Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

30 χρόνια από την Συνθήκη του Μάαστριχτ: Όταν το ΚΚΕ προειδοποιούσε για τα δεινά που έρχονταν…

Οι σημε­ρι­νοί τρια­ντά­ρη­δες, οι άνθρω­ποι που η Συν­θή­κη του Μάα­στριχτ καθο­ρί­ζει σε μεγά­λο βαθ­μό τη ζωή τους, ήταν αγέν­νη­τοι όταν στις 7 Φλε­βά­ρη 1992, στην ολλαν­δι­κή κωμό­πο­λη Μάα­στριχτ, υπο­γρα­φό­ταν η ομώ­νυ­μη Συνθήκη.

Το αντι­λαϊ­κό της περιε­χό­με­νο, που δεν άργη­σε να απο­κα­λυ­φθεί, παρά τους τόνους μελά­νι που χύθη­καν για την υπε­ρά­σπι­ση και τον εξω­ραϊ­σμό της, κατέ­στη­σε τη Συν­θή­κη συνώ­νυ­μο της σφο­δρής αντι­λαϊ­κής κλι­μά­κω­σης από το κεφά­λαιο και τις κυβερ­νή­σεις του ενά­ντια στα δικαιώ­μα­τα και τις ανά­γκες των λαών της Ευρώπης.

Ενα σύντο­μο ιστο­ρι­κό της υπο­γρα­φής της Συν­θή­κης: Τον Δεκέμ­βρη του 1991 συνα­ντή­θη­καν στο Μάα­στριχτ οι υπουρ­γοί Εξω­τε­ρι­κών της Ευρω­παϊ­κής Οικο­νο­μι­κής Κοι­νό­τη­τας (ΕΟΚ), στην οποία τότε ανή­καν Γερ­μα­νία, Γαλ­λία, Ιτα­λία, Βρε­τα­νία, Ιρλαν­δία, Δανία, Ολλαν­δία, Βέλ­γιο, Λου­ξεμ­βούρ­γο, Ισπα­νία, Πορ­το­γα­λία και Ελλάδα.

Εκεί υπέ­γρα­ψαν τη Συν­θή­κη μετε­ξέ­λι­ξης της ΕΟΚ σε Ευρω­παϊ­κή Ενω­ση (ΕΕ). Η ΕΟΚ των «12» έγι­νε ΕΕ των «15», μετά την προ­σχώ­ρη­ση της Αυστρί­ας, της Σου­η­δί­ας και της Φινλανδίας.

Λίγους μήνες μετά, τον Ιού­λη του 1992, η τότε κυβέρ­νη­ση της ΝΔ με πρω­θυ­πουρ­γό τον Κων. Μητσο­τά­κη φέρ­νει εσπευ­σμέ­να για κύρω­ση στην ελλη­νι­κή Βου­λή τη Συν­θή­κη του Μάα­στριχτ. Στις 29 Ιού­λη, με τις ψήφους της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και του Συνα­σπι­σμού, η Συν­θή­κη επικυρώνεται.

Η Συν­θή­κη του Μάα­στριχτ επι­τά­χυ­νε και επέ­κτει­νε αντερ­γα­τι­κές ρυθ­μί­σεις για τις ελα­στι­κές εργα­σια­κές σχέ­σεις, αντια­σφα­λι­στι­κούς νόμους, κατευ­θύν­σεις για την εμπο­ρευ­μα­το­ποί­η­ση — ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση της Παι­δεί­ας, της Υγεί­ας, της Πρό­νοιας, όπως και περαι­τέ­ρω ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση στρα­τη­γι­κών τομέ­ων της οικο­νο­μί­ας (Ενέρ­γεια, Μετα­φο­ρές, Τηλε­πι­κοι­νω­νί­ες κ.ά.), προ­κει­μέ­νου να δια­νοι­χτούν νέα πεδία κερ­δο­φό­ρας δρά­σης για το κεφάλαιο.

Παρά­γω­γά της ήταν επί­σης η θέσπι­ση κανό­νων για τη δημο­σιο­νο­μι­κή στα­θε­ρό­τη­τα (κρα­τι­κά ελλείμ­μα­τα και χρέη), η Κοι­νή Αγρο­τι­κή Πολι­τι­κή, που επι­τά­χυ­νε την καπι­τα­λι­στι­κο­ποί­η­ση της αγρο­τι­κής παρα­γω­γής και κλι­μά­κω­σε την επί­θε­ση στους βιο­πα­λαι­στές αγρό­τες, κ.ά.

Το Σύμ­φω­νο Στα­θε­ρό­τη­τας, που ακο­λού­θη­σε, ενί­σχυ­σε τους μηχα­νι­σμούς επι­βο­λής σκλη­ρών αντερ­γα­τι­κών μέτρων στα κρά­τη — μέλη της ΕΕ, με στό­χο τη μεί­ω­ση του «κόστους εργα­σί­ας» και την ενί­σχυ­ση της «αντα­γω­νι­στι­κό­τη­τας» των μονο­πω­λί­ων. Εμβλη­μα­τι­κοί για το κεφά­λαιο νόμοι, που ψηφί­στη­καν έκτο­τε από όλες τις κυβερ­νή­σεις, φέρουν το απο­τύ­πω­μα της Συν­θή­κης του Μάα­στριχτ και του Συμ­φώ­νου Σταθερότητας.

Τέτοιοι είναι οι νόμοι για την «ευε­λι­ξία» στην αγο­ρά εργα­σί­ας, για τη «διευ­θέ­τη­ση» του χρό­νου εργα­σί­ας, τις ανα­τρο­πές στο σύστη­μα της Κοι­νω­νι­κής Ασφά­λι­σης, την έντα­ση της φορο­λο­γι­κής αφαί­μα­ξης σε βάρος των εργα­ζο­μέ­νων, τη μεί­ω­ση των κρα­τι­κών δαπα­νών για την Υγεία, την Πρό­νοια και την Παιδεία.

Το εξώ­φυλ­λο της ένθε­της έκδο­σης που κυκλο­φό­ρη­σε με τον «Ριζο­σπά­στη» τον Ιού­νη του 1992, προ­κει­μέ­νου να ενη­με­ρω­θεί πλα­τιά ο λαός για την αντι­λαϊ­κή Συν­θή­κη του Μάαστριχτ

Μια τέτοιας έκτα­σης αντι­λαϊ­κή κλι­μά­κω­ση δεν θα μπο­ρού­σε να μη συνο­δεύ­ε­ται και από ενί­σχυ­ση των μηχα­νι­σμών αυταρ­χι­σμού και κατα­στο­λής. Το 1997, στη Συν­θή­κη του Αμστερ­νταμ, με την οποία τρο­πο­ποι­ή­θη­κε επί το αντι­δρα­στι­κό­τε­ρο το Μάα­στριχτ, ενσω­μα­τώ­θη­κε η Συμ­φω­νία Σέν­γκεν, μια συμ­φω­νία — ράπι­σμα σε θεμε­λιώ­δη δημο­κρα­τι­κά δικαιώ­μα­τα και λαϊ­κές ελευθερίες.

Παντα­χού παρού­σα, σκιά­ζει τη ζωή του λαού

Με το Μάα­στριχτ απο­κα­λύ­φθη­κε ακό­μα περισ­σό­τε­ρο το απο­κρου­στι­κό πρό­σω­πο της ΕΕ ως μιας δια­κρα­τι­κής ένω­σης καπι­τα­λι­στι­κών κρα­τών, που μέσα από αντα­γω­νι­σμούς και αντι­θέ­σεις τους πορεύ­ο­νται με πυξί­δα τα γενι­κά συμ­φέ­ρο­ντα του κεφα­λαί­ου και με σύμπνοια στο ανε­λέ­η­το τσά­κι­σμα των εργα­σια­κών και λαϊ­κών δικαιωμάτων.

Στο όνο­μα — αρχι­κά — του να «πιά­σου­με τα κρι­τή­ρια του Μάα­στριχτ» και στη συνέ­χεια τους στό­χους του Συμ­φώ­νου Στα­θε­ρό­τη­τας, το κεφά­λαιο και οι κυβερ­νή­σεις του κλι­μα­κώ­νουν την επί­θε­ση διαρ­κεί­ας στον λαό, σε οικο­νο­μι­κή ανά­πτυ­ξη και κρί­ση, με περιο­ρι­στι­κές ή επε­κτα­τι­κές δημο­σιο­νο­μι­κές και οικο­νο­μι­κές πολιτικές.

Με τη Συν­θή­κη αυτή, η ευρω­παϊ­κή καπι­τα­λι­στι­κή ενο­ποί­η­ση πέρα­σε σε μια ποιο­τι­κά ανώ­τε­ρη βαθ­μί­δα, τέτοια που να εξα­σφα­λί­ζει στο κεφά­λαιο των 12 τότε κρα­τών — μελών καλύ­τε­ρους όρους για την ανα­πα­ρα­γω­γή και συσ­σώ­ρευ­σή του, με έντα­ση της εκμε­τάλ­λευ­σης, που θα του επέ­τρε­παν να αντα­πο­κρι­θεί από καλύ­τε­ρη θέση στον παγκό­σμιο αντα­γω­νι­σμό για το μοί­ρα­σμα αγο­ρών και σφαι­ρών επιρ­ρο­ής, καθι­στώ­ντας την Ευρω­παϊ­κή Ενω­ση ένα ισχυ­ρό­τε­ρο ιμπε­ρια­λι­στι­κό κέντρο.

Εκτο­τε η Συν­θή­κη του Μάα­στριχτ, τρο­πο­ποι­η­μέ­νη και συμπλη­ρω­μέ­νη από ενδιά­με­σες Συν­θή­κες και απο­φά­σεις συνό­δων του Ευρω­παϊ­κού Συμ­βου­λί­ου, είναι παντα­χού παρού­σα σε κάθε πτυ­χή της ζωής του εργα­ζό­με­νου, με τις αρνη­τι­κές της συνέ­πειες να συνο­ψί­ζο­νται στην έντα­ση της εκμε­τάλ­λευ­σης, στη μεγα­λύ­τε­ρη συσ­σώ­ρευ­ση πλού­του και στο βάθε­μα των ταξι­κών αντι­θέ­σε­ων, με παρα­πέ­ρα υπο­βάθ­μι­ση του βιο­τι­κού επι­πέ­δου των εργα­ζο­μέ­νων και διεύ­ρυν­ση της φτώχειας.

ΝΔ — ΠΑΣΟΚ — ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ

Διαγκωνίζονταν για το ποιος στηρίζει περισσότερο τη Συνθήκη!

Ρεσι­τάλ χει­ρα­γώ­γη­σης του λαού απο­κα­λύ­πτουν οι τοπο­θε­τή­σεις των εκπρο­σώ­πων τους στη Βουλή

Η σύμπλευ­ση των αστι­κών και οπορ­του­νι­στι­κών κομ­μά­των του Κοι­νο­βου­λί­ου — όπως ήταν τότε ο Συνα­σπι­σμός — στην υπο­στή­ρι­ξη της Συν­θή­κης του Μάα­στριχτ ήταν εντυπωσιακή.

Απέ­να­ντι στο αντι­λαϊ­κό της περιε­χό­με­νο, που έβγα­ζε μάτι, αντέ­τα­ξαν όλες τους τις δυνά­μεις για να πεί­σουν τον ελλη­νι­κό λαό ότι θα έτρω­γε «με χρυ­σά κου­τά­λια» μέσα από τη «σύγκλι­ση» των οικο­νο­μιών, ότι δεν είχε άλλη επι­λο­γή, ότι η πορεία βαθύ­τε­ρης ενσω­μά­τω­σης στην ΕΕ ήταν μονό­δρο­μος, έξω από τον οποίο καρα­δο­κού­σε το χάος…

Η Συν­θή­κη επι­κυ­ρώ­θη­κε στη Βου­λή με 292 ψήφους της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ, της Πολι­τι­κής Ανοι­ξης και του Συνα­σπι­σμού. Κατα­ψή­φι­σε μόνο το ΚΚΕ. Μάλι­στα, οι βου­λευ­τές του ΠΑΣΟΚ και του Συνα­σπι­σμού πλειο­δο­τού­σαν σε σχέ­ση με τους εκπρο­σώ­πους της κυβέρ­νη­σης της ΝΔ, σε ένα ρεσι­τάλ χει­ρα­γώ­γη­σης του λαού, με καρα­μπι­νά­τα ψεύδη.

Πέρα λοι­πόν από τις λαύ­ρες κυβερ­νη­τι­κές ειση­γή­σεις και προ­τρο­πές για συναι­νε­τι­κή υπερ­ψή­φι­ση της Συν­θή­κης, χαρα­κτη­ρι­στι­κές ήταν οι τοπο­θε­τή­σεις και των άλλων κομ­μά­των, ένα απάν­θι­σμα των οποί­ων παρου­σιά­ζου­με εδώ από τα πρα­κτι­κά της Βουλής:

Κ. Σημί­της (ΠΑΣΟΚ):«Ενα τρί­πτυ­χο λοι­πόν: Σύγκλι­ση, ανά­πτυ­ξη, εκσυγ­χρο­νι­σμός. Και αυτό το πρό­γραμ­μα (σ.σ. σύγκλι­σης) δεν μπο­ρεί να είναι ένα πρό­γραμ­μα το οποίο θα έχει ορί­ζο­ντα ενός έτους, δύο ετών. Χρειά­ζε­ται έναν ορί­ζο­ντα πολύ μακρύ­τε­ρο. Χρειά­ζε­ται έναν δύο ή τριών τετρα­ε­τιών. Και αυτό σημαί­νει ότι θα πρέ­πει να υπάρ­χει μια γενι­κό­τε­ρη συναί­νε­ση γύρω από τις κεντρι­κές κατευ­θύν­σεις. Σημαί­νει ότι πρέ­πει να συνει­δη­το­ποι­ή­σουν όλες οι πολι­τι­κές παρα­τά­ξεις ποια πρέ­πει να είναι τα επι­τεύγ­μα­τα τα οποία οφεί­λου­με να πετύ­χου­με και πώς σε γενι­κές γραμ­μές θα κατευ­θυν­θού­με προς τα επι­τεύγ­μα­τα αυτά».

Θ. Πάγκα­λος (ΠΑΣΟΚ):«Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα τη Συν­θή­κη του Μάα­στριχτ τη συζη­τά, τη στη­ρί­ζει και διεκ­πε­ραιώ­νει η αντι­πο­λί­τευ­ση, ως εάν ήδη το ΠΑΣΟΚ κυβερ­νού­σε αυτόν τον τόπο!».

Απ. Κακλα­μά­νης (ΠΑΣΟΚ):«Κύριοι συνά­δελ­φοι, τυπι­κά η συζή­τη­ση αυτή θα κλεί­σει από­ψε με ένα “ναι” ή “όχι” στη Συν­θή­κη του Μάα­στριχτ. Ξέρου­με όμως όλοι, ακό­μα και το ΚΚΕ που θα ψηφί­σει “όχι”, ότι δεν υπάρ­χει άλλη επι­λο­γή από το “ναι”».

Λ. Κύρ­κος (Συνα­σπι­σμός):«Επει­δή όμως ακού­στη­κε και από την παλαιοη­με­ρο­λο­γί­τι­κη πλευ­ρά του αρι­στε­ρού κινή­μα­τος, που είναι αμε­τα­κί­νη­τα προσ­δε­δε­μέ­νη στο χτες, μία πρό­κλη­ση προς τις ζωντα­νές δυνά­μεις του Κοι­νο­βου­λί­ου και τις ζωντα­νές δυνά­μεις της Αρι­στε­ράς να τρο­πο­ποι­ή­σουν τη στά­ση τους και να συντα­χθούν “κατά”, θα ήθε­λα να πω ότι εγώ σαν αρι­στε­ρός πολί­της θα ψηφί­σω το Μάαστριχτ».

Και, τέλος, εκ μέρους της κυβέρ­νη­σης της ΝΔ, ο τότε υπουρ­γός Στ. Μάνος:«Η κυβέρ­νη­ση αισθά­νε­ται ιδιαί­τε­ρα ικα­νο­ποι­η­μέ­νη από το γεγο­νός ότι στη συζή­τη­ση για την Ευρω­παϊ­κή Ενω­ση προ­σέρ­χο­νται — το ΚΚΕ βέβαια εξαι­ρεί­ται — έτοι­μοι να ψηφί­σουν “ναι” στην κύρω­ση της σχε­τι­κής Συν­θή­κης. Με τη στά­ση τους αυτή τα πολι­τι­κά κόμ­μα­τα δεν εξυ­πη­ρε­τούν μόνο τα στε­νά ελλη­νι­κά συμ­φέ­ρο­ντα, εξυ­πη­ρε­τούν και την Ευρω­παϊ­κή Ενωση».

Το ΚΚΕ πρωτοστάτησε στη μάχη της ενημέρωσης, της αποκάλυψης και της οργάνωσης του πάλης του λαού

Απορ­ρί­πτο­ντας συνο­λι­κά την ΕΟΚ — ΕΕ ως δια­κρα­τι­κή ένω­ση του κεφα­λαί­ου, το ΚΚΕ αντι­τά­χθη­κε στο Μάα­στριχτ και μπή­κε μπρο­στά για να εκφρα­στεί μαζι­κά η λαϊ­κή αντίδραση

Πρω­το­σέ­λι­δο του «Ριζο­σπά­στη» στις 19/5/1992

Το ΚΚΕ αντι­τά­χθη­κε από την πρώ­τη στιγ­μή στη Συμ­φω­νία του Μάα­στριχτ, όπως δια­χρο­νι­κά ενα­ντιώ­θη­κε στην ΕΟΚ και στην έντα­ξη της χώρας σ’ αυτήν. Το 1992 δεν αρκέ­στη­κε στο να κατα­ψη­φί­σει τη Συν­θή­κη στη Βου­λή, αλλά μπή­κε μπρο­στά για την απο­κά­λυ­ψη του αντι­λαϊ­κού της χαρα­κτή­ρα, οργα­νώ­νο­ντας μια τερά­στια καμπά­νια ενη­μέ­ρω­σης και οργά­νω­σης της αντί­δρα­σης του λαού.

Συνο­ψί­ζο­ντας τις θέσεις του Κόμ­μα­τος για τη Συν­θή­κη, η Από­φα­ση της ευρεί­ας Συνό­δου της ΚΕ του ΚΚΕ (16 — 17 Μάη 1992) ανα­φέ­ρει χαρα­κτη­ρι­στι­κά: «Το Κόμ­μα μας δεν μπο­ρεί να συμ­φω­νή­σει με την αντί­λη­ψη του “μονό­δρο­μου” και όταν μάλι­στα είναι δεδο­μέ­νη η 11χρονη αρνη­τι­κή εμπει­ρία της χώρας από την έντα­ξη στην ΕΟΚ. Πρό­κει­ται για αντί­λη­ψη που ταυ­τί­ζει τα συμ­φέ­ρο­ντα των εργα­ζο­μέ­νων και της χώρας με τα συμ­φέ­ρο­ντα και τις επι­λο­γές του μεγά­λου ντό­πιου και ξένου κεφα­λαί­ου (…) Το όρα­μα της “Ενω­μέ­νης Ευρώ­πης”, της Ευρώ­πης των μονο­πω­λί­ων, που συνε­νώ­νει και εμπνέ­ει βιο­μη­χά­νους, εφο­πλι­στές, μεγα­λέ­μπο­ρους, ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, “ΣΥΝ” και ο συγκε­κρι­μέ­νος στό­χος “να μπού­με στο σκλη­ρό πυρή­να της ΕΟΚ” δεν έχει καμιά σχέ­ση με τα ορά­μα­τα και τις ανά­γκες της εργα­τι­κής τάξης, των εργαζομένων».

Σχε­τι­κά με την ΟΝΕ, στην ίδια Από­φα­ση ανα­φέ­ρε­ται: «Η ΟΝΕ όχι μόνο δεν πρό­κει­ται να απαλ­λά­ξει τους εργα­ζό­με­νους από τα δει­νά του καπι­τα­λι­σμού (εκμε­τάλ­λευ­ση, κρί­σεις, φτώ­χεια, κατα­πί­ε­ση εθνών και λαών, πόλε­μοι κ.λπ.), αλλά, αντί­θε­τα, ενι­σχύ­ει τον κύριο της καπι­τα­λι­στι­κής παρα­γω­γής, το μονο­πω­λια­κό υπερ­κέρ­δος, με τις πολ­λα­πλές πηγές άντλη­σής του, στη σφαί­ρα παρα­γω­γής και κυκλο­φο­ρί­ας, στην εσω­τε­ρι­κή και την εξω­τε­ρι­κή αγο­ρά, ανα­πτύσ­σο­ντας τον μονο­πω­λια­κό αντα­γω­νι­σμό ως τα έσχα­τα όρια».

Αλλά και για το παρα­μύ­θι της «σύγκλι­σης» το ΚΚΕ προει­δο­ποιού­σε: «Οι δια­φο­ρές που υπάρ­χουν είναι τέτοιες που είναι αδύ­να­το να υπάρ­ξει σύγκλι­ση, υπό την κυριαρ­χία των μονο­πω­λί­ων, υπο­λο­γί­ζο­ντας και τη δρά­ση του νόμου της ανι­σό­με­τρης ανά­πτυ­ξης του καπιταλισμού».

Το ΚΚΕ πριν και μετά τη Συν­θή­κη του Μάα­στριχτ με στα­θε­ρό­τη­τα πολέ­μη­σε την ΕΕ ως δια­κρα­τι­κή Ενω­ση καπι­τα­λι­στι­κών κρα­τών ταγ­μέ­νη στην υπη­ρε­σία των μονο­πω­λί­ων, από την οποία ο λαός δεν έχει να περι­μέ­νει τίπο­τα καλό.

Οπως απο­δεί­χτη­κε, η Συν­θή­κη του Μάα­στριχτ και οι μετέ­πει­τα Συν­θή­κες θωρά­κι­σαν παρα­πέ­ρα την εξου­σία των μονο­πω­λί­ων. Αντί για «σύγκλι­ση», όξυ­ναν την ανι­σο­με­τρία στο εσω­τε­ρι­κό της ΕΕ και τις αντι­θέ­σεις, συνέ­βα­λαν καθο­ρι­στι­κά στη διά­λυ­ση των όποιων κατα­κτή­σε­ων είχαν οι εργα­ζό­με­νοι τα προη­γού­με­να χρό­νια, κάτω από την επί­δρα­ση και του σοσια­λι­σμού στην ΕΣΣΔ και σε άλλες χώρες.

Το ΚΚΕ πήγε κόντρα στο ρεύ­μα της κυρί­αρ­χης αστι­κής προ­πα­γάν­δας, που παρου­σί­α­ζε την ΕΕ σαν το «κοι­νό μας σπί­τι», σε επο­χές που κάθε αντι-ΕΕ φωνή ταυ­τι­ζό­ταν με τον «δογ­μα­τι­σμό», τον «απο­μο­νω­τι­σμό» και τον «ανα­χρο­νι­σμό». Απο­κά­λυ­ψε τον ρόλο και τον χαρα­κτή­ρα της ΕΕ, υπέ­δει­ξε στον λαό τον δρό­μο της οργα­νω­μέ­νης πάλης ενά­ντια στη στρα­τη­γι­κή της, για την απο­δέ­σμευ­ση απ’ αυτήν.

Μύθοι που κατέρρευσαν

Κάνο­ντας έναν σύντο­μο απο­λο­γι­σμό των πρώ­των χρό­νων εφαρ­μο­γής της Συν­θή­κης, η Αλέ­κα Παπα­ρή­γα, τότε ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, ανέ­φε­ρε στη Βου­λή για τους μύθους που κατέρ­ρευ­σαν, με αφορ­μή τη συζή­τη­ση για την «πορεία της Ελλά­δας στα πλαί­σια της Ευρω­παϊ­κής Ενω­σης», τον Οκτώ­βρη του 2003. Ορι­σμέ­να χαρα­κτη­ρι­στι­κά αποσπάσματα:

■ Για τα περί ενιαί­ας πολι­τι­κής της ΕΕ, που ήταν η δια­κή­ρυ­ξη — βάση και του Μάα­στριχτ: «Ενιαία πολι­τι­κή στην ΕΕ δεν πρό­κει­ται να υπάρ­ξει, διό­τι η ΕΕ είναι σύμ­φυ­τη με τον ενδο­κα­πι­τα­λι­στι­κό αντα­γω­νι­σμό. Ενιαία ΕΕ θα είναι όσον αφο­ρά στην επί­θε­ση σε βάρος των λαών. Ενιαία μπο­ρεί να γίνει η Ευρώ­πη — δεν έχει γίνει — όσον αφο­ρά στη συντο­νι­σμέ­νη δρά­ση των λαϊ­κών κινη­μά­των. Αλλά ενιαία Ευρώ­πη που συμ­φέ­ρει όλους και βοη­θά­ει όλους δεν μπο­ρεί να γίνει. Και όταν λέω “Ευρώ­πη” εννοώ την ΕΕ (…) η όποια μετε­ξέ­λι­ξη της Ευρώ­πης προ­σθέ­τει νέες απει­λές στην υπό­θε­ση της ειρή­νης και στο δικαί­ω­μα του κάθε λαού, ανε­ξαρ­τή­τως της διε­θνο­ποί­η­σης, να επι­λέ­γει τον δικό του δρό­μο οικο­νο­μι­κής και κοι­νω­νι­κής εξέλιξης».

■ Για το ποιος ωφε­λή­θη­κε από την ενσω­μά­τω­ση στην ΕΕ:«Θέσα­τε το ζήτη­μα της ενσω­μά­τω­σης όσον αφο­ρά στην Ελλά­δα. Καταρ­χήν η Ελλά­δα βρί­σκε­ται σε πορεία ενσω­μά­τω­σης με την ΕΕ προ πολ­λού. Εμείς δεχό­μα­στε ότι η Ελλά­δα ανα­πτύ­χθη­κε. Δεν υπάρ­χει καμία αμφι­βο­λία για αυτό (…) Ανα­πτύ­χθη­κε η Ελλά­δα. Είχε τίμη­μα αντι­λαϊ­κό αυτή η ανά­πτυ­ξη; Είχε! Αν πάρου­με τη μεί­ω­ση του αγρο­τι­κού πλη­θυ­σμού — μιλά­με για μεί­ω­ση με όρους αρνη­τι­κούς για την αγρο­τιά — αυτή άρχι­σε να συμ­βαί­νει όχι την τελευ­ταία δεκα­ε­τία, αλλά πιο πριν. Η δημιουρ­γία “πόλε­ων τερά­των” δεν είναι άσχε­τη με την κυρί­αρ­χη πολι­τι­κή στην Ελλά­δα και τα ταξι­κά συμ­φέ­ρο­ντα στην Ελλά­δα, αλλά είναι πολύ σχε­τι­κή με τα κοι­νά ταξι­κά συμ­φέ­ρο­ντα της Ελλά­δας και της ΕΕ. Η ανερ­γία δεν υπήρ­χε πριν; Τώρα υπάρ­χει και εμφα­νί­ζε­ται ως διαρ­θρω­τι­κό πρόβλημα;

Για να δού­με και τα άλλα τιμή­μα­τα που δεν φαί­νο­νται. Η ανά­πτυ­ξη, για παρά­δειγ­μα, των βιο­μη­χα­νι­κών κλά­δων είναι ισό­με­τρη στην Ελλά­δα, ανά­λο­γα με τις δυνα­τό­τη­τες που έχει η εγχώ­ρια παρα­γω­γι­κή βάση; Εάν υπήρ­χαν τέτοια προ­βλή­μα­τα παλιό­τε­ρα, τώρα έχουν οξυν­θεί. Πού ανα­πτύσ­σε­ται η Ελλά­δα; Μετα­φο­ρές, Ενέρ­γεια, Τηλε­πι­κοι­νω­νί­ες, Δίκτυα.

Δηλα­δή, για να δού­με: Εχου­με κατα­στρο­φή των παρα­γω­γι­κών δυνά­με­ων της Ελλά­δας σε περί­ο­δο που το ΑΕΠ έχει μεγά­λους ρυθ­μούς σε σχέ­ση με το μέσο ευρω­παϊ­κό επί­πε­δο; Εχου­με. Η ανερ­γία δεν σημαί­νει κατα­στρο­φή παρα­γω­γι­κών δυνα­το­τή­των της Ελλά­δας; Δεν είναι κατα­στρο­φή παρα­γω­γι­κής δύνα­μης; Είναι ανά­πτυ­ξη; Η μερι­κή απα­σχό­λη­ση δεν είναι απα­ξί­ω­ση; Η ετε­ρο­α­πα­σχό­λη­ση και ο ευτε­λι­σμός των πτυ­χί­ων και της μόρ­φω­σης σε σχέ­ση με αυτό που απα­σχο­λεί­σαι — χωρίς να σημαί­νει ότι υπάρ­χουν δου­λειές ντρο­πής, αλλά μιλώ για την αξιο­ποί­η­ση των επι­στη­μο­νι­κών γνώ­σε­ων — δεν είναι πρό­βλη­μα; Η έρευ­να πού γίνε­ται σήμε­ρα στην Ελλά­δα; Γίνε­ται η γενι­κή βασι­κή έρευ­να σε τομείς που ωφε­λούν τον άνθρω­πο ή γίνε­ται σε τομείς που ωφε­λούν την κερδοφορία;

Επο­μέ­νως, η ανά­πτυ­ξη έχει ταξι­κό χαρα­κτή­ρα και συνε­πά­γε­ται κατά τη γνώ­μη μας — πέρα από τους όποιους εκσυγ­χρο­νι­σμούς που θα μπο­ρού­σα­με να τους κάνου­με και χωρίς αυτές τις επι­λο­γές — και κατα­στρο­φή παρα­γω­γι­κών δυνα­το­τή­των και παρα­γω­γι­κών δυνά­με­ων της χώρας».

■ Για τη μετέ­πει­τα πορεία: «Η γνώ­μη μας είναι ότι τα πράγ­μα­τα για τους λαούς θα χει­ρο­τε­ρεύ­ουν. Το θέμα για μας είναι το βιο­τι­κό επί­πε­δο του λαού, το δικαί­ω­μά του στη δου­λειά, σε δωρε­άν κοι­νω­νι­κές υπη­ρε­σί­ες Υγεί­ας, Παι­δεί­ας κ.λπ., το δικαί­ω­μά του στον ελεύ­θε­ρο χρό­νο, στην ανά­πτυ­ξη, σε μια υγιή κοι­νω­νι­κή πολι­τι­κή και πολι­τι­στι­κή ατμό­σφαι­ρα, το δικαί­ω­μά του στη δημο­κρα­τία, το δικαί­ω­μα στην απερ­γία. Εμείς αυτά μετρά­με. Παρα­κο­λου­θού­με βεβαί­ως όλη τη λει­τουρ­γία του συστή­μα­τος και την κατά­στα­ση, διό­τι ξέρου­με ότι όταν το κεφά­λαιο στρι­μώ­χνε­ται θα τα φορ­τώ­σει στους εργα­ζό­με­νους και αυτό μας απα­σχο­λεί πολύ.

Η θέση μας παρα­μέ­νει πάγια (…) Ο λαός παρά­γει τον πλού­το, στον λαό ανή­κει. Κατά τη γνώ­μη μας, αν δεν έχεις προ­ο­πτι­κή, δεν μπο­ρείς να καθο­ρί­σεις και την πάλη σήμε­ρα. Επο­μέ­νως, οι λαοί πρέ­πει να ορθώ­σουν μέτω­πα πάλης, όχι κατά της δια­χεί­ρι­σης που ασκεί­ται στην ΕΕ, αλλά κατά της στρα­τη­γι­κής της ΕΕ. Και αυτά τα μέτω­πα πάλης πρέ­πει να έχουν απο­τε­λέ­σμα­τα σε αλλα­γή συσχε­τι­σμού σε εθνι­κό επί­πε­δο. Δια­φο­ρε­τι­κά, η ΕΕ καλά θα κρα­τεί — παρά τις αντι­θέ­σεις της — και ούτε πρέ­πει να περι­μέ­νου­με να πέσει από το εσω­τε­ρι­κό της σάπι­σμα. Αυτό δεν θα γίνει ποτέ αν δεν παρέμ­βουν οι λαοί».

«Ριζο­σπά­στης», 5–6 Φλε­βά­ρη 2022.

che guevara 008

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο