5 Μαΐου 1818: Γεννιέται ο Καρλ Μαρξ

Στις 5 Μάη του 1818 γεν­νιέ­ται στην πόλη Τριρ της Γερ­μα­νί­ας ο Καρλ Μαρξ. Θεμε­λιω­τής του επι­στη­μο­νι­κού κομ­μου­νι­σμού, δάσκα­λος και αρχη­γός του προ­λε­τα­ριά­του. Η διδα­σκα­λία του Μαρξ απο­κά­λυ­ψε τους νόμους της κοι­νω­νι­κής εξέ­λι­ξης και έδει­ξε το δρό­μο για την κομ­μου­νι­στι­κή ανα­νέ­ω­ση του κόσμου. Στην προ­σω­πι­κό­τη­τά του συγ­χω­νεύ­τη­καν οι ιδιό­τη­τες του μεγα­λο­φυούς δια­νοη­τή που πραγ­μα­το­ποί­η­σε επα­να­στα­τι­κή ανα­τρο­πή στις κοι­νω­νι­κές επι­στή­μες και του επα­να­στά­τη που συνέ­βα­λε στη μετα­τρο­πή του εργα­τι­κού κινή­μα­τος σε τερά­στια δύνα­μη κοι­νω­νι­κής προ­ό­δου. Η μέγι­στη αξία του Μαρξ είναι ότι δημιούρ­γη­σε μια ολο­κλη­ρω­μέ­νη και αρμο­νι­κή επα­να­στα­τι­κή διδα­σκα­λία, ένα δυνα­τό όπλο για τη γνώ­ση και τη μετα­μόρ­φω­ση του κόσμου, τις θεω­ρη­τι­κές  βάσεις του απε­λευ­θε­ρω­τι­κού αγώ­να της εργα­τι­κής τάξης.

Καρλ Μαρξ 1818 — 1883

1818 Γεν­νή­θη­κε στις 5 Μαΐ­ου του 1818 στην πόλη Τριρ της Πρω­σι­κής Ρηνα­νί­ας. Ήταν το δεύ­τε­ρο από τα εννέα παι­διά του νομι­κού Χάιν­ριχ Μαρξ και της Ενριέ­τα Πρέ­σμπουργκ. Ήταν μία προ­ο­δευ­τι­κή εβραϊ­κή οικο­γέ­νεια, που ζού­σε σε ένα απλό άνε­το σπί­τι, το οποίο ήταν ανοι­κτό σε δια­νο­ού­με­νους και καλ­λι­τέ­χνες, εκτός από πλού­σιους εμπό­ρους, πελά­τες του δικη­γό­ρου πατέ­ρα του. Ο μικρός Καρλ θαύ­μα­ζε τον πατέ­ρα του και βια­ζό­ταν να μπει στον κύκλο των μεγα­λύ­τε­ρων του.

Μαθη­τι­κά χρό­νια Ήταν άρι­στος μαθη­τής στο γυμνά­σιο των Ιησουι­τών στο Τρί­ερ, ένα φιλε­λεύ­θε­ρο σχο­λείο, όπου φοί­τη­σε για πέντε χρό­νια. Ήταν άρι­στος μαθη­τής, ενώ δύο εργα­σί­ες του απέ­σπα­σαν τιμη­τι­κές δια­κρί­σεις. Μέχρι να τελειώ­σει το γυμνά­σιο, ήξε­ρε να δια­βά­ζει αρχαία ελλη­νι­κά, λατι­νι­κά και απέ­κτη­σε ευφρά­δεια στα αγγλι­κά και γαλ­λι­κά, ενώ μπο­ρού­σε να δια­βά­σει ισπα­νι­κά και ιταλικά.

1841 Τελειώ­νει το πανε­πι­στή­μιο με μια διδα­κτο­ρι­κή δια­τρι­βή πάνω στις «Δια­φο­ρές της Επι­κού­ρειας και Δημο­κρί­τειας Φιλοσοφίας».

1842 (1 Γενά­ρη) εκδί­δε­ται στην Κολο­νία η αντι­πο­λι­τευό­με­νη «Εφη­με­ρί­δα του Ρήνου», στην οποία ο Μαρξ καλεί­ται αμέ­σως ως κύριος συνερ­γά­της. Παίρ­νει μέρος στη σοσια­λι­στι­κή και κομ­μου­νι­στι­κή κίνη­ση της εποχής.

1836 Αρρα­βω­νιά­στη­κε μυστι­κά το φθι­νό­πω­ρο του 1836 τη μεγα­λύ­τε­ρή του κατά τέσ­σε­ρα χρό­νια, Τζέ­νη φον Βεστφά­λεν. Ο πατέ­ρας του ήταν επι­φυ­λα­κτι­κός, διό­τι η αρρα­βω­νια­στι­κιά του γιου του ήταν από καλή γερ­μα­νι­κή οικο­γέ­νεια και περι­ζή­τη­τη νύφη, ενώ ο γιος του εβραϊ­κής κατα­γω­γής. Τελι­κά στις 12 Ιου­νί­ου 1843 υπο­γρά­φει συμ­βό­λαιο γάμου με την Τζέ­νη, με την οποία θα απο­κτή­σουν πέντε παι­διά, δύο απ’ τα οποία θα τα χάσουν πρό­ω­ρα. Η αγα­πη­μέ­νη σύντρο­φός του Τζέ­νη πέθα­νε το 1881 από καρ­κί­νο στο συκώ­τι, κάτι που του στοί­χι­σε ανεπανόρθωτα.

Δημο­σιο­γρα­φία: Όταν ο Μαρξ έχα­σε κάθε ελπί­δα του για διο­ρι­σμό στο πανε­πι­στή­μιο, κατα­πιά­στη­κε με τη δημο­σιο­γρα­φία, εργα­ζό­με­νος στην εφη­με­ρί­δα της Ρηνα­νί­ας «Rheinische Zeitung». Τα πρώ­τα του άρθρα προ­κά­λε­σαν αίσθη­ση και στις 15 Οκτω­βρί­ου 1842 ανα­λαμ­βά­νει αρχι­συ­ντά­κτης. Η εφη­με­ρί­δα έπα­ψε να βγαί­νει το 1843, καθώς υπήρ­χαν προ­βλή­μα­τα με την κυβερ­νη­τι­κή λογοκρισία.

Στη συνέ­χεια ήθε­λε να πάει στην Ελβε­τία, για να συνερ­γα­στεί με τον Γερ­μα­νι­κό Αγγε­λιο­φό­ρο, αλλά η συγκε­κρι­μέ­νη χώρα δεν ήταν φιλι­κή προς τους ριζο­σπά­στες. Έτσι προ­τί­μη­σε να πάει στο Παρί­σι και τον Φεβρουά­ριου του 1844 εξέ­δω­σε τα Γαλ­λο­γερ­μα­νι­κά Χρο­νι­κά. Φύλ­λα του κυκλο­φό­ρη­σαν στην Πρω­σία και οι αρχές έδω­σαν εντο­λή αν ο Μαρξ και οι συνεκ­δό­τες του εντύ­που έμπαι­ναν στην Πρω­σία να συλ­λαμ­βά­νο­νταν. Η εφη­με­ρί­δα έκλει­σε και άρχι­σε να συνερ­γά­ζε­ται με την εφη­με­ρί­δα που εξέ­δι­δαν στο Παρί­σι οι κομ­μου­νι­στές τεχνίτες.

1844 Αύγου­στο, στο Παρί­σι θα συνα­ντη­θεί για δεύ­τε­ρη φορά με τον Φρ. Ενγκελς και ξεκι­νά­ει η μακρό­χρο­νη συνερ­γα­σία και φιλία τους.

1847 Ανοι­ξη, ο ίδιος και ο Ενγκελς προ­σχώ­ρη­σαν στην «Ενω­ση Δικαί­ων». Στο 2ο Συνέ­δριο αυτής της Ενω­σης δια­δρα­μα­τί­ζουν σημα­ντι­κό ρόλο στην ίδρυ­ση του πρώ­του, στην ιστο­ρία του εργα­τι­κού κινή­μα­τος, Κομ­μου­νι­στι­κού Κόμ­μα­τος με το μετα­σχη­μα­τι­σμό της σε «Ενω­ση Κομ­μου­νι­στών». Με εντο­λή του Συνε­δρί­ου στον Μαρξ για τη σύντα­ξη του Προ­γράμ­μα­τος του Κόμ­μα­τος, γρά­φτη­κε το περί­φη­μο «Μανι­φέ­στο του Κομ­μου­νι­στι­κού Κόμ­μα­τος», με τη συμ­βο­λή και του Ενγκελς, που εκδό­θη­κε το Φλε­βά­ρη του 1848.

1848 Συλ­λαμ­βά­νε­ται στις Βρυ­ξέλ­λες μαζί με τη σύζυ­γό του, αλλά απο­φυ­λα­κί­ζε­ται σε λίγες ημέ­ρες και μετα­βαί­νει στο Παρί­σι, όπου έχει κηρυ­χθεί επα­νά­στα­ση.  Παίρ­νει μέρος στα επα­να­στα­τι­κά γεγονότα.

1864 Σεπτέμ­βρη, ιδρύ­θη­κε στο Λον­δί­νο η ονο­μα­στή Πρώ­τη Διε­θνής, η «Διε­θνής Ενω­ση των Εργα­τών». Ο Μαρξ ήταν ψυχή αυτής της οργά­νω­σης, ήταν εκεί­νος που έγρα­ψε την πρώ­τη «Δια­κή­ρυ­ξή» της και μια σει­ρά απο­φά­σεις, δηλώ­σεις και δια­κη­ρύ­ξεις της.

1871 Παρα­κο­λου­θεί με ενθου­σια­σμό την εκδή­λω­ση της Παρι­σι­νής Κομ­μού­νας και ενσω­μα­τώ­νει συμπε­ρά­σμα­τα στο έργο του.  Στις 30 Μαΐ­ου 1871 συντάσ­σει την προ­κή­ρυ­ξη προς την Κομ­μού­να, ενώ έχει δια­βλέ­ψει ήδη την απο­τυ­χία της. Πιστεύ­ει ότι το κίνη­μα έπρε­πε να έχει στρα­φεί κατά της νομί­μου κυβέρ­νη­σης των Βερ­σαλ­λιών, ώστε να μην κλει­στούν οι επα­να­στά­τες στο Παρί­σι, όπου τελι­κά και εξοντώθηκαν.

1881 Πεθαί­νει η γυναί­κα του, η Τζέ­νη, πιστή σύντρο­φος της ζωής του σε όλες τις μεγά­λες και σοβα­ρές κακου­χί­ες που πέρα­σε. Ο Ένγκελς έγρα­ψε ότι  «ο θάνα­τός της σκό­τω­σε κάθε κίνη­τρο ζωής γι’ αυτόν»

1883 14 Μάρ­τη, ο Μαρξ πέθα­νε στο Λον­δί­νο. Μέχρι το θάνα­τό του, συνε­χί­ζει να δου­λεύ­ει το «Κεφά­λαιο».

Το Κεφά­λαιο Είναι το τρί­το­μο έργο, το πολι­τι­κό κεί­με­νο που δια­βά­στη­κε περισ­σό­τε­ρο απ’ όλα τα πολι­τι­κά – φιλο­σο­φι­κά βιβλία τον 20 αιώνα.

Βιβλία Για τον Μαρξ και τον Μαρ­ξι­σμό έχουν γρα­φτεί πολ­λά μα πάρα πολ­λά βιβλία. Πολ­λά απ’ τα οποία κυκλο­φο­ρούν και στην Ελλά­δα. Άλλα επι­στη­μο­νι­κά και τεκ­μη­ριω­μέ­να, άλλα σημα­ντι­κά, καλο­γραμ­μέ­να και με ενδια­φέ­ρον και άλλα απλώς για να γρα­φτούν. Ωστό­σο, υπάρ­χουν και τα κεί­με­να που έγρα­ψε ο ίδιος ο Γερ­μα­νός φιλό­σο­φος και υπο­λο­γί­ζο­νται σε 50 έργα, ορι­σμέ­να σε συνερ­γα­σία με τον Ένγκελς.

Ενδει­κτι­κά ανα­φέ­ρου­με τα:

- «Κρι­τι­κή της Θεω­ρί­ας του Κρά­τους του Χέγκελ» (έκδο­ση 1843)
— «Οικο­νο­μι­κά και Φιλο­σο­φι­κά Χει­ρό­γρα­φα» (1844)
— «Θέσεις για το Φόυ­ερ­μπαχ» (1845)
— «Η Γερ­μα­νι­κή Ιδε­ο­λο­γία» (1845–46), σε συνερ­γα­σία με τον Ένγκελς
— «Η Αθλιό­τη­τα της Φιλο­σο­φί­ας» (1846–47)
— «Μανι­φέ­στο του Κομ­μου­νι­στι­κού Κόμ­μα­τος» (1847–48), σε συνερ­γα­σία με τον Ένγκελς
— «Η 18η Μπρυ­μαίρ του Λου­δο­βί­κου Βονα­πάρ­τη» (1852)
— «Εισα­γω­γή στην κρι­τι­κή της Πολι­τι­κής Οικο­νο­μί­ας» (1857–58)
— «Κρι­τι­κή της Πολι­τι­κής Οικο­νο­μί­ας» (1859)
— «Κεφά­λαιο», τόμος πρώ­τος (1867)
— «Η Κομ­μού­να του Παρι­σιού» (1871), σε συνερ­γα­σία με τον Ένγκελς
— «Κρι­τι­κή του Προ­γράμ­μα­τος της Γκό­τα» (1875)
— «Κεφά­λαιο», τόμος δεύ­τε­ρος (1885)
— «Κεφά­λαιο», τόμος τρί­τος (1894).

Οι θεω­ρί­ες του Μαρξ δεν έχουν πεθά­νει, δεν έχουν μπει στο «χρο­νο­ντού­λα­πο της ιστο­ρί­ας» ‑όπως πολ­λοί καλο­θε­λη­τές βιά­στη­καν να γνω­μα­τεύ­σουν. Εξό­πλι­σε το προ­λε­τα­ριά­το με επα­να­στα­τι­κή — κρι­τι­κή θεω­ρία που του έδω­σε τη δυνα­τό­τη­τα να παλεύ­ει για να βελ­τιώ­σει τη θέση του και να μετα­σχη­μα­τί­σει ριζι­κά την καπι­τα­λι­στι­κή κοινωνία.

Καρλ Μαρξ: Επί­και­ρος όσο ποτέ άλλοτε

170 χρό­νια Κομ­μου­νι­στι­κό Μανι­φέ­στο: «Οι κυρί­αρ­χες τάξεις ας τρέ­μουν μπρο­στά στην κομ­μου­νι­στι­κή επανάσταση»