Ινδονησία, σύγχρονοι δούλοι μαζεύουν θειάφι μέσα σε κρατήρα ηφαιστείου για 6 ευρώ την ημέρα

Γρά­φει ο Πάνος Αλε­πλιώ­της //

Στο ηφαί­στειο Kawah Ijen στην Ανα­το­λι­κή Ιάβα λει­τουρ­γεί το πιο παλιό ορυ­χείο θεια­φιού και το τελευ­ταίο που το θειά­φι συλ­λέ­γε­ται μόνο χειρωνακτικά.

Μια σύγ­χρο­νη κόλα­ση μέσα στον κρα­τή­ρα του ηφαι­στεί­ου ανα­δύ­ει θειού­χες δηλη­τη­ριώ­δεις ουσί­ες. Η μικρή μπλέ λίμνη νερού μέσα στον κρα­τή­ρα βρά­ζει από τις χημι­κές διεργασίες.

Δεν ζει ούτε φυτό ούτε έντο­μο στην περιο­χή. Ο καπνός τσού­ζει τα μάτια, καί­ει τα πνευ­μό­νια. Οι εργά­τες κατε­βαί­νουν ένα χιλιό­με­τρο μέσα στον κρα­τή­ρα, σε θερ­μο­κρα­σί­ες πάνω από 40 βαθ­μούς, και συλ­λέ­γουν κομ­μά­τια από στε­ρεό θειά­φι σε καλά­θια που ζυγί­ζουν 40 κιλά.

Θα το κου­βα­λή­σουν στην άκρη έξω από τον κρα­τή­ρα σε ανη­φό­ρα με κλί­ση 45 μοι­ρών, βήχο­ντας από τις ανα­θυ­μιά­σεις και μετά με καρο­τσά­κι θα δια­νύ­σουν τα 17 χιλιό­με­τρα μέχρι τον χώρο του ορυ­χεί­ου. Αυτό γίνε­ται 3–4 φορές την ημέ­ρα. Φορούν μάσκες μιας χρή­σης χωρίς φίλ­τρο εδώ και μόλις 5 χρόνια.

Από τον και­ρό που δεν είχαν καρο­τσά­κια φαί­νο­νται οι πλη­γές που δημιούρ­γη­σε η επα­φή τους με το θειά­φι που κου­βα­λού­σαν στην πλάτη.

Μέσα στην δου­λειά των εργα­τών του ορυ­χεί­ου είναι να ρίχνουν νερό για να ψύχουν τους αγω­γούς που οδη­γούν το διο­ξεί­διο του θεί­ου πάλι κάτω στον κρα­τή­ρα ώστε να στε­ρε­ο­ποιεί­ται μόλις έρθει σε επα­φή με τον κρύο αέρα.

Η θερ­μο­κρα­σία των αερί­ων φτά­νει τους εκα­το­ντά­δες βαθ­μούς. Την δεκα­ε­τία του 80 μια μεγά­λη έκρη­ξη αγω­γού κόστι­σε την ζωή σε 40 εργάτες.

«Στοι­βιά­ζα­με τα πτώ­μα­τα όπως τότε με το τσου­νά­μι» λέει ένας εργά­της που την νύχτα απο τις 11 μέχρι τις 7 το πρωί κου­βα­λά­ει θειά­φι και την ημέ­ρα ψύχει τους αγω­γούς και που δεν θέλει να πεί το ονο­μά του στην Σου­η­δι­κή εφη­με­ρί­δα Arbetet Global. «Καλύ­τε­ρα να με φωνά­ζε­ται κύριο Θειά­φι», λέει. «Πού αλλού να βρώ δου­λεια” προ­σθέ­τει με από­γνω­ση. “Υπάρ­χει μεγά­λη προ­σφο­ρά χεριών και φοβά­μαι μην χάσω την δου­λειά μου και πει­νά­σουν τα παι­διά μου, γιαυ­τό κάνω δύο δουλειές».

Το θειά­φι χρη­σι­μο­ποιού­νταν παλιό­τε­ρα για να κατα­σκευα­στεί μπα­ρού­τι και σήμε­ρα για λεύ­καν­ση ζάχα­ρης, κατα­σκευή σπίρ­των και στην κατα­σκευή  ελα­στι­κών αυτο­κι­νή­των. Η παρα­γω­γή μπα­ρου­τιού άρχι­σε από τον 17^ο αιώ­να από τους Ολλαν­δούς αποι­κιο­κρά­τες που έφυ­γαν το 1949. Το 1968 άρχι­σε η βιο­μη­χα­νι­κή παρα­γω­γή. Ιδιο­κτή­τες είναι Κινέ­ζοι επεν­δυ­τές με ντό­πιους υπεργολάβους.

Οι εργά­τες στο ορυ­χείο αμοί­βο­νται με 100.000 ρού­πιες δηλα­δή περί­που 6 ευρώ την ημέ­ρα, ποσό που δεν φτά­νει για επι­βί­ω­ση. Ανα­γκά­ζο­νται να κάνουν και δεύ­τε­ρη δου­λειά όπως δηλώ­νουν οι συνο­λι­κά 30 στα­θε­ροί εργά­τες. Υπάρ­χουν εκα­το­ντά­δες άλλοι που δου­λεύ­ουν με 0,70 σέντς το κιλό. Δεν μπο­ρούν να μαζέ­ψουν πάνω από 100 κιλά την ημέ­ρα. Κανείς δεν φτά­νει την ηλι­κία των 60 χρονών.

Δίπλα τους στρι­μώ­χνο­νται του­ρί­στες από ταξι­διω­τι­κά πρα­κτο­ρεία που δια­φη­μί­ζουν την εργα­σία των εργα­τών θεια­φιού και βγά­ζουν σέλ­φι. Η μετα­φο­ρά τους κοστί­ζει 24 ευρώ, ίσα με 4 εργα­τι­κά μερο­κά­μα­τα. «Ελά­τε να δεί­τε την πιό επι­κίν­δυ­νη δου­λειά του κόσμου και την μπλέ λίμνη» δια­φη­μί­ζουν οι αφίσες.

Μικρές εκρή­ξεις γίνο­νται συχνά και κρύ­βουν τον ουρα­νό με επι­κίν­δυ­νο διο­ξεί­διο του θεί­ου και στέλ­νουν δεκά­δες εργα­ζό­με­νους με ανα­πνευ­στι­κά προ­βλή­μα­τα στο Νοσο­κο­μείο όπως τον περα­σμέ­νο Μάρ­τιο. Κόστι­σε τον θάνα­το στα περισ­σό­τε­ρα κατοι­κί­δια ζώα της περιο­χής. Δεν υπάρ­χει καμία προ­στα­σία για τους εργα­ζό­με­νους ούτε γίνε­ται κάποια συζή­τη­ση γιαυτό.

Σ’ αυτή την σύγ­χρο­νη κόλα­ση της Ινδο­νη­σί­ας τα συμ­φέ­ρο­ντα της αστι­κής τάξης και της εργο­δο­σί­ας προ­στα­τεύ­ο­νται με Νόμο που προ­βλέ­πει ο στρα­τός να πυρο­βο­λεί εν ψυχρώ τους απερ­γούς σε περί­πτω­ση απερ­γί­ας. Ο Νόμος είναι κατά­λοι­πο μετά από την σφα­γή 1 έως 3 εκα­τομ­μυ­ρί­ων κομ­μου­νι­στών και άλλων αγω­νι­στών το 1965–66 όταν ο δικτά­το­ρας Σου­χάρ­το κατέ­λα­βε την εξου­σία με το πιό αιμα­τη­ρό πρα­ξι­κό­πη­μα στην ιστο­ρία του εργα­τι­κού κινήματος.

Στην νησιω­τι­κή Ινδο­νη­σία με 262 εκα­τομ­μύ­ρια κατοί­κους, τέταρ­τη στον κόσμο,   επι­κρα­τεί η φτώ­χεια και η ανέ­χεια στην συντρι­πτι­κή τους πλειο­ψη­φία. Παράλ­λη­λα έχει και μερι­κούς από τους πλου­σιό­τε­ρους ανθρώ­πους στον κόσμο στον τομέα του πετρε­λαί­ου. Το παρά­δειγ­μά της δεν παρα­τί­θε­ται για να σκε­φτού­με πως «υπάρ­χουν και χει­ρό­τε­ρα» αλλά για να δια­φα­νεί ότι όπου η εργα­τι­κή τάξη, οι εργα­ζό­με­νοι, δεν αγω­νι­στούν για τα δικαιώ­μα­τά τους αλλά και για να ξεμπερ­δέ­ψουν με την εκμε­τάλ­λευ­ση ανθρώ­που από άνθρω­πο μπο­ρεί ο άνθρω­πος να κατα­λή­ξει δού­λος όπως οι εργά­τες στο ηφαί­στειο. Στο χέρι μας είναι να το αποτρέψουμε.

________________________________________________________________________________________________

Πάνος Αλεπλιώτης Δημοτικός σύμβουλος Πυλαίας Θεσσαλονίκης 87/90 και 99/2002. Αντιδήμαρχος Πυλαίας από το 1987 έως και το 1990 και από το 1999 έως και το 2000. Εργάστηκε σαν γεωλόγος, περιβαλλοντολόγος και χωροτάκτης στην Ελλάδα και στην Σουηδία