Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

26 Απριλίου 1937: Οι φασίστες ισοπεδώνουν την Γκουέρνικα

Στις 26 Απρί­λη 1937, όταν μαι­νό­ταν στην Ισπα­νία ο Εμφύ­λιος Πόλε­μος, η γερ­μα­νι­κή πολε­μι­κή αερο­πο­ρία ισο­πε­δώ­νει, ύστε­ρα από ένα βομ­βαρ­δι­σμό τριών ολό­κλη­ρων ωρών την Γκου­έρ­νι­κα, μια μικρή πόλη στη χώρα των Βάσκων, σκο­τώ­νο­ντας χίλιους ανυ­πε­ρά­σπι­στους άμα­χους. Η βάρ­βα­ρη κατα­στρο­φή της Γκου­έρ­νι­κα, ιερής πόλης των Βάσκων, προ­κά­λε­σε την αγα­νά­κτη­ση των προ­ο­δευ­τι­κών ανθρώ­πων όλου του κόσμου. Δεν ήταν μόνο η επέμ­βα­ση της Γερ­μα­νί­ας στο πλευ­ρό του Φράν­κο κατά των δημο­κρα­τι­κών, ήταν και ένα σήμα κιν­δύ­νου για την ανθρω­πό­τη­τα από τη φονι­κή ναζι­στι­κή πολε­μι­κή μηχα­νή, που απει­λού­σε πλέ­ον ολό­κλη­ρη την Ευρώπη.

Η σαρα­ντά­χρο­νη δικτα­το­ρία του Φράν­κο εμπό­δι­σε την ιστο­ρι­κή έρευ­να σχε­τι­κά με τη σφα­γή της Γκου­έρ­νι­κα. Η επί­ση­μη εκδο­χή της φραν­κι­κής προ­πα­γάν­δας ήταν ότι η πόλη πυρ­πο­λή­θη­κε από τους «ερυ­θρούς στα­σια­στές», για τους δικούς τους προ­πα­γαν­δι­στι­κούς σκο­πούς. Φυσι­κά κανείς δεν μπο­ρού­σε να δεχτεί κάτι τέτοιο. Ενα ερώ­τη­μα που απα­σχο­λού­σε τους ιστο­ρι­κούς ήταν αν ο βομ­βαρ­δι­σμός έγι­νε με τη συναί­νε­ση των εθνι­κι­στών ή αν οι Γερ­μα­νοί έδρα­σαν ανε­ξάρ­τη­τα, κάνο­ντας μια γενι­κή δοκι­μή των μεθό­δων αερο­πο­ρι­κής κατα­στρο­φής που επρό­κει­το να παί­ξουν τόσο σημα­ντι­κό ρόλο στον επερ­χό­με­νο Β’ Παγκό­σμιο Πόλε­μο. Οι Γερ­μα­νοί μετα­πο­λε­μι­κοί πολι­τι­κοί πάντως συνέ­κλι­ναν στην άπο­ψη ότι για τη σφα­γή ευθύ­νο­νται από κοι­νού οι ναζί και ο Φράνκο.

Ο βομ­βαρ­δι­σμός της Γκου­έρ­νι­κα δεν ήταν η μόνη «συν­δρο­μή» της ναζι­στι­κής Γερ­μα­νί­ας στον Φράν­κο. Ο ίδιος ο Χίτλερ υπο­λό­γι­ζε ότι η «βοή­θεια» έφτα­σε τα 400 εκα­τομ­μύ­ρια μάρ­κα, ποσό αστρο­νο­μι­κό για τα δεδο­μέ­να εκεί­νης της επο­χής. Δεν έγι­νε γνω­στός ο αριθ­μός των Γερ­μα­νών που πολέ­μη­σαν από τις φασι­στι­κές γραμ­μές, αλλά το γεγο­νός ότι από το φραν­κι­κό καθε­στώς παρα­ση­μο­φο­ρή­θη­καν 29.113 Γερ­μα­νοί αξιω­μα­τι­κοί και στρα­τιώ­τες δεί­χνει το μέγε­θος της ανάμειξης.

«Κραυ­γές παι­διών, κραυ­γές γυναι­κών, κραυ­γές που­λιών», σημεί­ω­νε στο ημε­ρο­λό­γιό του ο μεγά­λος Ισπα­νός ζωγρά­φος Πάμπλο Πικά­σο, λίγο πριν κατα­γρά­ψει στον ομώ­νυ­μο πίνα­κά του την κατα­στρο­φή της Γκου­έρ­νι­κα, κλη­ρο­δο­τώ­ντας στην αιω­νιό­τη­τα τη μεγα­λύ­τε­ρη αγριό­τη­τα του πολέμου.

Πηγή: Ριζο­σπά­στης

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο