Eταιρείες προσωπικού “νοικιάζουν” εργαζόμενους σε Σουηδικές επιχειρήσεις με τιμές πείνας και χωρίς ασφάλιση

Γρά­φει ο Πάνος Αλε­πλιώ­της //

Από το 2015 η Πολω­νι­κή εται­ρεία “We kan do..” δια­φη­μί­ζει τις υπη­ρε­σί­ες της για συμ­με­το­χή των εργα­ζο­μέ­νων της σε οικο­δο­μι­κές εργα­σί­ες στο αερο­δρό­μιο Bromma, σε εργο­τά­ξιο στην Järfälla,στην πόλη­Växjö και σε άλλες πόλεις.

Μόνο που οι εργα­ζό­με­νοί της δεν έχουν κανέ­να συμ­βό­λαιο πρό­σλη­ψης. Στον ισο­λο­γι­σμό της εται­ρεί­ας παρου­σιά­ζο­νται μόνο υπάλ­λη­λοι γρα­φεί­ου. Κανέ­νας τεχνί­της ή οικοδόμος. 

Συλ­λο­γι­κές συμ­βά­σεις έχουν υπο­γρα­φεί μετα­ξύ της εται­ρεί­ας και της Ομο­σπον­δί­ας Οικο­δό­μων Σου­η­διας από το 2016 που ρυθ­μί­ζουν θέμα­τα ασφά­λι­σης και συνταξιοδότησης. 

Μόνο που από τους 560 οικο­δό­μους και τεχνί­τες που φαί­νε­ται στα χαρ­τιά των Σου­η­δι­κών Υπη­ρε­σιών πως έχει εισά­γει και νοι­κιά­σει η Πολω­νι­κή εται­ρεία σε Σου­η­δι­κές κατα­σκευα­στι­κές εται­ρεί­ες εμφα­νί­ζο­νται ασφα­λι­σμέ­νοι μόνο οι μισοί. 

Η ίδια η εται­ρεία ισχυ­ρί­ζε­ται πως οι υπό­λοι­ποι δου­λεύ­ουν με μπλο­κά­κια και είναι αυτα­σφα­λι­σμέ­νοι υπερ­γο­λά­βοι.  Δεν δικαιού­νται απο­ζη­μί­ω­ση ασθε­νεί­ας, επί­δο­μα δια­κο­πών, υπερωρίες. 

Μόνο που δεν εμφα­νί­ζε­ται που­θε­νά το όνο­μά τους στις λίστες προ­σω­πι­κού που σύμ­φω­να με τους νόμους της ΕΕ έπρε­πε να είναι καταχωρημένοι. 

H εται­ρία με ανα­κοί­νω­σή της απα­ντά στην καταγ­γε­λία της οργά­νω­σης “Βάλε φρέ­νο στην απά­τη” (Stoppa fusket), ισχυ­ρί­ζε­ται πως μόνο 310 εργα­ζό­με­νοί της δου­λεύ­ουν στην Σου­η­δία από 393 το 2019. 

Οι υπό­λοι­ποι δου­λεύ­ουν στην Πολω­νία, Γερ­μα­νία, Νορ­βη­γία δηλώ­νει. Δεν δίνει κανέ­να στοι­χείο για τους μισθούς που παίρ­νουν οι εργα­ζό­με­νοι αλλά μόνο για τις τιμές που χρε­ώ­νει στις επιχειρήσεις. 

Η χρη­σι­μο­ποί­η­ση ξένων επο­χια­κών εργα­τών στην Σου­η­δία αλλά και στην υπό­λοι­πη ΕΕ δεν είναι κάτι και­νούρ­γιο. Οι περισ­σό­τε­ροι ζουν με μισθούς και μερο­κά­μα­τα πεί­νας θύμα­τα και των εται­ριών προ­σω­πι­κού αλλά και των μεγά­λων  κατα­σκευα­στι­κών εται­ρειών που χρη­σι­μο­ποιούν υπερ­γο­λά­βους για να χτυ­πή­σουν τις τιμές και να αυξή­σουν την κερ­δο­φο­ρία τους σε ένα ανε­λέ­η­το αντα­γω­νι­σμό. To 2019 απα­σχο­λή­θη­καν 106.800 ξένοι επο­χια­κοί εργά­τες στην Σου­η­δία αύξη­ση με σχε­δόν 50% από τους 72500 που εγρά­φη­καν το 2018. Οι περισ­σό­τε­ροι είναι Πολω­νοί 46 396, Λιθουα­νοί 7 387, Λετ­το­νοί  7319, Ινδοί 7318, Τσέ­χοι 6 506 αλλά και αρκε­τοί Βούλ­γα­ροι και Ρουμάνοι. 

Το 66% απα­σχο­λεί­ται στις οικο­δο­μές οι περισ­σό­τε­ροι Πολω­νοί, 13% στην βιο­μη­χα­νία και 8% στις επι­κοι­νω­νί­ες όπου πλειο­ψη­φούν οι Ινδοί. 

Αρκε­τοί δου­λεύ­ουν και σε εται­ρί­ες καθα­ρι­σμού και στο μάζε­μα των φρού­των ή μανι­τα­ριών. Η εκμε­τάλ­λευ­ση είναι πρωτοφανής.

Πρό­σφα­το παρά­δειγ­μα, ο γνω­στός και τερά­στιος όμι­λος McDonalds ανέ­θε­σε την καθα­ριό­τη­τα των κατα­στη­μά­των της σε εται­ρία καθα­ρι­σμού με μισθό για τους εργα­ζό­με­νους  3,7 ευρώ την ώρα ένα­ντι 13 που προ­βλέ­πουν οι συμβάσεις. 

Σε άλλη περί­πτω­ση απαί­τη­ση 1 εκα­τομ­μυ­ρί­ου ευρώ προ­έ­κυ­ψε σε Πολω­νό υπερ­γο­λά­βο στην πόλη Malmö στην Νότια Σου­η­δία που δεν κατέ­βα­λε εργο­δο­τι­κές εισφο­ρές και φόρους για την κατα­σκευή τού­νελ, στο όνο­μα άλλης Σου­η­δι­κής κατα­σκευα­στι­κής εταιρείας. 

Οι υπη­ρε­σί­ες εφο­ρί­ας υπο­λο­γί­ζουν πως η μη κατα­βο­λή φόρων και εισφο­ρών από τους εργο­δό­τες φτά­νει τα 13 δισε­κα­τομ­μύ­ρια ευρώ (130 δις κορώ­νες) τον χρόνο.

Το Σου­η­δι­κό νομι­κό σύστη­μα, σε αντί­θε­ση με τις υπό­λοι­πες χώρες της Σκαν­δι­να­βί­ας προ­στα­τεύ­ει τον κύριο εργο­λά­βο και ρίχνει πάντα την ευθύ­νη στον υπερ­γο­λά­βο έτσι ώστε να μην αντι­με­τω­πί­ζουν συνέ­πειες οι μεγά­λοι όμι­λοι για την επι­λο­γή τους. 

Εδώ φαί­νε­ται και η υπο­κρι­σία της κατά τα άλλα ευνο­μί­ας που ισχυ­ρί­ζο­νται πως πρέ­πει να επι­κρα­τεί στο μοντέ­λο της Σκανδιναβίας. 

Στα χαρ­τιά όλοι είναι υπεύ­θυ­νοι σύμ­φω­να με τον νόμο αλλά στην πρά­ξη ευνο­ού­νται οι μεγά­λοι επι­χει­ρη­μα­τι­κοί όμι­λοι για να εκμε­ταλ­λεύ­ο­νται με τον χει­ρό­τε­ρο τρό­πο τους εργα­ζό­με­νους που ανα­γκά­ζο­νται να μετα­να­στεύ­σουν για να ζήσουν τα παι­διά τους.

______________________________________________

Πηγές:

Stoppa fusket

Aftonbladet

Arbetsmiljöverket.

Πάνος Αλεπλιώτης

Εργά­στη­κε σαν γεω­λό­γος, περι­βαλ­λο­ντο­λό­γος και χωρο­τά­κτης στην Ελλά­δα και στην Σου­η­δία. Δημο­τι­κός σύμ­βου­λος Πυλαί­ας Θεσ­σα­λο­νί­κης 87/90 και 99/2002. Αντι­δή­μαρ­χος Πυλαί­ας από το 1987 έως και το 1990 και από το 1999 έως και το 2000.