Documenta 14: «Learning from Athens» όνομα και πράγμα… Καταγγελία εργαζομένων

H Documenta παρου­σιά­στη­κε ως ένα από τα σημα­ντι­κό­τε­ρα πολι­τι­στι­κά γεγο­νό­τα. Είναι μια έκθε­ση που εγεί­ρει πολ­λά ερω­τη­μα­τι­κά (θα επα­νέλ­θου­με) τόσο για τη στό­χευ­ση όσο και τα μέσα που χρησιμοποιεί.

Ηδη η καταγ­γε­λία εργα­ζο­μέ­νων που ανα­δη­μο­σιεύ­ου­με δεί­χνει ότι αυτό το «κορυ­φαίο πολι­τι­στι­κό γεγο­νός» ξέρει να εκμε­ταλ­λεύ­ε­ται πάρα πολύ καλά την άθλια εργα­σια­κή νομο­θε­σία που έχει δια­μορ­φω­θεί τα τελευ­ταία χρόνια.

Ανα­δη­μο­σιεύ­ου­με σχε­τι­κή καταγ­γε­λία πρω­το­βου­λί­ας εργα­ζο­μέ­νων στην Documenta:

Μία απα­ραί­τη­τη δημο­σιο­ποί­η­ση της εργα­σια­κής παρά­νοιας πίσω από το μαν­δύα της τέχνης, από εργαζόμενους/ες της Documenta.

H documenta, η οποία λαμ­βά­νει χώρα από το 1955 και κάθε πέντε χρό­νια στο Κάσ­σελ της Γερ­μα­νί­ας, απο­τε­λεί έκθε­ση-σταθ­μό στη σύγ­χρο­νη τέχνη.

Φέτος, μετά από επι­λο­γή του καλ­λι­τε­χνι­κού της διευ­θυ­ντή Adam Szymczyk, η Documenta φεύ­γει για πρώ­τη φορά από το Κάσ­σελ και μετα­κο­μί­ζει για τρεις μήνες στην Αθή­να, για να μάθει, σύμ­φω­να με τον τίτλο της, από την οικο­νο­μι­κή και κοι­νω­νι­κή κατά­στα­ση στην Ελλά­δα. Απ’ ότι φαί­νε­ται λοι­πόν, δε χρειά­στη­κε πολύς χρό­νος για να μάθει, αλλά και να μιμη­θεί στο έπα­κρο τους χει­ρό­τε­ρους εγχώ­ριους εργοδότες.

Η Documenta προ­α­σπί­ζε­ται ότι η επι­λο­γή της να μετα­φερ­θεί στην Αθή­να έχει να κάνει, εκτός των άλλων, και με το ότι την ενδια­φέ­ρει να μιλή­σει για και να μάθει από την κατά­στα­ση που επι­κρα­τεί στη χώρα μας και τα απο­τε­λέ­σμα­τα των νεο­φι­λε­λεύ­θε­ρων πολι­τι­κών που έχουν επι­βλη­θεί στην Ελλά­δα από την Ευρώ­πη. Μέσα σε όλο αυτό το πλαί­σιο δια­τυ­μπα­νί­ζει πως ανα­γνω­ρί­ζει τις συν­θή­κες εξα­θλί­ω­σης που βιώ­νουν αυτή τη στιγ­μή οι εργα­ζό­με­νοι στην Ελλά­δα και συμπα­ρα­στέ­κε­ται στον Ελλη­νι­κό λαό. Είναι έτσι όμως;

Η έκθε­ση άνοι­ξε τις πόρ­τες της για το κοι­νό από τις 8/4 και ήδη πολ­λά ΜΜΕ και μέλη του καλ­λι­τε­χνι­κού κόσμου συζη­τά­νε για το μεγα­λύ­τε­ρο καλ­λι­τε­χνι­κό γεγο­νός της Ευρώ­πης και τι σημαί­νει το ότι γίνε­ται στη Αθήνα.

Είμα­στε μια ομά­δα ανθρώ­πων που εργα­ζό­μα­στε στη Documenta εδώ και κάποιες μέρες, στη θέση του invigilator. Υπεύ­θυ­νοι δηλα­δή για την επι­τή­ρη­ση του χώρου αλλά και για τη βοή­θεια του κοι­νού, ενη­με­ρώ­νο­ντας για τα έργα και τα event της documenta. Δυστυ­χώς η εμπει­ρία μας ως εργαζόμενοι/ες ξεκί­νη­σε με κάποια γεγο­νό­τα που θεω­ρού­με απα­ραί­τη­το να δημοσιοποιήσουμε.

Πρώ­τον. Όταν δώσα­με τη συνέ­ντευ­ξη για να προ­σλη­φθού­με, μας είπαν ο μισθός θα είναι 9 ευρώ μει­κτά την ώρα. Όταν όμως, δυο εβδο­μά­δες μετά, μας επέ­λε­ξαν για να εργα­στού­με, μας είπαν ότι η σύμ­βα­ση που θα υπο­γρά­φα­με θα είναι 5,62 μει­κτά. Η δικαιο­λο­γία για την αλλα­γή αυτή ήταν ότι τα υπό­λοι­πα θα τα πάρου­με με bonus. Λέγο­ντας μπό­νους βέβαια, εννο­ού­σαν αυτά που ούτως ή άλλως δικαιού­μα­στε ως εργαζόμενοι/ες, δηλα­δή, το δώρο Πάσχα, Χρι­στου­γέν­νων και το επί­δο­μα αδεί­ας στο τέλος της σύμ­βα­σης. Μετά από πιέ­σεις από πλευ­ράς εργα­ζό­με­νων που αρνή­θη­καν να υπο­γρά­ψουν σε κάτι που δε συμ­φώ­νη­σαν ποτέ, σε συνά­ντη­ση που έγι­νε με τη διοί­κη­ση της Documenta και με την εται­ρεία ενοι­κί­α­σης εργα­ζο­μέ­νων Man Power (ανα­φε­ρό­μα­στε παρα­κά­τω σε αυτήν), ειπώ­θη­κε ότι τα 9 ευρώ ανα­φέρ­θη­καν κατά τη διάρ­κεια της συνά­ντη­σης ως το συνο­λι­κό κόστος της εται­ρεί­ας ανά εργα­ζό­με­νο και όχι ως η αμοι­βή του. Δεν ξέρου­με αν οι ίδιοι κατά τη διάρ­κεια συνέ­ντευ­ξης όταν ακούν “9 ευρώ μεικτά/ώρα” κατα­λα­βαί­νουν κάτι άλλο, εμείς πάντως δια­πραγ­μα­τευό­μα­στε με βάση το μεροκάματο/ωρομίσθιό μας. Φυσι­κά όταν ρωτή­θη­καν κάτι ανά­λο­γο η απά­ντη­ση ήταν η ίδια: “Έγι­νε κάποιο misunderstanding”…

Δεύ­τε­ρον. Οι συμ­βά­σεις μας αντί να συνα­φθούν απευ­θεί­ας με την διορ­γά­νω­ση της Documenta, κατάρ­τι­στη­καν – επί­σης την τελευ­ταία στιγ­μή, χωρίς τη συναί­νε­σή μας και απροει­δο­ποί­η­τα – με την εται­ρεία μεσά­ζο­ντα, εργο­λά­βο MAN POWER! Έτσι, η διορ­γά­νω­ση της Documenta απο­ποιεί­ται κάθε ευθύ­νης, αφού ως εργο­δό­της φέρε­ται ο εργο­λά­βος. Οι δικοί μας μισθοί μειώ­θη­καν, προ­φα­νώς για να καλυ­φθεί το κόστος του μεσά­ζο­ντα… Φυσι­κά ένα απλό ψάξι­μο στο δια­δί­κτυο αρκεί για να κατα­λά­βει κανείς τι εστί η Man Power και πόσες καταγ­γε­λί­ες υπάρ­χουν σε βάρος της. Απο­τε­λεί μια από τις εται­ρεί­ες ενοι­κί­α­σης εργα­ζό­με­νων που κερ­δο­φό­ρη­σαν μέσα στην κρί­ση. Στό­χος των εν λόγω εται­ρειών είναι να βρουν όσο το δυνα­τόν φθη­νό­τε­ρους εργα­ζό­με­νους, και σίγου­ρα κατά­φε­ρε να ρίξει το κόστος κάθε ατό­μου στο μισό.

Τρί­τον. Η σύμ­βα­ση που καλού­μα­στε να υπο­γρά­ψου­με γρά­φει λιγό­τε­ρες ημέ­ρες και ώρες από αυτές που έχου­με συμ­φω­νή­σει. Όταν ρωτή­σα­με για­τί συμ­βαί­νει αυτό, η εται­ρεία ΜANPOWER που έχει ανα­λά­βει τις συμ­βά­σεις απά­ντη­σε το εξής: «Με τον και­ρό μπο­ρεί η Documenta να μην σας χρειά­ζε­ται τόσες πολ­λές μέρες, οπό­τε έτσι καλύ­πτε­ται με μία σύμ­βα­ση». Δηλα­δή, εμείς θα πρέ­πει να δεσμεύ­σου­με τη ζωή μας και να απορ­ρί­ψου­με άλλες τυχόν επι­λο­γές για τους μήνες για τους οποί­ους διαρ­κεί η έκθε­ση, αλλά η Documenta μπο­ρεί, ανά­λο­γα με τις δια­θέ­σεις της, να μας μειώ­σει τις ώρες εργα­σί­ας, ή ακό­μα και να μας πετά­ξει ανά πάσα στιγ­μή στον δρό­μο χωρίς καμιά εγγύ­η­ση ή αποζημίωση.

Αυτό που συνει­δη­το­ποιού­με ως εργαζόμενοι/ες στη documenta είναι ότι ένα από τα μαθή­μα­τα που πήρε από την Ελλά­δα είναι πως η κρί­ση και η οικο­νο­μι­κή ανέ­χεια δημιουρ­γούν τις κατάλ­λη­λες συν­θή­κες για την περαι­τέ­ρω εκμε­τάλ­λευ­ση των εργα­ζο­μέ­νων και την ελα­στι­κο­ποί­η­ση της εργα­σί­ας. Και βέβαια, ότι στα λόγια, καλή είναι η ευαι­σθη­το­ποί­η­ση και η κατα­νό­η­ση που προ­φα­σί­ζε­ται η διορ­γά­νω­ση ότι δεί­χνει για την κατά­στα­ση που βιώ­νουν οι Έλλη­νες αυτή τη στιγ­μή, αλλά στην πρά­ξη, business is business! Και η documenta του μπά­τζετ των 70 εκα­τομ­μυ­ρί­ων, είναι χοντρές business.

Ευτυ­χώς, η απά­ντη­ση που συνά­ντη­σε η διοί­κη­ση της μέγα-έκθε­σης από ένα μεγά­λο μέρος των εν λόγω εργα­ζο­μέ­νων, ήταν από τη μία η άρνη­ση να υπο­γρά­ψου­με τη σύμ­βα­ση μέχρι να μας ξεκα­θα­ρι­στούν γρα­πτώς οι ακρι­βείς όροι εργα­σί­ας μας.

Καταγ­γέλ­λου­με λοι­πόν, τον τρό­πο με τον οποίο η διορ­γά­νω­ση εκμε­ταλ­λεύ­ε­ται την ανερ­γία στην Ελλά­δα προ­κει­μέ­νου να ρίξει το μισθό προς όφε­λος των κερ­δών της, αλλά και των κερ­δών της εται­ρεί­ας – εργο­λά­βο που ανέ­λα­βε να φέρει σε πέρας τις συμ­βά­σεις εργα­σί­ας. Τις απα­ντή­σεις από τη διοί­κη­ση της Documenta τις πήρα­με. Τώρα είναι δικιά μας από­φα­ση το πώς θα κινη­θού­με από δω και πέρα.

Ας μάθει λοι­πόν η documenta και κάτι άλλο από την Αθή­να! Ότι ο συλ­λο­γι­κός αγώ­νας των εργα­ζο­μέ­νων είναι πιο ισχυ­ρός από οποιον­δή­πο­τε μέγα-θεσμό.

Για­τί αυτοί μας έχουν περισ­σό­τε­ρη ανά­γκη απ’ ότι εμείς αυτούς.

Πρω­το­βου­λία εργα­ζο­μέ­νων στη documenta 14