Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

48ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΝΕ-“ΟΔΗΓΗΤΗ”: Μια αντάρτικη νοσοκομειούπολη… στην Κεντρική Σκηνή

“Μια αντάρ­τι­κη νοσο­κο­μειού­πο­λη… Ισως θα υπάρ­χει και τώρα, έστω και κατε­στραμ­μέ­νη, που θα μπο­ρούν οι νεό­τε­ροι να την επι­σκέ­πτο­νται και να θαυ­μά­ζουν τι μπο­ρεί να φτιά­σει ο λαός όταν το κατα­λα­βαί­νει δικό του”. 

Λόγια του Ν. Σακελ­λα­ρί­ου, αρχιά­τρου στον ΔΣΕ, στο Νοσο­κο­μείο του Γράμμου.

Αυτό ακρι­βώς το έργο έχει ανα­λά­βει το ΚΚΕ, την ανά­δει­ξη και ανα­στή­λω­ση της αντάρ­τι­κης νοσο­κο­μειού­πο­λης, που βρί­σκε­ται στη νοτιο­α­να­το­λι­κή πλευ­ρά του υψώ­μα­τος Σκά­λα του Γράμ­μου σε υψό­με­τρο 1.400 μέτρων και χτί­στη­κε το διά­στη­μα Απρί­λη — Μάη του 1948. Για την κατα­σκευή και λει­τουρ­γία του πρω­το­στά­τη­σαν οι για­τροί Πέτρος Κόκ­κα­λης, Νώντας Σακελ­λα­ρί­ου, Γιώρ­γος Τζα­μα­λού­κας, Στέ­φα­νος Χου­ζού­ρης κ.ά.

Για την υλο­ποί­η­ση αυτού του σκο­πού έχει συγκρο­τη­θεί ομά­δα που πλαι­σιώ­νε­ται από μηχα­νι­κούς, οικο­δό­μους, τεχνί­τες και δεκά­δες εθε­λο­ντές, η οποία έχει ανα­λά­βει τη σκλη­ρή δου­λειά για τον καθα­ρι­σμό του χώρου, τη δια­μόρ­φω­ση και την ανά­δει­ξή του, ώστε να γίνει επι­σκέ­ψι­μος. Μέχρι τώρα έχουν εντο­πι­στεί πάνω από 30 κτί­σμα­τα. Ιδιαί­τε­ρα σημα­ντι­κή είναι και η στή­ρι­ξη μέσα από προ­σφο­ρές μελών και φίλων του Κόμ­μα­τος, απο­γό­νων μαχη­τών του ΔΣΕ.

Αυτές οι πλευ­ρές απο­τυ­πώ­νο­νται στο ολι­γό­λε­πτο βίντεο που προ­βλή­θη­κε στην Κεντρι­κή Σκη­νή του Φεστι­βάλ πριν από την έναρ­ξη του καλ­λι­τε­χνι­κού προγράμματος.

Με δέος παρα­κο­λου­θεί κανείς τα σημε­ρι­νά πλά­να από αυτήν την προ­σπά­θεια που μπλέ­κο­νται με τα πλά­να του «χτες». Η συγκί­νη­ση και το δέος μεγα­λώ­νουν όταν ακού­ει κανείς τη δομή και τη λει­τουρ­γία του νοσο­κο­μεί­ου, που στό­χο είχε να περι­θάλ­ψει 1.200 τραυ­μα­τί­ες και αρρώ­στους και χτί­στη­κε χάρη στην εθε­λο­ντι­κή δου­λειά των κατοί­κων των γύρω χωριών.

Μια ολό­κλη­ρη πολι­τεία με τους θαλά­μους, τους κλι­βά­νους, τα κατα­φύ­για, τις καλύ­βες που φιλο­ξε­νού­σαν τις υπη­ρε­σί­ες και τα μαγει­ρεία που βρί­σκο­νταν ακρι­βώς δίπλα στο ποτά­μι, για να υπάρ­χει άμε­ση πρό­σβα­ση στο νερό αλλά και οι καπνοί να μην προ­δώ­σουν τη θέση του νοσο­κο­μεί­ου. Ακό­μα και ξύλι­νο αμφι­θέ­α­τρο είχε κατα­σκευα­στεί, που φιλο­ξε­νού­σε συχνά παρα­στά­σεις για την ψυχα­γω­γία των ασθε­νών. Το σπου­δαιό­τε­ρο, όμως, οίκη­μα της νοσο­κο­μειού­πο­λης ήταν το χει­ρουρ­γείο, με πέντε χει­ρουρ­γι­κά κρε­βά­τια, που επέ­τρε­πε σε τρεις για­τρούς να πραγ­μα­το­ποιούν παράλ­λη­λα χει­ρουρ­γι­κές επεμ­βά­σεις, το οποίο λει­τουρ­γού­σε και βρά­δυ με ηλε­κτρι­κό φως και είχε σκέ­πα­σμα από 8 — 10 κορ­μούς δέντρων…

Το Νοσο­κο­μείο του ΔΣΕ στον Γράμμο
απλω­νό­ταν σε μια έκτα­ση με περί­με­τρο 1.500μ
στη νοτιο­α­να­το­λι­κή πλευ­ρά του υψώ­μα­τος Σκάλα

Η άμυνα και η πολύπλευρη έγνοια για τους τραυματίες

Παρά τη μεγά­λη προ­σπά­θεια να λει­τουρ­γή­σει το Νοσο­κο­μείο με τις καλύ­τε­ρες δυνα­τές συν­θή­κες, δεν έπαυε να βρί­σκε­ται κοντά στην πρώ­τη γραμ­μή των μεγά­λων μαχών του Γράμ­μου. Αυτό είχε ως συνέ­πεια όχι μόνο να ακού­γο­νται «πότε δυνα­τό­τε­ρα πότε αδύ­να­τα κανο­νί­δι, εκρή­ξεις βομ­βών που ρίχνα­νε αερο­πλά­να και όλμοι», όπως κατα­γρά­φει ο για­τρός Χου­ζού­ρης (σελ. 400) αλλά το Νοσο­κο­μείο να βρί­σκε­ται και εντός της εμβέ­λειας της αερο­πο­ρί­ας του αντιπάλου.

Γι’ αυτόν τον λόγο, είχε γίνει μεγά­λη προ­σπά­θεια για την οργά­νω­ση της αερά­μυ­νας. Έκθε­ση του Κώστα Γού­να­ρη για την οργά­νω­ση της αντια­ε­ρο­πο­ρι­κής άμυ­νας του Νοσο­κο­μεί­ου στις 26/7/1948 (Αρχείο του ΚΚΕ, αριθ­μός εγγρά­φου 206486), ανα­φέ­ρει πως πέρα από το καμου­φλάζ του Νοσο­κο­μεί­ου, «μέσα στον καταυ­λι­σμό έχουν γίνει τρία ομα­δι­κά κατα­φύ­για που παίρ­νουν 300 — 350 τραυ­μα­τί­ες. Η αντο­χή των κατα­φυ­γί­ων είναι καλή για βόμ­βες μέχρι 100 κιλά και για ρου­κέ­τες». Στη συνέ­χεια, συμ­φω­νή­θη­κε με τη Διεύ­θυν­ση να γίνουν δίπλα σε κάθε θάλα­μο κατα­φύ­για που να χωρά­νε τους τραυ­μα­τί­ες του θαλάμου.

Το ΚΚΕ συνε­χί­ζει την προ­σπά­θεια χρό­νων για την ανά­δει­ξη του Νοσο­κο­μεί­ου του Γράμ­μου, που απο­τε­λεί σημα­ντι­κό κομ­μά­τι της τρί­χρο­νης επο­ποι­ί­ας του ΔΣΕ. Είναι η συνέ­χεια των προ­σπα­θειών στην περιο­χή ώστε η εργα­τι­κή τάξη, ο λαός και η νεο­λαία να διδα­χθούν από την ιστο­ρία του τόπου, να εμπνευ­στούν από την ηρω­ι­κή δρά­ση των κομ­μου­νι­στών τότε και τώρα, να βγά­λουν πολύ­τι­μα συμπε­ρά­σμα­τα για την πάλη ενά­ντια στην εκμετάλλευση.

Το Νοσο­κο­μείο είναι ήδη επι­σκέ­ψι­μο, καθώς το μονο­πά­τι από το Λια­νο­τό­πι έχει σημαν­θεί από τις Οργα­νώ­σεις του Κόμ­μα­τος στη Δυτι­κή Μακε­δο­νία. Ομως, το δύσκο­λο έργο της ανά­δει­ξης συνε­χί­ζε­ται, και έχει πολ­λή δου­λειά ακό­μη, καθώς συνε­χώς εντο­πί­ζο­νται νέα κτί­σμα­τα, με όρα­μα να εντα­χθεί πλή­ρως στο δίκτυο ιστο­ρι­κών χώρων, μου­σεί­ων και μνη­μεί­ων που φιλο­τέ­χνη­σε το ΚΚΕ, τιμώ­ντας την 100χρονη πορεία του, μόλις ολο­κλη­ρω­θούν οι εργα­σί­ες καθα­ρι­σμού, εντο­πι­σμού, τοπο­γρα­φι­κής απο­τύ­πω­σης και ανά­δει­ξης των κτι­σμά­των του συμπλέγματος.

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο