Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

27/12/1917: Η επαναστατική Πανρωσική Κεντρική Εκτελεστική Επιτροπή της Σοβιετικής εξουσίας  εκδίδει διάταγμα για την εθνικοποίηση των τραπεζών

Γρά­φει ο Αλέ­κος Χατζη­κώ­στας //

Από τις πρώ­τες μέρες της Σοβιε­τι­κής εξου­σί­ας η εργα­τι­κή τάξη και οι σύμ­μα­χοι της ξεκί­νη­σαν να οικο­δο­μούν  (και) τις οικο­νο­μι­κές βάσεις της νέας κοι­νω­νί­ας. Το ζήτη­μα του τρα­πε­ζι­κού συστή­μα­τος ήταν καθο­ρι­στι­κής σημα­σί­ας για το σκο­πό αυτό. Με γνώ­μο­να τις Λενι­νι­στι­κές θέσεις για τον ρόλο των τρα­πε­ζών στο σύστη­μα της κοι­νω­νι­κής παρα­γω­γής και παίρ­νο­ντας υπό­ψη τα διδάγ­μα­τα της Παρι­σι­νής Κομ­μού­νας που άφη­σε τις τρά­πε­ζες στα χέρια της αστι­κής τάξης  η Σοβιε­τι­κή εξου­σί­ας άρχι­σε άμε­σα την εθνι­κο­ποί­η­ση των τραπεζών.

Στις 26/10 (8/11 με το νέο ημε­ρο­λό­γιο) του 1917 η Κρα­τι­κή Τρά­πε­ζα περ­νά στα χέρια του κρά­τους. Στις 14/12 (27/12 με το νέο ημε­ρο­λό­γιο) η ΠΚΕΕ εθνι­κο­ποί­η­σε με διά­ταγ­μα της τις ιδιω­τι­κές τρά­πε­ζες (άμε­ση αφορ­μή γι’αυτό στά­θη­κε το σαμπο­τά­ρι­σμα από τους ιδιο­κτή­τες των τρα­πε­ζών αυτών του νόμου για τον εργα­τι­κό έλεγ­χο). Σύμ­φω­να με το Διά­ταγ­μα αυτό όλες οι ιδιω­τι­κές μετο­χι­κές τρά­πε­ζες και τα τρα­πε­ζι­τι­κά  γρα­φεία ενώ­νο­νταν με την Κρα­τι­κή Τρά­πε­ζα. Τα συμ­φέ­ρο­ντα των κατα­θε­τών που ήταν εργα­ζό­με­νη η Σοβιε­τι­κή εξου­σία τα προστάτευσε.

Η εθνι­κο­ποί­η­ση των τρα­πε­ζών στέ­ρη­σε την αστι­κή τάξη από ένα ισχυ­ρό χρη­μα­τι­στι­κό – οικο­νο­μι­κό μοχλό. Σε λίγο εθνι­κο­ποι­ή­θη­καν οι μετα­φο­ρές και το εξω­τε­ρι­κό εμπό­ριο και ακυ­ρώ­θη­καν τα εξω­τε­ρι­κά και εσω­τε­ρι­κά δάνεια που είχαν συνά­ψει η τσα­ρι­κή και η προ­σω­ρι­νή κυβέρ­νη­ση.  Έτσι η Σοβιε­τι­κή εξου­σία απε­λευ­θέ­ρω­σε τη Ρωσία από τη δημο­σιο­νο­μι­κή υπο­τέ­λεια και στε­ρέ­ω­σε την ανε­ξαρ­τη­σία της χώρας. 

Στο «Σχέ­διο Δια­τάγ­μα­τος για την πραγ­μα­το­ποί­η­ση της Εθνι­κο­ποί­η­σης των Τρα­πε­ζών και για τα απα­ραί­τη­τα σχε­τι­κά  μέτρα»  ανα­φέ­ρο­νται τα εξής:

« Η κρί­σι­μη επι­σι­τι­στι­κή κατά­στα­ση κίν­δυ­νος λιμού που έχει δημιουρ­γη­θεί από τη αισχρο­κέρ­δεια , από το σαμπο­τά­ρι­σμα που κάνουν οι καπι­τα­λι­στές και οι δημό­σιοι υπάλ­λη­λοι, καθώς και από τη γενι­κή ερεί­πω­ση, επι­βάλ­λουν τη λήψη έκτα­κτων επα­να­στα­τι­κών μέτρων για την κατα­πο­λέ­μη­ση αυτού του κακού.

Για να μπο­ρέ­σουν όλοι οι πολί­τες του κρά­τους και κατά πρώ­το λόγο όλες οι εργα­ζό­με­νες τάξεις, με την καθο­δή­γη­ση των δικών τους Σοβιέτ των εργα­τών, στρα­τιω­τών και αγρο­τών βου­λευ­τών ‚να ανα­λά­βουν αμέ­σως και ολό­πλευ­ρα αυτό τον αγώ­να και την οργά­νω­ση της κανο­νι­κής οικο­νο­μι­κής ζωής της χώρας, μη στα­μα­τώ­ντας μπρο­στά σε τίπο­τε και δρώ­ντας με τον πιο επα­να­στα­τι­κό τρό­πο, θεσπί­ζο­νται οι παρα­κά­τω κανόνες: 

  1. Όλες οι μετο­χι­κές επι­χει­ρή­σεις κηρύσ­σο­νται ιδιο­κτη­σία του κράτους.
  2. Τα μέλη της διοί­κη­σης και οι διευ­θυ­ντές των μετο­χι­κών εται­ριών, καθώς και όλοι οι μέτο­χοι που ανή­κουν στις τάξεις των πλου­σί­ων (δηλ. που έχουν περιου­σία πάνω από 5.000 ρού­βλια ή εισό­δη­μα πάνω από 500 ρού­βλια το μήνα), οφεί­λουν να συνε­χί­σουν κανο­νι­κό­τη­τα τη δια­χεί­ρι­ση των υπο­θέ­σε­ων των επι­χει­ρή­σε­ων εφαρ­μό­ζο­ντας το νόμο για τον εργα­τι­κό έλεγ­χο, παρα­δί­δο­ντας όλες τις μετο­χές στην Κρα­τι­κή Τρά­πε­ζα και υπο­βάλ­λο­ντας στα τοπι­κά Σοβιέτ των εργα­τών, στρα­τιω­τών και αγρο­τών βου­λευ­τών εβδο­μα­διαί­ους απο­λο­γι­σμούς της δρά­σης τους.
  3. Τα κρα­τι­κά δάνεια, εξω­τε­ρι­κά και εσω­τε­ρι­κά, ακυ­ρώ­νο­νται (σβή­νο­νται).

4.Τα συμ­φέ­ρο­ντα των μικρών ομο­λο­γιού­χων, καθώς και των κατό­χων κάθε είδους μετο­χών, δηλα­δή των κατό­χων που ανή­κουν στις εργα­ζό­με­νες τάξεις του πλη­θυ­σμού, εξα­σφα­λί­ζο­νται ολοκληρωτικά…

  1. Τα πρό­σω­πα που ανή­κουν στις πλού­σιες τάξεις είναι υπο­χρε­ω­μέ­να να κατα­θέ­σουν όλα τα χρή­μα­τά τους στην Κρα­τι­κή Τρά­πε­ζα και στα υπο­κα­τα­στή­μα­τά της, καθώς και στα Ταμιευ­τή­ρια, χωρίς να επι­τρέ­πε­ται να παίρ­νουν περισ­σό­τε­ρα από 100- 125 ρού­βλια την εβδο­μά­δα (με από­φα­ση των τοπι­κών Σοβιέτ) για τις κατα­να­λω­τι­κές τους ανά­γκες. Για τις παρα­γω­γι­κές και εμπο­ρι­κές τους ανά­γκες επι­τρέ­πε­ται να παίρ­νουν χρή­μα­τα μονά­χα με γρα­πτές βεβαιώ­σεις των οργά­νων εργα­τι­κού ελέχ­γου. Για την επο­πτεία της πραγ­μα­τι­κής εφαρ­μο­γής του δια­τάγ­μα­τος αυτού θα καθιε­ρω­θούν κανό­νες σχε­τι­κά με την ανταλ­λα­γή των χαρ­το­νο­μι­σμά­των που κυκλο­φο­ρούν σήμε­ρα με άλλα, και οι ένο­χοι απά­της σε βάρος του κρά­τους και του λαού θα τιμω­ρού­νται με δήμευ­ση όλης της περιου­σί­ας τους.
  2. Με την ίδια ποι­νή, καθώς και με φυλά­κι­ση ή με απο­στο­λή στο μέτω­πο και σε κατα­να­γκα­στι­κά έργα τιμω­ρού­νται όλοι οι παρα­βά­τες του νόμου αυτού , οι σαμπο­τα­ρι­στές και οι δημό­σιοι υπάλ­λη­λοι που απερ­γούν ‚καθώς και οι κερ­δο­σκό­ποι. Τα τοπι­κά Σοβιέτ και τα όργα­να που υπά­γο­νται σ’ αυτά οφεί­λουν να εκπο­νή­σουν επει­γό­ντως τα πιο επα­να­στα­τι­κά μέτρα πάλης ενά­ντια σ’αυτούς τους πραγ­μα­τι­κούς εχθρούς του λαού…» (ΑΠΑΝΤΑ ΛΕΝΙΝ τ. 35)
Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο