Επιασαν στασίδι οι λαθολόγοι, με αφορμή τη Διακήρυξη της ΚΕ για τα 100χρονα του ΚΚΕ

Ηταν ανα­με­νό­με­νο ότι στο στό­χα­στρο της οπορ­του­νι­στι­κής επί­θε­σης θα βρι­σκό­ταν η Δια­κή­ρυ­ξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τα 100 χρό­νια του Κόμ­μα­τος. Αυτή πήρε τόσο τη μορ­φή υπο­γε­γραμ­μέ­νων άρθρων γνώ­μης όσο και τη μορ­φή σχο­λια­σμέ­νης (στην ουσία δια­στρε­βλω­μέ­νης) «παρου­σί­α­σης» του περιε­χο­μέ­νου της Δια­κή­ρυ­ξης. Δεν πρό­κει­ται για κάτι πρω­τό­τυ­πο, αφού το ίδιο σκη­νι­κό επα­να­λαμ­βά­νε­ται (με τους ίδιους μάλι­στα πολ­λές φορές πρω­τα­γω­νι­στές) κάθε φορά που δημο­σιεύ­ε­ται ένα συλ­λο­γι­κό κεί­με­νο τοπο­θέ­τη­σης του ΚΚΕ (π.χ. Θέσεις και Απο­φά­σεις Συνε­δρί­ων, Συζή­τη­ση για το Δοκί­μιο Ιστο­ρί­ας, ακό­μα και για κάποια άρθρα της ΚΟΜΕΠ).

Οι φορείς αυτής της επί­θε­σης παρι­στά­νουν τους έκπλη­κτους για κάποιες από τις δια­τυ­πώ­σεις της Δια­κή­ρυ­ξης, τη στιγ­μή που σε αυτήν περι­λαμ­βά­νο­νται θέσεις που έχουν απο­φα­σι­στεί με συλ­λο­γι­κό τρό­πο και έχουν δια­τυ­πω­θεί επα­νει­λημ­μέ­να στο παρελ­θόν, μέσα από τις σελί­δες του «Ριζο­σπά­στη», της ΚΟΜΕΠ, των εκδό­σε­ων της «Σύγ­χρο­νης Επο­χής» («Δοκί­μιο Ιστο­ρί­ας του ΚΚΕ», «Διη­με­ρί­δα της ΚΕ με θέμα “Η εμφά­νι­ση της εργα­τι­κής τάξης, ο ρόλος της στους κοι­νω­νι­κούς αγώ­νες στον 20ό αιώ­να και η στρα­τη­γι­κή του ΚΚΕ”», «Δια­κή­ρυ­ξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τα 100χρονα της Μεγά­λης Οκτω­βρια­νής Σοσια­λι­στι­κής Επα­νά­στα­σης» κ.ά.). Αρα οι τοπο­θε­τή­σεις και ο σαμα­τάς που προ­σπά­θη­σαν να σηκώ­σουν, είναι καθα­ρά προσχηματικά…

Αλή­θεια, όλοι αυτοί που υπο­τί­θε­ται ότι παρα­κο­λου­θούν την πολι­τι­κή του ΚΚΕ, τώρα κατά­λα­βαν ότι το ΚΚΕ εξε­τά­ζει κρι­τι­κά την εξέ­λι­ξη της στρα­τη­γι­κής του σε σχέ­ση με αυτή του Διε­θνούς Κομ­μου­νι­στι­κού Κινή­μα­τος και σε αυτό το πλαί­σιο και κάποιες επε­ξερ­γα­σί­ες της Κομ­μου­νι­στι­κής Διε­θνούς; Οτι αντι­πα­ρα­τί­θε­ται ανοι­χτά με τη στρα­τη­γι­κή της «στα­δια­κής» προ­σέγ­γι­σης του σοσια­λι­σμού; Επί­σης, τώρα κατά­λα­βαν ότι το ΚΚΕ βρί­σκε­ται σε στα­θε­ρή μετω­πι­κή αντι­πα­ρά­θε­ση με τη σοσιαλ­δη­μο­κρα­τία και υπό αυτό το πρί­σμα προ­σεγ­γί­ζει ιστο­ρι­κά τα ζητή­μα­τα που αφο­ρούν την ίδρυ­ση και λει­τουρ­γία της ΕΔΑ ή τη στά­ση του απέ­να­ντι στο ΠΑΣΟΚ, την ίδρυ­ση του ενιαί­ου Συνα­σπι­σμού κ.λπ.; Τώρα κατά­λα­βαν ότι το ΚΚΕ έχει στα­θε­ρό μέτω­πο απέ­να­ντι στον οπορ­του­νι­σμό, αντί να τον θεω­ρεί παρα­στρα­τη­μέ­νο δυνη­τι­κό σύμ­μα­χό του;

Η αντι-ΚΚΕ τύφλωση της λαθολογίας

Βασι­κό κοι­νό χαρα­κτη­ρι­στι­κό των σχε­τι­κών τοπο­θε­τή­σε­ων είναι η προ­σπά­θειά τους να στρέ­ψουν «το ΚΚΕ ενά­ντια στο ΚΚΕ», θεω­ρώ­ντας ότι μπο­ρούν να αξιο­ποι­ή­σουν γι’ αυτόν το σκο­πό την αυτο­κρι­τι­κή προ­σέγ­γι­ση από το ΚΚΕ της 100χρονης Ιστο­ρί­ας του. Χαρα­κτη­ρι­στι­κός γι’ αυτήν την προ­σπά­θεια είναι και ο τίτλος του άρθρου παρου­σί­α­σης (βλ. δια­στρέ­βλω­σης) της Δια­κή­ρυ­ξης στη …γνω­στή «Εφη­με­ρί­δα των Συντα­κτών» («73 χρό­νια όλο λάθη, 27 χρό­νια όλα σωστά»). Τόσο σε αυτό το άρθρο, όσο και σε άλλες παρό­μοιες παρεμ­βά­σεις και σε μέσα κοι­νω­νι­κής δικτύ­ω­σης «φορ­τώ­νε­ται» στο ΚΚΕ μία σχη­μα­τι­κή και αντιε­πι­στη­μο­νι­κή προ­σέγ­γι­ση της Ιστο­ρί­ας του, σύμ­φω­να με την οποία όλα ήταν λάθος μέχρι ενός σημεί­ου και όλα σωστά από ένα σημείο και μετά.

Κατα­νο­ού­με ότι η υιο­θέ­τη­ση ενός τέτοιου αντιε­πι­στη­μο­νι­κού σχή­μα­τος θα ήταν πολύ βολι­κή για την οπορ­του­νι­στι­κή πολε­μι­κή τους απέ­να­ντι στο ΚΚΕ, αλλά δυστυ­χώς γι’ αυτούς δεν έχει καμία σχέ­ση με την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα. Η Δια­κή­ρυ­ξη (όπως και όλα τα σχε­τι­κά κεί­με­να του ΚΚΕ) προ­σεγ­γί­ζει την Ιστο­ρία του ΚΚΕ με τα εργα­λεία του δια­λε­κτι­κού και ιστο­ρι­κού υλι­σμού και όχι με την ιδε­α­λι­στι­κή μέθο­δο, που εξαρ­τά τα πάντα από τις προ­σω­πι­κές ικα­νό­τη­τες και δια­θέ­σεις των εκά­στο­τε ηγετών.

Προ­σπα­θεί να δει τους παρά­γο­ντες που επέ­δρα­σαν στη δια­μόρ­φω­ση βαθύ­τε­ρων στρα­τη­γι­κών θέσε­ων και αντι­λή­ψε­ων, τον τρό­πο που αυτές συνέ­βα­λαν στη μία ή στην άλλη συγκε­κρι­μέ­νη πολι­τι­κή επι­λο­γή και να τις κρί­νει με κρι­τή­ριο τις συνέ­πειες που είχαν στην ταξι­κή πάλη. Δεν παρα­σύ­ρε­ται σε δογ­μα­τι­κές λογι­κές «μαύ­ρου — άσπρου», «δαι­μο­νο­ποί­η­σης — αγιο­ποί­η­σης» προ­σώ­πων ή περιό­δων, χωρίς αυτό φυσι­κά να σημαί­νει ότι δεν τοπο­θε­τεί­ται με συγκε­κρι­μέ­νο τρό­πο για περιό­δους ή στε­λέ­χη της Ιστο­ρί­ας του.

Παράλ­λη­λα, προ­σεγ­γί­ζει την 100χρονη πορεία του Κόμ­μα­τος όχι ως μία συγκόλ­λη­ση λαν­θα­σμέ­νων και σωστών απο­φά­σε­ων, αλλά ως μία ηρω­ι­κή πορεία αγώ­νων, επα­να­στα­τι­κής ταξι­κής πάλης για τη σοσια­λι­στι­κή — κομ­μου­νι­στι­κή κοι­νω­νία, την ανα­γκαιό­τη­τα και επι­και­ρό­τη­τα της οποί­ας δεν απο­κή­ρυ­ξε ποτέ το ΚΚΕ — εν αντι­θέ­σει με άλλους — στην 100χρονη πορεία του. Οπως άλλω­στε ανα­φέ­ρε­ται και στη Διακήρυξη:

«Σε ολό­κλη­ρη την ιστο­ρι­κή του δια­δρο­μή, παρά τις όποιες αδυ­να­μί­ες και τα λάθη του, το ΚΚΕ δεν έσκυ­ψε ποτέ το κεφά­λι απέ­να­ντι στον πραγ­μα­τι­κό αντί­πα­λο, την εξου­σία του κεφα­λαί­ου (…) Υπήρ­ξε πάντο­τε κόμ­μα της αγω­νι­στι­κής δρά­σης, με βαθιές ρίζες στην εργα­τι­κή τάξη και γενι­κό­τε­ρα στα λαϊ­κά στρώ­μα­τα, με προ­σή­λω­ση στον αγώ­να για το σοσια­λι­σμό».

Αν δεν τυφλώ­νο­νταν από το αντι-ΚΚΕ μένος τους, θα έβλε­παν για παρά­δειγ­μα τις ανα­φο­ρές της Δια­κή­ρυ­ξης στην ηρω­ι­κή πάλη του ΚΚΕ από τα πρώ­τα του «μπου­σου­λή­μα­τα» για την εδραί­ω­ση των επα­να­στα­τι­κών χαρα­κτη­ρι­στι­κών του Κόμ­μα­τος Νέου Τύπου (τα οποία πολ­λοί από τους αρθρο­γρά­φους επι­κρι­τές του απο­κη­ρύσ­σουν), στην πολύ­μορ­φη (πολι­τι­κή, ιδε­ο­λο­γι­κή, συν­δι­κα­λι­στι­κή) παρέμ­βα­σή του από τα πρώ­τα του βήμα­τα στην εργα­τι­κή τάξη, κόντρα στην προ­σπά­θεια χει­ρα­γώ­γη­σής της από το αστι­κό πολι­τι­κό σύστη­μα και τη γραμ­μή της ταξι­κής συνερ­γα­σί­ας και του συμ­βι­βα­σμού, στην προ­σπά­θεια απο­κά­λυ­ψης του χαρα­κτή­ρα των ιμπε­ρια­λι­στι­κών πολέ­μων, στη μετά­φρα­ση και προ­βο­λή του έργου των κλα­σι­κών του μαρ­ξι­σμού, στις πρώ­τες ερευ­νη­τι­κές προ­σπά­θειες μαρ­ξι­στι­κής προ­σέγ­γι­σης της ελλη­νι­κής Ιστο­ρί­ας, στη στα­θε­ρή ανά­δει­ξη των παρα­γω­γι­κών δυνα­το­τή­των της χώρας, στη σύγκρου­ση με όλες τις μορ­φές της δικτα­το­ρί­ας του κεφα­λαί­ου. Ακό­μα πιο συγκε­κρι­μέ­να, θα έβλε­παν τις ανα­φο­ρές στη στα­θε­ρή υπε­ρά­σπι­ση της ΕΣΣΔ, στην πάλη απέ­να­ντι σε όλες τις (δημο­κρα­τι­κές και φασι­στι­κές) αστι­κές κυβερ­νή­σεις, στον πρω­το­πό­ρο ρόλο των ΕΑΜ — ΕΛΑΣ — ΟΠΛΑ και την ηρω­ι­κή πάλη του ΔΣΕ, αργό­τε­ρα στην αντι­δι­κτα­το­ρι­κή πάλη κ.λπ. Αλή­θεια, όλες αυτές οι ανα­φο­ρές της Δια­κή­ρυ­ξης μπο­ρούν να φέρουν τον τίτλο «73 χρό­νια όλο λάθη», όπως προ­σπα­θεί να μας πεί­σει η «Εφη­με­ρί­δα των Συντα­κτών»; Τι αντι­κομ­μου­νι­στι­κή τύφλω­ση είναι αυτή;

