Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Ιούνης 1956: Η πρώτη επίσκεψη υπουργού εξωτερικών της ΕΣΣΔ στην Ελλάδα!

Γρά­φει ο Αλέ­κος Χατζη­κώ­στας //

Στις 28 Ιού­νη 1956 επι­σκέ­φθη­κε τη χώρα μας για πρώ­τη φορά από τη δημιουρ­γία της ΕΣΣΔ, ο τότε υπουρ­γός εξω­τε­ρι­κών της Ντμι­τρι Σεπί­λοφ που είχε αντι­κα­τα­στή­σει τον Μολό­τοφ. (Να σημειώ­σου­με εδώ ότι ο Σεπί­λοφ , καθαι­ρέ­θη­κε από την KE και το Προ­ε­δρείο της μαζί με τους  Mάλεν­κοφ, Kαγκά­νο­βιτς, Mολό­τοφ στην Ολο­μέ­λεια της KE του ΚΚΣΕ τον Iού­νη του 1957). Επρό­κει­το για ένα ιδιαί­τε­ρα σημα­ντι­κό γεγο­νός που αντι­κα­θρέ­πτι­ζε τις τότε κοι­νω­νι­κο­πο­λι­τι­κές εξε­λί­ξεις τόσο διε­θνώς όσο και στο εσω­τε­ρι­κό της ΕΣΣΔ, αλλά και της χώρας μας. Απλά να θυμί­σου­με ότι είχε προη­γη­θεί το 20ο συνέ­δριο του ΚΚΣΕ, όπως και η 6η πλα­τειά ολο­μέ­λεια της Κ.Ε του ΚΚΕ…

Κατά τη διάρ­κεια της επί­σκε­ψής του είχε συνα­ντή­σεις με τον Υπουρ­γό Εξω­τε­ρι­κών Ε. Αβέ­ρωφ, τον Πρω­θυ­πουρ­γό Κ. Καρα­μαν­λή, με τον Μ. Γλέ­ζο της ΕΔΑ (στην οποία εξέ­φρα­σε τη συμ­φω­νία της ΕΣΣΔ με τις θέσεις της ΕΔΑ για την εξω­τε­ρι­κή πολι­τι­κή), πήρε μέρος σε δεξιώ­σεις προς τιμήν του (Δήμος Αθή­νας, Σοβιε­τι­κή Πρε­σβεία), έδω­σε συνε­ντεύ­ξεις στα ΜΜΕ. Μάλι­στα θα πρέ­πει να τονί­σου­με ότι παρου­σία του στη χώρα μας παρα­τά­θη­κε για μία μέρα προ­κει­μέ­νου αυτός να επι­σκε­φτεί αρχαιο­λο­γι­κούς χώρας της χώρας μας. Σε κάθε βήμα του (π.χ αερο­δρό­μιο, δημαρ­χείο Αθή­νας κ.α) όπως ανα­φέ­ρουν και τα ρεπορ­τάζ των εφη­με­ρί­δων πλή­θος λαού τον χει­ρο­κρο­τού­σε, δείγ­μα της απή­χη­σης που είχε γενι­κό­τε­ρα η πολι­τι­κή τα ΕΣΣΔ στο λαό της χώρας μας.

Οι αντιρ­ρή­σεις.. .

Η επί­σκε­ψη του δημιούρ­γη­σε ανη­συ­χία στους  Αγγλο­α­με­ρι­κά­νους που εκφρά­στη­κε πολύ­μορ­φα με βασι­κό στό­χο αυτή να έχει «τυπι­κό χαρα­κτή­ρα» και κυρί­ως στο να μην συμ­βάλ­λει στο να δημιουρ­γη­θεί το οποιο­δή­πο­τε «ρήγ­μα» στο «δυτι­κό στρατόπεδο»…

