χτη­κε ότι τα τμή­μα­τά μας μπο­ρούν να χτυ­πή­σουν απο­τε­λε­σμα­τι­κά κέντρα του εχθρού αρκεί μόνο να εφαρ­μό­ζε­ται σχο­λα­στι­κά μελε­τη­μέ­νο και καλά προ­ε­τοι­μα­σμέ­νο σχέ­διο ενέργειας.
3)    Με την δημιουρ­γία πραγ­μα­τι­κού πολε­μι­κού μετώ­που επί 12 ώρες από Μελί­σι – Κρα­νιά μέχρι Μπου­γά­ζι και την παρου­σία σοβα­ρών δυνά­με­ων στα Γρε­βε­νά δημιουρ­γή­θη­κε κατά­στα­ση που έσβυ­σε και από τον τελευ­ταίο δίσπι­στο την πλά­νη ότι το ανταρ­τι­κό στην Περιο­χή αυτή διαλύθηκε.
4)    Όλη ενέρ­γεια έφε­ρε σε μεγα­λύ­τε­ρο αδιέ­ξο­δο την κρί­ση του μοναρχοφασισμού.
5)    Τα τμή­μα­τα και στε­λέ­χη από­χτη­σαν πεί­ρα πολύ­τι­μη τόσο για τον αγώ­να σε κατω­κη­μέ­νο τόπο, όσο και στην συντο­νι­σμέ­νη δρά­ση πολ­λών τμημάτων.
6)    Προ­ξε­νή­θη­καν στον εχθρό σοβα­ρές απώ­λειες σε έμψυ­χο και άψυ­χο υλικό.
7)    Απο­δεί­χτη­κε ότι τα τμή­μα­τά μας αντι­με­τω­πί­ζο­ντας επι­θε­τι­κά τον εχθρό στην κίνη­σή του με ελιγ­μούς στα πλευ­ρά και νώτα μπο­ρούν να του προ­ξε­νούν σοβα­ρές ζημιές και να του ανατρέπουν.
β)    Αρνη­τι­κά. Η όλη προ­ε­τοι­μα­σία της επι­χεί­ρη­σης παρου­σιά­ζει έλλει­ψη στο ζήτη­μα των πλη­ρο­φο­ριών και οδηγών.
2)    Η Δ/γή της επι­χεί­ρη­σης δεν καθό­ρι­ζε τρό­πο ενέρ­γειας σε περί­πτω­ση απο­τυ­χί­ας και αντε­νέρ­γειας του εχθρού.
3)    Δεν εκλέ­χθη­κε η κατάλ­λη­λη ώρα ενέρ­γειας ώστε να γίνει εκμε­τάλ­λευ­ση της νύχτας και, απο­φυ­γή της αεροπορίας.
4)    Η εφε­δρεία ήταν μικρή. Ακό­μα θα έπρε­πε να ληφθεί υπ’ όψη  το δύσκο­λο της διείσ­δυ­σης και να δια­τε­θεί σοβα­ρή εφε­δρεία κατά Τάγμα.
5)    Ορι­σμέ­νες Δ/σεις τμη­μά­των δεν κατα­νό­η­σαν τη σοβα­ρό­τη­τα της επι­χεί­ρη­σης και συνε­πώς δεν στά­θη­καν αυστη­ρά στην σχο­λα­στι­κή εφαρ­μο­γή της απο­στο­λής που καθο­ρι­ζό­τα­νε στο σχέ­διο ενέρ­γειας (Υψη­λά­ντης, Ακρί­τας, Αρχη­γείο Ηπείρου).
6)    Η σύν­δε­ση διεύ­θυν­σης επι­χεί­ρη­σης με τις δι/σεις των τμη­μά­των και των Δ/σεων των τμη­μά­των με τα Τάγ­μα­τα δεν πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε όπως καθο­ρι­ζό­τα­νε στη Δ/γή.
7)    Τα Τάγ­μα­τα δεν ενήρ­γη­σαν την καθο­ρι­σμέ­νη ώρα.
8)    Οι Δ/σεις των Ταγ­μά­των 846, 850, 849 δεν στά­θη­καν απο­φα­σι­στι­κά στην αντι­με­τώ­πι­ση του εχθρού την ώρα της υπο­χώ­ρη­σης δημιουρ­γώ­ντας βάση πυρός και χρη­σι­μο­ποιώ­ντας τους όλμους.
9)    Δεν έγι­νε ούτε η παρα­μι­κρώ­τε­ρη αντια­ε­ρο­πο­ρι­κή ενερ­γη­τι­κή άμυνα.
10)  Η υπο­χώ­ρη­ση του Τάγ­μα­τος Κατσώ­νη ύστε­ρα από τον τραυ­μα­τι­σμό του δεί­χνει ότι σε κάθε Δ/ση πρέ­πει να υπάρ­χει διά­δο­χος προ­σα­να­το­λι­σμέ­νος από­λυ­τα στην κατά­στα­ση και απο­στο­λή του τμήματος.
11)  Τα Τάγ­μα­τα παρά τη ρητή εντο­λή να ενερ­γή­σουν την ΥΥ. και ιδιαί­τε­ρα τη μετα­φο­ρά τραυ­μα­τιών δεν το πραγ­μα­το­ποί­η­σαν και έτσι και τραυ­μα­τί­ες αφέ­θη­καν στο πεδίο της μάχης και πολ­λοί ελα­φρά τραυ­μα­τί­ες μετα­φε­ρό­τα­νε με πολ­λούς συνα­γω­νι­στές πράγ­μα που είχε σαν απο­τέ­λε­σμα τη διά­λυ­ση ορι­σμέ­νων τμημάτων.
12)  Δεί­χτη­κε τόσο από την καθυ­στέ­ρη­ση στην ώρα έναρ­ξης όσο και από τη μη κανο­νι­κή υπο­χώ­ρη­ση των τμη­μά­των ότι τα τμή­μα­τά μας δεν είναι στρα­τι­κο­ποι­η­μέ­να όσο πρέ­πει ώστε να αντα­πο­κρί­νο­νται σε επι­χει­ρή­σεις σοβα­ράς μορφής.
13)  Πολ­λές Δ/σεις επη­ρε­ά­σθη­καν από τα απο­τε­λέ­σμα­τα και την ενέρ­γεια του εχθρού και εκφρα­ζό­τα­νε κατά τρό­πο απα­γοη­τευ­τι­κό (Καρα­μπέ­ρας) που είχε την επί­δρα­σή του στα τμήματα.
Μετά την επι­χεί­ρη­ση έγι­νε αχτίφ στε­λε­χών με θέμα την κρι­τι­κή της επι­χεί­ρη­σης και καθο­ρι­σμός απο­στο­λών για νέα δρά­ση. Πήραν μέρος οι συν. Πέτρος, Βού­ρος, Χεί­μαρ­ρος, Νεμέρ­τσι­κας, Υψη­λά­ντης, Καρ­τσού­νης, Φωκάς, Γιαν­νού­λης, Θόδωρος.

Οι συν. Υψη­λά­ντης και Φωκάς του Αρχη­γεί­ου Χασί­ων, στο αχτίφ αυτό έρρι­ξαν πολ­λά βάρη στον συν. Ακρί­τα, τον παρου­σί­α­σαν σαν να έσπα­σε το ηθι­κό του και τον δια­κρί­νει ηττο­πά­θεια. Για την μη εκπλή­ρω­ση της απο­στο­λής του Τάγ­μα­τος Κατσώ­νη ο συν. Υψη­λά­ντης είπε ότι κατέ­βα­λε όλες τις προ­σπά­θειες για να πιά­σει το Τάγ­μα στα χέρια του και να το οδη­γή­σει στο Κοσμά­τι, αλλά στά­θη­κε αδύ­να­το για­τί πέρα­σε από άλλο δρο­μο­λό­γιο. Για την παρα­τή­ρη­ση που έγι­νε ότι θα έπρε­πε το Τάγ­μα να κινη­θεί νωρίς από τα Ανά­βρυ­τα προς το Κοσμά­τι ή του­λά­χι­στο να ακο­λου­θού­σε το δρο­μο­λό­γιο Ανά­βρυ­τα – Μαυ­ρο­νό­ρος – πλι­τσά­ρι, ο συν Υψη­λά­ντης απέ­κρου­σε τον πρώ­το με το ότι θα γινό­τα­νε αντι­λη­πτή η κίνη­σή του και το δεύ­τε­ρο με το ότι θα καθυ­στε­ρού­σε περισ­σό­τε­ρο αν ακο­λου­θού­σε το δρο­μο­λό­γιο αυτό για­τί παρου­σιά­ζει πολ­λές χαρα­δρώ­σεις και δεν είχε κατάλ­λη­λο οδη­γό. Για την παρα­τή­ρη­ση που έγι­νε ότι θάπρε­πε να συγκρα­τή­σει το Τάγ­μα επεμ­βαί­νο­ντας έγκαι­ρα με το φόνο του συν. Κατσώ­νη απά­ντη­σε ότι έκα­νε ότι μπο­ρού­σε. Παρα­ξη­γή­θη­κε μάλι­στα χαρα­κτη­ρί­ζο­ντας την παρα­τή­ρη­ση αυτή σαν από­δο­ση δειλίας.

Ο συν. Νεμέρ­τσι­κας από μέρος του Αρχη­γεί­ου Ηπεί­ρου από την αρχή δήλω­σε ότι δεν μπο­ρεί να μιλή­σει πάνω στην επι­χεί­ρη­ση για­τί τέτοια εντο­λή έχει από τον αρχη­γό, του Παύ­λο. Ζήτη­σε μονά­χα βαθ­μο­λό­γη­ση της επί­δρα­σης που είχε στην όλη έκβα­ση της επι­χεί­ρη­σης η μη απο­στο­λή του λόχου στους Μαυ­ρα­ναί­ους και δήλω­σε για την μη απο­στο­λή του ότι τ’ Αρχη­γείο έκρι­νε ότι η κατά­στα­ση ήταν σοβα­ρή στον τομέα Περι­βο­λιού και δεν έπρε­πε να αδυ­να­τή­σει ο τομέ­ας. Και στο αχτίφ αυτό, δια­πι­στώ­θη­κε η όλη διά­στα­ση ανά­με­σα στις Δ/σεις των δύο Αρχη­γεί­ων Περιο­χών. Ο συν. Νεμέρ­τσι­κας παρ’ όλη τη συμ­φω­νία του συν. Χεί­μαρ­ρου στα διά­φο­ρα ζητή­μα­τα που έμπαι­ναν για λύση ιδιαί­τε­ρα για την ενί­σχυ­ση από το Αρχη­γείο Ηπεί­ρου της απο­στο­λής των τραυ­μα­τιών στο Γράμ­μο δεν έδει­χνε κατα­νό­η­ση λέγο­ντας ότι δεν έχει τη γνώ­μη του Αρχη­γεί­ου. Απ’ αυτό βγαί­νει ότι η δια­τή­ρη­ση διπλής δι/σης. Από­σπα­σμα Ηπεί­ρου και Αρχη­γείο Ηπεί­ρου έφερ­νε εμπό­δια στην όλη δου­λειά σε σημείο που όπως εγώ κατά­λα­βα ο μεν συναγ. Χεί­μαρ­ρος να στέ­κε­ται μου­δια­σμέ­νος σε ορι­σμέ­να ζητή­μα­τα παρ’ όλο που έβλε­πε την ανά­γκη να γίνει δια­φο­ρε­τι­κά ο δε συν. Νεμέρ­τσι­κας να στέ­κει δισαρεστημένος.

Ακό­μα στο αχτίφ αυτό ο συν. Νεμέρ­τσι­κας έβλε­πε την κατά­στα­ση πολύ σοβα­ρή, εκφρά­σθη­κε ότι σχε­δόν είμα­στε κυκλω­μέ­νοι και ότι πρέ­πει να σκορ­πί­σου­με σε διά­φο­ρες κατευθύνσεις.
Τα συμπε­ρά­σμα­τα που δια­τυ­πώ­θη­καν στο αχτίφ αυτό διο­χε­τεύ­θη­καν σε αχτίφ στε­λε­χών των Αρχη­γεί­ων και Ταγ­μά­των και επα­κο­λού­θη­σε συζή­τη­ση. Ακό­μα σε πολ­λά τμή­μα­τα του Αρχη­γεί­ου Βοϊ­ου – Γράμ­μου έγι­ναν συνε­λεύ­σεις με θέμα την κρι­τι­κή της μάχης και έγι­ναν προ­τά­σεις για ηθι­κές αμοι­βές συνα­γω­νι­στών και τμη­μά­των που δια­κρί­θη­καν. Ο καθο­ρι­σμός των ευθυ­νών των Δ/σεων των τμη­μά­των που δεν στά­θη­καν απο­φα­σι­στι­κά στην εκτέ­λε­ση της Δι/γης και της διεύ­θυν­σης της επι­χεί­ρη­σης για τις αδυ­να­μί­ες που παρου­σί­α­σε ήταν και είναι της αρμο­διό­τη­τος της Δ/σης του Α.Κ. και Δ. Μακεδονίας.

Αλέκος Χατζηκώστας

Δημο­σιο­γρά­φος και εκδό­της της εφη­με­ρί­δας «Η Άλλη Άπο­ψη της Ημα­θί­ας» και του alli-apopsi.gr. Άρθρα του έχουν δημο­σιευ­τεί σε εφη­με­ρί­δες, περιο­δι­κά και site εδώ και δεκα­ε­τί­ες, ενώ έχει συμ­με­τά­σχει με ειση­γή­σεις σε μια σει­ρά ιστο­ρι­κά συνέ­δρια και ημε­ρί­δες. Έχει εκδώ­σει 9 βιβλία και συμ­με­τέ­χει σε συλ­λο­γι­κούς τόμους.