H Μακρόνησος αρχαιολογικός χώρος με γνωμοδότηση του ΚΑΣ

Αρχαιο­λο­γι­κός χώρος κηρύ­χθη­κε με ομό­φω­νη γνω­μο­δό­τη­ση του Κεντρι­κού Αρχαιο­λο­γι­κού Συμ­βου­λί­ου (2/7/2019) ολό­κλη­ρη η Μακρό­νη­σος, ύστε­ρα από πρό­τα­ση της Εφο­ρεί­ας Αρχαιο­τή­των Κυκλά­δων, που διε­ξά­γει στο νησί τα τελευ­ταία χρό­νια έρευ­νες πεδί­ου. Όπως ενη­με­ρώ­νει το ΥΠΠΟΑ σε σχε­τι­κή ανα­κοί­νω­σή του, «η Μακρό­νη­σος, γνω­στή ως πεδίο δρα­μα­τι­κών στιγ­μών της σύγ­χρο­νης ελλη­νι­κής ιστο­ρί­ας, προ­στα­τεύ­ε­ται από την ελλη­νι­κή πολι­τεία ήδη από το 1989, όταν κηρύ­χθη­κε εξ ολο­κλή­ρου ως ιστο­ρι­κός τόπος, ενώ τα κατά­λοι­πα των στρα­το­πέ­δων του νησιού κηρύ­χθη­καν αυτο­μά­τως ως δια­τη­ρη­τέα κτί­ρια (ΦΕΚ 436/Β/1989). Επι­προ­σθέ­τως, για την προ­στα­σία των κατα­λοί­πων της σύγ­χρο­νης ιστο­ρί­ας θεσμο­θε­τή­θη­καν από το 1995 ειδι­κές χρή­σεις γης (ΦΕΚ 895/Δ/1995)».

«Η μέρι­μνα, ωστό­σο, του υπουρ­γεί­ου Πολι­τι­σμού και Αθλη­τι­σμού δεν στα­μά­τη­σε εκεί. Μετά από εκτε­τα­μέ­νες έρευ­νες της Εφο­ρεί­ας Ενα­λί­ων Αρχαιο­τή­των οριο­θε­τή­θη­καν και κηρύ­χθη­καν το 2015 στην περιο­χή της Μακρο­νή­σου πέντε αρχαία ναυά­για που χρο­νο­λο­γού­νται από τη μέση ελλη­νι­στι­κή έως και τις αρχές της υστε­ρορ­ρω­μαϊ­κής περιό­δου (ΦΕΚ 269/Β/2015)», προ­σθέ­τει το ΥΠΠΟΑ.

Τα πρώ­τα ανθρω­πο­γε­νή κατά­λοι­πα στη Μακρό­νη­σο ανά­γο­νται στα τέλη της 4ης χιλιε­τί­ας π.Χ. ενώ ο πρώ­τος εντο­πι­σμέ­νος οικι­σμός του νησιού ιδρύ­θη­κε στη θέση Προ­βά­τσα, στα δυτι­κά του νησιού, κατά την Πρώ­ι­μη Επο­χή του Χαλ­κού. «Ιδιαί­τε­ρη σημα­σία έχει η μεταλ­λουρ­γι­κή δρα­στη­ριό­τη­τα που ανα­πτύ­χθη­κε εκεί, παράλ­λη­λα με την αντί­στοι­χη δρα­στη­ριό­τη­τα στον Θορι­κό της Αττι­κής, όπως κατα­δει­κνύ­ουν τα λεί­ψα­να κυπέλ­λω­σης μολυ­βδού­χου αργύ­ρου που έχουν εντο­πι­στεί», σημειώ­νει το ΥΠΠΟΑ. Επί­σης υπο­γραμ­μί­ζει ότι «κατά τους αρχαϊ­κούς χρό­νους ιδρύ­θη­κε λίγο βορειό­τε­ρα, στην περιο­χή όπου βρί­σκε­ται ο σημε­ρι­νός Ι.Ν. του Αγί­ου Γεωρ­γί­ου, ο κύριος οικι­σμός του νησιού η χρή­ση του οποί­ου μαρ­τυ­ρεί­ται, με τα δεδο­μέ­να της έρευ­νας πεδί­ου, έως τον 6ο/7ο αι. μ.Χ. ενώ έχει εντο­πι­στεί και το νεκρο­τα­φείο της κλα­σι­κής περιόδου».

«Αξί­ζει να ανα­φερ­θεί», κατα­λή­γει το ΥΠΠΟΑ, «η μεγά­λη δια­σπο­ρά αρχαιο­λο­γι­κών θέσε­ων των ιστο­ρι­κών χρό­νων σε όλη την έκτα­ση του νησιού, τόσο στα παρά­λια όσο και στην ενδο­χώ­ρα, κάτι που πρέ­πει να συν­δε­θεί αφε­νός με τη μεταλ­λο­φο­ρία του νησιού και αφε­τέ­ρου με την κρί­σι­μη γεω­γρα­φι­κή του θέση στο Αιγαίο. Η κήρυ­ξη ολό­κλη­ρου του νησιού ως αρχαιο­λο­γι­κού χώρου ολο­κλη­ρώ­νει το πλέγ­μα της δια­χρο­νι­κής προ­στα­σί­ας των ανθρω­πο­γε­νών της Μακρο­νή­σου από όλες τις συναρ­μό­διες υπη­ρε­σί­ες του Υπουρ­γεί­ου Πολι­τι­σμού και Αθλητισμού».