Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Η “Κρίση των Πυραύλων” (1962) με τα λόγια του Φιντέλ

Επι­μέ­λεια: Βαγ­γέ­λης Γονα­τάς //

Στην Κού­βα υπήρ­ξε μόνο ένας τύπος συνα­γερ­μού: O συνα­γερ­μός μάχης.

Φιντέλ

Συμπλη­ρώ­νο­νται φέτος 54 χρό­νια από την ονο­μα­ζό­με­νη “Κρί­ση των Πυραύ­λων” (στην Κού­βα προ­τι­μούν “Κρί­ση του Οκτώ­βρη”), όταν η ανθρω­πό­τη­τα βρέ­θη­κε στα πρό­θυ­ρα μιας  πυρη­νι­κής σύγκρου­σης μετα­ξύ ΕΣΣΔ και ΗΠΑ τον Οκτώ­βρη του 1962, η οποία σύντο­μα θα εξε­λίσ­σο­νταν σε πυρη­νι­κό ολοκαύτωμα.

fidel22

Η Κού­βα βρέ­θη­κε στο επί­κε­ντρο για­τί ήταν οι παρα­μο­νές της επι­κεί­με­νης εισβο­λής στο νησί, αυτή την φορά απ ευθεί­ας του στρα­τού των ΗΠΑ, καθώς η εμπει­ρία της προη­γού­με­νης εισβο­λής μέσω μισθο­φό­ρων αντε­πα­να­στα­τών λίγους μήνες πριν, απο­δεί­χθη­κε ολέ­θρια για τους βορειο­α­με­ρι­κα­νούς. Τότε ήταν που η Κού­βα υπέ­γρα­ψε σύμ­φω­νο στρα­τιω­τι­κής συνερ­γα­σί­ας με την ΕΣΣΔ, που περι­λάμ­βα­νε  και εγκα­τά­στα­ση  πυρη­νι­κών όπλων στο νησί.

[…] Ποιες ήταν οι αιτί­ες για να ξεσπά­σει η κρί­ση; O Χρου­τσόφ είχε αντι­λη­φθεί την ξεκά­θα­ρη πρό­θε­ση του Κένε­ντι να εισβά­λει στην Κού­βα πολύ σύντο­μα, είχαν προ­ε­τοι­μά­σει τις πολι­τι­κές και διπλω­μα­τι­κές συν­θή­κες, ειδι­κά μετά την συντρι­πτι­κή ήττα της μισθο­φο­ρι­κής εισβο­λής στον Κόλ­πο των Χοί­ρων, συνο­δευό­με­νη από απο­βα­τι­κά  σκά­φη του σώμα­τος πεζο­ναυ­τών και ένα αερο­πλα­νο­φό­ρο των γιάν­κις. Οι μισθο­φό­ροι έλεγ­χαν τον ενα­έ­ριο χώρο με πάνω από 40  αερο­πλά­να, ανά­με­σά τους βομ­βαρ­δι­στι­κά Β‑26, μετα­γω­γι­κά και άλλα υπο­στη­ρι­κτι­κά. Μια προη­γού­με­νη αιφ­νι­δια­στι­κή επί­θε­ση στην κεντρι­κή αερο­πο­ρι­κή βάση, δεν πέτυ­χε τα αερο­σκά­φη μας, αφού τα είχα­με δια­σκορ­πί­σει σε διά­φο­ρα σημεία, αυτά που μπο­ρού­σαν να μετα­κι­νη­θούν. Μετά βίας  χτύ­πη­σαν κάποια. Την ημέ­ρα της προ­δο­τι­κής εισβο­λής, τα σκά­φη μας ήταν στον αέρα πριν το ξημέ­ρω­μα, με κατεύ­θυν­ση την Playa  Girón.  Θα λέγα­με ότι μόνο ένας ειλι­κρι­νής βορειο­α­με­ρι­κά­νος συγ­γρα­φέ­ας περιέ­γρα­ψε εκεί­νο το γεγο­νός σαν κατα­στρο­φή. Φτά­νει να πού­με, ότι τελι­κά από εκεί­νη την περι­πέ­τεια, μόνο 2–3 από τους εισβο­λείς μπό­ρε­σαν να επι­στρέ­ψουν στο Μαιάμι.

Tα Πέντε σημεία του Φιντέλ (κτίριο στην Πλατεία της Επανάστασης, 1962)

Tα Πέντε σημεία του Φιντέλ (κτί­ριο στην Πλα­τεία της Επα­νά­στα­σης, 1962)

Η εισβο­λή που προ­γραμ­μα­τι­ζό­ταν από τις ένο­πλες δυνά­μεις των Ηνω­μέ­νων Πολι­τειών ενά­ντια στο νησί θα είχε τερά­στιες απώ­λειες, πολύ μεγα­λύ­τε­ρες από τους 50 χιλιά­δες στρα­τιώ­τες που έχα­σαν στο Βιετ­νάμ. Δεν είχαν τότε, την εμπει­ρία που απέ­κτη­σαν πολύ αργότερα. […]

[…] Υπεν­θυ­μί­ζε­ται ότι στις 28 Οκτω­βρί­ου του 1962 εγώ δήλω­σα ότι δεν ήμουν σύμ­φω­νος με την από­φα­ση – για την οποία δεν μας είχαν συμ­βου­λευ­τεί και η Κού­βα αγνο­ού­σε – της ΕΣΔΔ να απο­σύ­ρει τα στρα­τη­γι­κά της βλή­μα­τα, για τα οποία προ­ε­τοι­μά­ζο­νταν οι ράμπες εκτό­ξευ­σης, που θα ήταν συνο­λι­κά σαρά­ντα δύο. Στον σοβιε­τι­κό ηγέ­τη εξή­γη­σα ότι αυτό το βήμα δεν το είχε συζη­τή­σει μαζί μας, βασι­κή και ανα­γκαία προ­ϋ­πό­θε­ση των συμ­φω­νιών μας. Αυτή η ιδέα συμπυ­κνώ­νε­ται σε μία φρά­ση: “ Εσείς μπο­ρεί­τε να με πεί­σε­τε ότι κάνω λάθος, όμως δεν μπο­ρεί­τε να μου πεί­τε ότι κάνω λάθος, χωρίς να με πεί­σε­τε”, και απα­ρίθ­μη­σα πέντε Σημεία που παρέ­μει­ναν ανέγγιχτα:

  • Τερ­μα­τι­σμός του οικο­νο­μι­κού Απο­κλει­σμού και όλων των μέτρων εμπο­ρι­κής και οικο­νο­μι­κής πίε­σης που εξα­σκούν οι Ηνω­μέ­νες Πολι­τεί­ες σε όλα τα μέρη του κόσμου, ενά­ντια στην χώρα μας. 
  • Τερ­μα­τι­σμός όλων των υπο­νο­μευ­τι­κών δρα­στη­ριο­τή­των, εκτο­ξεύ­σε­ων όπλων και εκρη­κτι­κών, από αέρα και θάλασ­σα, οργά­νω­ση μισθο­φο­ρι­κών επεμ­βά­σε­ων, απο­στο­λή κατα­σκό­πων και σαμπο­τέρ, δρά­σεις που γίνο­νται από το έδα­φος των Ηνω­μέ­νων Πολι­τειών και κάποιων συνε­νό­χων χωρών.
  • Τερ­μα­τι­σμός των πει­ρα­τι­κών επι­θέ­σε­ων, που γίνο­νται από τις υπάρ­χου­σες βάσεις στις Ηνω­μέ­νες Πολι­τεί­ες και το Που­έρ­το Ρίκο. 
  • Τερ­μα­τι­σμός όλων των παρα­βιά­σε­ων του θαλάσ­σιου και ενα­έ­ριου χώρου μας από βορειο­α­με­ρι­κά­νι­κα αερο­πλά­να και πολε­μι­κά πλοία.
  • Από­συρ­ση της Ναυ­τι­κής Βάσης του Γκουα­ντά­να­μο και επι­στρο­φή του Κου­βα­νι­κού εδά­φους, που κατέ­χουν οι Ηνω­μέ­νες Πολι­τεί­ες.   
Η Κρίση του Οκτώβρη, Συναγερμός Μάχης

Η Κρί­ση του Οκτώ­βρη, Συνα­γερ­μός Μάχης

   

Δεν θα ήμουν ξεκά­θα­ρος, αν δεν ανα­φέ­ρω ένα πικρό στιγ­μιό­τυ­πο των σχέ­σε­ών μας με την ΕΣΣΔ. Αυτό προ­ήλ­θε από την αντί­δρα­ση που είχα­με, όταν μάθα­με την από­φα­ση του Νική­τα Χρου­τσόφ σε σχέ­ση με την Κρί­ση του Οκτώ­βρη του 1962, από την οποία τον επό­με­νο Οκτώ­βρη συμπλη­ρώ­νο­νται 51 χρόνια.

Όταν μάθα­με ότι ο Χρου­τσόφ είχε συμ­φω­νή­σει με τον Kένε­ντι την από­συρ­ση των πυρη­νι­κών βλη­μά­των από την χώρα, δημο­σί­ευ­σα ένα κεί­με­νο με τα 5 Σημεία που θεώ­ρη­σα απα­ραί­τη­τα για μια συμ­φω­νία. Ο σοβιε­τι­κός ηγέ­της γνώ­ρι­ζε ότι αρχι­κά εμείς, είχα­με προει­δο­ποι­ή­σει τον επι­κε­φα­λή Υπο­στρά­τη­γο της σοβιε­τι­κής πυραυ­λι­κής άμυ­νας, ότι η Κού­βα δεν ενδια­φε­ρό­ταν να εμφα­νι­στεί σαν μια εγκα­τά­στα­ση πυραύ­λων της ΕΣΣΔ, δεδο­μέ­νης της φιλο­δο­ξί­ας της να απο­τε­λέ­σει παρά­δειγ­μα για τις υπό­λοι­πες χώρες της Λατι­νι­κής Αμε­ρι­κής, στον αγώ­να για την ανε­ξαρ­τη­σία των λαών μας. Όμως, παρά ταύ­τα, ο επι­κε­φα­λής Υπο­στρά­τη­γος αυτών των όπλων, ένας εξαι­ρε­τι­κός άνθρω­πος, επέ­με­νε ότι ήταν ανα­γκαίο να έχου­με κάποιο όπλο που θα έπει­θε τους επι­τι­θέ­με­νους. Αφού ο ίδιος επέ­με­νε στο θέμα, του εξέ­φρα­σα ότι, αν εκεί­νοι το θεω­ρού­σαν απα­ραί­τη­τη ανα­γκαιό­τη­τα για την άμυ­να του σοσια­λι­σμού, τότε επρό­κει­το πια για άλλο πράγ­μα, διό­τι πάνω από όλα ήμα­σταν επα­να­στά­τες. Του ζήτη­σα  2 ώρες, ώστε το Διευ­θυ­ντή­ριο της Επα­νά­στα­σής μας να πάρει μια απόφαση.

Συναγερμός Μάχης, το έθνος επί ποδός πολέμου

Συνα­γερ­μός Μάχης, το έθνος επί ποδός πολέμου

Ο Χρου­τσόφ είχε φερ­θεί πολύ μεγα­λό­ψυ­χα απέ­να­ντι στην Κού­βα. Όταν οι Ηνω­μέ­νες Πολι­τεί­ες στα­μά­τη­σαν εντε­λώς να αγο­ρά­ζουν την ζάχα­ρη και απέ­κλει­σαν το εμπό­ριό μας, αυτός απο­φά­σι­σε να αγο­ρά­σει ότι είχε απο­μεί­νει και στις ίδιες τιμές. Όταν κάποιους μήνες μετά, εκεί­νη η χώρα διέ­κο­ψε να μας δίνει πετρέ­λαιο, η ΕΣΣΔ μας προ­μή­θευ­σε τις ανα­γκαί­ες ποσό­τη­τες αυτού του ζωτι­κού προ­ϊ­ό­ντος, χωρίς το οποίο η οικο­νο­μία μας θα είχε υπο­στεί μεγά­λη κατάρ­ρευ­ση: ένας αγώ­νας μέχρι θανά­του θα είχε επι­βλη­θεί, αφού η Κού­βα δεν θα παρα­δι­νό­ταν ποτέ. Οι μάχες θα ήταν πολύ αιμα­τη­ρές τόσο για τους επι­τι­θέ­με­νους, όσο και για μας. Είχα­με συγκε­ντρώ­σει πάνω από 300 χιλιά­δες όπλα, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νων και των 100 χιλιά­δων που είχα­με κρα­τή­σει από την τυραν­νία του Μπατίστα.

Άρθρο στην Γκράν­μα στις 14 Αυγού­στου 2013

 

Πηγές στα ισπανικά:

Crisis de Octubre: Alarma de combate,   Ernesto Pérez Shelton και Eduardo Yasells Ferrer, Εκδό­σεις Pablo de la Torriente, Αβά­να 1993 ,  επα­νεκ­δό­θη­κε το 2007 στην Αβά­να  από τις Εκδό­σεις Casa Editora Abril .

Πηγές στα ελληνικά:

Φιντέλ Κάστρο: Oι αντι­κει­με­νι­κές αλή­θειες και τα όνει­ρα  — 14/8/2013

cubaniagriega.blogspot.gr: ΑΦΙΕΡΩΜΑ — Η κρί­ση των πυραύλων 

guevaristas.org: H “Κρί­ση των Πυραύ­λων” στην Κού­βα και ο Τσε 

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο