Αλήθειες και ψέματα για τον Στάλιν: Συνέντευξη με τον καθηγητή Grover Furr

Συνέ­ντευ­ξη — Επι­μέ­λεια: Νίκος Μότ­τας //

Με την ευκαι­ρία της συμπλή­ρω­σης 140 χρό­νων από τη γέν­νη­ση του Ιωσήφ. Β. Στά­λιν μιλή­σα­με με τον Grover Furr, καθη­γη­τή στο Πανε­πι­στή­μιο Montclair του Νιού Τζέρ­σι, γνω­στό για τις μελέ­τες και το συγ­γρα­φι­κό του έργο πάνω στην ιστο­ρία της Σοβιε­τι­κής Ένω­σης και ιδιαί­τε­ρα για την περί­ο­δο της ηγε­σί­ας του Ι.Β.Στάλιν. Από τα πλέ­ον γνω­στά βιβλία του είναι το “Khrushchev Lied” (Ο Χρου­στσόφ είπε ψέμα­τα) ενώ έχει συγ­γρά­ψει πλη­θώ­ρα ερευ­νη­τι­κών πονη­μά­των, μετα­ξύ άλλων για τη δολο­φο­νία του Σερ­γκέι Κιρόφ, τις Δίκες της Μόσχας και την υπό­θε­ση της «σφα­γής στο Κατίν». Το 2007 το όνο­μα του Grover Furr συγκα­τα­λέ­χθη­κε από συντη­ρη­τι­κούς κύκλους των ΗΠΑ στον κατά­λο­γο των «101 πιο επι­κίν­δυ­νων ακα­δη­μαϊ­κών στην Αμερική».

* * *  

-Εξή­ντα-πέντε χρό­νια μετά το θάνα­το του Στά­λιν, το όνο­μα του παρα­μέ­νει στο επί­κε­ντρο του αντι­κομ­μου­νι­σμού. Η αστι­κή ιστο­ριο­γρα­φία και οι πολι­τι­κές δυνά­μεις της αστι­κής τάξης συνε­χί­ζουν την συκο­φά­ντη­ση του, απο­κα­λώ­ντας τον «δικτά­το­ρα» και «αιμο­στα­γή τύραν­νο» που- όπως ισχυ­ρί­ζο­νται- «σκό­τω­σε δεκά­δες εκα­τομ­μύ­ρια ανθρώ­πους». Για­τί οι αντι­κομ­μου­νι­στές εστιά­ζουν ακό­μη και σήμε­ρα τις επι­θέ­σεις τους στον Στά­λιν και ποιες είναι οι κύριες πηγές των ισχυ­ρι­σμών τους;

Ο καθη­γη­τής Grover Furr.

Οι υπε­ρα­σπι­στές του καπι­τα­λι­σμού χρειά­ζε­ται να παρου­σιά­σουν τον κομ­μου­νι­σμό ως κάτι απαί­σιο! Γι’ αυτό, εκτός απ’ το να κρύ­βουν την φρί­κη του καπι­τα­λι­σμού και του ιμπε­ρια­λι­σμού, χρειά­ζο­νται έναν «μπα­μπού­λα» στον οποίο να εστιά­ζουν, χρη­σι­μο­ποιώ­ντας τον σαν την επι­το­μή των «κακών» του κομ­μου­νι­σμού. Ο Στά­λιν υπήρ­ξε ο ηγέ­της της ΕΣΣΔ και του διε­θνούς κομ­μου­νι­στι­κού κινή­μα­τος κατά την περί­ο­δο των μεγα­λύ­τε­ρων τους θριάμ­βων και επο­μέ­νως κατά την περί­ο­δο της μεγα­λύ­τε­ρης απει­λής ενά­ντια στον καπι­τα­λι­σμό. Ως εκ τού­του, ο Στά­λιν είναι φυσι­κό να απο­τε­λεί στό­χο σε κάθε περίπτωση. 

Υπάρ­χουν, όμως, του­λά­χι­στον άλλοι δύο λόγοι. Ο πρώ­τος είναι ο Λέων Τρό­τσκι, ο οποί­ος είπε ψέμα­τα για τον Στά­λιν σε όλα όσα έγρα­ψε από το 1928 έως τη δολο­φο­νία του το 1940. Τα γρα­πτά του Τρό­τσκι, από το 1929 και έπει­τα, απο­τέ­λε­σαν την πρώ­τη βασι­κή πηγή ψεμά­των και συκο­φα­ντιών ενά­ντια στον Στά­λιν και την ΕΣΣΔ. Ο δεύ­τε­ρος είναι ο Νικί­τα Χρου­στσόφ. Η «μυστι­κή ομι­λία» του στις 25 Φλε­βά­ρη 1956 στο 20ο Συνέ­δριο [του ΚΚΣΕ] ήταν ένα ολέ­θριο πλήγ­μα για το διε­θνές κομ­μου­νι­στι­κό κίνη­μα. Απο­τέ­λε­σε δε ένα ανε­κτί­μη­το δώρο για τους αντι­κομ­μου­νι­στές όλου του κόσμου! 

Έπει­τα από το 22ο Συνέ­δριο του Κόμ­μα­τος τον Οκτώ­βρη του 1961, όταν ο Χρου­στσόφ και οι συνερ­γά­τες του επι­τέ­θη­καν ακό­μη πιο άγρια στον Στά­λιν, με ακό­μη περισ­σό­τε­ρα ψέμα­τα, ο Χρου­στσόφ και το ΚΚΣΕ στήρι­ξαν την έκδο­ση εκα­το­ντά­δων βιβλί­ων και άρθρων που επι­τί­θο­νταν και ψευ­δο­λο­γού­σαν ενά­ντια στον Στά­λιν. Επί­σης, υπό την αιγί­δα του Χρου­στσόφ, εκδό­θη­καν εκα­το­ντά­δες βιβλία και άρθρα με επι­θέ­σεις και ψέμα­τα ενά­ντια στο Λαβρέ­ντι Μπέ­ρια, τη δολο­φο­νία του οποί­ου οργά­νω­σε ο ίδιος ο Χρου­στσόφ στις 26 Ιού­νη 1953. Ο Μπέ­ρια δεν είναι τόσο σημα­ντι­κή φυσιο­γνω­μία στην σοβιε­τι­κή ιστο­ρία όσο ο Στά­λιν. Αλλά ο Χρου­στσόφ και οι συνερ­γά­τες του συκο­φά­ντη­σαν τον Μπέ­ρια το ίδιο αγρί­ως- αν όχι και περισ­σό­τε­ρο- όπως έπρα­ξαν με τον Στά­λιν. Και αυτοί που είχαν υπάρ­ξει πιο κοντά στον Στά­λιν – οι Μόλο­τοφ, Μαλέν­κοφ, Καγκα­νό­βιτς- υπο­στή­ρι­ξαν τον Χρου­στσόφ σε αυτήν την αδί­στα­κτη επί­θε­ση ενα­ντί­ον του, όπως και στην δολο­φο­νία του Μπέρια.

Άμε­σο απο­τέ­λε­σμα της αντι­στα­λι­νι­κής εκστρα­τεί­ας του Χρου­στσόφ ήταν ο μισός περί­που αριθ­μός των κομ­μου­νι­στών διε­θνώς- εκτός του σοσια­λι­στι­κού μπλοκ — να εγκα­τα­λεί­ψουν τα κόμ­μα­τα τους. Κάποιοι εξ’ αυτών πέρα­σαν κυριο­λε­κτι­κά στο απέ­να­ντι πεζο­δρό­μιο και έγι­ναν μέλη τρο­τσκι­στι­κών κομ­μά­των! Σε ότι αφο­ρά τα ψέμα­τα του Χρου­στσόφ για τον Στά­λιν και την Σοβιε­τι­κή ιστο­ρία, πρέ­πει να θυμό­μα­στε πως, την επο­χή εκεί­νη, ελά­χι­στοι άνθρω­ποι αντι­λή­φθη­καν πραγ­μα­τι­κά πως ήταν ψέμα­τα. Κανείς δεν μπο­ρού­σε να απο­δεί­ξει ότι ήταν ψέμα­τα, μιας και ο Χρου­στσόφ ουδέ­πο­τε δημο­σί­ευ­σε κανέ­να απο­δει­κτι­κό στοι­χείο. Ούτε ο Χρου­στσόφ, ούτε οι διά­δο­χοι του, επέ­τρε­ψαν την πρό­σβα­ση – ακό­μη και σε ιστο­ρι­κούς του Κόμ­μα­τος- σε βασι­κά ντο­κου­μέ­ντα των αρχείων. 

Οι ψευ­δο­λο­γί­ες του Χρου­στσόφ και των εκα­το­ντά­δων γρα­φιά­δων του έγι­ναν δεκτές με ενθου­σια­σμό από αντι­κομ­μου­νι­στές της Δύσης και ανα­δεί­χθη­καν σε βασι­κή πηγή αντι­στα­λι­νι­κών ψεμά­των για όλους τους αντι­κομ­μου­νι­στές συγ­γρα­φείς και «ακα­δη­μαϊ­κούς» που ακο­λού­θη­σαν, μέχρι και σήμε­ρα. Κάποια απ’ τα σοβιε­τι­κά αντι­κομ­μου­νι­στι­κά έργα της επο­χής του Χρου­στσόφ δημο­σιεύ­θη­καν στο δυτι­κό κόσμο και γνώ­ρι­σαν ευρεία δημο­σιό­τη­τα από τους καπι­τα­λι­στές. Ανά­με­σα σε αυτούς τους συγ­γρα­φείς περι­λαμ­βά­νο­νται οι Αλε­ξά­ντρ Σολ­ζε­νί­τσιν, Ρόι Μεντ­βέ­ντεφ και Αλε­ξά­ντρ Νέκριτς. 

Πολ­λά έργα δυτι­κών «ειδη­μό­νων» περί της ΕΣΣΔ βασί­στη­καν σε μεγά­λο βαθ­μό στις ψευ­δο­λο­γί­ες της χρου­στσο­φι­κής περιό­δου. Σημα­ντι­κά παρα­δείγ­μα­τα αυτών είναι τα έργα του Ρόμπερτ Κόν­κου­εστ και η βιο­γρα­φία του Μπου­χά­ριν από τον αμε­ρι­κα­νό ιστο­ρι­κό Στί­βεν Κοέν. Κατά την διάρ­κεια της ηγε­σί­ας του Μπρέζ­νιεφ και των δια­δό­χων του, του Αντρό­ποφ και Τσερ­νιέν­κο, τα αντι­στα­λι­νι­κά πονή­μα­τα και άρθρα σχε­δόν εξα­λεί­φθη­καν. Ο Μπρέζ­νιεφ και οι άλλοι σοβιε­τι­κοί ηγέ­τες αντι­λή­φθη­καν τη μεγά­λη ζημιά που ο Χρου­στσόφ – και τα εμπνευ­σμέ­να από τον Χρου­στσόφ έργα – προ­κα­λού­σαν στην Σοβιε­τι­κή Ένω­ση και το διε­θνές κομ­μου­νι­στι­κό κίνη­μα. Είναι, όμως, σημα­ντι­κό να σημειώ­σου­με ότι αυτοί οι μετα-χρου­στσο­φι­κοί ηγέ­τες ουδέ­πο­τε απο­κή­ρυ­ξαν τα ψέμα­τα του Χρου­στσόφ για τον Στά­λιν και την στα­λι­νι­κή περί­ο­δο. Θα μπο­ρού­σαν να το έχουν πρά­ξει. Τόσο οι ίδιοι, όσο και οι ερευ­νη­τές τους, είχαν πρό­σβα­ση σε όλα τα απο­δει­κτι­κά στοι­χεία, σε όλο το αρχεια­κό υλι­κό. Ήξε­ραν, ασφα­λώς, ότι ο Χρου­στσόφ είχε πει ψέμα­τα. Όμως δεν απέρ­ρι­ψαν κανέ­να από αυτά τα ψέματα. 

Προ­κύ­πτει, λοι­πόν, ένα ερώ­τη­μα: Για­τί ο Χρου­στσόφ έκα­νε ότι έκα­νε; Ανά­με­σα στους λόγους είναι σίγου­ρα το γεγο­νός ότι ο Χρου­στσόφ και η υπό­λοι­πη ηγε­σία του Κόμ­μα­τος είχε εγκα­τα­λεί­ψει την ιδέα του κομ­μου­νι­σμού. Ήθε­λαν μια Σοβιε­τι­κή Ένω­ση που να ήταν ισχυ­ρή οικο­νο­μι­κά, στρα­τιω­τι­κά και πολι­τι­κά. Δεν ήθε­λαν όμως να προ­χω­ρή­σει η ΕΣΣΔ προς την κατεύ­θυν­ση μιας αλη­θι­νά κομ­μου­νι­στι­κής κοι­νω­νί­ας. Ο Στά­λιν το ήθε­λε! Το πέρα­σμα στο επό­με­νο στά­διο [της σοσια­λι­στι­κής οικο­δό­μη­σης] προς τον κομ­μου­νι­σμό ήταν το θέμα του 19ου Συνε­δρί­ου του Κόμ­μα­τος το 1952. Πρό­κει­ται για το ΜΟΝΑΔΙΚΟ κομ­μα­τι­κό συνέ­δριο στην ιστο­ρία της ΕΣΣΔ τα πρα­κτι­κά του οποί­ου ουδέ­πο­τε δημο­σιεύ­θη­καν. Υπάρ­χουν πολ­λά περισ­σό­τε­ρα που μπο­ρούν να ειπω­θούν για την προ­ώ­θη­ση, εκ μέρους του Στά­λιν, της κομ­μου­νι­στι­κής προ­ο­πτι­κής, όπως και για τις απο­τυ­χη­μέ­νες από­πει­ρες περαι­τέ­ρω εκδη­μο­κρα­τι­σμού της Σοβιε­τι­κής Ένω­σης, όμως κάτι τέτοιο δεν μπο­ρεί να ανα­λυ­θεί στο πλαί­σιο μιας συνέντευξης.

Ένα χρό­νο και πλέ­ον από τότε που έγι­νε Γενι­κός Γραμ­μα­τέ­ας του ΚΚΣΕ, ο Μιχα­ήλ Γκορ­μπα­τσόφ ξεκί­νη­σε μια εκστρα­τεία ψεμά­των και συκο­φα­ντιών για τον Στά­λιν και ευρύ­τε­ρα για την σοβιε­τι­κή ιστο­ρία που έκα­νε ακό­μη και την αντί­στοι­χη καμπά­νια του 1962–1964 επί Χρου­στσόφ να μοιά­ζει μετριο­πα­θής! Για άλλη μια φορά, εκα­το­ντά­δες βιβλία και χιλιά­δες άρθρα γρά­φτη­καν, επι­τι­θέ­με­να στον Στά­λιν, παρου­σιά­ζο­ντας την ΕΣΣΔ της στα­λι­νι­κής περιό­δου ως πεδίο τερα­τω­δών εγκλη­μά­των και τον ίδιο τον Στά­λιν ως αρχιε­γκλη­μα­τία. Και πάλι δεν υπήρ­χαν απο­δεί­ξεις, μονά­χα επα­νά­λη­ψη των ψεμά­των της περιό­δου του Χρου­στσόφ αλλά και ανα­κά­λυ­ψη κι’ άλλων ψευ­δο­λο­γιών. Αυτή η αντι­στα­λι­νι­κή, αντι­κομ­μου­νι­στι­κή επί­θε­ση βοή­θη­σε ιδε­ο­λο­γι­κά στο να στρω­θεί ο δρό­μος για την επι­στρο­φή στον καπι­τα­λι­σμό και την διά­λυ­ση της Σοβιε­τι­κής Ένω­σης. Διό­τι, άπαξ και έχεις εγκα­τα­λεί­ψει τον προ­λε­τα­ρια­κό διε­θνι­σμό, σε τι χρειά­ζε­ται ένα πολυ­ε­θνι­κό, πολυ­φυ­λε­τι­κό κρά­τος όπως η ΕΣΣΔ; 

Τα ψέμα­τα επί επο­χής Χρου­στσόφ και Γκορ­μπα­τσόφ ανα­φο­ρι­κά με τον Στά­λιν και την στα­λι­νι­κή περί­ο­δο απο­τε­λούν τη βασι­κή πηγή της αντι­κομ­μου­νι­στι­κής προ­πα­γάν­δας σε όλο τον κόσμο. Πρό­κει­ται για ψευ­δο­λο­γί­ες πολύ χρή­σι­μες για τους καπι­τα­λι­στές και τους αντι­κομ­μου­νι­στές για την συκο­φά­ντη­ση του κομ­μου­νι­σμού. Τόσο χρή­σι­μες που είναι αδύ­να­το για έναν ιστο­ρι­κό να βρει δου­λειά ως καθη­γη­τής σοβιε­τι­κής ιστο­ρί­ας εάν δεν απο­δέ­χε­ται ως αλή­θειες τα αντι­κομ­μου­νι­στι­κά ψέμα­τα της περιό­δου του Χρου­στσόφ και του Γκορ­μπα­τσόφ. Για παρά­δειγ­μα, είναι απα­γο­ρευ­μέ­νο να δηλώ­νεις ότι ο Χρου­στσόφ είπε ψέμα­τα στη «μυστι­κή ομι­λία» του, παρ’ ότι οι ακα­δη­μαϊ­κοί ερευ­νη­τές της σοβιε­τι­κής ιστο­ρί­ας γνω­ρί­ζουν πολύ καλά ότι ο Χρου­στσόφ ψεύ­δο­νταν. Αλλά το να το παρα­δε­χτείς ότι ο ίδιος και οι συνερ­γά­τες του είπαν ψέμα­τα – όπως είπαν ο Γκορ­μπα­τσόφ και οι δικοί του συνερ­γά­τες – είναι σα να γκρε­μί­ζεις και να απορ­ρί­πτεις όλη την αντι­κομ­μου­νι­στι­κή ιστο­ριο­γρα­φία του­λά­χι­στον τριών γενε­ών «ακα­δη­μαϊ­κών». Αυτό απα­γο­ρεύ­ε­ται. Αυτά τα ψέμα­τα ήταν και συνε­χί­ζουν να είναι εξαι­ρε­τι­κά χρή­σι­μα για τους αντι­κομ­μου­νι­στές και τους καπι­τα­λι­στές ώστε να τα εγκαταλείψουν!

Φυσι­κά και ο Τρό­τσκι είπε ψέμα­τα. Ελά­χι­στοι του έδω­σαν σημα­σία μέχρι τη «μυστι­κή ομι­λία» του Χρου­στσόφ. Τότε, ο Τρό­τσκι έμοια­ζε σαν «προ­φή­της», ως «ο μόνος αλη­θι­νός κομ­μου­νι­στής», όπως ο ίδιος και οι οπα­δοί του πάντο­τε ισχυ­ρί­ζο­νταν. Μετά την ομι­λία Χρου­στσόφ ο τρο­τσκι­σμός ξανα­γεν­νή­θη­κε. Ο τρο­τσκι­σμός μπο­ρεί να συνε­χί­ζει να υπάρ­χει δια­δί­δο­ντας αντι­στα­λι­νι­κά και αντι­κομ­μου­νι­στι­κά ψεύ­δη! Γι’ αυτό σήμε­ρα οι τρο­τσκι­στές προ­ω­θούν όλα τα αντι­στα­λι­νι­κά ψέμα­τα – αυτά του Τρό­τσκι, του Χρου­στσόφ και των συγ­γρα­φέ­ων της περιό­δου του, των δυτι­κών αντι­κομ­μου­νι­στών όπως ο Κόν­κου­εστ, ο Ρόμπερτ Τάκερ και τόσων άλλων, του Γκορ­μπα­τσόφ, των μετα­σο­βιε­τι­κών αντι­κομ­μου­νι­στών ψευ­δο­λό­γων όπως οι Όλεγκ Χλεβ­νιούκ, Γιοργκ Μπα­μπε­ρόφ­σκι, Νίκο­λας Γου­έρθ, Ανδρέα Γρα­τσιό­ζι και Τίμο­θι Σνάϊ­ντερ που είναι ιδιαί­τε­ρα γνω­στοί στην Ευρώ­πη. Ο τρο­τσκι­σμός δια­θέ­τει κάποιο κύρος σε ανθρώ­πους που βλέ­πουν μέσα από το μαρ­ξι­σμό και τον κομ­μου­νι­σμό την απε­λευ­θέ­ρω­ση από τον καπι­τα­λι­σμό, αλλά που έχουν εμπο­τι­στεί βαθιά από τα αντι­στα­λι­νι­κά ψέμα­τα που προ­ω­θού­νται παντού από το 1956. Επο­μέ­νως, ο τρο­τσκι­σμός απο­τε­λεί μια σημα­ντι­κή δύνα­μη, η οποία ωστό­σο βασί­ζε­ται εξ’ ολο­κλή­ρου σε ψεύ­δη. Πρό­κει­ται για ένα είδος «δόγ­μα­τος». Καμία κρι­τι­κή δεν επι­τρέ­πε­ται για τον «μεγά­λο ηγέτη». 

Ένα εύλο­γο συμπέ­ρα­σμα είναι ότι κανέ­νας αντι­κομ­μου­νι­στής, από τον Τρό­τσκι και τον Χρου­στσόφ μέχρι τους πιο δια­βα­σμέ­νους, σύγ­χρο­νους «ειδι­κούς» του αντι­κομ­μου­νι­σμού, δε μπο­ρεί να απο­δεί­ξει ούτε ένα πραγ­μα­τι­κό έγκλη­μα που να διέ­πρα­ξε ο Στά­λιν. Διό­τι δεν υπήρ­ξε κανέ­να! Το λέω αυτό με σιγου­ριά διό­τι, εάν υπήρ­χαν τέτοια εγκλή­μα­τα, οι αφο­σιω­μέ­νοι αυτοί αντι­κομ­μου­νι­στές ακα­δη­μαϊ­κοί θα τα είχαν σίγου­ρα απο­κα­λύ­ψει και δημο­σιο­ποι­ή­σει σε όλο τον κόσμο. Δεν έχουν βρει όμως κανέ­να αλη­θι­νό έγκλη­μα! Γι’ αυτό και ανα­γκά­ζο­νται να πουν ψέμα­τα, να επι­νο­ή­σουν πράγ­μα­τα, να πλαστογραφήσουν…

-Ένα από τα πλέ­ον συνη­θι­σμέ­να επι­χει­ρή­μα­τα που χρη­σι­μο­ποιού­νται ενά­ντια στον Στά­λιν είναι ότι «σύνα­ψε συμ­μα­χία με την χιτλε­ρι­κή Γερ­μα­νία», με το γερ­μα­νο­σο­βιε­τι­κό σύμ­φω­νο μη-επί­θε­σης Ρίμπε­ντροπ-Μολό­τοφ που υπο­γρά­φτη­κε στις 23 Αυγού­στου 1939. Αυτός ο ισχυ­ρι­σμός απο­τε­λεί έναν από τους πυλώ­νες της αντι­δρα­στι­κής θεω­ρί­ας «των δύο άκρων» που επι­χει­ρεί την εξί­σω­ση του κομ­μου­νι­σμού με το ναζι­σμό και το φασι­σμό. Ποια είναι η ιστο­ρι­κή αλή­θεια για το σύμ­φω­νο Ρίμπεντροπ-Μολότοφ; 

Όλα αυτά τα ανα­λύω με όλα τα σχε­τι­κά ντο­κου­μέ­ντα στα κεφά­λαια 7 και 8 του βιβλί­ου μου “Blood Lies”. Η ΕΣΣΔ επι­χεί­ρη­σε να δημιουρ­γή­σει μια συμ­μα­χία – μια αμοι­βαία αμυ­ντι­κή συμ­φω­νία ενά­ντια στη ναζι­στι­κή Γερ­μα­νία – με τη Μεγά­λη Βρε­τα­νία, τη Γαλ­λία και την Πολω­νία. Οι δια­πραγ­μα­τεύ­σεις κορυ­φώ­θη­καν τον Αύγου­στο του 1939, όταν βρε­τα­νοί και γάλ­λοι απε­σταλ­μέ­νοι βρέ­θη­καν στη Μόσχα για συνο­μι­λί­ες. Ωστό­σο, οι απε­σταλ­μέ­νοι-εκπρό­σω­ποι της Βρε­τα­νί­ας και της Γαλ­λί­ας δεν είχαν δικαιο­δο­σία να υπο­γρά­ψουν οποια­δή­πο­τε συμ­φω­νία. Η πολω­νι­κή κυβέρ­νη­ση αρνή­θη­κε ακό­μη και να σκε­φτεί το ενδε­χό­με­νο να επι­τρέ­ψει την παρου­σία σοβιε­τι­κών δυνά­με­ων στο έδα­φος της. Ήταν επο­μέ­νως ξεκά­θα­ρο στους σοβιε­τι­κούς ότι η Μεγά­λη Βρε­τα­νία και η Γαλ­λία δεν ήθε­λαν πραγ­μα­τι­κά μια συμ­φω­νία συλ­λο­γι­κής ασφά­λειας που θα τις δέσμευε να αντε­πι­τε­θούν στη ναζι­στι­κή Γερ­μα­νία σε περί­πτω­ση που οι γερ­μα­νοί επι­τί­θο­νταν πρώ­τοι σε οποια­δή­πο­τε απ’ αυτές τις χώρες (η Πολω­νία ήταν ο πιο προ­φα­νής στό­χος της Γερ­μα­νί­ας). Η Βρε­τα­νία και η Γαλ­λία χρη­σι­μο­ποιού­σαν τις συνο­μι­λί­ες ώστε να πιέ­σουν τη Γερ­μα­νία, με την οποία ήθε­λαν πράγ­μα­τι να κάνουν κάποια συμφωνία. 

Αυτή τους η στά­ση ήταν συνε­πής με τη διπλω­μα­τία που ασκού­σαν τα προη­γού­με­να χρό­νια, ιδιαί­τε­ρα με την συμ­φω­νία του Μονά­χου, με την οποία Βρε­τα­νία και Γαλ­λία παρέ­δω­σαν τμή­μα της Τσε­χο­σλο­βα­κί­ας στον Χίτλερ χωρίς καν να ρωτή­σουν την τσέ­χι­κη κυβέρ­νη­ση. Οι βρε­τα­νοί και οι γάλ­λοι ήθε­λαν να ενθαρ­ρύ­νουν τον Χίτλερ να επι­τε­θεί στην ΕΣΣΔ. Αλλά αυτό σήμαι­νε πως θα άφη­ναν τη Γερ­μα­νία να υπο­τά­ξει την Πολω­νία, μιας και η Γερ­μα­νία δεν είχε σύνο­ρα με την ΕΣΣΔ. Και αυτό ήταν που στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα η Μεγά­λη Βρε­τα­νία και η Γαλ­λία έπρα­ξαν. Υπέ­γρα­ψαν αμοι­βαίο αμυ­ντι­κό σύμ­φω­νο με την Πολω­νία αλλά αρνή­θη­καν να επι­τε­θούν στη Γερ­μα­νία ακό­μη κι’ όταν η Πολω­νία είχε ηττη­θεί κατά κρά­τος τις πρώ­τες μέρες μετά τη γερ­μα­νι­κή εισβολή. 

Όταν το πολω­νι­κό κρά­τος κατέρ­ρευ­σε, ο Κόκ­κι­νος Στρα­τός κατέ­λα­βε την ανα­το­λι­κή Πολω­νία. Όμως, η «ανα­το­λι­κή Πολω­νία» απο­τε­λού­σε τμή­μα της σοβιε­τι­κής Ρωσί­ας μέχρι που η ιμπε­ρια­λι­στι­κή πολω­νι­κή κυβέρ­νη­ση το άρπα­ξε δια της βίας στον Ρωσο-Πολω­νι­κό πόλε­μο του 1919–1921. Οι πολω­νοί ουδέ­πο­τε ήταν πλειο­ψη­φία στην περιο­χή εκεί­νη. Ακό­μη και το μετα­σο­σια­λι­στι­κό αντι­δρα­στι­κό καθε­στώς της Πολω­νί­ας ουδέ­πο­τε έχει διεκ­δι­κή­σει τα εδά­φη αυτά μέχρι σήμερα. 

Το σύμ­φω­νο Ρίμπε­ντροπ-Μολό­τοφ δεν συνι­στού­σε «συμ­μα­χία». Ήταν ένα σύμ­φω­νο μη-επί­θε­σης μετα­ξύ της ΕΣΣΔ και της Γερ­μα­νί­ας. Περιε­λάμ­βα­νε μια απόρ­ρη­τη ρήτρα στην οποία ο Χίτλερ ανα­γνώ­ρι­ζε την σοβιε­τι­κή δικαιο­δο­σία στο ανα­το­λι­κό τμή­μα της Πολω­νί­ας, τις χώρες της Βαλ­τι­κής και την Φιν­λαν­δία. Αυτή η ρήτρα κρα­τού­σε τα γερ­μα­νι­κά στρα­τεύ­μα­τα εκα­το­ντά­δες χιλιό­με­τρα μακριά από τα σοβιε­τι­κά σύνο­ρα. Όταν ο Χίτλερ επι­τέ­θη­κε στην ΕΣΣΔ αυτή η επι­πλέ­ον από­στα­ση που ο γερ­μα­νι­κός στρα­τός είχε να δια­σχί­σει, συνέ­βα­λε στο να απο­σο­βη­θεί η κατά­λη­ψη και η κατα­στρο­φή της Μόσχας και του Λένινγκραντ.

-Είναι γνω­στό ότι έχε­τε ερευ­νή­σει εκτε­νώς την υπό­θε­ση της «σφα­γής του Κατίν» η οποία σύμ­φω­να με την αστι­κή ιστο­ριο­γρα­φία ήταν ενα έγκλη­μα που διέ­πρα­ξε η Σοβιε­τι­κή Ένω­ση. Σε επί­ση­μη ανα­κοί­νω­ση που εξέ­δω­σε τον Απρί­λη του 1990 η κυβέρ­νη­ση Γκορ­μπα­τσόφ εξέ­φρα­σε την «ειλι­κρι­νή της θλί­ψη για την τρα­γω­δία του Κατίν», απο­κα­λώ­ντας την «ένα από τα χει­ρό­τε­ρα εγκλή­μα­τα του στα­λι­νι­σμού». Ένας αριθ­μός «απο­χα­ρα­κτη­ρι­σθέ­ντων» ρωσι­κών κρα­τι­κών εγγρά­φων έχουν παρου­σια­στεί ως από­δει­ξη της- υπο­τι­θέ­με­νης- ενο­χής του Στά­λιν για τη μαζι­κή σφα­γή στο Κατίν. Κάνο­ντας μια σύνο­ψη των ευρη­μά­των της έρευ­νας σας, ποιος είναι ο πραγ­μα­τι­κός ένο­χος για το έγκλη­μα στο Κατίν και ποια είναι τα σημεία-κλει­διά της υπόθεσης;

Οι γερ­μα­νοί σκό­τω­σαν τους πολω­νούς. Τα απο­δει­κτι­κά στοι­χεία δεν αφή­νουν περι­θώ­ριο για κανέ­να άλλο συμπέ­ρα­σμα. Στα τέλη του 1991, ο Γκορ­μπα­τσόφ παρέ­δω­σε στο Γέλ­τσιν τα έγγρα­φα που ανα­φέ­ρα­τε, τα οποία είναι γνω­στά ως «Κλει­στό Πακέ­το 1». Αυτά τα ντο­κου­μέ­ντα, εάν ήταν αλη­θι­νά, θα απο­δεί­κνυαν την σοβιε­τι­κή ενο­χή στην σφα­γή του Κατίν. Ωστό­σο, το 2010, το μέλος της Δού­μα, βου­λευ­τής του ΚΚ της Ρωσι­κής Ομο­σπον­δί­ας Βίκτορ Ιλιού­χιν παρου­σί­α­σε δημο­σί­ως ισχυ­ρά απο­δει­κτι­κά στοι­χεία σύμ­φω­να με τα οποία τα έγγρα­φα του «Κλει­στού Πακέ­του 1» ήταν πλαστογραφημένα. 

Το 2012, σε έκθε­ση ενός πολω­νού αρχαιο­λό­γου, όπου συνο­ψί­ζο­νται τα ευρή­μα­τα κοι­νής πολω­νο-ουκρα­νι­κής ανα­σκα­φής σε τοπο­θε­σία μαζι­κών εκτε­λέ­σε­ων στο Βολι­ντί­μιρ-Βολίν­σκι (Ουκρα­νία), ανα­φέ­ρε­ται ότι βρέ­θη­κε σε μαζι­κό τάφο το δια­κρι­τι­κό σήμα ενός πολω­νού αστυ­νο­μι­κού. Ο εν λόγω αστυ­νο­μι­κός είναι ένας απ’ τους πολω­νούς που φέρο­νται να δολο­φο­νή­θη­καν από τους σοβιε­τι­κούς την άνοι­ξη του 1940 και να τάφη­καν κοντά στο Τβερ (τέως Καλί­νιν), εκα­το­ντά­δες χιλιό­με­τρα μακριά. Ένα χρό­νο πριν τη δημο­σιο­ποί­η­ση της αυτής της έκθε­σης, το δια­κρι­τι­κό ενός άλλου πολω­νού αστυ­νο­μι­κού – που επί­σης υπο­τί­θε­ται πως δολο­φο­νή­θη­κε από τους σοβιε­τι­κούς στο Τβερ την άνοι­ξη του ’40 – είχε επί­σης βρε­θεί στον ίδιο μαζι­κό τάφο. Το θέμα συζη­τή­θη­κε στα πολω­νι­κά και ουκρα­νι­κά ΜΜΕ, αν και η ανα­κά­λυ­ψη αυτή είχε παρα­λη­φθεί από το πόρι­σμα του πολω­νού αρχαιο­λό­γου. Η πολω­νι­κή έκθε­ση σημεί­ω­νε επί­σης ότι τα θύμα­τα του μαζι­κού τάφου είχαν αδιαμ­φι­σβή­τη­τα δολο­φο­νη­θεί από τους γερ­μα­νούς του 1941. Ωστό­σο, στο σχε­τι­κό πόρι­σμα των ουκρα­νών αρχαιο­λό­γων δεν ανα­φέ­ρο­νταν ούτε η εύρε­ση των δύο [αστυ­νο­μι­κών] δια­κρι­τι­κών που ανή­καν σε υπο­τι­θέ­με­να θύμα­τα του Κατίν, ούτε τα ευρή­μα­τα που απο­δεί­κνυαν ότι οι άνθρω­ποι είχαν δολο­φο­νη­θεί από τους γερ­μα­νούς. Ενας δε ουκρα­νός αρχαιο­λό­γος δήλω­σε πως ήταν λάθος του πολω­νού συνα­δέλ­φου του να ανα­φέ­ρει τα σχε­τι­κά ευρή­μα­τα, καθώς κάτι τέτοιο θα μπο­ρού­σε να «εγεί­ρει αμφι­βο­λί­ες» για την σφα­γή στο Κατίν. 

Το 2013 δημο­σί­ευ­σα σχε­τι­κό άρθρο για τις ανα­κα­λύ­ψεις αυτές που, από μόνες τις, εγεί­ρουν σοβα­ρό­τα­τες αμφι­βο­λί­ες για τα περί σοβιε­τι­κής ενο­χής στο Κατίν. Ήξε­ρα όμως ότι έπρε­πε να ψάξω περισ­σό­τε­ρο την υπό­θε­ση. Μετα­ξύ 2015 και 2018 διε­ξή­γα­γα μεγά­λης κλί­μα­κας έρευ­να για την υπό­θε­ση Κατίν. Απο­φά­σι­σα να προ­σεγ­γί­σω το Κατίν ως μυστή­ριο, χωρίς κάποια προ­κα­τά­λη­ψη σχε­τι­κά με το ποια πλευ­ρά — γερ­μα­νοί ή σοβιε­τι­κοί — είναι ένο­χη. Στο βιβλίο μου “The Mystery of the Katyn Massacre: The Evidence, The Solution”, που δημο­σιεύ­θη­κε τον Ιού­λη του 2018, ανα­φέ­ρω όλα τα απο­δει­κτι­κά στοι­χεία που πιθα­νό­τα­τα δε μπο­ρούν να αμφι­σβη­τη­θούν. Το απο­τέ­λε­σμα είναι ολο­φά­νε­ρο, όσο και απρό­σμε­νο. ΌΛΑ τα αδιαμ­φι­σβή­τη­τα έγκυ­ρα απο­δει­κτι­κά στοι­χεία δεί­χνουν γερ­μα­νι­κή ενο­χή. ΚΑΝΕΝΑ απ’ αυτά δεν συνη­γο­ρεί ως προς την ενο­χή των σοβιετικών.

Ασφα­λώς, αυτό το συμπέ­ρα­σμα δεν είναι «απο­δε­κτό», απο­τε­λεί «ταμπού». Έχω ήδη γίνει δέκτης πάρα πολ­λών παρε­νο­χλή­σε­ων από πολω­νούς εθνι­κι­στές αλλά και από ακα­δη­μαϊ­κούς ειδι­κούς στον τομέα της σοβιε­τι­κής ιστο­ρί­ας. Θεω­ρεί­ται απλώς αδια­νό­η­το να συμπε­ραί­νει κάποιος πως οι σοβιε­τι­κοί δεν ήταν ένο­χοι και… ποιος νοιά­στη­κε για αποδείξεις! 

Η σφα­γή του Κατίν, λοι­πόν, που υπο­τί­θε­ται πως είναι το πλέ­ον καλά τεκ­μη­ριω­μέ­νο «έγκλη­μα του Στά­λιν» είναι ένα ψέμα! 

-Αστοί ιστο­ρι­κοί θεω­ρούν τις «Δίκες της Μόσχας» ως σκευω­ρί­ες με στό­χο την ενο­χο­ποί­η­ση αθώ­ων κατη­γο­ρού­με­νων και πως ο Στά­λιν κατα­σκεύ­α­σε τις κατη­γο­ρί­ες. Ποια είναι η αλή­θεια; Ήταν πράγ­μα­τι οι κατη­γο­ρού­με­νοι (τρο­τσκι­στές, ζινο­βιε­φι­κοί, «μπλοκ των δεξιών», κλπ) αθώοι;

Δεν έχει υπάρ­ξει, ουδέ­πο­τε, καμία από­δει­ξη ότι οι Δίκες της Μόσχας, όπως και η υπό­θε­ση Του­χα­τσέφ­σκι τον Ιού­νη του 1937, ήταν «σκευω­ρί­ες» και πως οι κατη­γο­ρού­με­νοι βασα­νί­στη­καν, απει­λή­θη­καν, κλπ, ώστε να προ­βούν σε ψευ­δείς ομο­λο­γί­ες. Στα πρώ­τα 12 κεφά­λαια του βιβλί­ου μου Trotsky’s Amalgams (2015) εξε­τά­ζω και δια­σταυ­ρώ­νω όσες περισ­σό­τε­ρες δηλώ­σεις των κατη­γο­ρού­με­νων μπό­ρε­σα. Νωρί­τε­ρα φέτος δημο­σί­ευ­σα μια επι­και­ρο­ποι­η­μέ­νη έκδο­ση της έρευ­νας αυτής ως ξεχω­ρι­στό βιβλίο (The Moscow Trials As Evidence).

Έχου­με συντρι­πτι­κές απο­δεί­ξεις ότι οι κατη­γο­ρού­με­νοι στις Δίκες της Μόσχας ήταν ένο­χοι το λιγό­τε­ρο για τα εγκλή­μα­τα που οι ίδιοι ομο­λό­γη­σαν. Σε ορι­σμέ­νες δε περι­πτώ­σεις, όπως επί παρα­δείγ­μα­τι του Νικο­λάι Μπου­χά­ριν, γνω­ρί­ζου­με πλέ­ον ότι οι κατη­γο­ρού­με­νοι ήταν ένο­χοι εγκλη­μά­των τα οποία ουδέ­πο­τε ομο­λό­γη­σαν. Έχου­με επί­σης πλη­θώ­ρα απο­δει­κτι­κών στοι­χεί­ων που επι­βε­βαιώ­νουν ότι ο Τρό­τσκι συνερ­γά­στη­κε πράγ­μα­τι με τη ναζι­στι­κή Γερ­μα­νία και την φασι­στι­κή Ιτα­λία, όπως κατη­γο­ρή­θη­κε στις Δίκες της Μόσχας. 

-Ο ιτα­λός μαρ­ξι­στής Ντο­μέ­νι­κο Λοζούρ­ντο- που πέθα­νε φέτος- είχε γρά­ψει ότι «υπάρ­χουν δυο κρί­σι­μα χρο­νι­κά σημεία που δια­μόρ­φω­σαν την σύγ­χρο­νη άπο­ψη που υπάρ­χει για τον Στά­λιν: η έναρ­ξη του Ψυχρού Πολέ­μου το 1947 και το 20ο Συνέ­δριο του ΚΚΣΕ». Συμ­φω­νεί­τε με την εκτί­μη­ση αυτήν;

Συμ­φω­νώ με τον καθη­γη­τή Λοζούρ­ντο, ο θάνα­τος του οποί­ου απο­τε­λεί μεγά­λη απώ­λεια για όλους εμάς που ψάχνου­με την αλή­θεια για την παγκό­σμια ιστο­ρία και την ιστο­ρία του κομ­μου­νι­στι­κού κινή­μα­τος του 20ου αιώ­να. Κοι­τώ­ντας πίσω στο παρελ­θόν, ο Ψυχρός Πόλε­μος ήταν ανα­πό­φευ­κτος. Παρ’ όλα αυτά, για πολ­λούς εντός του κομ­μου­νι­στι­κού κινή­μα­τος, δεν έδει­χνε ανα­πό­φευ­κτος. Με το που ξεκί­νη­σε, όλη η αντι­στα­λι­νι­κή αντι­κομ­μου­νι­στι­κή προ­πα­γάν­δα μπή­κε πολύ γρή­γο­ρα σε εφαρμογή.

-Πως εκτι­μά­τε την συνο­λι­κή συμ­βο­λή του Ιωσήφ Στά­λιν στην οικο­δό­μη­ση του σοσια­λι­σμού στην Σοβιε­τι­κή Ένωση;

Κάτω από την ηγε­σία του Στά­λιν στην Σοβιε­τι­κή Ένω­ση οικο­δο­μή­θη­κε η σοσια­λι­στι­κή κοι­νω­νία. Ο φασι­σμός ηττή­θη­κε. Το διε­θνές κομ­μου­νι­στι­κό κίνη­μα διέ­δω­σε τη θεω­ρία του Μαρ­ξι­σμού-Λενι­νι­σμού σε όλο τον κόσμο. Ο ιμπε­ρια­λι­σμός δέχθη­κε θανά­σι­μο πλήγ­μα στο οποίο συνέ­βα­λαν, με την αφο­σιω­μέ­νη βοή­θεια τους, μια σει­ρά κομ­μου­νι­στι­κά κόμ­μα­τα. Ωστό­σο, ο σοσια­λι­σμός της ΕΣΣΔ δεν εξε­λί­χθη­κε στα­θε­ρά προς την κατεύ­θυν­ση του κομ­μου­νι­σμού, παρά το γεγο­νός ότι ακρι­βώς αυτό ήταν που ήθε­λε ο Στά­λιν και που πίστευε πως θα συμ­βεί. Αντί­θε­τα, την περί­ο­δο του θανά­του του, στις 5 Μάρ­τη 1953, ο ίδιος ήταν πολι­τι­κά απο­μο­νω­μέ­νος στην ηγε­σία του ΚΚΣΕ. 

Ο δρό­μος προς τον κομ­μου­νι­σμό εγκα­τα­λεί­φθη­κε. Ο Χρου­στσόφ αντι­κα­τέ­στη­σε την ιδέα ότι η επα­νά­στα­ση ήταν ανα­γκαία για την ανα­τρο­πή του καπι­τα­λι­σμού με την λαν­θα­σμέ­νη θεω­ρία του «ειρη­νι­κού αντα­γω­νι­σμού» (σ.σ: ειρη­νι­κής συνύ­παρ­ξης) με τον καπι­τα­λι­σμό. Σύμ­φω­να μ’ αυτήν την θεω­ρία ήταν οι εκλο­γές, αντί της επα­νά­στα­σης, που θα έφερ­ναν τη νίκη του κομ­μου­νι­σμού. Αυτό σήμαι­νε απόρ­ρι­ψη της εργα­τι­κής τάξης ως ηγέ­τι­δας δύνα­μης της ιστο­ρί­ας. Όμως η εργα­τι­κή τάξη ήταν και συνε­χί­ζει να είναι ικα­νή να παρε­μπο­δί­σει την καπι­τα­λι­στι­κή παρα­γω­γή και, στο βαθ­μό που είναι οργα­νω­μέ­νη από ένα επα­να­στα­τι­κό κόμ­μα, να κάνει την επα­νά­στα­ση, να ανα­τρέ­ψει τον καπι­τα­λι­σμό και να κατα­κτή­σει την εξουσία. 

Υπό την ηγε­σία του Στά­λιν η Σοβιε­τι­κή Ένω­ση έκα­νε πρά­ξη τη λενι­νι­στι­κή θεω­ρία του σοσια­λι­σμού. Αυτό δεν σημαί­νει ότι η θεω­ρία του Λένιν και του Στά­λιν για τον σοσια­λι­σμό δεν εμπε­ριεί­χε μοι­ραία λάθη. Από την έρευ­να μου συμπε­ραί­νω ότι η θεω­ρία των Λένιν-Στά­λιν για τον σοσια­λι­σμό δια­τή­ρη­σε υπερ­βο­λι­κά πολ­λά στοι­χεία της θεω­ρί­ας που ανα­πτύ­χθη­κε από την Δεύ­τε­ρη Σοσια­λι­στι­κή Διε­θνή πριν τον Πρώ­το Παγκό­σμιο πόλε­μο. Από τη μια πλευ­ρά, «σοσια­λι­σμός» σήμαι­νε ένα είδος καπι­τα­λι­σμού με ισχυ­ρό εργα­τι­κό κίνη­μα βασι­σμέ­νο στα εργα­τι­κά συν­δι­κά­τα, αρκε­τά ισχυ­ρό πολι­τι­κά ώστε να ανα­γκά­ζει τις καπι­τα­λι­στι­κές κυβερ­νή­σεις να προ­βαί­νουν σε σημα­ντι­κές μεταρ­ρυθ­μί­σεις ώστε να γίνε­ται λιγό­τε­ρο ανυ­πό­φο­ρη η ζωή των εργα­ζό­με­νων: υψη­λό­τε­ρη μισθοί και μια σει­ρά κοι­νω­νι­κές παρο­χές. Από την άλλη πλευ­ρά, ο «σοσια­λι­σμός» έφτα­σε στο σημείο να σημαί­νει μια πλή­ρως βιο­μη­χα­νο­ποι­η­μέ­νη κοι­νω­νία στην οποία ο καπι­τα­λι­σμός είχε ανα­τρα­πεί και η πολι­τι­κή εξου­σία είχε περιέλ­θει στην εργα­τι­κή τάξη μέσω του κομ­μου­νι­στι­κού κόμ­μα­τος. Η ατο­μι­κή ιδιο­κτη­σία στα μέσα παρα­γω­γής είχε καταρ­γη­θεί. Τα σοβιέτ ήταν ο μηχα­νι­σμός που διοι­κού­σε την κοι­νω­νία προς όφε­λος της εργα­τι­κής τάξης. Οι εργά­τες και οι αγρό­τες- όχι οι καπι­τα­λι­στές- ήταν οι προ­νο­μιού­χοι. Αυτή είναι η λενι­νι­στι­κή θεω­ρία του σοσιαλισμού. 

Ωστό­σο, στο πλαί­σιο αυτής της θεω­ρί­ας, οι σχέ­σεις παρα­γω­γής παρέ­μει­ναν αρκε­τά όμοιες με τις αντί­στοι­χες που επι­κρα­τού­σαν επί καπι­τα­λι­σμού. Το χρή­μα συνέ­χι­ζε να καθο­ρί­ζει την κατα­νο­μή των αγα­θών και των υπη­ρε­σιών. Ήταν βέβαια αδύ­να­το να συσ­σω­ρεύ­σει κάποιος προ­σω­πι­κό πλού­το και οι εργά­τες μαζί με τους αγρό­τες απο­λάμ­βα­ναν πολύ περισ­σό­τε­ρες κοι­νω­νι­κές παρο­χές και δικαιώ­μα­τα σε σχέ­ση με οποια­δή­πο­τε καπι­τα­λι­στι­κή χώρα. Ωστό­σο, οι καπι­τα­λι­στι­κές σχέ­σεις παρα­γω­γής, η συνε­χι­ζό­με­νη δια­φο­ρο­ποί­η­ση μετα­ξύ πόλης και υπαί­θρου, η δια­φο­ρά πνευ­μα­τι­κής και χει­ρω­να­κτι­κής εργα­σί­ας, συνέ­χι­ζαν να υπάρ­χουν. Αυτές οι αδυ­να­μί­ες απο­δεί­χθη­καν ισχυ­ρό­τε­ρες από την πολι­τι­κή θέλη­ση να προ­χω­ρή­σει μπρο­στά η προ­ο­πτι­κή της πραγ­μά­τω­σης μιας κομ­μου­νι­στι­κής κοινωνίας. 

Η ιστο­ρία της Σοβιε­τι­κής Ένω­σης την περί­ο­δο του Στά­λιν είναι μια μεγά­λη απο­θή­κη μαθη­μά­των, ένα «βιβλίο» το οποίο μπο­ρού­με και πρέ­πει να μελε­τή­σου­με, ώστε να αντλή­σου­με μαθή­μα­τα, τόσο θετι­κά όσο και αρνη­τι­κά, για το διε­θνές κομ­μου­νι­στι­κό κίνη­μα του 20ου αιώ­να. Πρέ­πει να διδα­χθού­με από όσα σωστά και ηρω­ι­κά έκα­ναν οι σοβιε­τι­κοί και – υπό την ηγε­σία αυτών- η Κομι­ντέρν, προς την κατεύ­θυν­ση της κομ­μου­νι­στι­κής προ­ο­πτι­κής. Όπως πρέ­πει να μάθου­με να ξεχω­ρί­ζου­με όσα λάθη έγι­ναν τα οποία στα­δια­κά απο­μά­κρυ­ναν την Σοβιε­τι­κή Ένω­ση και το διε­θνές κομ­μου­νι­στι­κό κίνη­μα από την ανά­πτυ­ξη του κομ­μου­νι­σμού, οδη­γώ­ντας πίσω στον ληστρι­κό καπιταλισμό. 

Χάρη στις κοσμοϊ­στο­ρι­κές προ­σπά­θειες των κομ­μου­νι­στών του 20ου αιώ­να, ιδιαί­τε­ρα κατά την περί­ο­δο της ηγε­σί­ας του Στά­λιν, μπο­ρού­με να μελε­τή­σου­με αυτήν την εκπλη­κτι­κή κλη­ρο­νο­μιά. Στη­ρι­ζό­με­νοι στους ώμους γιγά­ντων μπο­ρού­με να δού­με μακρύ­τε­ρα απ’ όσο μπό­ρε­σαν αυτοί, χάρη στην εμπει­ρία που μας παρεί­χαν, προς την κατεύ­θυν­ση του κομ­μου­νι­στι­κού μέλ­λο­ντος της ισό­τη­τας και της ελευ­θε­ρί­ας για το οποίο η ανθρω­πό­τη­τα πασχίζει.

____________________________________________________________________________

Νίκος Μόττας Γεννήθηκε το 1984 στη Θεσσαλονίκη. Είναι υποψήφιος διδάκτορας (Phd) Πολιτικής Επιστήμης, Διεθνών Σχέσεων και Ιστορίας. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Westminster του Λονδίνου και είναι κάτοχος δύο μεταπτυχιακών τίτλων (Master of Arts) στις διπλωματικές σπουδές (Παρίσι) και στις διεθνείς διπλωματικές σχέσεις (Πανεπιστήμιο Τελ Αβίβ). Άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε ελληνόφωνα και ξενόγλωσσα μέσα.