9 Μαΐου 1945. Η μεγάλη αντιφασιστική Νίκη των Λαών

 Γρά­φει ο Χρή­στος Α. Τού­μπου­ρος //

Δεν ξεχνιού­νται με τίπο­τε. Δεν σβή­νουν από την ιστο­ρι­κή μνή­μη τα φασι­στι­κά ολο­καυ­τώ­μα­τα. Όσο κι αν προ­σπα­θή­σουν… όσο κι αν «τη μνή­μη όπου και να την  αγγί­ξεις πονεί». Γιώρ­γος Σεφέρης

Τα φασι­στι­κά ανο­σιουρ­γή­μα­τα  του Β΄  Παγκο­σμί­ου Πολέ­μου αντι­με­τω­πί­στη­καν και κατα­τρο­πώ­θη­καν. Η 9^η Μαΐ­ου σημα­δια­κή ημερομηνία. 

«Οι κάτω­θι υπο­γε­γραμ­μέ­νοι, ενερ­γώ­ντας εξ ονό­μα­τος της Γερ­μα­νι­κής Ανώ­τα­της Διοί­κη­σης, συμ­φω­νού­με με την άνευ όρων παρά­δο­ση όλων των ενό­πλων  δυνά­με­ών μας κατά ξηράν, θάλασ­σα και αέρα, καθώς και όλων των δυνά­με­ων που βρί­σκο­νται τώρα υπό τη γερ­μα­νι­κή διοί­κη­ση, προς την Ανω­τά­τη Διοί­κη­ση του Κόκ­κι­νου Στρα­τού και ταυ­τό­χρο­να προς την Ανω­τά­τη Διοί­κη­ση των συμ­μα­χι­κών εκστρα­τευ­τι­κών δυνάμεων».

Μ’ αυτά τα λόγια που συνι­στούν το πρώ­το άρθρο της «Πρά­ξης Συν­θη­κο­λό­γη­σης» άνευ όρων, η ναζι­στι­κή Γερ­μα­νία απο­δέ­χτη­κε την ήττα της και βγή­κε από τον Β΄ Παγκό­σμιο Πόλε­μο, ο οποί­ος, τότε, ουσια­στι­κά έφτα­σε στο τέλος του, του­λά­χι­στον για την Ευρώ­πη. Η υπο­γρα­φή της πρά­ξης έγι­νε στις 9 Μαΐ­ου 1945, ώρα 0.43 π.μ. στην αίθου­σα της στρα­τιω­τι­κής σχο­λής μηχα­νι­κού, στο προ­ά­στιο Κάρλ­σχορστ του Βερο­λί­νου. Την ανω­τά­τη γερ­μα­νι­κή στρα­τιω­τι­κή διοί­κη­ση εκπρο­σώ­πη­σαν ο στρα­τάρ­χης  Κάι­τελ, ο ναύ­αρ­χος Φρί­ντερ­μπουργκ και ο στρα­τη­γός της αερο­πο­ρί­ας   Στού­μπφ. Την αντι­προ­σω­πεία της αντι­χι­τλε­ρι­κής συμ­μα­χί­ας απο­τέ­λε­σαν από μέρους της ΕΣΣΔ ο στρα­τάρ­χης Γ.Κ.Ζούκωφ, από μέρους της Αγγλί­ας ο στρα­τάρ­χης της αερο­πο­ρί­ας Α. Τέντερ, από μέρους των ΗΠΑ  ο στρα­τη­γός Κ.Σπάατς και από τη Γαλ­λία ο στρα­τη­γός Ντε Λαρτ ντε Τασινύ.

Περι­γρά­φο­ντας το ιστο­ρι­κό γεγο­νός στα απο­μνη­μο­νεύ­μα­τά του ο Ζού­κωφ δίνει λεπτο­με­ρείς πλη­ρο­φο­ρί­ες για όλα όσα δια­δρα­μα­τί­στη­καν εκεί­νες τις μονα­δι­κές στιγ­μές στη σύγ­χρο­νη ιστο­ρία της ανθρω­πό­τη­τας. «Απευ­θύν­θη­κα», γρά­φει ο Ζού­κωφ, «στη γερ­μα­νι­κή αντιπροσωπεία:

-Έχε­τε στα χέρια σας την πρά­ξη της άνευ όρων παρά­δο­σης, τη μελε­τή­σα­τε και είσθε εξου­σιο­δο­τη­μέ­νοι να υπο­γρά­ψε­τε την πρά­ξη αυτή;

-Μάλι­στα τη μελε­τή­σα­με και είμα­στε έτοι­μοι να την υπο­γρά­ψου­με, απά­ντη­σε με υπό­κω­φη φωνή ο στρα­τη­γός Κάι­τελ, δίνο­ντας μας το ντο­κου­μέ­ντο που είχε υπο­γρά­ψει ο ναύ­αρ­χος Νταί­νιτς. Το ντο­κου­μέ­ντο αυτό έλε­γε ότι ο Κάι­τελ, ο Φον Φρί­ντερ­μπουργκ και ο Στρου­μπφ είναι εξου­σιο­δο­τη­μέ­νοι να υπο­γρά­ψουν την πρά­ξη της άνευ όρων παραδόσεως…

Αφού σηκώ­θη­κα, είπα τα εξής:

-Προ­τεί­νω στη γερ­μα­νι­κή αντι­προ­σω­πεία να πλη­σιά­σει εδώ, στο τρα­πέ­ζι. Εδώ θα υπο­γρά­ψε­τε την πρά­ξη της άνευ όρων.

Ο Κάι­τελ σηκώ­θη­κε γρή­γο­ρα από τη θέση του, ρίχνο­ντας σε μας μια εχθρι­κή ματιά, ύστε­ρα κατέ­βα­σε τα μάτια και παίρ­νο­ντας αργά από το τρα­πέ­ζι τη στρα­ταρ­χι­κή ράβδο του, προ­χώ­ρη­σε με αβέ­βαιο βήμα προς το τρα­πέ­ζι μας. Το μονόκλ του έπε­σε και κρε­μά­στη­κε στο κορ­δό­νι. Το πρό­σω­πό του γέμι­σε με κόκ­κι­νες κηλίδες.

Μαζί του πλη­σί­α­σαν στο τρα­πέ­ζι ο στρα­τη­γός Στρού­μπφ, ο ναύ­αρ­χος Φον Φρί­ντερ­μπουργκ και οι Γερ­μα­νοί αξιω­μα­τι­κοί που τους συνό­δευαν. Αφού διόρ­θω­σε το μονόκλ ο Κάι­τελ κάθι­σε στην άκρη του τρα­πε­ζιού και με τρε­μά­με­νο ελα­φρά χέρι και χωρίς να βιά­ζε­ται υπέ­γρα­ψε πέντε αντί­τυ­πα της πρά­ξης για την άνευ όρων παρά­δο­ση της Γερ­μα­νί­ας. Μετά έθε­σαν τις υπο­γρα­φές τους οι Στρου­μπφ και Φρίντερμπουργκ.(…)

Στις 9 Μαΐ­ου ώρα 0.43 η υπο­γρα­φή της πρά­ξης για την άνευ όρων παρά­δο­ση της Γερ­μα­νί­ας είχε τελειώ­σει». (Στρα­τάρ­χης Γ.Κ.Ζούκωφ: «Ανα­μνή­σεις και Στο­χα­σμοί», εκδ. «Σύγ­χρο­νη Επο­χή». Τόμος 2^ος, σελ. 424–425).

Η 9^η Μαΐ­ου κηρύ­χτη­κε, τότε, από το προ­ε­δρείο του Ανώ­τα­του Σοβιέτ της ΕΣΣΔ ως η ημέ­ρα της Μεγά­λης Αντι­φα­σι­στι­κής Νίκης των Λαών. Κι έτσι έμει­νε στην ιστο­ρία, αφού ήταν η ημέ­ρα της ολο­κλη­ρω­τι­κής συντρι­βής της φασι­στι­κής Γερ­μα­νί­ας και το τέλος του πολέ­μου, του­λά­χι­στον για τη γηραιά ήπειρο.

Χρήστος Α. Τούμπουρος

Ο Χρήστος Α.Τούμπουρος γεννήθηκε στην Άγναντα Άρτας (Τζουμέρκα). Εκεί τελείωσε το Γυμνάσιο και ακολούθως σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Έγραψε τέσσερα βιβλία: «Αγναντίτικα Λιχνίσματα», «Το Γυμνάσιο Αγνάντων ο Πνευματικός Φάρος των Τζουμέρκων», «Με την Ηπειρώτικη λαλιά» και «Τραγουδώντας την ξενιτιά», καθώς και εννέα θεατρικά έργα με περιεχόμενο που αφορά τη ζωή στην Ήπειρο.