🇨🇺  Η Κού­βα απει­λεί­ται και πάλι από τη μεγα­λύ­τε­ρη παγκό­σμια οικο­νο­μι­κή και στρα­τιω­τι­κή δύνα­μη.
🇺🇸 Σε εξέ­λι­ξη μια πολι­τι­κο-επι­κοι­νω­νια­κή επι­χεί­ρη­ση για συντρι­πτι­κό χτύ­πη­μα της Κου­βα­νι­κής Επα­νά­στα­σης, με προ­τε­ραιό­τη­τα στις ανα­τρε­πτι­κές ενέρ­γειες ειδι­κά Αβά­να.
Δια­δρα­μα­τί­ζε­ται ακρι­βώς τη στιγ­μή που «η πρω­τεύ­ου­σα της αξιο­πρέ­πειας θα βρί­σκε­ται μπρο­στά στην 502^η επέ­τειό της, καθώς δεν μπό­ρε­σε να το κάνει τα τελευ­ταία δύο χρό­νια», όπως δια­βε­βαί­ω­σε πρό­σφα­τα ο Πρό­ε­δρος της Δημο­κρα­τί­ας, Miguel Díaz-Canel Bermúdez. ^[1]

Πάνω από πέντε αιώνες ιστορίας

Πριν από 502 χρό­νια το βασί­λειο της Ισπα­νί­ας ίδρυ­σε την τελευ­ταία από τις πρώ­τες επτά αποι­κια­κές πόλεις του στο νησί της Κού­βας, που ονο­μά­στη­κε San Cristóbal de La Habana.
Στις 16-Νοε-1519, ο τρί­τος και ορι­στι­κός αστι­κός οικι­σμός έγι­νε δίπλα στο τότε λιμά­νι της Carena. Σχε­δόν έναν αιώ­να αργό­τε­ρα, στις 8‑Οκτ-1607, με Βασι­λι­κό Διά­ταγ­μα, η πόλη ανα­γνω­ρί­στη­κε ως η επί­ση­μη πρω­τεύ­ου­σα της αποι­κί­ας. Έγι­νε το ισπα­νι­κό εμπο­ρι­κό κέντρο, όπου ο στό­λος της έκα­νε στά­ση προς τη χερ­σό­νη­σο φορ­τω­μέ­νος με τον τερά­στιο πλού­το προ­ϊ­όν λεη­λα­σί­ας από τις αποι­κί­ες τους στο Μεξι­κό, την Καραϊ­βι­κή και το Περού.
Η προ­νο­μια­κή γεω­γρα­φι­κή θέση της Κού­βας που επέ­τρε­πε την πρό­σβα­ση στις σημα­ντι­κό­τε­ρες οδούς επι­κοι­νω­νί­ας και εμπο­ρι­κές δια­δρο­μές της Καραϊ­βι­κής, καθώς επί­σης η ποιό­τη­τα των λιμα­νιών της και η θέση της για τη δημιουρ­γία αμυ­ντι­κών προ­γε­φυ­ρω­μά­των στην περιο­χή, προ­κά­λε­σε ενδια­φέ­ρον για την κατο­χή της, σε μεγα­λύ­τε­ρο ή μικρό­τε­ρο βαθ­μό, κατά τη διάρ­κεια των ευρω­παϊ­κών αποι­κια­κών πολέ­μων στην αμε­ρι­κα­νι­κή ήπει­ρο, κατά τον 16^ο, 17^ο και 18^ο αιώ­να. Το νησί ταλα­νι­ζό­ταν μετα­ξύ της μεσαιω­νι­κή ισπα­νι­κή αυτο­κρα­το­ρία, τη δίψα για εξου­σία της γαλ­λι­κής μητρό­πο­λης και τις καπι­τα­λι­στι­κές φιλο­δο­ξί­ες της βρε­τα­νι­κής εξου­σί­ας, με συνε­χείς επεμ­βά­σεις και επι­θέ­σεις στην Αβάνα.

Στο μετα­ξύ, μια νέα δύνα­μη ανα­δυό­ταν μόλις ενε­νή­ντα μίλια από την κου­βα­νι­κή ακτή: οι Ηνω­μέ­νες Πολι­τεί­ες της Αμε­ρι­κής. Από τότε που ανε­ξαρ­τη­το­ποι­ή­θη­καν από τη Μεγά­λη Βρε­τα­νία, οι ηγέ­τες τους ανέ­πτυ­ξαν μια μεγα­λο­κρα­τι­κή  πολι­τι­κή που αντα­να­κλού­σε τη συναί­νε­ση και αγα­στή συνερ­γα­σία των εκεί πολι­τι­κών δια­χει­ρι­στών της εξουσίας.
Στο γεω­πο­λι­τι­κό τους όρα­μα, από την πρώ­τη στιγ­μή είχαν ενσω­μα­τώ­σει την κατά­λη­ψη της Κού­βας, κάτι δια­τη­ρή­θη­κε στα­θε­ρά με την πάρο­δο του χρό­νου και εφαρ­μό­στη­καν διά­φο­ρες φόρ­μου­λες, από την αγο­ρά έως τη στρα­τιω­τι­κή επέμ­βα­ση, η οποία υλο­ποι­ή­θη­κε το 1898 και κρα­τή­θη­κε υπό τον έλεγ­χό τους ως πολυ­πό­θη­το «ώρι­μο φρού­το» για έξι 10ετίες.

Ο Πατριωτισμός στο προσκήνιο

Πολ­λά κοι­νω­νι­κο­πο­λι­τι­σμι­κά γεγο­νό­τα συνέ­βη­σαν στην Κού­βα κατά τη διάρ­κεια του 18ου αιώ­να που κατέ­στη­σαν δυνα­τή την πνευ­μα­τι­κή ανά­πτυ­ξη της «μου­λά­τας ψυχής» στην κοι­νω­νία, τη δια­μόρ­φω­ση εθνι­κής συνεί­δη­σης, την εμφά­νι­ση πατριω­τι­κών ιδε­ω­δών και την πραγ­μα­το­ποί­η­ση των πρώ­των αυτο­νο­μι­στι­κών αγώ­νων, που ‑χρό­νια αργό­τε­ρα, επη­ρέ­α­σαν τη σκέ­ψη για την ανε­ξαρ­τη­σία και το σχη­μα­τι­σμό της κου­βα­νι­κής ιθαγένειας.
Ξεχω­ρί­ζουν ήδη στην πόλη το Κολ­λέ­γιο San Carlos που αργό­τε­ρα συγ­χω­νεύ­θη­κε με του San Ambrosio στην Αβά­να και έλα­βε και τα δύο ονό­μα­τα. καθώς και το βασι­λι­κό-παπι­κό Πανε­πι­στή­μιο San Gerónimo.

Στις τάξεις τους εκπαι­δεύ­ο­νταν 10άδες | 100άδες  επι­φα­νείς Κου­βα­νοί, ήρω­ες της ανε­ξαρ­τη­σί­ας (Félix Varela, José de la Luz y Caballero, Carlos Manuel de Céspedes, Ignacio Agramonte και Rafael María de Mendive.
Το 1838 ο Céspedes απέ­κτη­σε τον τίτλο του Νομι­κού και τριά­ντα χρό­νια αργό­τε­ρα στα ανα­το­λι­κά της χώρας άφη­σε στην πάντα την τήβεν­νο για να ξεκι­νή­σει τους αγώ­νες για ανε­ξαρ­τη­σία και να γίνει ο Πατέ­ρας του Έθνους. Ο Mendive ακο­λού­θη­σε τον ίδιο δρό­μο το 1844 και δια­κρί­θη­κε για τον πατριω­τι­σμό και την εκτε­τα­μέ­νη λογο­τε­χνι­κή του δημιουρ­γία. Για αρκε­τά χρό­νια ήταν ο δάσκα­λος και ο προ­στά­της αυτού που θα γινό­ταν ο πιο οικου­με­νι­κός από τους Κου­βα­νούς: ο José Martí Pérez (Χοσέ Μαρτί).
Εμπνευ­σμέ­νοι από την πατριω­τι­κή παρά­δο­ση του Martí, χρό­νια αργό­τε­ρα σημα­ντι­κοί κου­βα­νοί ηγέ­τες και δια­νο­ού­με­νοι εκπαι­δεύ­τη­καν στο Πανε­πι­στή­μιο της Αβά­νας, όπως οι Julio Antonio Mella, José Antonio Echeverría, Rubén Martínez Villena, Dulce María Loynaz, Juan Marinello, Lezama Lima, Raúl Roa, Emilio Roig de Leuchsenring, Fidel Castro Ruz, Raúl Castro Ruz, Armando Hart Dávalos, Roberto Fernández Retamar, και εκα­το­ντά­δες άλλοι.
Ακρι­βώς εκεί όπου ανδρώ­θη­κε ο νεα­ρός Φιντέλ έγι­νε επα­να­στά­της.

Σύμβολο ενότητας

Η Αβά­να δονεί­ται στην πολι­τι­στι­κή ζωή της χώρας και έχει εμπνεύ­σει εκα­το­ντά­δες έργα για τον κινη­μα­το­γρά­φο, το θέα­τρο, την τηλε­ό­ρα­ση, το ραδιό­φω­νο, τις πλα­στι­κές τέχνες, το χορό και τη μου­σι­κή. Η λογο­τε­χνία δεν λεί­πει από τους στί­χους των Κου­βα­νών ποι­η­τών και σε μεγά­λο μέρος της καλύ­τε­ρης αφη­γη­μα­τι­κής παρά­δο­σης, όπως η «Cecilia Valdés» του Cirilo Villaverde, ο «Paradiso» του José Lezama Lima και ο «El Siglo de las Luces» του Alejo Carpentier.

Στο έδα­φός της ζουν οι σοροί εβδο­μή­ντα στρα­τη­γών του Ejército Libertador (Απε­λευ­θε­ρω­τι­κού Στρα­τού), υπό τον Máximo Gómez Báez.
Όχι πολύ μακριά από το αστι­κό περι­βάλ­λον, σώζε­ται το μαυ­σω­λείο με τα λεί­ψα­να του υπο­στρά­τη­γου Antonio Maceo και του πιστού βοη­θού του, λοχα­γού Panchito Gómez Toro. σύμ­βο­λο της αδια­τά­ρα­κτης λαϊ­κής ενό­τη­τας του νησιού, ο Martí στην Ανα­το­λή, ο Maceo και ο Gómez στην Αβά­να. ^[2]

Χάρη στο θρί­αμ­βο της Επα­νά­στα­σης του 1959, τα παρα­πά­νω δια­τη­ρή­θη­καν και σφρα­γί­στη­καν –ατσα­λώ­θη­καν, κάνο­ντας πραγ­μα­τι­κό­τη­τα ένα όνει­ρο για το οποίο αγω­νί­στη­καν από την αρχή των πολέ­μων για την ανεξαρτησία.
Η Αβά­να έχει γίνει μάρ­τυ­ρας των προ­σπα­θειών για τη δια­τή­ρη­ση του συμ­βό­λου της ενό­τη­τας μετα­ξύ όλων των Κου­βα­νών, ανε­ξάρ­τη­τα από προ­έ­λευ­ση, χρώ­μα και φύλο.

Εν κατα­κλεί­δι, ο λαός του νησιού της επα­νά­στα­σης απο­τε­λεί­ται από πολί­τες της γης του, οι οποί­οι αντι­προ­σω­πεύ­ουν — χρη­σι­μο­ποιώ­ντας τη μετα­φο­ρά του εξέ­χο­ντος εθνο­λό­γου Fernando Ortiz, το «κου­βα­νι­κό ajiaco» — «ajiaco cubano» (ιδιαι­τε­ρό­τη­τα της Κού­βας –σσ. Ajiaco είναι ένα είδος σού­πας-σαλά­τας, καυ­τε­ρή συνή­θως κοι­νή στη Λατι­νι­κή Αμε­ρι­κή …Κολομ­βία, Κού­βα, Περού) ένα ομο­γε­νο­ποι­η­μέ­νο μείγ­μα πολι­τι­στι­κών, θρη­σκευ­τι­κών, αθλη­τι­κών, εκπαι­δευ­τι­κών, πατριω­τι­κών, ιδε­ο­λο­γι­κών, αλλη­λέγ­γυων και διε­θνι­στι­κών παρα­δό­σε­ων, που δια­τρέ­χει το αίμα της συντρι­πτι­κής πλειο­ψη­φί­ας των Κου­βα­νών.

Η πρω­τεύ­ου­σα φιλο­ξε­νεί επί­σης σπου­δαία έργα της υλι­κής κλη­ρο­νο­μιάς που χτί­στη­κε τους περα­σμέ­νους αιώνες.

Ο αγώ­νας για τη δια­τή­ρη­ση των ιστο­ρι­κών μνη­μεί­ων της και η προ­ώ­θη­ση του πολι­τι­σμού της Αβά­νας, των εθνι­κών και διε­θνών δεσμών, ήταν το πάθος και το νόη­μα της ζωής των για­τρών Emilio Roig de Leuchsenring και Eusebio Leal Spengler, οι οποί­οι από το 1938 ίδρυ­σαν και συνέ­χι­σαν το έργο του Oficina del Historiador de la Ciudad de La Habana (Εργα­στή­ριου Ιστο­ρί­ας της Πόλης της Αβά­νας και κρα­τούν ζωντα­νή την πολι­τι­στι­κή κλη­ρο­νο­μιά της.
Τον Δεκέμ­βρη του 1982, η Παλιά Αβά­να και το σύστη­μα των αποι­κια­κών οχυ­ρώ­σε­ων της κηρύ­χθη­καν Μνη­μείο Παγκό­σμιας Κλη­ρο­νο­μιάς από την Unesco. Έντε­κα χρό­νια αργό­τε­ρα και αντι­μέ­τω­πος με ένα πολύ περί­πλο­κη κατά­στα­ση για τη χώρα (σσ. ξεκί­νη­σε η λεγό­με­νη Período especial | 1990–1999, ειδι­κές περί­ο­δοι 1989–1990 | 1999–2000 μετά τις ανα­τρο­πές στις πρώ­ην σοσια­λι­στι­κές χώρες) , ο πρό­ε­δρος της Κού­βας Φιντέλ Κάστρο Ρουζ υπέ­γρα­ψε, το 1993, το Νόμο 143 του Συμ­βου­λί­ου της Επι­κρα­τεί­ας, το οποίο, σύμ­φω­να με τον Δρα. Eusebio Leal, «θεω­ρεί­ται το πιο προηγ­μέ­νο έγγρα­φο αε σχέ­ση με τη δια­τή­ρη­ση της Υλι­κής και πνευ­μα­τι­κής Πολι­τι­στι­κής Κλη­ρο­νο­μιάς ενός λαού.

«Είναι αδιαμ­φι­σβή­τη­το ότι η δια­τή­ρη­ση και απο­κα­τά­στα­ση του Ιστο­ρι­κού Κέντρου θα αυξή­σει την ελκυ­στι­κό­τη­τά του και θα επι­τύ­χει μια αρμο­νι­κή σύν­δε­ση μετα­ξύ πολι­τι­στι­κών σκο­πών και οικο­νο­μι­κών στό­χων με βάση τα σχέ­δια ανά­πτυ­ξης της χώρας, την ίδια την απο­κα­τά­στα­ση, καθώς και το έργο κοι­νω­νι­κής διά­σω­σης που συμ­βάλ­λει στην ενί­σχυ­ση του εθνι­κού και πατριω­τι­κού αισθή­μα­τος των κατοί­κων της.» ^[4]

Η Κούβα δεν είναι μόνη της! 
Με την αλληλεγγύη των λαών θα νικήσει! – 
¡Hasta la Victoria Siempre!

Επική Πρωτεύουσα της Κουβανικής Επανάστασης

Ο ήλιος της Αβά­νας πίσω από το μνη­μείο του José Martí στην Plaza de la Revolución 50 χρό­νια μετά τη δια­κή­ρυ­ξη του σοσια­λι­στι­κού χαρα­κτή­ρα της Κου­βα­νι­κής Επανάστασης

Η Αβά­να έγι­νε μάρ­τυ­ρας και άλλων μεγά­λων σχε­τι­κών γεγο­νό­των, όπως ο απο­χαι­ρε­τι­σμός των θυμά­των του αερο­σκά­φους της Aviación Cubana που κατα­στρά­φη­κε από τρο­μο­κρα­τι­κή επί­θε­ση πρα­κτό­ρων των ΗΠΑ κατά τη διάρ­κεια της πτή­σης στα Μπαρ­μπά­ντος, το XI Παγκό­σμιο Φεστι­βάλ Νεο­λαί­ας και Φοι­τη­τών, το Πρώ­το Διε­θνές Φεστι­βάλ Νέου Λατι­νο­α­με­ρι­κα­νι­κού Κινη­μα­το­γρά­φου,το Διε­θνές Φεστι­βάλ Μπα­λέ­του της Αβά­νας, τις πορεί­ες του Μαχό­με­νου Λαού και τις λαο­θά­λασ­σες για την Παγκό­σμια Ημέ­ρα των Εργα­ζο­μέ­νων (σσ. Πρω­το­μα­γιάς) τον απο­χαι­ρε­τι­σμό των Κου­βα­νών διε­θνι­στών που έπε­σαν στην εκπλή­ρω­ση τιμη­μέ­νων στρα­τιω­τι­κών και πολι­τι­κών απο­στο­λών, τους XI Πανα­με­ρι­κα­νι­κούς Αγώ­νες (1991),  οι συνα­ντή­σεις με τους Πρε­σβευ­τές για την Ειρή­νη.
Και της πρώ­της Διά­σκε­ψης για τη μετα­νά­στευ­ση, τα εγκαί­νια της Ιατρι­κής Σχο­λής της Λατι­νι­κής Αμε­ρι­κής (Elam σσ. Escuela Latinoamericana de Medicina, πρώ­ην Escuela Latinoamericana de Ciencias Médicas, μια διε­θνής δημό­σια ιατρι­κή σχο­λή που ίδρυ­σε ο Fidel το 1999 και λει­τουρ­γεί με δαπά­νες και ευθύ­νη της κου­βα­νι­κής κυβέρ­νη­σης «συμ­βάλ­λο­ντας στην εκπαί­δευ­ση του για­τρού Πρω­το­βάθ­μιας Υγεί­ας σε διά­φο­ρες περιο­χές του Κόσμου»), τις Συνα­ντή­σεις για την παγκο­σμιο­ποί­η­ση και τα ανα­πτυ­ξια­κά προ­βλή­μα­τα, τη δημιουρ­γία της Μπο­λι­βα­ρια­νής Εναλ­λα­κτι­κής για την Αμε­ρι­κή (Alba ‑Alternativa Bolivariana para las Américas), την ανα­κή­ρυ­ξη της Λατι­νι­κής Αμε­ρι­κής — Καραϊ­βι­κής ως Ζώνης Ειρή­νης,  την επι­στρο­φή στην Πατρί­δα των Πέντε Ηρώ­ων, τις συνε­δριά­σεις της Asamblea Nacional del Poder Popular Εθνο­συ­νέ­λευ­σης Λαϊ­κής Εξου­σί­ας και τα εκα­το­ντά­δες συνέ­δρια των πολι­τι­κών, κοι­νω­νι­κών, φοι­τη­τι­κών και μαζι­κών οργα­νώ­σε­ων της χώρας, καθώς και τη δια­κή­ρυ­ξη του Συντάγ­μα­τος της Δημο­κρα­τί­ας της Κού­βας. Πιο πρό­σφα­τα, θυμί­ζου­με τα εμβό­λια Abdala και Soberana που αντι­με­τώ­πι­σαν την πανδημία.
Όλα τα γεγο­νό­τα που περι­γρά­φη­καν θα μπο­ρού­σαν επί­σης να έχουν συμ­βεί σε οποια­δή­πο­τε άλλη επαρ­χία, επει­δή η Κού­βα είναι ένα ενιαίο έθνος. ^[5]

Όπως και σ΄ όλο το νησί , η πρω­τεύ­ου­σα έχει αισθαν­θεί τον αντί­κτυ­πο που προ­κλή­θη­κε από την επι­δεί­νω­ση του εμπάρ­γκο των Ηνω­μέ­νων Πολι­τειών και τις ενέρ­γειες Αντι­συμ­βα­τι­κού Πολέ­μου, όπως στις 11 Ιου­λί­ου και η ανε­πι­τυ­χής πορεία που διορ­γα­νώ­θη­κε στις 15 Νοεμ­βρί­ου. Χρειά­στη­κε επί­σης να αντι­με­τω­πί­σει την επί­θε­ση της φύσης, από το χτύ­πη­μα των τυφώ­νων, έντο­νους ανε­μο­στρό­βι­λος και ακό­μη –προ­πά­ντων, την παν­δη­μία Covid-19.
Όμως η πολι­τι­κή βού­λη­ση και το μαχη­τι­κό πνεύ­μα των κατοί­κων της Αβά­νας δεί­χνουν ότι είναι πιο ισχυ­ροί από τη ζημιά της δύνα­μης της φύσης και τα εχθρι­κά ανα­τρε­πτι­κά σχέδια.

Σε κλί­μα χαράς, αλλά και προ­κλή­σε­ων, στις 16 Νοεμ­βρί­ου 2021, η πραγ­μα­τι­κή και υπέ­ρο­χη πόλη – ciudad real y maravillosa,  όπως την ονό­μα­σε ο Alejo Carpentier- γιορ­τά­ζει τα 502 χρό­νια της.
Η συντρι­πτι­κή πλειο­ψη­φία των κατοί­κων της, ως ανα­πό­σπα­στο κομ­μά­τι της ενό­τη­τας όλων των Κου­βα­νών, ζουν και ανα­γεν­νιού­νται στην καθη­με­ρι­νή τους μάχη στην «πρω­τεύ­ου­σα της αξιο­πρέ­πειας».

Πηγές:
^[1] Miguel M. Díaz-Canel Bermúdez: Ομι­λία στο κλεί­σι­μο της VII Συνό­δου του IX Νομο­θε­τι­κού Σώμα­τος της Εθνι­κής Συνέ­λευ­σης της Λαϊ­κής Εξου­σί­ας, στο Συνε­δρια­κό Κέντρο, 28-Οκτ-2021
^[2] Eusebio Leal Spengler: Ομι­λία στη συναυ­λία του μαέ­στρος Frank Fernández για την 60ή επέ­τειο από την είσο­δο του Fidel στην (8‑Ιαν-2019)
^[3] Eusebio Leal Spengler: Μια κατά­κτη­ση στη­ριγ­μέ­νη στις δική μας αυτο­θυ­σία (16 Μαΐ­ου 2008)
^[4] Διά­ταγ­μα Ν.143 (Αβά­να 30-Οκτ-1993)
^[5] Βλ. Abel Enrique González Santamaría: Havana η επι­κή πρω­τεύ­ου­σα της Κου­βα­νι­κής επα­νά­στα­σης, Ed. Verde Olivo, 2019
Με πλη­ρο­φο­ρί­ες και από CubaDebate  | telesurtv.net

“¡Hasta Siempre vivo Comandante!”