Filipstad, μια μικρή γραφική πόλη του Βορρά που έγινε γκέτο για Σουηδούς και πρόσφυγες 

Γρά­φει ο Πάνος Αλε­πλιώ­της // 

“Από τις αρχές της δεκα­ε­τί­ας του 1990, η Filipstad είχε υπο­δο­μές  ασύ­λου με περί­που 300 θέσεις υπό την αιγί­δα του δήμου. Η λει­τουρ­γία τους και η συνερ­γα­σία με την  Μετα­να­στευ­τι­κή Υπη­ρε­σία πήγαι­νε καλά. 

Σε όλες σχε­δόν τις περι­πτώ­σεις, οι προ­σω­ρι­νοί  κάτοι­κοι του δήμου μας, οι πρό­σφυ­γες, όταν έπαιρ­ναν άσυ­λο και άδεια παρα­μο­νής τοπο­θε­τού­νταν σε άλλους δήμους για περαι­τέ­ρω ενσωμάτωση. 

Όταν οι εγκα­τα­στά­σεις υπο­δο­χής προ­σφύ­γων  ιδιω­τι­κο­ποι­ή­θη­καν με απο­φά­σεις του Δημο­τι­κού Συμ­βου­λί­ου, ταυ­τό­χρο­να με την δαπα­νη­ρή ανα­κα­τα­σκευή των κτι­ρί­ων με έξο­δα του δήμου ώστε να είναι ασφα­λή γι αυτές τις κατη­γο­ρί­ες ανθρώ­πων όπως απαι­τή­θη­κε από τις Δημό­σιες υπη­ρε­σί­ες, ολό­κλη­ρο το σύστη­μα ανα­τρά­πη­κε. Η έλλει­ψη στέ­γης στους άλλους μεγα­λύ­τε­ρους δήμους οδή­γη­σε στο γεγο­νός να παρα­μέ­νουν οι μετα­νά­στες στην Filipstad για μεγα­λύ­τε­ρο χρο­νι­κό διάστημα. 

Ταυ­τό­χρο­να, δημιουρ­γή­θη­καν επι­πλέ­ον  ιδιω­τι­κές εγκα­τα­στά­σεις επι­χο­ρη­γού­με­νες υπο­χρε­ω­τι­κά από τον Δήμο που δεν είχε τους απα­ραί­τη­τους χώρους για να φιλο­ξε­νή­σει τόσους πρό­σφυ­γες. Σαν απο­τέ­λε­σμα των παρα­πά­νω έφτα­σε η Filipstad περι­στα­σια­κά να φιλο­ξε­νή­σει έως και 1200–1300 ανθρώ­πους που περί­με­ναν άσυ­λο, ένας δήμος ο οποί­ος έχει συνο­λι­κά 10.500 κατοί­κους, με ότι αυτό  συνε­πά­γε­ται για θέσεις σχο­λεί­ων για τα και­νούρ­για παι­διά και υπη­ρε­σί­ες προς τους προ­σω­ρι­νούς πολί­τες μας. Οι μεγά­λοι χρό­νοι ανα­μο­νής των αιτή­σε­ων χορή­γη­σης ασύ­λου σήμαι­ναν ότι οι άνθρω­ποι ζού­σαν στο δήμο εδώ και χρό­νια χωρίς να έχει ελεγ­χθεί η υπό­θε­σή τους από τις κρα­τι­κές υπηρεσίες.

Στη συνέ­χεια παρέ­μει­ναν στον δήμο μη έχο­ντας που να πάνε, με ελά­χι­στες ευκαι­ρί­ες να εισέλ­θουν στην αγο­ρά εργασίας.

Η Filipstad ήταν από τους 32 δήμους που επι­λέ­χθη­καν από την κυβέρ­νη­ση για να πάρουν έκτα­κτη βοή­θεια μέχρι το 2027 ποσό περί­που 4 εκα­τομ­μύ­ρια ευρώ ( 40 εκα­τομ­μύ­ρια σου­η­δι­κών κορω­νών) ετη­σί­ως. Η χορή­γη­ση αυτών των χρη­μά­των στα­μά­τη­σε χωρίς καμία δικαιο­λο­γία  όπως και άλλες στο­χευ­μέ­νες δρά­σεις για την μετανάστευση.

Κατά τη διάρ­κεια των επό­με­νων τριών ετών, υπάρ­χει ανά­γκη λήψης μέτρων που θα φτά­νουν μέχρι και 5 εκα­τομ­μύ­ρια ευρώ αύξη­ση στον δημο­τι­κό φόρο.

Στο προ­σχο­λι­κό και το δημο­τι­κό σχο­λείο, περί­που τα μισά παι­διά έχουν γονείς και κηδε­μό­νες που γεν­νή­θη­καν στο εξω­τε­ρι­κό. Πολ­λά παι­διά έχουν ήδη ένα υψη­λό­τε­ρο επί­πε­δο μόρ­φω­σης από τους κηδε­μό­νες τους μετά από λίγα χρό­νια. 

Είναι αδύ­να­τον να υπο­θέ­σου­με ότι αυτά τα παι­διά και οι μαθη­τές παίρ­νουν στή­ρι­ξη στην γνώ­ση, στα κίνη­τρα για εξέ­λι­ξη, στον κοι­νω­νι­κό και πολι­τι­στι­κό προ­σα­να­το­λι­σμό από το σπί­τι. Επο­μέ­νως, ο ρόλος του νηπια­γω­γεί­ου και του σχο­λεί­ου πρέ­πει να ενισχυθεί.

Οι προ­κλή­σεις στο σχο­λείο και στην αγο­ρά εργα­σί­ας περι­λαμ­βά­νουν τόσο Σου­η­δούς όσο και μετα­νά­στες, δεδο­μέ­νου ότι οι κοι­νω­νι­κο­οι­κο­νο­μι­κές συν­θή­κες είναι από και­ρό δύσκο­λες λόγω της υψη­λής ανερ­γί­ας και των χαμη­λών εργα­σια­κών ικα­νο­τή­των. Αυτό καθι­στά ακό­μη πιο δύσκο­λη την ενσω­μά­τω­ση, καθώς η ισχύ­ου­σα κοι­νω­νία δεν είναι πολύ ισχυ­ρή και δεν μπο­ρεί να δεί­ξει τον δρό­μο. Έχουν επί­σης δημιουρ­γη­θεί αντι­θέ­σεις μετα­ξύ δια­φο­ρε­τι­κών ομά­δων με αδύ­να­μες θέσεις στην κοινωνία.

Οι περισ­σό­τε­ροι άνθρω­ποι με κατα­γω­γή από το εξω­τε­ρι­κό βρί­σκο­νται εκτός της αγο­ράς εργα­σί­ας. Οι ευκαι­ρί­ες που προ­σφέ­ρο­νται στην  αγο­ρά εργα­σία συχνά υπερ­βαί­νουν το απαι­τού­με­νο επί­πε­δο ικανοτήτων. 

Σύμ­φω­να με τα στα­τι­στι­κά στοι­χεία της Σου­η­δι­κής Υπη­ρε­σί­ας Απα­σχό­λη­σης από το Φεβρουά­ριο του 2019, η ανερ­γία ανέρ­χε­ται σε 11% στο Filipstad. 

Από τα στοι­χεία του Δήμου για τους πρό­σφυ­γες ‚τα στοι­χεία είναι σημα­ντι­κά πιο ζοφερά. 

Περί­που 750 ενή­λι­κες ζουν στην Filipstad, κατα­γω­γής Συρί­ας, Σομα­λί­ας, Ερυ­θραί­ας, Αφγα­νι­στάν και Ιράκ. 

Σχε­δόν όλοι ήρθαν στο Filipstad κατά την περί­ο­δο 2012–2017. Σε αυτή την ομά­δα, η ανερ­γία και η εξάρ­τη­ση από δημο­τι­κά επι­δό­μα­τα είναι πολύ υψη­λή, ενώ τα επί­πε­δα μόρ­φω­σης είναι πολύ χαμη­λά. Αυτή η ομά­δα κιν­δυ­νεύ­ει να κατα­λή­ξει σε μια μόνι­μη απο­ξέ­νω­ση που ήδη επι­βα­ρύ­νει σε μεγά­λο βαθ­μό την δημο­τι­κή οικονομία.

Το ποσο­στό ανερ­γί­ας στην ομά­δα αυτή είναι 80% όταν συμπε­ρι­λη­φθούν τα άτο­μα που σύμ­φω­να  οι εκτι­μή­σεις της Υπη­ρε­σί­ας Απα­σχό­λη­σης δεν μπο­ρούν να δια­τε­θούν στην αγο­ρά εργα­σί­ας. Αυτοί οι άνθρω­ποι θα κατα­λή­ξουν να εξαρ­τώ­νται πλή­ρως από την υπο­στή­ρι­ξη  του δήμου για να ζήσουν.

 Μια εξέ­λι­ξη που από το 2006 αύξη­σε τις δαπά­νες από 450.000 ευρώ σε 3,1 εκα­τομ­μύ­ρια το 2019. 

Σε αυτό μπο­ρεί να προ­στε­θεί ότι η παι­δι­κή φτώ­χεια είναι η δεύ­τε­ρη υψη­λό­τε­ρη στη Σου­η­δία, ενώ το ένα τέταρ­το όλων των παι­διών του δημο­τι­κού σχο­λεί­ου ταξι­νο­μού­νται ως φτω­χά παι­διά σύμ­φω­να με το Save the Children.

Όλα αυτά είναι αδύ­να­τον να τα δια­χει­ρι­στεί κανείς  με δικούς του πόρους. Η οικο­νο­μι­κή κατά­στα­ση στο Filipstad δεν μπο­ρεί να επι­λυ­θεί μέσω δημο­τι­κών εσό­δων αλλά πρέ­πει να χρη­μα­το­δο­τη­θεί με κρα­τι­κά κονδύλια».

Όλα αυτά τα γρά­φει ο Γενι­κός Διευ­θυ­ντής του Δήμου πρός την Ένω­ση Δήμων και Νομαρ­χιών Σου­η­δί­ας και όχι το Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα. Αν τα έγρα­φε το ΚΚ θα πρό­σθε­τε πως αυτός είναι ο καπι­τα­λι­σμός,  η έλλει­ψη κεντρι­κού σχε­δια­σμού, η ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση της υπο­δο­χής των μετα­να­στών. Θα πρό­σθε­τε πως μόνο ο σοσια­λι­σμός έλυ­σε προ­βλή­μα­τα υπο­δο­χής, βοή­θειας και ενσω­μά­τω­σης χωρίς να δημιουρ­γή­σει γκέ­το, ανερ­γία, κοι­νω­νι­κά προ­βλή­μα­τα, ανα­μο­νές και αντι­θέ­σεις μετα­ξύ των ομά­δων. Θα θύμι­ζε πως ένα από τα πρώ­τα δια­τάγ­μα­τα του Λένιν ήταν πως “όσοι βρί­σκο­νται στην Σ.Ένωση και θέλουν να παρα­μεί­νουν και να δου­λέ­ψουν εδώ είναι αυτό­μα­τα Σοβιε­τι­κοί πολίτες”.

Πάνος Αλεπλιώτης

Εργά­στη­κε σαν γεω­λό­γος, περι­βαλ­λο­ντο­λό­γος και χωρο­τά­κτης στην Ελλά­δα και στην Σου­η­δία. Δημο­τι­κός σύμ­βου­λος Πυλαί­ας Θεσ­σα­λο­νί­κης 87/90 και 99/2002. Αντι­δή­μαρ­χος Πυλαί­ας από το 1987 έως και το 1990 και από το 1999 έως και το 2000.