Ερντογάν: Ένας «σουλτάνος» στην υπηρεσία των καπιταλιστών

Γρά­φει ο Νίκος Μότ­τας //

Καθώς πλη­σιά­ζουν οι πρό­ω­ρες κάλ­πες της 24ης Ιού­νη στην Τουρ­κία, ο πρό­ε­δρος Ταγίπ Ερντο­γάν και το κυβερ­νών «Κόμ­μα Δικαιο­σύ­νης και Ανά­πτυ­ξης» (AKP) κλι­μα­κώ­νουν την προ­ε­κλο­γι­κή τους εκστρα­τεία, διαν­θί­ζο­ντας την με τόνους προ­πα­γάν­δας για τα… «οφέ­λη» του Ερντογανισμού. 

Στο πλαί­σιο αυτό, ο τούρ­κος πρό­ε­δρος και το επι­τε­λείο του επι­χει­ρούν να «δια­φη­μί­σουν» τα πεπραγ­μέ­να των 16 χρό­νων δια­κυ­βέρ­νη­σης της χώρας από το AKP, κάνο­ντας λόγο για μια «ισχυ­ρή Τουρ­κία» που ανα­δει­κνύ­ε­ται στο διε­θνές πολι­τι­κό στε­ρέ­ω­μα ως «παγκό­σμια δύνα­μη».

«Κατα­φέρ­να­με πάντο­τε αδια­νό­η­τα πράγ­μα­τα, παρά το γεγο­νός ότι αντι­με­τω­πί­σα­με μεγά­λες προ­κλή­σεις τα τελευ­ταία 16 χρό­νια της “ανά­στα­σης”», σημεί­ω­σε πρό­σφα­τα σε ομι­λία του ο Ταγίπ Ερντο­γάν. Η λέξη «ανά­στα­ση» χρη­σι­μο­ποιεί­ται σκό­πι­μα από τον τούρ­κο πρό­ε­δρο, στο πλαί­σιο της νεο-οθω­μα­νι­κής ρητο­ρι­κής του, προ­κει­μέ­νου να υπο­στη­ρί­ξει το αφή­γη­μα της οικο­νο­μι­κά και στρα­τιω­τι­κά πανί­σχυ­ρης Τουρ­κί­ας που επα­νέρ­χε­ται δυνα­μι­κά στη διε­θνή πολιτική. 

Σε μια βαθιά ταξι­κή κοι­νω­νία, ωστό­σο, όπως αυτή της Τουρ­κί­ας, η «ανά­στα­ση» που επι­κα­λεί­ται ο Ερντο­γάν έχει έναν και μονα­δι­κό ευνοη­μέ­νο: το μεγά­λο κεφά­λαιο που, στα 16 χρό­νια δια­κυ­βέρ­νη­σης του AKP, έχει δει τα κέρ­δη του να παίρ­νουν την ανιού­σα. Την ίδια στιγ­μή που οι πλού­σιοι γίνο­νται πλου­σιό­τε­ροι, οι εργα­ζό­με­νοι και τα φτω­χά λαϊ­κά στρώ­μα­τα στη γει­το­νι­κή χώρα βιώ­νουν την συνε­χή συρ­ρί­κνω­ση των εισο­δη­μά­των και των δικαιω­μά­των τους. 

Η ενη­με­ρω­τι­κή ιστο­σε­λί­δα του Κομ­μου­νι­στι­κού Κόμ­μα­τος Τουρ­κί­ας, το soL news, δημο­σί­ευ­σε πρό­σφα­τα ορι­σμέ­να ενδια­φέ­ρο­ντα στοι­χεία που μαρ­τυ­ρούν τη βαθιά ταξι­κή, αντι­λαϊ­κή πολι­τι­κή του καθε­στώ­τος Ερντο­γάν από το 2002 μέχρι σήμε­ρα. Πρό­κει­ται για μια πολι­τι­κή που ενι­σχύ­ει μεγά­λους μονο­πω­λια­κούς ομί­λους, προ­χω­ρά σε αθρό­ες ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις και ξεπού­λη­μα δημό­σιας περιου­σί­ας, ενθαρ­ρύ­νει την εργο­δο­τι­κή ασυ­δο­σία οδη­γώ­ντας σε χιλιά­δες εργα­τι­κά «ατυ­χή­μα­τα» (δολο­φο­νί­ες), αυξά­νει τα χρέη των νοι­κο­κυ­ριών και πετσο­κό­βει εισο­δή­μα­τα και δημό­σιες παροχές. 

Βρα­βεύ­ο­ντας το κεφά­λαιο. Ο Ερντο­γάν με τον αντι­πρό­ε­δρο του ομί­λου Koç, Ομέρ Κοτς.

Είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κό ότι τα τελευ­ταία 16 χρό­νια της δια­κυ­βέρ­νη­σης του Κόμ­μα­τος «Δικαιο­σύ­νης και Ανά­πτυ­ξης» (AKP) έχει παρα­τη­ρη­θεί ραγδαία αύξη­ση των ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σε­ων, με πρώ­ην κρα­τι­κές εται­ρεί­ες και δημό­σιες υπη­ρε­σί­ες να περ­νούν στα χέρια κεφα­λαιο­κρα­τών. Τρα­ντα­χτά παρα­δείγ­μα­τα απο­τε­λούν οι ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις κρα­τι­κών λιμα­νιών, της Turk Telekom, της εται­ρεί­ας διύ­λι­σης πετρε­λαί­ου Tupras, της καπνο­βιο­μη­χα­νί­ας Tekel, εται­ρειών παρο­χής ρεύ­μα­τος και άλλων επι­χει­ρή­σε­ων που πέρα­σαν στα χέρια ιδιω­τών κατά την περί­ο­δο δια­κυ­βέρ­νη­σης του AKP.

Όπως συμ­βαί­νει σε τέτοιες περι­πτώ­σεις, τη «λεία» από τις ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις μοι­ρά­στη­καν τουρ­κι­κά και ξένα μονο­πώ­λια, όπως στην περί­πτω­ση της Tupras, το 51% των μετο­χών της οποί­ας εξα­γο­ρά­στη­κε από την πολυ­ε­θνι­κή Shell και τον τουρ­κι­κό επι­χει­ρη­μα­τι­κό κολοσ­σό Koç Holding. Τα κέρ­δη του ομί­λου Koç- του μεγα­λύ­τε­ρου επι­χει­ρη­μα­τι­κού ομί­λου της Τουρ­κί­ας- εκτο­ξεύ­θη­καν στα ύψη (31% αύξη­ση στο τρί­το τρί­μη­νο του 2017) αγγί­ζο­ντας τα 402,8 εκα­τομ­μύ­ρια δολά­ρια. Κατά την ίδια περί­ο­δο, αύξη­ση κερ­δών είxε και η αλυ­σί­δα τρο­φί­μων Ulker, διπλα­σιά­ζο­ντας τις πωλή­σεις κατά 14,7% μέσα στο 2017.

Την στιγ­μή που το τουρ­κι­κό κεφά­λαιο αυξά­νει τα κέρ­δη του, ολο­έ­να και περισ­σό­τε­ροι εργά­τες στη γει­το­νι­κή χώρα πέφτουν θύμα­τα «εργα­τι­κών ατυ­χη­μά­των» — ουσια­στι­κά δολο­φο­νιών, μιας και πρό­κει­ται για το απο­τέ­λε­σμα της ραγδαί­ας εντα­τι­κο­ποί­η­σης των ρυθ­μών εργα­σί­ας και των εξαι­ρε­τι­κά πλη­μελ­λών μέτρων προ­στα­σί­ας. Οι αριθ­μοί μιλά­νε από μόνοι τους: Από το 2002 έως το 2017, μέσα σε 15 χρό­νια, 20.000 εργά­τες έχα­σαν τη ζωή τους στα κάτερ­γα του καπι­τα­λι­σμού ενώ, αν ληφθούν υπ’ όψη και όσοι νόση­σαν, απο­κτώ­ντας μια σει­ρά ασθέ­νειες, εξαι­τί­ας των συν­θη­κών εργα­σί­ας, ο αριθ­μός ξεπερ­νά τους 140.000 εργαζόμενους! 

Φτω­χο­γει­το­νιά στην συνοι­κία Μπέ­γιο­γλου, στο κέντρο της Κωνσταντινούπολης.

Στα 16 χρό­νια δια­κυ­βέρ­νη­σης της Τουρ­κί­ας από το «Κόμ­μα Δικαιο­σύ­νης και Ανά­πτυ­ξης» του Ταγίπ Ερντο­γάν, οι πλού­σιοι έγι­ναν πλου­σιό­τε­ροι και οι φτω­χοί φτω­χό­τε­ροι, ανοί­γο­ντας κι’ άλλο την ψαλί­δα των κοι­νω­νι­κών ανισοτήτων. 

Χαρα­κτη­ρι­στι­κό είναι ότι από το 2000 εώς το 2014, το 1% των πλου­σιό­τε­ρων τούρ­κων αύξη­σαν τις περιου­σί­ες τους, κατα­κτώ­ντας το 54% του συνο­λι­κού πλού­του της χώρας! Την ίδια στιγ­μή, το 22% του πλη­θυ­σμού της Τουρ­κί­ας ζει κάτω από το όριο της φτώ­χειας (στοι­χεία TurkStat, 2016) αδυ­να­τώ­ντας να έχει ακό­μη και τα βασι­κά για την καθη­με­ρι­νή του δια­βί­ω­ση, ενώ σε 2 εκα­τομ­μύ­ρια ανέρ­χο­νται τα παι­διά, αγό­ρια και κορί­τσια κάτω των 18 ετών, που εξα­να­γκά­ζο­νται σε εργασία. 

Τα παρα­πά­νω απο­τε­λούν σαφές δείγ­μα της ταξι­κής βαρ­βα­ρό­τη­τας που ζουν οι εργα­ζό­με­νοι και τα φτω­χά λαϊ­κά στρώ­μα­τα της Τουρ­κί­ας. Τόσο ο Ερντο­γάν και οι ακρο­δε­ξιοί σύμ­μα­χοι του, όσο και η «κεμα­λι­κή» αντι­πο­λί­τευ­ση, παρά τις όποιες επι­μέ­ρους δια­φο­ρές τους, απο­τε­λούν τις δύο όψεις του ίδιου νομί­σμα­τος. Η πολι­τι­κή κόντρα εν όψει των εκλο­γών της 24ης Ιού­νη απο­τε­λεί επί της ουσί­ας αντα­νά­κλα­ση των ενδο­α­στι­κών αντα­γω­νι­σμών μετα­ξύ μερί­δων της τουρ­κι­κής αστι­κής τάξης. 

Είναι σαφές ότι ο τούρ­κος πρό­ε­δρος και το AKP έχουν την στή­ρι­ξη ενός ισχυ­ρού τμή­μα­τος του τουρ­κι­κού κεφα­λαί­ου το οποίο, μέσω της κυβέρ­νη­σης Ερντο­γάν, επι­διώ­κει να εδραιώ­σει και ανα­βαθ­μί­σει τη θέση του εν μέσω ανα­κα­τα­τά­ξε­ων στην ευρύ­τε­ρη περιο­χή. Στο πλαί­σιο αυτό διε­ξά­γο­νται ζυμώ­σεις και διερ­γα­σί­ες στο αστι­κό πολι­τι­κό σύστη­μα οι οποί­ες, ανε­ξαρ­τή­τως του απο­τε­λέ­σμα­τος των επι­κεί­με­νων εκλο­γών, μόνο δει­νά προ­μη­νύ­ουν για την εργα­τι­κή τάξη της Τουρκίας.

Ο εργα­ζό­με­νος λαός στη γει­το­νι­κή χώρα, όπως και στην Ελλά­δα, δεν έχει κανέ­να συμ­φέ­ρον να στοι­χη­θεί πίσω από αστι­κές δυνά­μεις και κάλ­πι­κα ιδε­ο­λο­γή­μα­τα. Η ίδια η πραγ­μα­τι­κό­τη­τα μαρ­τυ­ρά πως και στις δυο πλευ­ρές του Αιγαί­ου οι λαοί έχουν έναν κοι­νό εχθρό να αντι­πα­λέ­ψουν. Αυτός ο εχθρός δεν είναι άλλος από το σάπιο εκμε­ταλ­λευ­τι­κό σύστη­μα, τον καπι­τα­λι­σμό και τους, δεξιούς, αρι­στε­ρούς η κεντρώ­ους πολι­τι­κούς του υπηρέτες.

ΚΚ Τουρ­κί­ας για τις εκλο­γές της 24ης Ιού­νη: «Αυτή η τάξη πραγ­μά­των πρέ­πει να ανατραπεί!»

________________________________________________________________________________________________________

Νίκος Μόττας Γεννήθηκε το 1984 στη Θεσσαλονίκη. Είναι υποψήφιος διδάκτορας (Phd) Πολιτικής Επιστήμης, Διεθνών Σχέσεων και Ιστορίας. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες από το Πανεπιστήμιο Westminster του Λονδίνου και είναι κάτοχος δύο μεταπτυχιακών τίτλων (Master of Arts) στις διπλωματικές σπουδές (Παρίσι) και στις διεθνείς διπλωματικές σχέσεις (Πανεπιστήμιο Τελ Αβίβ). Άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε ελληνόφωνα και ξενόγλωσσα μέσα.