Αντί­στοι­χη τύφλω­ση (για να έρθου­με και στην πιο πρό­σφα­τη περί­ο­δο) φαί­νε­ται ότι έχει και το «ΠΡΙΝ», όταν στο αντί­στοι­χο άρθρο του εστιά­ζει λίγο — πολύ στο ότι «η αυτο­κρι­τι­κή κατό­πιν εορ­τής που γίνε­ται δεν ψάχνει τις αιτί­ες». Για μια σει­ρά ζητή­μα­τα συμ­μα­χιών και στά­σης απέ­να­ντι στις αστι­κές κυβερ­νή­σεις, έχου­με τοπο­θε­τη­θεί εδώ και και­ρό ως Κόμ­μα, και μάλι­στα με την πολι­τι­κή μας δρά­ση και τις προ­γραμ­μα­τι­κές επε­ξερ­γα­σί­ες από το 15ο Συνέ­δριο. Είναι, βέβαια, κατα­νοη­τή η αμη­χα­νία του συγκε­κρι­μέ­νου χώρου. Σε σχέ­ση με το αν ανα­ζη­τού­με τις αιτί­ες, αλή­θεια δεν διά­βα­σαν στη Δια­κή­ρυ­ξη την εκτί­μη­ση ότι «το ΚΚΕ δεν ήταν ιδε­ο­λο­γι­κά και πολι­τι­κά κατάλ­λη­λα προ­ε­τοι­μα­σμέ­νο να αντι­με­τω­πί­σει την ορμη­τι­κή πολι­τι­κή συγκρό­τη­ση του σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κού ρεύ­μα­τος ως ΠΑΣΟΚ»; Δεν διά­βα­σαν τον προσ­διο­ρι­σμό της «γενι­κό­τε­ρης προ­γραμ­μα­τι­κής αντί­λη­ψης του ΚΚΕ για τα στά­δια και τις αντί­στοι­χες συμ­μα­χί­ες» ως πηγή των λαν­θα­σμέ­νων επι­λο­γών της συγκρό­τη­σης του «Συνα­σπι­σμού της Αρι­στε­ράς και της Προ­ό­δου» και της συμ­με­το­χής στο σχη­μα­τι­σμό των αστι­κών κυβερ­νή­σε­ων Τζα­νε­τά­κη και Ζολώ­τα; Πέραν τού­των, δεν ξέρουν ότι ήδη έχει ξεκι­νή­σει η πιο επι­στα­μέ­νη συλ­λο­γι­κή μελέ­τη της πιο πρό­σφα­της Ιστο­ρί­ας του Κόμ­μα­τος, που θα οδη­γή­σει στον Γ’ Τόμο του Δοκι­μί­ου Ιστο­ρί­ας του;

Οσο γι’ αυτούς που κου­το­πό­νη­ρα επι­κα­λού­νται τον Χαρί­λαο Φλω­ρά­κη, τους υπεν­θυ­μί­ζου­με ότι ο πρώ­ην ΓΓ της ΚΕ του Κόμ­μα­τος έπαι­ξε ενερ­γό ρόλο στην προ­σπά­θεια δια­τή­ρη­σης των επα­να­στα­τι­κών χαρα­κτη­ρι­στι­κών του ΚΚΕ μετά τις αντε­πα­να­στα­τι­κές ανα­τρο­πές και την απο­χώ­ρη­ση του οπορ­του­νι­στι­κού συρ­φε­τού από το Κόμ­μα. Στή­ρι­ξε απο­φα­σι­στι­κά την απο­χώ­ρη­ση του ΚΚΕ από το Συνα­σπι­σμό και την πορεία προ­γραμ­μα­τι­κής ανα­συ­γκρό­τη­σης, που ξεκί­νη­σε μετά το 13ο Συνέ­δριο και τη διάσπαση.

Η στάση του ΚΚΕ και η στάση των επικριτών του

Αυτό που τους ενο­χλεί δεν είναι άλλο από την ενί­σχυ­ση των επα­να­στα­τι­κών χαρα­κτη­ρι­στι­κών του ΚΚΕ, η οποία δεν θα μπο­ρού­σε να λάβει χώρα χωρίς την αυτο­κρι­τι­κή προ­σέγ­γι­ση της ίδιας της Ιστο­ρί­ας του. Οπως σημεί­ω­νε και ο Λένιν: «Δεν πρέ­πει να κρύ­βου­με τα λάθη μας μπρο­στά στον εχθρό. Οποιος το φοβά­ται αυτό, δεν είναι επα­να­στά­της. Αντί­θε­τα, αν δηλώ­σου­με ανοι­χτά στους εργά­τες: “Μάλι­στα, κάνα­με λάθη”, αυτό σημαί­νει ότι στο μέλ­λον τα λάθη αυτά δεν θα επα­να­λαμ­βά­νο­νται (…)»¹.

Οπως κάθε στρα­τός, έτσι και ο εργα­τι­κός «επα­να­στα­τι­κός στρα­τός» είναι κατα­δι­κα­σμέ­νος σε συνε­χό­με­νες ήττες, αν δεν μάθει να διδά­σκε­ται από τα λάθη του. Οπως σημειώ­νε­ται και στον Πρό­λο­γο του Β’ Τόμου Δοκι­μί­ου Ιστο­ρί­ας του ΚΚΕ:

«Η επα­νε­κτί­μη­ση θέσε­ων και πολι­τι­κών επι­λο­γών, που προ­κύ­πτει από την ανα­ζή­τη­ση της ιστο­ρι­κής αλή­θειας, δε συνι­στά λαθο­λο­γία, δεν ανοί­γει δρό­μο στον ανα­θε­ω­ρη­τι­σμό και οπορ­του­νι­σμό. Οδη­γεί σε επα­να­στα­τι­κού χαρα­κτή­ρα διόρ­θω­ση λαθών. Μηδε­νι­σμό και απο­γο­ή­τευ­ση παρά­γει η λαθο­λο­γία, δηλα­δή η χρη­σι­μο­ποί­η­ση των λαθών για άρνη­ση της ηρω­ι­κής ιστο­ρί­ας της ταξι­κής πάλης στην Ελλά­δα με την καθο­δή­γη­ση του ΚΚΕ, για εγκα­τά­λει­ψη ιδε­ο­λο­γι­κών αρχών, για αιτιο­λό­γη­ση οπορ­του­νι­στι­κών επι­λο­γών»².

Η «επα­να­στα­τι­κού χαρα­κτή­ρα διόρ­θω­ση λαθών» είχε σημα­ντι­κή συμ­βο­λή στην πορεία απο­κα­τά­στα­σης του επα­να­στα­τι­κού χαρα­κτή­ρα του ΚΚΕ από τη δεκα­ε­τία του 1990 μέχρι τις μέρες μας. Απο­τέ­λε­σε απα­ραί­τη­το εφό­διο για τη στά­ση του Κόμ­μα­τος απέ­να­ντι στο θεμε­λιώ­δες ζήτη­μα της αστι­κής δια­κυ­βέρ­νη­σης, για την ικα­νό­τη­τα και αντο­χή του να πηγαί­νει (ιδιαί­τε­ρα την κρί­σι­μη περί­ο­δο 2012 — 2015) «κόντρα στο ρεύ­μα» των αυτα­πα­τών περί δυνα­τό­τη­τας φιλο­λαϊ­κής κυβερ­νη­τι­κής δια­χεί­ρι­σης του καπι­τα­λι­σμού, για την ενί­σχυ­ση της παρέμ­βα­σης του ταξι­κού εργα­τι­κού — συν­δι­κα­λι­στι­κού κινή­μα­τος, κόντρα στη γραμ­μή της ταξι­κής συνερ­γα­σί­ας και του συμ­βι­βα­σμού που εκφρά­ζει ο εργο­δο­τι­κός και κυβερ­νη­τι­κός συνδικαλισμός.

Αλή­θεια, ποια είναι η «πρά­ξη» όλων αυτών που ψέγουν το ΚΚΕ και προ­σπα­θούν με το ζόρι να του «φορ­τώ­σουν» την — εντε­λώς ξένη σε αυτό — λογι­κή της λαθο­λο­γί­ας; Ενα μέρος τους ανή­κει σε αυτούς που συμ­με­τέ­χουν ή στη­ρί­ζουν ανοι­χτά και απρο­σχη­μά­τι­στα τη σημε­ρι­νή αντι­λαϊ­κή κυβέρ­νη­ση και το τσά­κι­σμα των εργα­τι­κών — λαϊ­κών δικαιω­μά­των (π.χ. κυβερ­νη­τι­κά στε­λέ­χη, αρθρο­γρα­φία στην «Εφη­με­ρί­δα των Συντα­κτών»). Ενα άλλο μέρος τους — το οποίο καμώ­νε­ται ότι ασκεί κρι­τι­κή από επα­να­στα­τι­κή σκο­πιά — απο­τε­λεί­ται από αυτούς που αμέ­σως μετά τις αντε­πα­να­στα­τι­κές ανα­τρο­πές της περιό­δου 1989–1991 πέτα­ξαν στο «καλά­θι των αχρή­στων» τον λενι­νι­σμό, το Κόμ­μα Νέου Τύπου, το σφυ­ρο­δρέ­πα­νο, τον «κομ­μου­νι­στι­κό» τίτλο κ.λπ., ενώ το κρί­σι­μο διά­στη­μα των προη­γού­με­νων χρό­νων έδρα­σαν ανοι­χτά ως συμ­μα­χι­κή δύνα­μη του ΣΥΡΙΖΑ, συμ­βάλ­λο­ντας τόσο στην άνο­δο του τελευ­ταί­ου σε θέσεις κυβερ­νη­τι­κής δια­χεί­ρι­σης του ελλη­νι­κού καπι­τα­λι­σμού όσο και (τους πρώ­τους μήνες της δια­κυ­βέρ­νη­σής του) στη στή­ρι­ξη της αστι­κής δια­πραγ­μά­τευ­σης της κυβέρ­νη­σης ΣΥΡΙΖΑ — ΑΝΕΛ με την τρόικα.

Τελι­κά, έχει δίκιο το πρώ­ην κεντρι­κό στέ­λε­χος του ΝΑΡ όταν σημειώ­νει σε άρθρο σχο­λια­σμού της Δια­κή­ρυ­ξης: «Υπάρ­χει ένας δεί­κτης, αρκεί να τον παρα­κο­λου­θείς. Είναι εκεί­νο το παλιό “η ζωή θα δεί­ξει”, δηλα­δή το κρι­τή­ριο της πρά­ξης».

Μόνο που αυτό που δεί­χνει η ζωή είναι ότι το ΚΚΕ έχει καθιε­ρω­θεί με τη στά­ση του ως εκεί­νη η στα­θε­ρή δύνα­μη που βρί­σκε­ται απέ­να­ντι στο κεφά­λαιο και σε όλες τις κυβερ­νή­σεις που δια­χει­ρί­ζο­νται τον ελλη­νι­κό καπι­τα­λι­σμό και τις συλ­λο­γι­κές τύχες της αστι­κής τάξης, ενώ οι διά­φο­ρες οπορ­του­νι­στι­κές δυνά­μεις έχουν καθιε­ρω­θεί ως εκεί­νες που συνέ­βα­λαν — περισ­σό­τε­ρο ή λιγό­τε­ρο ανοι­χτά — στην εξα­πά­τη­ση του λαού, έστρω­σαν το χαλά­κι στη νέα σοσιαλδημοκρατία…

Σημειώ­σεις:

1. Β. Ι. Λένιν, Απα­ντα, τ. 44, σελ. 33.

2. «Δοκί­μιο Ιστο­ρί­ας του ΚΚΕ, τ. Β’, 1949–1968», εκδ. «Σύγ­χρο­νη Επο­χή», Αθή­να, 2011, σελ. 15.

Χ.Μ. / Ριζο­σπά­στης, 27–28 Γενά­ρη 2018.