Επίσκεψη στο «Σπίτι του Αγωνιστή» — Συνέντευξη με τον Κώστα Μαραγκουδάκη

Κεί­με­νο – φωτο­γρα­φί­ες: Οικο­δό­μος //

Αν για κάποιον που ζει μια «ήσυ­χη» και «φυσιο­λο­γι­κή» ζωή θεω­ρεί­ται αυτο­νό­η­το ότι τα τελευ­ταία χρό­νια αυτής της ζωής θα συνο­δεύ­ο­νται από όλα εκεί­να τα αγα­θά που την κάνουν ζεστή και ανθρώ­πι­νη, για τον αγω­νι­στή που πέρα­σε μέσα από τις θύελ­λες πολέ­μων, φυλα­κί­σε­ων, διώ­ξε­ων και κου­βα­λά­ει στην πλά­τη του τις κακου­χί­ες που επι­φέ­ρουν οι φουρ­τού­νες των λαϊ­κών αγώ­νων, η  απά­νε­μη γωνιά όπου θα ξαπο­στά­σει  κάθε άλλο ‑πολ­λές φορές- παρά δεδο­μέ­νη είναι. Το Σπί­τι του Αγω­νι­στή είναι μια τέτοια γωνιά.

Η πρώ­τη συνά­ντη­ση με τον Κώστα Μαρα­γκου­δά­κη, πρό­ε­δρο του Ιδρύ­μα­τος  Περί­θαλ­ψης Ηλι­κιω­μέ­νων Αγω­νι­στών «Το Σπί­τι του Αγω­νι­στή» είχε γίνει  με αφορ­μή την προ­ε­τοι­μα­σία της εκδή­λω­σης-παρου­σί­α­σης από το ΑΤΕΧΝΩΣ του βιβλί­ου του Χρή­στου Ντα­βαν­τζή Όσα επέ­ζη­σαν στη μνή­μη… Οδοι­πο­ρι­κό μιας ζωής, όπου συμ­με­τεί­χε ο ίδιος ως ομι­λη­τής (φωτο-ρεπορ­τάζ από την εκδή­λω­ση καθώς και τις ομι­λί­ες μπο­ρεί­τε να δεί­τε εδώ). Μου είχε μιλή­σει με ενθου­σια­σμό, μα και περη­φά­νια για την πορεία και τους στό­χους του Ιδρύ­μα­τος και με ξενά­γη­σε στους χώρους του. Πριν τον απο­χαι­ρε­τή­σω, τότε, του ζήτη­σα να μου υπο­σχε­θεί ότι μετά την εκδή­λω­ση θα διέ­θε­τε λίγο από τον πολύ­τι­μο χρό­νο του για μια συνέ­ντευ­ξη, κάτι που δέχτη­κε με χαρά.

Πυκνά γκρί­ζα σύν­νε­φα έζω­ναν τον αττι­κό ουρα­νό απ’ άκρη σ’ άκρη στη δια­δρο­μή προς το Σπί­τι του Αγω­νι­στή, στον Άγιο Δημή­τριο. Το κόπα­σμα  του αέρα, η μυρω­διά της ατμό­σφαι­ρας, όλα έδει­χναν ότι ήταν ζήτη­μα χρό­νου να ξεσπά­σει καται­γί­δα. Μπαί­νο­ντας στο χώρο υπο­δο­χής του Ιδρύ­μα­τος τα μάτια μου συνά­ντη­σαν έναν από­μα­χο του αγώ­να που βολ­τά­ρι­ζε, στη­ρι­ζό­με­νος στη μαγκού­ρα του, λίγο πριν τη μεση­με­ρια­νή σιέ­στα. Ο συνειρ­μός ήρθε ακά­λε­στος: ο λαός μας και οι  πρω­το­πό­ροι των αγώ­νων του, οι κομ­μου­νι­στές, πέρα­σαν μέσα από τόσες καται­γί­δες και δε λύγι­σαν, ούτε θα  λυγίσουν.

Από την εξω­τε­ρι­κή κιό­λας όψη της πολυ­κα­τοι­κί­ας επί της οδού Ομή­ρου 35, όπου δεσπό­ζει το τερά­στιο εντοι­χι­σμέ­νο γλυ­πτό με τους δυο αγω­νι­στές, έναν άντρα και μια γυναί­κα, να κρα­τά­νε ψηλά  τη σημαία-λάβα­ρο του αγώ­να, ο επι­σκέ­πτης κατα­λα­βαί­νει ότι δεν βρί­σκε­ται μπρο­στά σε ένα από εκεί­να τα  ιδρύ­μα­τα που στην ταμπέ­λα τους δια­βά­ζεις τις τόσο συνη­θι­σμέ­νες και μάλ­λον ψυχρές λέξεις «οίκος ευγη­ρί­ας». Το Σπί­τι του Αγω­νι­στή δεν είναι ένα από τα συνη­θι­σμέ­να πολ­λά γηρο­κο­μεία, αλλά η πραγ­μά­τω­ση μιας υπό­θε­σης που ξεπή­δη­σε από τις ανά­γκες του ίδιου του απε­λευ­θε­ρω­τι­κού, επα­να­στα­τι­κού, εργα­τι­κού, λαϊ­κού κινή­μα­τος στο πέρα­σμα του χρό­νου· η υλο­ποί­η­ση μιας υπο­χρέ­ω­σης των νεώ­τε­ρων γενιών αγω­νι­στών  προς τους παλαί­μα­χους των λαϊ­κών αγώ­νων που, για λόγους αντι­κει­με­νι­κούς, παρα­χω­ρούν τη θέση τους στην πρώ­τη γραμ­μή του αγώ­να στις νεώ­τε­ρες ηλικίες.

Παντού τρι­γύ­ρω επι­κρα­τεί τάξη και καθα­ριό­τη­τα. Η ίδια εικό­να και στους εσω­τε­ρι­κούς χώρους. Στον χώρο υπο­δο­χής όπου οι εργα­ζό­με­νοι μας υπο­δέ­χτη­καν με ευγέ­νεια και χαμό­γε­λο, στην μεγά­λη φωτει­νή τρα­πε­ζα­ρία με τα στρω­μέ­να λευ­κά τρα­πε­ζο­μά­ντη­λα, στο καθι­στι­κό, στη μου­σι­κή «γωνιά» όπου επι­βάλ­λε­ται με τον όγκο του το πιά­νο, στην πλού­σια βιβλιο­θή­κη με τους εκα­το­ντά­δες τόμους σημα­ντι­κών βιβλί­ων και εντύπων.

Στους τοί­χους πορ­τραί­τα και εικα­στι­κά απει­κο­νί­ζουν μορ­φές και στιγ­μές που σημά­δε­ψαν το εργα­τι­κό επα­να­στα­τι­κό κίνη­μα. Ο Βλα­δί­μη­ρος, η Οχτω­βρια­νή Επα­νά­στα­ση, ο Μπε­λο­γιάν­νης, ο Χαρί­λα­ος, ο σιδε­ράς που σμι­λεύ­ει στο αμό­νι του ένα δρε­πά­νι κ.ά., βου­νο­κορ­φές, φυλα­κές, εξο­ρί­ες, κόκ­κι­νο παντού και τα «τρία κόκ­κι­να γράμ­μα­τα σεμνή υπο­γρα­φή του λαού μας στις λεω­φό­ρους του μέλ­λο­ντος» «χαραγ­μέ­να» στην κάθε σπι­θα­μή του χώρου.

Άρι­στος οικο­δε­σπό­της μάς υπο­δέ­χτη­κε στην είσο­δο του γρα­φεί­ου του με ένα δυνα­τό σφί­ξι­μο του χεριού και το χαρα­κτη­ρι­στι­κό του πλα­τύ χαμό­γε­λο. Αγω­νι­στής της Εθνι­κής Αντί­στα­σης, ιστο­ρι­κό στέ­λε­χος του ΚΚΕ και του  εργα­τι­κού-συν­δι­κα­λι­στι­κού κινή­μα­τος, εν ενερ­γεία αγω­νι­στής με πολ­λές χιλιά­δες «ένση­μα» στο αγω­νι­στι­κό του «βιβλιά­ριο» ο Κώστας Μαρα­γκου­δά­κης, βαδί­ζο­ντας στην δέκα­τη δεκα­ε­τία της ζωής του, βρί­σκε­ται στο τιμό­νι του Ιδρύ­μα­τος εδώ και δέκα περί­που χρόνια.

Συζη­τώ­ντας μαζί του ανα­ρω­τιέ­σαι από πού πηγά­ζει τόση ενερ­γη­τι­κό­τη­τα και ζωντά­νια. Με πηγαίο χιού­μορ και μια τάση «πει­ρα­χτι­κή» θα μας λύσει ο ίδιος την «απο­ρία», όπως θα δια­βά­σε­τε στη συνέ­ντευ­ξη.  Μας μίλη­σε φυσι­κά για το Σπί­τι του Αγω­νι­στή (ιδέα, υλο­ποί­η­ση, στό­χοι, λει­τουρ­γία, προ­ο­πτι­κή), για τον εθε­λο­ντι­σμό, την αλλη­λεγ­γύη, για τους αγω­νι­στές της Αντί­στα­σης αλλά και των σύγ­χρο­νων αγώ­νων, για τους ξερι­ζω­μέ­νους των πολέ­μων και της εκμε­τάλ­λευ­σης και την έμπρα­κτη έκφρα­ση αλλη­λεγ­γύ­ης του Ιδρύ­μα­τος προς τους πρό­σφυ­γες, για τη δύνα­μη των  ιδα­νι­κών· για την μονα­δι­κής αξί­ας έκδο­ση, από το Σπί­τι του Αγω­νι­στή, του βιβλί­ου με άγνω­στα ποι­ή­μα­τα φυλα­κι­σμέ­νων αγω­νι­στριών, για την τιμη­τι­κή απει­κό­νι­ση της μορ­φής του σε γραμ­μα­τό­ση­μο από τα Ελλη­νι­κά Ταχυ­δρο­μεία, για το χρέ­ος του σημε­ρι­νού αγω­νι­στή και για άλλα· με τη σεμνό­τη­τα και την ανθρω­πιά που δια­κρί­νει τον πολύ­πει­ρο κομ­μου­νι­στή, που έτα­ξε τη ζωή του στην προ­σπά­θεια και στον αγώ­να για το κοι­νό καλό.

***

• Κύριε Μαρα­γκου­δά­κη, πώς γεν­νή­θη­κε η ιδέα της ίδρυ­σης του «Σπι­τιού του Αγω­νι­στή», από ποιους και πότε; Ποιες ανά­γκες ήρθε να καλύ­ψει ένα τέτοιο, μονα­δι­κό στο είδος του, απ’ όσο γνω­ρί­ζου­με, Ίδρυ­μα; Από ποιον κορ­βα­νά χρη­μα­το­δο­τή­θη­καν η ανέ­γερ­ση και ο εξο­πλι­σμός του;

― Νομί­ζω ότι η ιδέα γεν­νή­θη­κε στο τέλος της δεκα­ε­τί­ας του περα­σμέ­νου αιώ­να, δηλα­δή από το 1990 και μετά. Στο Κόμ­μα μας πάρα πολ­λά στε­λέ­χη που είχα­νε προ­σφέ­ρει μεγά­λες υπη­ρε­σί­ες στο κίνη­μα, είχα­νε ήδη φτά­σει σε ένα όριο ηλι­κί­ας που ο καθέ­νας ανα­ρω­τιό­ταν πού θα πάνε αυτοί οι άνθρω­ποι όταν πάψει η ενερ­γός δρα­στη­ριό­τη­τά τους μέσα στο κίνη­μα. Φυσι­κά δεν ήταν μόνο αυτοί που έβλε­πε κανείς μπρο­στά του μόνο στο Πολι­τι­κό Γρα­φείο, αυτό συνέ­βαι­νε σε όλη την Ελλά­δα. Μια σει­ρά παλιοί, βετε­ρά­νοι της Εθνι­κής Αντί­στα­σης, κυρί­ως γυναί­κες, μόλις έφτα­ναν σε ένα όριο ηλι­κί­ας που τους δυσκό­λευε στην ενερ­γό δρά­ση, έμπαι­νε αμέ­σως θέμα πού θα πάνε αυτοί οι άνθρω­ποι και πώς θα γερο­ντο­κο­μη­θούν. Σε αυτά τα πλαί­σια άρχι­σε μια προ­σπά­θεια ίδρυ­σης ενός χωρι­στού γηρο­κο­μεί­ου, όπως είναι αυτό που βλέ­πε­τε εδώ, και η συλ­λο­γή χρη­μά­των για να μπο­ρέ­σει να οικο­δο­μη­θεί. Η δου­λειά αυτή δεν ήταν κάτι εύκο­λο. Για να κάνεις ένα γηρο­κο­μείο αξιό­λο­γο όπως αυτό εδώ στο χώρο που είμα­στε εμείς τώρα και νάχει τη δυνα­τό­τη­τα να φιλο­ξε­νή­σει μερι­κές δεκά­δες από­μα­χους της δου­λειάς ή των αγώ­νων χρειά­ζο­νταν οπωσ­δή­πο­τε αρκε­τά χρήματα.

Το Κόμ­μα μας, με βάση και τις δωρε­ές που είχε από συντρό­φους, επέ­λε­ξε αυτόν τον χώρο, εδώ, στον Άγιο Δημή­τριο. Εδώ είχε δυο μεγά­λα οικό­πε­δα και επέ­λε­ξε αυτόν τον χώρο να τον κάνει γερο­κο­μείο, δεδο­μέ­νου ότι και το κλί­μα είναι πολύ καλό και ησυ­χία υπάρ­χει και καλή συγκοι­νω­νία και επι­κοι­νω­νία με το κέντρο, αλλά και με τα ιατρεία και τα νοσο­κο­μεία. Όλα αυτά βαραί­νουν πάρα πολύ στο να μπο­ρείς να αντα­πο­κρι­θείς στα καθή­κο­ντα που σε επι­φορ­τί­ζει η φιλο­ξε­νία ηλι­κιω­μέ­νων ατό­μων. Έτσι, μπο­ρώ να σας πω ότι δια­νύ­σα­με δεκα­ο­χτώ δύσκο­λα χρό­νια μέχρι να κατα­λή­ξου­με να το χτί­σου­με. Δεκα­ο­χτώ χρό­νια είναι πολλά.

Οι απο­φά­σεις είχαν παρ­θεί το 1990 περί­που και υλο­ποι­ή­θη­καν με τα εγκαί­νια του Σπι­τιού του Αγω­νι­στή το 2008. Τότε αρχί­σα­με να λει­τουρ­γού­με το Σπί­τι του Αγω­νι­στή. Μέχρι τότε ερχό­ντου­σαν και μας βλέ­πα­νε ηλι­κιω­μέ­να άτο­μα αγω­νι­στές της Εθνι­κής Αντί­στα­σης που μαθαί­να­νε ότι ιδρύ­θη­κε το Σπί­τι του Αγω­νι­στή και μας ρωτού­σαν «πότε θα ανοί­ξει για να μπο­ρέ­σου­με και εμείς να ’ρθού­με και να γερο­κο­μη­θού­με»; Αυτό, ήταν μια πρό­σθε­τη πίε­ση να ολο­κλη­ρώ­σου­με τις προ­σπά­θειές μας.

Μετά μεσο­λά­βη­σε η διά­σπα­ση στο χώρο της Αρι­στε­ράς, με αυτές τις δυνά­μεις που φύγα­νε από το κίνη­μα. Άρχι­σαν και οι διεκ­δι­κή­σεις για να πάρουν ένα μέρος από την περιου­σία του Κόμ­μα­τος. Δίπλα από τον χώρο που βρί­σκε­ται σήμε­ρα το Σπί­τι του Αγω­νι­στή υπήρ­χε άλλος ένας ακό­μα τέτοιος χώρος που ανα­γκα­στι­κά που­λή­θη­κε. Αν υπήρ­χε το οικό­πε­δο αυτό θα μπο­ρού­σε να δημιουρ­γη­θεί ένας μεγά­λος περι­βάλ­λων χώρος ανα­ψυ­χής ή ακό­μα και να διπλα­σια­στεί η δυνα­μι­κό­τη­τα του Σπι­τιού. Όμως με την πίε­ση που υπήρ­χε τότε περιο­ρι­στή­κα­με σε αυτόν τον χώρο που βλέ­πε­τε, ο οποί­ος είναι βέβαια σημα­ντι­κός, αλλά αν είχα­με και τον άλλον θα μπο­ρού­σα­με να τον χρη­σι­μο­ποι­ή­σου­με πολ­λα­πλά­σια για  μια ακό­μα καλύ­τε­ρη δια­μο­νή όσων μένουν εδώ στο Σπί­τι του Αγω­νι­στή. Σημα­σία έχει ότι έγι­νε το Σπί­τι και λει­τουρ­γεί κανο­νι­κά, από το 2008.

Η χρη­μα­το­δό­τη­ση για την ανέ­γερ­σή του προ­ήλ­θε κυρί­ως από το ΚΚΕ, με χρή­μα­τα που είχαν μαζευ­τεί τα προη­γού­με­να χρό­νια και με εισφο­ρές πολ­λών φίλων. Και το οικό­πε­δο, όπως σας είπα, ήταν δωρεά. Υπήρ­ξαν πάρα πολ­λές προ­σφο­ρές για να μπο­ρέ­σει να χτι­στεί το Σπί­τι. Η οικο­δό­μη­σή του είναι ποιο­τι­κή, έγι­νε καλή δου­λειά που λέμε, και γι’ αυτό δεν έχου­με να αντι­με­τω­πί­σου­με προ­βλή­μα­τα σήμε­ρα και επι­πλέ­ον έξο­δα συντήρησης.

• Ποιος μπο­ρεί να φιλο­ξε­νη­θεί στο Σπί­τι του Αγω­νι­στή και ποιες είναι οι προ­ϋ­πο­θέ­σεις γι’ αυτό; Πόσα άτο­μα φιλο­ξε­νού­νται σήμε­ρα στο ίδρυμα;

― Στο Σπί­τι φιλο­ξε­νού­νται σήμε­ρα 25 άτο­μα. Από την αρχή λει­τουρ­γί­ας του έχουν φιλο­ξε­νη­θεί περί­που 105 άτο­μα και στην πορεία περί­που 80 έχουν φύγει από τη ζωή.

Στο Σπί­τι του Αγω­νι­στή μπο­ρεί να φιλο­ξε­νη­θεί κάθε αγω­νι­στής της Εαμι­κής Εθνι­κής Αντί­στα­σης, με την πλα­τιά έννοια. Δεν είμα­στε δηλα­δή τόσο επί­μο­νοι στο να ζητά­με υπερ­βο­λι­κά πράγ­μα­τα. Φτά­νει να είναι γεγο­νός ότι κάποιος έχει ανα­γνω­ρι­στεί ως αντι­στα­σια­κός, ως αγω­νι­στής της Εθνι­κής Αντί­στα­σης. Χωρίς να βαθαί­νεις και να εξε­τά­ζεις, ας πού­με, αν είχε και όπλο ή δεν είχε όπλο. Όχι, δεν κάνου­με τέτοιο δια­χω­ρι­σμό. Άλλη προ­ϋ­πό­θε­ση είναι να έχει κάποιος ανά­γκη να μπει στο Σπί­τι του Αγω­νι­στή. Αν κάποιος δηλα­δή ζει σε μια οικο­γέ­νεια η οποία του δίνει  όλες τις δυνα­τό­τη­τες να ζήσει τα υπό­λοι­πα χρό­νια της ζωής του, εμείς θα προ­τι­μή­σου­με κάποιον που έχει δυσκο­λία να τελειώ­σει τη ζωή του ομα­λά. Εκεί κάνεις μια επιλογή.

Μπο­ρεί όμως να σου έρθουν και άτο­μα τα οποία δεν έχουν πάρει μέρος στην Εθνι­κή Αντί­στα­ση. Όταν όμως έχεις μπρο­στά σου δεκά­δες άτο­μα της Εθνι­κής Αντί­στα­σης που ζητού­νε τη βοή­θεια του Σπι­τιού για να γερο­κο­μη­θούν, τότε οπωσ­δή­πο­τε θα πάρεις από αυτούς.  Είναι τελεί­ως σπά­νιο να μπο­ρείς να πάρεις και έναν που δεν έχει πάρει μέρος στην Εθνι­κή Αντί­στα­ση, αν κάποιοι άλλοι σοβα­ροί λόγοι, που έχουν σχέ­ση και με τους αγώ­νες τους σημε­ρι­νούς, το επι­βάλ­λουν αυτό. Βέβαια σιγά-σιγά αυτό αρχί­ζει να χαλα­ρώ­νει για­τί περ­νά­νε τα χρό­νια και οι αγω­νι­στές της  Εθνι­κής Αντί­στα­σης δυστυ­χώς τελειώ­νουν. Συνε­πώς από εκεί και πέρα το κρι­τή­ριο είναι αν αυτοί που θα φιλο­ξε­νη­θούν στο Σπί­τι του Αγω­νι­στή είναι αγω­νι­στές οι οποί­οι έχουν συνε­χί­σει τον αγώ­να στο κατο­πι­νό διά­στη­μα. Πάντα το κρι­τή­ριο είναι ο αγώ­νας και η συμ­με­το­χή στους αγώνες.

• Τι άλλο προ­σφέ­ρει το Σπί­τι του Αγω­νι­στή στους φιλο­ξε­νού­με­νούς του εκτός από τρο­φή και στέγη;

― Υγειο­νο­μι­κή περί­θαλ­ψη. Έχου­με μόνι­μο για­τρό και νοσο­κό­μες με βάρ­διες για όλο το 24ωρο. Έχου­με επί­σης δυνα­τό­τη­τα επι­κοι­νω­νί­ας με όλα τα νοσο­κο­μεία, όπο­τε χρεια­στεί νοσο­κο­μεια­κή φρο­ντί­δα για οποιον­δή­πο­τε αρρω­στή­σει. Κάνου­με δηλα­δή κάτι πολύ περισ­σό­τε­ρο από ό,τι θα μπο­ρού­σε να κάνει ο καθέ­νας στο σπί­τι του προ­κει­μέ­νου να γερο­κο­μη­θεί, αν συμ­βεί να αρρω­στή­σει ή να πάθει κάτι. Μόλις συμ­βεί κάτι από πλευ­ράς υγεί­ας σε κάποιον, είμα­στε υπο­χρε­ω­μέ­νοι να τον πάμε στο νοσο­κο­μείο, να τον εξε­τά­σουν οι για­τροί και αν χρεια­στεί να μεί­νει στο νοσο­κο­μείο για να κάνει κάποια επέμ­βα­ση ή για νοση­λεία, αυτό θα γίνει αμέ­σως. Έχου­με μπο­ρώ να πω μια πολύ καλή πρό­σβα­ση στα νοσο­κο­μεία  ‑δεί­χνου­νε μια αγά­πη στο Ίδρυ­μα για­τί ξέρουν ότι γίνε­ται μια πολύ καλή δου­λειά εδώ- ιδί­ως στον Ευαγ­γε­λι­σμό, αλλά και σε άλλα νοσο­κο­μεία, όπως πχ στο Σωτη­ρία. Αυτό μας διευ­κο­λύ­νει πολύ και μονί­μως τους ευχα­ρι­στού­με για την καλή προ­σπά­θεια που κάνουν για την περί­θαλ­ψη  (σε περί­πτω­ση ασθέ­νειας) των αγω­νι­στών της Εθνι­κής Αντί­στα­σης που φιλο­ξε­νού­με εδώ, στο Σπί­τι του Αγωνιστή.

• Πώς καλύ­πτε­ται το κόστος λει­τουρ­γί­ας του Ιδρύ­μα­τος; Εκτός από την ενί­σχυ­ση ιδιω­τών, έχε­τε την οικο­νο­μι­κή συμπα­ρά­στα­ση της πολι­τεί­ας, της αυτο­διοί­κη­σης, άλλων φορέων;

― Στα πρώ­τα χρό­νια της λει­τουρ­γί­ας του Ιδρύ­μα­τος η συμπα­ρά­στα­ση, αν εξαι­ρέ­σου­με το Κόμ­μα μας, ήταν μηδα­μι­νή. Όμως, όσο περ­νού­σαν τα χρό­νια τόσο περισ­σό­τε­ρο ένας ευρύ­τε­ρος αριθ­μός ανθρώ­πων ενδια­φέ­ρε­ται για την πορεία του Ιδρύ­μα­τος, για να υπάρ­χει το Ίδρυ­μα. Αυτό δεν εκφρά­ζε­ται μόνο στο χώρο μας, στους ανθρώ­πους δηλα­δή της Αρι­στε­ράς, στους ανθρώ­πους που έχουν δια­νύ­σει τη ζωή τους μέσα στην Εθνι­κή Αντί­στα­ση, αλλά αφο­ρά και άλλους, έξω από εμάς. Έτσι, είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κό ότι και από τη Βου­λή ακό­μα είχε καθιε­ρω­θεί μια ενί­σχυ­ση ενός χρη­μα­τι­κού ποσού, μικρού, συμ­βο­λι­κού, το χρό­νο, το οποίο πέρυ­σι αυξή­θη­κε, σχε­δόν διπλα­σιά­στη­κε.   Πρό­κει­ται για μια μηνιαία συμ­βο­λή στα έξο­δα του ιδρύ­μα­τος. Δεν είναι κανέ­να μεγά­λο ποσό αλλά είναι εν πάση περι­πτώ­σει μια συμ­βο­λι­κή κίνηση.

Εμείς ενδια­φε­ρό­μα­στε να καλυ­φτεί κυρί­ως το κομ­μά­τι το οποίο δεν καλύ­πτε­ται από τα πάγια έσο­δα του Ιδρύ­μα­τος. Τα δύο τρί­τα είναι πάγια έσο­δα, από τους ίδιους τους φιλο­ξε­νού­με­νους, που κατα­βάλ­λουν στο ίδρυ­μα ποσο­στό των μηνιαί­ων εσό­δων τους (συντά­ξε­ων κλπ) εφό­σον έχουν έσο­δα (αν δεν έχουν έσο­δα, φιλο­ξε­νού­νται χωρίς αντι­πα­ρο­χή). Το ένα τρί­το όμως πρέ­πει να καλυ­φτεί από διά­φο­ρα έσο­δα  έξω από τους φιλο­ξε­νού­με­νους ή τους συγ­γε­νείς των φιλο­ξε­νου­μέ­νων. Εδώ οι πρώ­τοι στη σει­ρά είναι οι ίδιοι οι αγω­νι­στές της Εθνι­κής Αντί­στα­σης και οι φίλοι μας οι αγω­νι­στές σήμε­ρα, οι προ­ο­δευ­τι­κοί άνθρω­ποι, οι ΚΚΕ­δες σε όλη την Ελλά­δα, οι οποί­οι καλύ­πτουν ένα μεγά­λο μέρος αυτής της εθε­λο­ντι­κής βοή­θειας και σε δεύ­τε­ρη κλί­μα­κα είναι όλοι οι άνθρω­ποι καλής θέλη­σης που έχουν τη διά­θε­ση να βοη­θή­σουν το Σπίτι.

Υπάρ­χουν άνθρω­ποι οι οποί­οι χωρίς να τους το ζητή­σει κανείς, κυνη­γοί για παρά­δειγ­μα από τη Θάσο μάς στέλ­νουν το κυνή­γι για να ετοι­μά­σου­με φαγη­τά στους φιλο­ξε­νού­με­νους. Άλλος, από το Σού­νιο, από τα πρό­βα­τα που στα­βλί­ζει μας στέλ­νει βοή­θεια για μερι­κά γεύ­μα­τα το χρό­νο. Έχου­με τέτοιες προ­σφο­ρές. Άλλος μας στέλ­νει αυγά. Όλα τα αυγά που κατα­να­λώ­νου­με εδώ συνή­θως προ­έρ­χο­νται από δωρε­ές. Είναι σαν να μας έχουν κάποιοι υπό την προ­στα­σία τους! Είναι συγκι­νη­τι­κή η βοή­θεια αυτή και είμα­στε αισιό­δο­ξοι ότι θα αυξάνει.

• Από την πολι­τεία, εκτός της Βου­λής, έχε­τε κάποια άλλη βοήθεια;

― Όχι, από την πολι­τεία δεν έχου­με κάποια βοήθεια.

• Η στά­ση της αυτο­διοί­κη­σης ποια είναι;

― Από τον Δήμο ακού­με για βοή­θεια εδώ και πολύ και­ρό. Έχου­νε γίνει ορι­σμέ­νες προ­σπά­θειες και κατα­γρα­φές τι ακρι­βώς θέλου­με από την αυτο­διοί­κη­ση. Μας ενδια­φέ­ρει κυρί­ως και θα θέλα­με να φρο­ντί­σουν για την ενερ­γεια­κή ανα­βάθ­μι­ση του κτι­ρί­ου, η οποία θα μας μειώ­σει το κόστος λει­τουρ­γί­ας. Έχουν γίνει μελέ­τες και έχου­με πολ­λές υπο­σχέ­σεις. Προς το παρόν δεν έχει υλο­ποι­η­θεί τίπο­τα, αλλά αυτό δεν μας εμπο­δί­ζει να είμα­στε υπο­μο­νε­τι­κοί, να περι­μέ­νου­με και να επι­μέ­νου­με να υλο­ποι­η­θούν αυτά τα οποία έχου­με ακούσει.

• Κύριε Μαρα­γκου­δά­κη οι εργα­ζό­με­νοι, οι λαϊ­κές οικο­γέ­νειες και φτω­χοί άνθρω­ποι δέχο­νται σήμε­ρα ολο­μέ­τω­πη την επί­θε­ση της καπι­τα­λι­στι­κής κρί­σης. Ταυ­τό­χρο­να βομ­βαρ­δί­ζο­νται με τις λέξεις «εθε­λο­ντι­σμός-εθε­λο­ντές», που με τρό­πο έντε­χνο τα ΜΜΕ συν­δέ­ουν με την «αλλη­λεγ­γύη» ως ελε­η­μο­σύ­νη και τη δρά­ση εκα­το­ντά­δων ΜΚΟ, πολ­λές από τις οποί­ες ελέγ­χο­νται για τον ρόλο τους. Στις ανα­κοι­νώ­σεις σας δια­βά­ζου­με ότι τα μέλη του ΔΣ (και εσείς ο ίδιος βέβαια) συμ­με­τέ­χε­τε εθε­λο­ντι­κά στο Ίδρυμα.

― Όλοι εδώ δου­λεύ­ουν εθε­λο­ντι­κά. Ακό­μα και οι εργα­ζό­με­νοι, όσοι εργα­ζό­με­νοι πλη­ρώ­νο­νται, βλέ­πουν το Ίδρυ­μα με ένα τελεί­ως δια­φο­ρε­τι­κό μάτι απ’ ότι θα το βλέ­πα­νε σαν εργο­δό­τη. Προ­σφέ­ρουν στο έπα­κρο κάθε βοή­θεια που μπο­ρούν να προ­σφέ­ρουν από τη μεριά τους. Όσοι παρου­σιά­ζουν μια καθυ­στέ­ρη­ση σε αυτό, τους βοη­θά­με να βελ­τιώ­σουν ακό­μα περισ­σό­τε­ρο την προ­σφο­ρά τους. Εκεί­νο που μας στη­ρί­ζει πάρα πολύ είναι ότι όλα τα μέλη του Διοι­κη­τι­κού Συμ­βου­λί­ου αντα­πο­κρί­νο­νται πλή­ρως στα καθή­κο­ντά τους και αυτό βοη­θά­ει πάρα πολύ προς όλες τις κατευθύνσεις.

Προ­σθέ­τω ότι αν υπο­θέ­σου­με ότι μας δημιουρ­γού­νται ορι­σμέ­να ελλείμ­μα­τα ή ανοίγ­μα­τα, τότε έχου­με τη συμπλη­ρω­μα­τι­κή βοή­θεια του Κόμ­μα­τος. Έτσι είμα­στε σίγου­ροι. Υπάρ­χει μια μηνιαία επι­χο­ρή­γη­ση από το ΚΚΕ η οποία, ανά­λο­γα με τις δικές μας οικο­νο­μι­κές κατα­στά­σεις, πότε μεγα­λώ­νει, πότε μικραί­νει· ανά­λο­γα με τις συν­θή­κες που έχου­με να αντιμετωπίσουμε.

Έχου­με επί­σης ορι­σμέ­νες εκδη­λώ­σεις αλλη­λεγ­γύ­ης που είναι πολύ ενθαρ­ρυ­ντι­κές. Πχ εδώ κοντά μας στον Βύρω­να, κάθε χρό­νο σε επέ­τειο αγω­νι­στι­κής δρα­στη­ριό­τη­τας από την ιστο­ρία του εαμι­κού κινή­μα­τος, γίνε­ται μια μεγά­λη γιορ­τή  η οποία συνο­δεύ­ε­ται και από ένα έρα­νο για τους αγω­νι­στές της Εθνι­κής Αντί­στα­σης και υπάρ­χει αντα­πό­κρι­ση από τον κόσμο.

• Τι σημαί­νει εθε­λο­ντι­σμός για εσάς;

― Οι μεγά­λοι κοι­νω­νι­κοί λυτρω­τι­κοί αγώ­νες που προ­βάλ­λο­νται στη ζωή με την ενω­μέ­νη πάλη της εργα­τι­κής τάξης, είναι αδύ­να­το να καρ­πο­φο­ρή­σουν χωρίς την εθε­λο­ντι­κή πάλη του κάθε αγω­νι­στή — αγω­νί­στριας. Γι’ αυτό ο εθε­λο­ντι­σμός και η πάλη των κομ­μου­νι­στών είναι αξε­διά­λυ­τα χαρα­κτη­ρι­στι­κά αυτών των αγώ­νων. Απο­φα­σι­στι­κό βήμα αυτής της προ­σφο­ράς είναι, η συμ­με­το­χή, η αυτο­θυ­σία, με στό­χο, τη συντρι­βή του καθε­στώ­τος εκμε­τάλ­λευ­σης της ολι­γαρ­χί­ας. Είναι ακό­μα τα ίδια τα απο­τε­λέ­σμα­τα των συνε­χών αγώ­νων της εργα­τι­κής τάξης και του λαού μας τα οποία, θα ήταν ανύ­παρ­κτα, χωρίς ενω­μέ­νους ταξι­κούς, συνε­πείς αγώνες.

Ο λαός μας, ιδιαί­τε­ρα η νέα γενιά, προ­σεγ­γί­ζο­ντας την ιστο­ρι­κή πορεία του τόπου μας, πεί­θε­ται ότι, τίπο­τε δεν κατα­κτή­θη­κε — και στη χώρα μας, χωρίς ενω­μέ­νους απο­φα­σι­στι­κούς αγώ­νες, για κατάρ­γη­ση της εκμε­τάλ­λευ­σης και τη νίκη του κομμουνισμού.

• Σας έχει απα­σχο­λή­σει στο Σπί­τι του Αγω­νι­στή το προ­σφυ­γι­κό; Τα κυρί­αρ­χα ΜΜΕ εμφα­νί­ζουν τους πρό­σφυ­γες που κατα­φτά­νουν στα νησιά ως απει­λή για τη χώρα. Ταυ­τό­χρο­να ο λαός μας με διά­φο­ρους τρό­πους εκφρά­ζει την αλλη­λεγ­γύη του. Πώς βλέ­πε­τε τους ανθρώ­πους αυτούς;

― Οι αγω­νι­στές και αγω­νί­στριες της αθά­να­της ΕΑΜι­κής Εθνι­κής Αντί­στα­σης με κορ­μό το ΚΚΕ, νιώ­θου­με βαθιά συγκί­νη­ση για την ατέ­λειω­τη περι­πέ­τεια εκα­το­ντά­δων χιλιά­δων προ­σφύ­γων, κύρια από τη Συρία, αλλά και χώρες που, οι περισ­σό­τε­ρες, γεύ­ο­νται εξα­κο­λου­θη­τι­κά τα απο­τε­λέ­σμα­τα της ιστο­ρι­κής τους πορεί­ας ως αποι­κί­ες ιμπε­ρια­λι­στι­κών χωρών. Η ευαι­σθη­σία μας για την προ­σφυ­γιά γενι­κό­τε­ρα απο­τε­λεί ηθι­κή κλη­ρο­νο­μιά της ΕΑΜι­κής Εθνι­κής Αντί­στα­σης. Πολ­λές δεκά­δες χιλιά­δες Ελλή­νων έζη­σαν στη διάρ­κεια του Β΄ Παγκο­σμί­ου Πολέ­μου και για χρό­νια μετά από αυτόν, το δρά­μα των αγω­νι­στών προ­σφύ­γων και των οικο­γε­νειών τους ως την επι­στρο­φή και επα­νε­γκα­τά­στα­ση στη χώρα μας. Γι’ αυτό καταγ­γέλ­λου­με τα σχέ­δια των ιμπε­ρια­λι­στών που με τις επεμ­βά­σεις τους δημιουρ­γούν το τερά­στιο προ­σφυ­γι­κό πρό­βλη­μα και τις ταλαι­πω­ρί­ες εκα­το­ντά­δων χιλιά­δων συναν­θρώ­πων μας. Παλεύ­ου­με ενά­ντια στο φασι­σμό – ρατσι­σμό. Είμα­στε κοντά στην πάλη του λαού μας για αλλη­λεγ­γύη και συμπα­ρά­στα­ση στους πρόσφυγες.

Όλοι μας, στο Σπί­τι του Αγω­νι­στή, νιώ­θου­με βαθύ­τα­τα την ανά­γκη αλλη­λεγ­γύ­ης στα χιλιά­δες και χιλιά­δες θύμα­τα των ιμπε­ρια­λι­στι­κών επι­διώ­ξε­ων και ταυ­τό­χρο­να την ανά­γκη συγκε­κρι­μέ­νης συμπα­ρά­στα­σης σε αυτούς — στο μέτρο του δυνα­τού. Συμπα­ρα­στα­θή­κα­με, από τους πρώ­τους και συνε­χί­ζου­με να συμπα­ρα­στε­κό­μα­στε με συγκε­κρι­μέ­νη βοή­θεια (τρό­φι­μα, ρου­χι­σμό, είδη καθα­ριό­τη­τας, είδη υγιει­νής κλπ), από το Πεδίο του Άρε­ως μέχρι την πλα­τεία Βικτω­ρί­ας, και από το Αιγά­λεω μέχρι το Ελλη­νι­κό, τον  Σκα­ρα­μα­γκά και όπου αλλού. Εξάλ­λου το Σπί­τι του Αγω­νι­στή από την αρχή της ύπαρ­ξής του στη­ρί­ζει τους όπου γης κατα­τρεγ­μέ­νους, υλι­κά και ηθικά.

• Το Σπί­τι του Αγω­νι­στή εξέ­δω­σε ένα βιβλίο με ποι­ή­μα­τα γυναι­κών πολι­τι­κών κρα­του­μέ­νων. Ο τίτλος του: «Ποι­ή­μα­τα αγω­νι­στριών στις Γυναι­κεί­ες Φυλα­κές Αβέ­ρωφ (δια­φυ­λαγ­μέ­να από την Μάρ­θα Ξαν­θο­πού­λου — Αντο­νέν)». Μιλή­στε μας γι’ αυτό. Πώς προ­έ­κυ­ψε η έκδοση;
  

― Θα έλε­γα ότι συμ­πτω­μα­τι­κά βρή­κα­με αυτά τα ποι­ή­μα­τα. Μια συντρό­φισ­σά μας μάς πρό­σφε­ρε, στο Σπί­τι του Αγω­νι­στή, το σπί­τι της που είχε στο Βύρω­να. Μια συντρό­φισ­σά μας η οποία είχε προ­σφέ­ρει πολ­λά στον αγώ­να, με το όνο­μα Μάρ­θα Ξαν­θο­πού­λου – Αντο­νέν. Όταν δεν μπο­ρού­σε πια να αυτο­ε­ξυ­πη­ρε­τη­θεί πήγε στους συγ­γε­νείς της στη Θεσ­σα­λο­νί­κη και έφυ­γε από τη ζωή εκεί. Στο μετα­ξύ όμως, επει­δή εδώ είχε δημιουρ­γή­σει ένα πολύ ωραίο σπί­τι και μπο­ρού­σε να χρη­σι­μο­ποι­η­θεί με διά­φο­ρους τρό­πους από το προ­ο­δευ­τι­κό κίνη­μα (νοί­κια­σμα κλπ), φρό­ντι­σε να το μετα­βι­βά­σει έγκαι­ρα στο Σπί­τι του Αγωνιστή.

Όταν η Μάρ­θα έφυ­γε από τη ζωή μέσα στα πράγ­μα­τά της στο σπί­τι βρή­κα­με και ένα μπλοκ με όλα τα ποι­ή­μα­τα των αγω­νι­στριών μέσα στη φυλα­κή. Στις γυναι­κεί­ες φυλα­κές Αβέ­ρωφ οι εκλε­κτές αγω­νί­στριες και εκλε­κτές ποι­ή­τριες, γρά­φα­νε ποι­ή­μα­τα ή ενθυ­μή­μα­τα σε κομ­μά­τια χαρ­τί τα οποία μοι­ρά­ζα­νε μετά και στις άλλες αγω­νί­στριες που βρί­σκο­νταν μέσα στη φυλα­κή. Η Μάρ­θα μάζευε αυτά τα χαρ­τιά και έφτια­ξε ένα ντο­σιέ με όλα αυτά τα ποι­ή­μα­τα και ό,τι είχε γρα­φτεί μέσα στη φυλα­κή. Όταν, λοι­πόν, πήγα­με να παρα­λά­βου­με το κτί­ριο  το βρή­κα­με μέσα στα πράγ­μα­τά της και θεω­ρή­σα­με ότι πρέ­πει να τιμή­σου­με την ίδια  για τη συλ­λο­γή αυτή, αλλά και όλες εκεί­νες τις αγω­νί­στριες που έχουν γρά­ψει τα ποι­ή­μα­τα μέσα στις φυλα­κές Αβέρωφ.

Το δώσα­με, έγι­νε μια πολύ καλή δου­λειά και βγή­κε αυτό το πολύ όμορ­φο βιβλίο. Όποιος το δια­βά­σει θα κατα­λά­βει, δεν χρειά­ζε­ται να το δια­φη­μί­σω εγώ. Είναι ένα συλ­λε­κτι­κό βιβλίο που περισ­σό­τε­ρο το χρη­σι­μο­ποιού­με για να το δίνου­με σε φίλους του ιδρύ­μα­τος, παρά για να το πουλήσουμε.

[Ξεφυλ­λί­ζου­με τις σελί­δες του βιβλί­ου. Ο κ. Μαρα­γκου­δά­κης στα­μα­τά­ει στο χαρα­κτι­κό που απει­κο­νί­ζει τον φοί­νι­κα στην αυλή των Γυναι­κεί­ων Φυλα­κών Αβέ­ρωφ, που φιλο­τέ­χνη­σε η ζωγρά­φος — χαρά­κτρια Ζιζή Μακρή]:

― Να, αυτό είναι από το προ­αύ­λιο. Εκεί κατέ­βαι­ναν οι φυλα­κι­σμέ­νες. Μετά πιά­να­νε μερι­κές και τις πηγαί­να­νε για εκτέ­λε­ση. Πηγαί­να­νε και παίρ­να­νε τις γυναί­κες και τις σκο­τώ­να­νε, οι εθνι­κό­φρο­νες, μήπως και δεν μπο­ρέ­σει το αστι­κό κρά­τος να στα­θεί στα πόδια του…

• Το ήθος και η σεμνό­τη­τα είναι στοι­χεία που χαρα­κτη­ρί­ζουν τους αγω­νι­στές της Εθνι­κής Αντί­στα­σης και του ΔΣΕ, τους κομ­μου­νι­στές. Πού οφεί­λε­ται αυτό κύριε Μαραγκουδάκη;

― Εκ των πραγ­μά­των όλος αυτός ο κόσμος, όλος αυτός ο λαός που πήρε μέρος στην Εθνι­κή Αντί­στα­ση έπαι­ζε τη ζωή του κορώ­να-γράμ­μα­τα σε όλη τη διάρ­κεια της συμ­με­το­χής του στους αγώ­νες. Ένας άνθρω­πος που δίνε­ται στον αγώ­να και περι­φρο­νεί τις συνέ­πειες που θα έχει αυτή η υπό­θε­ση σε βάρος του, το μόνο που δεν είναι δυνα­τό να του λεί­πει είναι η διά­θε­ση προ­σφο­ράς. Αφού προ­σφέ­ρει τη ζωή του όλα τα άλλα, κάθε άλλη συμ­με­το­χή στους αγώ­νες, στο να βοη­θή­σουν, στο να είναι πρω­το­πό­ροι στην υλο­ποί­η­ση των στό­χων του αγώ­να, είναι δεδο­μέ­να. Μπαί­νεις μέσα σε έναν αγώ­να ο οποί­ος δεν ξέρεις πότε θα τελειώ­σει, σ’ έναν αγώ­να που ξέρεις ότι μπο­ρεί να σου στοι­χί­σει και τη ζωή σου, που μπο­ρεί να σου στοι­χί­σει δεν ξέρω πόσες δεκα­ε­τί­ες φυλα­κές και εξο­ρί­ες. Δεν είναι δυνα­τό να μη βλέ­πεις πρώ­τα απ’ όλα την ανά­γκη αλλη­λεγ­γύ­ης  σε όλους τους συναν­θρώ­πους. Αυτό είναι ένα βασι­κό κίνη­τρο όλων των αγω­νι­στών που συνε­χί­ζουν τον αγώ­να σήμε­ρα. Ξέρουν ότι αυτός ο αγώ­νας δεν θα είναι τόσο ανα­γκαί­ος όταν το καθε­στώς της εκμε­τάλ­λευ­σης φύγει από τη μέση και όταν ο ίδιος ο λαός μπο­ρέ­σει να δημιουρ­γή­σει συν­θή­κες τέτοιες που ζητή­μα­τα που σήμε­ρα θεω­ρού­νται ανε­πί­λυ­τα θα λυθούν τότε, διό­τι δεν θα υπάρ­χει εκμε­τάλ­λευ­ση ανθρώ­που από άνθρωπο.

Η εθε­λο­ντι­κή συμ­με­το­χή στον λυτρω­τι­κό αγώ­να της εργα­τι­κής τάξης, απο­τε­λεί προ­ϋ­πό­θε­ση, για την εκπλή­ρω­ση του τελι­κού στό­χου πάλης. Θα ήταν αδια­νό­η­το, να παλεύ­εις — για την κατάρ­γη­ση της εκμε­τάλ­λευ­σης ανθρώ­που από άνθρω­πο χωρίς ταυ­τό­χρο­νη πάλη για συμ­με­το­χή κάθε εργα­ζό­με­νου ανθρώ­που, κάθε νέου – νέας σ’ αυτόν τον δύσκο­λο, λυτρω­τι­κό αγώ­να. Αυτή η συμ­με­το­χή, είναι αξε­διά­λυ­τα δεμέ­νη με το ήθος και τη σεμνό­τη­τα των φορέ­ων της. Πρώ­τοι οι κομ­μου­νι­στές στους αγώ­νες, πρώ­τοι στις θυσί­ες, στην προ­σφο­ρά, για καλύ­τε­ρη ζωή όλων των ανθρώπων.

• Φέτος και με αφορ­μή τη συμπλή­ρω­ση των 75 χρό­νων από την ίδρυ­ση του ΕΑΜ τα Ελλη­νι­κά Ταχυ­δρο­μεία προ­χώ­ρη­σαν στην έκδο­ση ανα­μνη­στι­κής σει­ράς γραμ­μα­το­σή­μων στην οποία απει­κο­νί­ζο­νται πέντε αγω­νι­στές του ΕΑΜ, μετα­ξύ των οποί­ων και εσείς κύριε Μαρα­γκου­δά­κη. Πέρα από την ανα­γνώ­ρι­ση της προ­σφο­ράς της γενιάς της Εθνι­κής Αντί­στα­σης, ποια πιστεύ­ε­τε ότι είναι σήμε­ρα η καλύ­τε­ρη από­δο­ση τιμής στους αγώ­νες και στις θυσί­ες της γενιάς σας, από τις νεώ­τε­ρες γενιές;

― Καταρ­χήν, για να αρχί­σω από το τελευ­ταίο, η καλύ­τε­ρη από­δο­ση τιμής είναι η έντα­ξή τους στο προ­ο­δευ­τι­κό κίνη­μα, η απα­σχό­λη­σή τους με ουσια­στι­κά πράγ­μα­τα και η μη παγί­δευ­σή τους στις Σει­ρή­νες των αστι­κών κομ­μά­των που τους τάζουν λαγούς με πετρα­χή­λια· όλα αυτά είναι για το γάμο του Καρα­γκιό­ζη, δεν έχουν καμιά σχέ­ση με την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα και την ειλι­κρί­νεια και φαί­νε­ται αυτό με την αλλη­λο­δια­δο­χή των αστι­κών κομ­μά­των στην εξου­σία, που υπο­τί­θε­ται ότι διαρ­κώς δια­φω­νού­νε και είμα­στε διαρ­κώς στα ίδια όσο βρί­σκο­νται αυτοί στην κυβέρ­νη­ση. Μεγά­λη σημα­σία έχει να μπουν σε έναν χώρο που μπο­ρούν να είναι σίγου­ροι ότι αυτό που κάνουν, η θυσία που κάνουν, το μικρό αλλά και το μεγά­λο πράγ­μα που κάνουν, όλα  κατα­λή­γουν στο γενι­κό καλό.

Τα Ελλη­νι­κά Ταχυ­δρο­μεία με κάλε­σαν μια μέρα, χωρίς να το περι­μέ­νω, και μου είπαν ότι με έχουν επι­λέ­ξει ανά­με­σα σε άλλους πέντε αγω­νι­στές για να εκδώ­σουν ορι­σμέ­να γραμ­μα­τό­ση­μα αφιε­ρω­μέ­να στην Εθνι­κή Αντί­στα­ση.  Μέσα σε αυτούς ήταν ο Μανώ­λης ο Γλέ­ζος, ο Λάκης ο Σάντας, ο Βαρ­δής Β. Βαρ­δι­νο­γιάν­νης, εγώ και ο Στέ­λιος ο Ζαμά­νος. Από τον χώρο το δικό μας, τον κομ­μου­νι­στι­κό, ήμου­να μόνο εγώ. Επει­δή αυτές οι πρω­το­βου­λί­ες πάρ­θη­καν από μεριά ανθρώ­πων που σήμε­ρα δεν βρί­σκο­νται κοντά μας –έχου­νε περά­σει από το προ­ο­δευ­τι­κό κίνη­μα, δεν υπάρ­χει καμιά αμφι­βο­λία, ποιος δεν ξέρει, ας πού­με το κατέ­βα­σμα της σημαί­ας από την Ακρό­πο­λη–  και με τη σκέ­ψη ότι η επι­λο­γή μου μέσα στους πέντε είναι μια τιμή και στο Κόμ­μα μου, είπα (σ.σ. στην ομι­λία του στην εκδή­λω­ση-παρου­σί­α­ση των γραμ­μα­το­σή­μων από τα ΕΛΤΑ)  ότι εάν πραγ­μα­τι­κά θέλουν να τιμή­σους τους αγω­νι­στές της Εθνι­κής Αντί­στα­σης και κυρί­ως αυτούς που έφυ­γαν από τη ζωή, τότε δεν έφτα­ναν όλα τα γραμ­μα­τό­ση­μα που έβγα­λαν τα Ελλη­νι­κά Ταχυ­δρο­μεία από τότε που ιδρύθηκαν.

Πήρα και εγώ μέρος στην Εθνι­κή Αντί­στα­ση, είμαι περή­φα­νος που πήρα μέρος στην Εθνι­κή Αντί­στα­ση, αλλά θεω­ρώ ότι η τιμή αυτή αντα­να­κλά σε όλους τους αγω­νι­στές που αγω­νί­στη­καν με το ΕΑΜ για μια καλύ­τε­ρη ζωή και για μια άλλη κοι­νω­νία, χωρίς εκμε­τάλ­λευ­ση και δυστυχία.

• Τα ιδα­νι­κά για τα οποία πολέ­μη­σαν οι αγω­νι­στές και αγω­νί­στριες της Εθνι­κής Αντί­στα­σης και του ΔΣΕ παρα­μέ­νουν ζωντα­νά σήμερα;

― Έχω την αίσθη­ση ότι για να παρα­μεί­νει κάτι ζωντα­νό πρέ­πει κάποιος να το βλέ­πει. Όσο κάποιοι το βλέ­πουν παρα­μέ­νει ζωντα­νό. Μη μου πεί­τε τώρα ότι είναι δυνα­τό να το δουν αυτό οι άνθρω­ποι που σήμε­ρα εντάσ­σο­νται σε διά­φο­ρους χώρους και καλά-καλά δεν ξέρου­νε που πάνε. Νομί­ζω ότι υπάρ­χει και μια τύφλω­ση. Τα ιδα­νι­κά αυτά στο χώρο το δικό μας είναι ολο­φά­νε­ρα. Αυτοί που μπαί­νουν στο χώρο για να παλέ­ψουν, στον κορ­μό της Αρι­στε­ράς, του ΚΚΕ, μπαί­νουν έχο­ντας πλή­ρη συναί­σθη­ση και πλή­ρη γνώ­ση από την ιστο­ρία ποια είναι η προ­σφο­ρά του κομ­μου­νι­στι­κού κινή­μα­τος στη βελ­τί­ω­ση της ζωής του ελλη­νι­κού λαού, στην απο­φυ­γή χει­ρο­τέ­ρευ­σης της ζωής του ελλη­νι­κού λαού και στην προ­ο­πτι­κή καλυ­τέ­ρευ­σης και ορι­στι­κής λύσης του προ­βλή­μα­τος της ευτυ­χί­ας του λαού μας κατά της καπι­τα­λι­στι­κής εκμε­τάλ­λευ­σης. Άλλος, βέβαια, το ξέρει περισ­σό­τε­ρο, άλλος λιγό­τε­ρο, αλλά η βάση είναι ότι πιστεύ­εις ότι μπαί­νο­ντας μέσα στον αγώ­να ενά­ντια στην καπι­τα­λι­στι­κή εκμε­τάλ­λευ­ση αγω­νί­ζε­σαι για κάτι καλύ­τε­ρο για όλους, χωρίς καμιά διά­κρι­ση. Αυτό είναι το κίνη­τρο που φέρ­νει όλον αυτόν τον κόσμο μέσα στις γραμ­μές του ΚΚΕ.

Νομί­ζω ότι εκφρά­ζε­ται ποι­κι­λό­τρο­πα και από το τι κάνει ο καθέ­νας. Πχ μέσα στο εργα­τι­κό κίνη­μα θα δεί­τε ότι οι καλύ­τε­ροι στους αγώ­νες, είναι οι κομ­μου­νι­στές. Δεν θα δεί­τε δηλα­δή να κατε­βαί­νουν κάτω και να μην ξέρουν για­τί κατε­βαί­νουν. Ένας μπο­ρεί να χάσει σήμε­ρα τη δου­λειά του. Δεν φτά­νει μόνο η περί­πτω­σή του για να πεις ότι αυτός εντά­χτη­κε στο συν­δι­κα­λι­στι­κό κίνη­μα. Ενδε­χο­μέ­νως αυτός θα αφυ­πνι­στεί, με το να χάσει τη δου­λειά του, αλλά σημα­σία έχει όχι να αφυ­πνι­στεί επει­δή μόνο χάνει τη δου­λειά του αλλά και για­τί και πάρα πολ­λοί άλλοι χάνουν τη δου­λειά τους. Και για να μπο­ρέ­σει να προ­χω­ρή­σει στη ζωή είναι ανα­γκαίο να ενω­θεί με τους άλλους για να μπο­ρούν να κάνουν δυνα­τή την πίε­σή τους και να αλλά­ξει η κατά­στα­ση την οποία βιώνουμε.

• Κάποιος που θα δια­βά­σει αυτές τις γραμ­μές και θέλει να βοη­θή­σει οικο­νο­μι­κά το Ίδρυ­μα που μπο­ρεί να απευθυνθεί;

― Καταρ­χήν μπο­ρεί να απευ­θυν­θεί στο Ίδρυ­μα και να το ενι­σχύ­σει οικο­νο­μι­κά και στους τρα­πε­ζι­κούς λογα­ρια­σμούς όπου μπο­ρεί να κάνει την κατά­θε­σή του στο Ίδρυ­μα, ή να την κάνει κατά μονι­μό­τε­ρο τρό­πο, βάζο­ντας ένα ποσό το μήνα ή κάθε  χρό­νο. Εμείς με πολ­λή χαρά δεχό­μα­στε αυτές τις προ­σφο­ρές για­τί ξέρου­με ότι είναι μια προ­ϋ­πό­θε­ση για να υπάρ­χει το Ίδρυ­μα και στο μέλ­λον και να υπη­ρε­τή­σει πολ­λές εκα­το­ντά­δες ανθρώ­πων, όχι μόνο όσο ζού­με εμείς, που εν πάση περι­πτώ­σει φτά­σα­με σε μια ηλι­κία, αλλά και οι διά­δο­χοί μας που θα παλέ­ψουν προς την ίδια κατεύθυνση.

ΙΔΡΥΜΑ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ
“ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΑΓΩΝΙΣΤΗ”
ΟΜΗΡΟΥ 35, ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, Τ.Κ. 17235
ΤΗΛ. 210 9769036 – ΦΑΞ 210 9738764

ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ: 040/768014–73
ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ: 5023–048023-175

• Προ­σφο­ρές κιό­λας σήμε­ρα από το υστέ­ρη­μα του περισ­σό­τε­ρου κόσμου, λόγω της οξυ­μέ­νης καπι­τα­λι­στι­κής κρί­σης που χτυ­πά­ει τους εργα­ζό­με­νους και τα φτω­χά λαϊ­κά στρώματα.

― Όπως έγι­ναν σήμε­ρα τα πράγ­μα­τα, ναι. Αλλά να σας πω ένα πράγ­μα που με έχει απα­σχο­λή­σει πολύ. Εντά­ξει, προ­σφο­ρές με δυσκο­λία από τον πολύ κόσμο, αλλά εμείς θέλου­με χίλιους ανθρώ­πους να δίνουν από ένα κατο­στά­ρι­κο το χρό­νο. Τι λέτε βρί­σκο­νται; Σε όλη την Ελλά­δα. Βρί­σκο­νται;  Κάποια «καμπά­να» πρέ­πει να χτυ­πή­σει δυνα­τά και να κατα­λά­βει ο κάθε προ­ο­δευ­τι­κός άνθρω­πος ότι αυτούς τους αγω­νι­στές που ανα­γκά­στη­καν να έρθουν σε ένα ίδρυ­μα φιλο­ξε­νί­ας ηλι­κιω­μέ­νων συνα­γω­νι­στών τους πρέ­πει να τους εξυ­πη­ρε­τή­σου­με. Και μια φορά τον χρό­νο να κατα­θέ­τουν εκα­τό ευρώ για το Σπί­τι του Αγω­νι­στή. Δεν βρί­σκο­νται  χίλιοι άνθρω­ποι σε όλη την Ελλά­δα; Ναι, πρέ­πει να τους βρού­με και θα τους βρού­με και μέσω της προ­σπά­θειας που κάνε­τε εσείς.

• Εκτός από την οικο­νο­μι­κή ενί­σχυ­ση υπάρ­χουν άλλοι τρό­ποι που θα μπο­ρού­σε κάποιος να εκφρά­σει την αλλη­λεγ­γύη του στο Σπί­τι του Αγωνιστή;

― Έχου­με τέτοιες περι­πτώ­σεις. Έχου­με κάποιες πολύ καλές κυρί­ες, συντρό­φισ­σες από την Κατε­ρί­νη, που μας στέλ­νουν ατε­λεί­ω­τα καλού­δια, γλυ­κί­σμα­τα  και δώρα, με ακού­ρα­στη δου­λειά, κάθε χρό­νο. Εννιά χρό­νια λει­τουρ­γού­με; Εννιά χρό­νια αστα­μά­τη­τα αυτές οι γυναί­κες από την Κατε­ρί­νη μας βοη­θά­νε. Έχου­με άλλους φίλους από νησί που μας στέλ­νουν κυνή­γι, όπως σας είπα, άλλοι μας στέλ­νουν λάδι και άλλα προϊόντα.

Νομί­ζω δεν θα υπάρ­χει άνθρω­πος και μάλι­στα προ­ο­δευ­τι­κός, που θα μάθει ότι υπάρ­χει το Σπί­τι του Αγω­νι­στή, υπάρ­χει δυνα­τό­τη­τα περί­θαλ­ψης των αγω­νι­στών της Εθνι­κής Αντί­στα­σης, ότι το Σπί­τι του Αγω­νι­στή έχει ανά­γκη από μια μόνι­μη στή­ρι­ξη από όλους και δεν θα βρει τον τρό­πο να συμπα­ρα­στα­θεί σε αυτό το ίδρυ­μα. Ο καλύ­τε­ρος τρό­πος είναι μια χρο­νιά­τι­κη συμπα­ρά­στα­ση, χρη­μα­τι­κή, και τα χρή­μα­τα αυτά θα πάνε εκεί ακρι­βώς που υπάρ­χει δεδο­μέ­νη ανά­γκη. Είμαι αισιό­δο­ξος ότι αυτό τελι­κά θα γίνει πραγ­μα­τι­κό­τη­τα. Θα βρε­θούν δηλα­δή χίλιοι άνθρω­ποι που θα δίνουν ένα κατο­στά­ρι­κο το χρό­νο για να καλύ­πτου­με το άνοιγ­μά μας.

Κώστας Μαρα­γκου­δά­κης

• Κύριε Μαρα­γκου­δά­κη επι­τρέψ­τε μου μια πιο προ­σω­πι­κή ερώ­τη­ση. Βρί­σκε­στε ήδη δέκα χρό­νια στο τιμό­νι του Ιδρύ­μα­τος, ως πρό­ε­δρος του ΔΣ. Ποια ήταν η «αντα­μοι­βή» από την ενα­σχό­λη­σή σας αυτή, τι κερ­δί­σα­τε ως άνθρω­πος, ως εν ενερ­γεία αγω­νι­στής ο ίδιος;

― Όταν ένας άνθρω­πος φτά­σει σε μια ηλι­κία όπως είμαι εγώ, στα 92 μου χρό­νια, οπωσ­δή­πο­τε μειώ­νο­νται οι δυνα­τό­τη­τές του να βγει έξω να τρέ­ξει, να έχει μια πιο ενερ­γό, σωμα­τι­κή κυρί­ως, δρα­στη­ριό­τη­τα. Το γεγο­νός ότι μπό­ρε­σα σ’ αυτά τα χρό­νια  εδώ να προ­σφέ­ρω όλες μου τις υπη­ρε­σί­ες και να είναι επι­τυ­χής η πορεία του ιδρύ­μα­τος (μέχρι σήμε­ρα δεν έχου­με κανέ­να αρνη­τι­κό στοι­χείο στην πορεία μας αυτή), για μένα είναι βαθιά ικα­νο­ποί­η­ση ότι και στα γερά­μα­τά μου μπο­ρώ να συνε­χί­σω τον αγώ­να που άρχι­σα στα νιά­τα μου (γέλια).

• Άρα, λοι­πόν, ποια είναι η «αντα­μοι­βή»;

― Η χαρά που παίρ­νω από την πραγ­μα­το­ποί­η­ση και των ονεί­ρων μου, για­τί εκεί­νο που θέλω είναι οι άνθρω­ποι να περά­σουν τη ζωή τους στο τέλος όσο μπο­ρούν πιο άνε­τα και πιο ξεκού­ρα­στα. Πολύ περισ­σό­τε­ρο οι αγω­νι­στές. Δεν ξεχω­ρί­ζω τους ανθρώ­πους αλλά οι αγω­νι­στές και από πλευ­ράς τιμής το αξί­ζουν. Θα ήθε­λα να το αξί­ζουν όλοι οι άνθρω­ποι και αν μπο­ρού­σα­με να το κάνου­με, αλλά ο αγω­νι­στής σήμε­ρα είναι πιο ξεκάρ­φω­τος. Υπάρ­χουν άνθρω­ποι οι οποί­οι δεν μπό­ρε­σαν να πάρουν σύντα­ξη. Όταν κλεί­σεις τον άλλον στη νεα­νι­κή ηλι­κία δέκα-είκο­σι χρό­νια στη φυλα­κή, αντί να βάζει ένση­μα στο βιβλιά­ριο, πώς θα πάρει σύντα­ξη αυτός; Συνε­πώς γι’ αυτό παρεμ­βάλ­λω τους αγω­νι­στές, χωρίς να τους ξεχω­ρί­ζω από όλους τους απλούς ανθρώ­πους που παλεύ­ουν για να ζήσουν και τους οποί­ους αγα­πά­με όπως όλους τους ανθρώ­πους στη χώρα μας, μαζί με τους αγωνιστές.

• Θέλε­τε να στεί­λε­τε ένα μήνυ­μα στους ανα­γνώ­στες του ΑΤΕΧΝΩΣ και ιδιαί­τε­ρα στους νεώ­τε­ρους σε ηλικία;

― Θέλω να τους στεί­λω το μήνυ­μα της συνε­χούς συμπα­ρά­στα­σης σε κάθε προ­ο­δευ­τι­κό βήμα που γίνε­ται στα πλαί­σια της κομ­μου­νι­στι­κής ιδε­ο­λο­γί­ας και του ΚΚΕ και μέσα σ’ αυτό και στο Σπί­τι του Αγωνιστή.

Θέλω επί­σης να σας συγ­χα­ρώ για τις προ­σπά­θειές σας για­τί και η συμ­με­το­χή η δική σας στην παρου­σί­α­ση του βιβλί­ου του Χρή­στου Ντα­βαν­τζή, που εξι­στο­ρεί μια πολύ διδα­χτι­κή περί­ο­δο της ζωής του, αλλά και η προ­σπά­θειά σας τώρα που ήρθα­τε εδώ για αυτή τη συνέ­ντευ­ξη, εκφρά­ζει μια πολύ θετι­κή κατεύ­θυν­ση στη ζωή σας να ασχο­λεί­στε με το καλό, με το δημιουρ­γι­κό, με αυτό που έχει ανά­γκη ο τόπος και οι άνθρω­ποι που ζουν σ’ αυτή τη χώρα.

***

Στο  Σπί­τι του Αγω­νι­στή, αγω­νι­στές που έζη­σαν και έδρα­σαν έχο­ντας ως πρό­ταγ­μα την προ­σφο­ρά και τη θυσία για το καλό όλων των ανθρώ­πων, χωρίς ανταλ­λάγ­μα­τα, σα να συμ­με­τεί­χαν σε μια αυτο­νό­η­τη δια­δι­κα­σία, βρή­καν μια «απά­νε­μη» γωνιά να ξαπο­στά­σουν· έχο­ντας τη θαλ­πω­ρή και τη φρο­ντί­δα που αξί­ζει κάθε από­μα­χος, πόσο μάλ­λον του αγώ­να, που εξα­σφα­λί­ζε­ται από την απα­ραί­τη­τη εθε­λο­ντι­κή προ­σφο­ρά και τις πολύ­τι­μες εισφο­ρές χιλιά­δων κομ­μου­νι­στών, αγω­νι­στών, προ­ο­δευ­τι­κών απλών ανθρώ­πων, ως ελά­χι­στη αντα­πό­δο­ση (τους οφεί­λου­με πολύ περισσότερα).

Η καται­γί­δα, σα να περί­με­νε ευλα­βι­κά να τελειώ­σει η συνέ­ντευ­ξη, ξέσπα­σε με ορμή. Για λίγα λεπτά άνοι­ξαν οι ουρα­νοί και όλα τα σκέ­πα­σε το χαλά­ζι και η δυνα­τή βρο­χή. Ανέ­φε­ρα στον κ. Μαρα­γκου­δά­κη τον συνειρ­μό με τους αγω­νι­στές που δε λυγί­ζουν μπρος στις καται­γί­δες που χτυ­πούν τους λαϊ­κούς αγώ­νες. Γέλα­σε με την ψυχή του. «Ούτε στα ξερο­νή­σια ούτε στις φυλα­κές, ποτέ τους δε λυγί­σα­νε οι κομμουνιστές».

Όταν απο­χαι­ρε­τι­στή­κα­με η βρο­χή έπε­φτε αδύ­να­μη. Κλεί­νο­ντας πίσω μου την αυλό­πορ­τα με το κατα­κόκ­κι­νο γραμ­μα­το­κι­βώ­τιο και τσα­λα­βου­τώ­ντας στα βρό­χι­να ποτά­μια της επι­στρο­φής στο σταθ­μό του Μετρό, ο γνω­στός στί­χος από το χιλιο­τρα­γου­δι­σμέ­νο αντάρ­τι­κο τρα­γού­δι έσπρω­ξε και βγή­κε από τα χεί­λη: «τα μαύ­ρα τα μαλ­λιά μας κι αν ασπρί­σαν, δε μας τρο­μά­ζει η βαρυχειμωνιά»…