Στην εφη­με­ρί­δα ΑΥΓΗ (14/6/1956) γρά­φτη­κε χαρα­κτη­ρι­στι­κά ότι οι Βρε­τα­νοί θεω­ρούν ότι «…η επί­σκε­ψη ενός ανω­τά­του στε­λέ­χους της σοβιε­τι­κής κυβερ­νή­σε­ως στην πρω­τεύ­ου­σα μιας δυσα­ρε­στη­μέ­νης χώρας δεν μπο­ρεί να κατα­λή­ξει σε τίπο­τε καλό», ενώ στις ΗΠΑ οι αρμό­διες υπη­ρε­σί­ες του State Department σημεί­ω­νε ότι «έχουν την πλη­ρο­φο­ρία ότι πρό­κει­ται να γίνει από τη Σοβιε­τι­κή Ένω­ση μεγά­λης έκτα­σης «επί­θε­ση ειρή­νης» στην Ελλάδα».

Για την παρέμ­βα­ση του αμε­ρι­κα­νι­κού παρά­γο­ντα ανα­φέ­ρει χαρα­κτη­ρι­στι­κά η εφη­με­ρί­δα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (29/6) : «…Η αμε­ρι­κα­νι­κή πίε­σις εξε­δη­λώ­θη ευθύς ως η ελλη­νι­κή κυβέρ­νη­σις συγκα­τα­τέ­θη την 12ην Ιου­νί­ου όπως ο κ. Σεπί­λωφ επα­νερ­χό­με­νος εκ Καϊ­ρου Δαμα­σκού και Βηρυ­τού, έλθη δια διή­με­ρον ανε­πί­ση­μον επί­σκε­ψιν εις τας Αθή­νας και έχη συνο­μι­λί­ας με τον πρω­θυ­πουρ­γόν και τον Υπουρ­γόν των Εξω­τε­ρι­κών. Ο Πρέ­σβης των Ηνω­μέ­νων Πολι­τειών κ. Κάν­ναν συνα­ντη­θείς μετά του Προ­έ­δρου της Κυβερ­νή­σε­ως κ. Καρα­μαν­λή την 13η Ιου­νί­ου διε­μαρ­τυ­ρή­θει   διό­τι η ελλη­νι­κή κυβέρ­νη­σις έδω­σε την συγκα­τά­θε­σίν της χωρίς προη­γού­με­νη συνε­νό­η­σιν με τους συμ­μά­χους της.  Επί­σης διε­μαρ­τυ­ρή­θη διό­τι η ελλη­νι­κή κυβέρ­νη­σις δεν εζή­τη­σε να πλη­ρο­φο­ρη­θή τα θέμα­τα επί των οποί­ων ο κ. Σεπί­λωφ ήθε­λε να συνο­μι­λή­ση με τον Πρω­θυ­πουρ­γόν και τον υπουρ­γόν των Εξω­τε­ρι­κών . Εκτο­τε η ελλη­νι­κή κυβέρ­νη­σις υφί­στα­το άμμε­σον και έμμε­σον αμε­ρι­κα­νι­κή πίε­σιν όπως απο­φύ­γη οιαν­δή­πο­τε δέσμευ­σιν κατά τας συνο­μι­λί­ας της με τον κ. Σεπί­λωφ είτε επί του πολι­τι­κού είτε επί του οικο­νο­μι­κού πεδί­ου. Η πίε­σις αυτή ησκεί­το όχι δι’ επι­σή­μων δια­βη­μά­των αλλά δι’ υπο­δεί­ξε­ως τας οποί­ας οι αρμό­διοι της πρε­σβεί­ας των Ηνω­μέ­νων Πολι­τειών έκα­μναν προς Υπουρ­γούς ή και προς αναρ­μο­δί­ους παρά­γο­ντας , μετα­ξύ των οποί­ων συγκα­τα­λέ­γο­νται και υπη­ρε­σια­κά πρόσωπα . ..» 

sep7

Ενδια­φέ­ρον παρου­σιά­ζουν και οι εκτι­μή­σεις της «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ» (29/6) σχε­τι­κά με τους στό­χους των πιέ­σε­ων των ΗΠΑ προς την Ελλη­νι­κή κυβέρ­νη­ση (που την χαρα­κτη­ρί­ζει ως άτολ­μη) και που είναι και χαρα­κτη­ρι­στι­κό της «Αμε­ρι­κα­νο­κρα­τί­ας» στη χώρα μας. : «… Δια της πιέ­σε­ως ταύ­της επε­ζει­τή­το από αμε­ρι­κα­νι­κής πλευ­ράς να εξα­σφα­λι­σθή 1. Ότι η ελλη­νι­κή κυβέρ­νη­σις δεν θα παρε­σύ­ρε­το εις πολι­τι­κάς συνο­μι­λί­ας μετά του κ. Σεπί­λοφ προς εξα­σφί­λισν της δυνα­τής μεί­ζο­νος σοβιε­τι­κής υπο­στη­ρί­ξε­ως επί του Κυπρια­κού. Οι Αμε­ρι­κά­νοι άφη­νον να εννοη­θή ότι τοιαύ­τη σοβιε­τι­κή υπστή­ρι­ξις θα συνε­πή­γε­το παρο­χήν πολι­τι­κών ανταλ­λαγ­μά­των εκ μέρους της Ελλά­δος. 2. Ότι η Ελλη­νι­κή Κυβέρ­νη­σις δεν θα από­δέ­χε­το προ­σφε­ρη­σο­μέ­νην εκ μέρους της Σοβιε­τι­κής Ενώ­σε­ως οικο­νο­μι­κήν βοή­θειαν.  3. Ότι ο κ. Καρα­μαν­λής θα ηρνεί­το την σοβιε­τι­κή πρό­σκλη­σιν δι’ επί­ση­μον επί­σκε­ψιν εις την Σοβιε­τι­κή Ενω­σιν ή του­λά­χι­στον ότι θα άφη­νεν ανοι­κτόν τον χρό­νο καθ΄ον θα επραγ­μα­το­ποίη την επί­σκε­ψιν ταύτην…”

Το στίγ­μα της επίσκεψης

Το στίγ­μα της επί­σκε­ψης δίνει ο ίδιος υπουρ­γός εξω­τε­ρι­κών της ΕΣΣΔ κατά τη στιγ­μή της άφι­ξης του στο αερο­δρό­μιο του Ελλη­νι­κού: «…Η Σοβιε­τι­κή Ενω­σις τας σχέ­σεις της με την Ελλά­δα επί της αρχής της ειρη­νι­κής συνυ­πάρ­ξε­ως και συνερ­γα­σί­ας, του αμοι­βαί­ου σεβα­σμού της ακε­ραιό­τη­τος και της ανε­ξαρ­τη­σί­ας και της πολι­τι­κής της μη ανα­μεί­ξε­ως εις τα εσω­τε­ρι­κά. Κάθε χώρα, κάθε λαός καθο­ρί­ζει τη τύχην του συμ­φώ­νως προς τα συμ­φέ­ρο­ντά του. Δια την υπό­θε­σιν της περαι­τέ­ρω ανα­πτύ­ξε­ως των καλών γει­το­νι­κών σχέ­σε­ων μετα­ξύ των δύο χωρών υπάρ­χουν πολ­λά δυνα­τό­τη­τες αι οποί­αι δεν έχουν εξα­ντλη­θεί. Η σοβιε­τι­κή κυβέρ­νη­σις, από μέρους της είναι υπέρ της πραγ­μα­το­ποι­ή­σε­ως αυτών των δυνα­το­τή­των. Η περαι­τέ­ρω ανά­πτυ­ξις των οικο­νο­μι­κών και εκπο­λι­τι­στι­κών σχέ­σε­ων μετα­ξύ των δύο χωρών , είναι προς το συμ­φέ­ρων των. (ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 29/6)

Η εκτί­μη­ση της ΕΔΑ για τη συγκε­κρι­μέ­νη επί­σκε­ψη βρί­σκε­ται στο άρθρο του κοι­νο­βου­λευ­τι­κού εκπρο­σώ­που της ΕΔΑ Η. Ηλιού που δημο­σιεύ­τη­κε στην ΑΥΓΗ την ημέ­ρα που έφθα­σε ο Σεπί­λοφ: «Κάτω από τις σημε­ρι­νές συν­θή­κες απο­μό­νω­σης και οικο­νο­μι­κού μαρα­σμού, η επί­σκε­ψη Σεπί­λωφ έχει δημιουρ­γή­σει μεγά­λες προσ­δο­κί­ες σε ολό­κλη­ρο τον ελλη­νι­κό λαό. Από την ελλη­νι­κή κυβέρ­νη­ση και μόνο εξαρ­τά­ται να απο­βεί η επί­σκε­ψη αυτή αφε­τη­ρία τρο­πής της ελλη­νι­κής ζωής στο δρό­μο της διεύ­ρυν­σης των διε­θνών φιλιών και συνερ­γα­σιών, στο δρό­μο της οικο­νο­μι­κής ανά­πτυ­ξης και ανύ­ψω­σης του επι­πέ­δου ζωής των εργα­ζό­με­νων μαζών».

«Λεπτο­μέ­ρειες» από την επίσκεψη

Η απο­βί­βα­ση του στο αερο­δρό­μιο δίνει τη ευκαι­ρία στις εφη­με­ρί­δες για σχο­λια­σμούς όπως: «Το αερο­πλά­νο που έφε­ρε τον κ. Σεπί­λωφ εις το αερο­δρό­μιον του Ελλη­νι­κού συγκρι­νό­με­νον με τα γνω­στά μας αερο­πλά­να των μεγά­λων αερο­πο­ρι­κών γραμ­μών, τα αμε­ρι­κά­νι­κα και τα ευρω­παϊ­κά , υστε­ρεί πολύ εις πολυ­τέ­λειαν και επι­βλη­τι­κό­τη­τα. Με δύο μόνο κινη­τή­ρας , με το λευ­κόν μέταλ­λο γυμνό από κάθε δια­κό­μη­σιν απλό , σχε­δόν πρωτόγωνον.Ενα μεγά­λο άστρο , κόκ­κι­νο και μαύ­ρο εις το πηδά­λιον και ένας αριθ­μός , 008, κάτω από το άστρο είναι τα μόνα σημεία που μαρ­τυ­ρούν τη εθνι­κό­τη­τά του και τα στοι­χεία του. Η απλό­της του όμως δεν ημπο­ρεί να ειπεί κανείς ότι απο­τε­λεί και μειο­νέ­κτη­μα. Έτσι που χαμη­λώ­νει προς το αερο­δρό­μιον και που κυλά έπει­τα εις του δια­δρό­μους προ­σγειώ­σε­ως δίδει την εντύ­πω­σιν ενός λευ­κού που­λιού που πετά ελα­φρά και γρή­γο­ρα. …Η πόρ­τα όπως απε­δεί­χθη ήτο δεξιά , αντι­θέ­τως δηλα­δή προς ότι συμ­βαί­νει εις τα άλλα αερο­πλά­να των αμε­ρι­κα­νι­κών και ευρω­παϊ­κών γραμ­μών. Και δια τον λόγον αυτόν , αντι­θέ­τως προς τα άλλα αερο­πλά­να το σοβιε­τι­κόν πρέ­πει να λάβει θέσιν με κατεύ­θυν­σιν προς νοτια­να­το­λι­κά ώστε ο επί­ση­μος επι­σκέ­πτης να κατέλ­θη εμπρός εις το περί­πτε­ρον των επι­σή­μων…» (ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 29/6)

Οι σχο­λια­σμοί των εφη­με­ρί­δων είναι και …ενδυ­μα­το­λο­γι­κοί: «… Ο κ. Σεπί­λωφ εφο­ρού­σε λευ­κήν ενδυ­μα­σί­αν , καφέ υπο­δή­μα­τα «μοκα­σέν», γαλά­ζιες κάλ­τσες με λεπτές κόκ­κι­νες ρίγες, ζέρ­σεϋ κοντο­μά­νι­κον υπο­κά­μι­σον χρώ­μα­τος γκρι και βυσ­σι­νή γρα­βά­ταν. Εφε­ρεν χρυ­σόν ωρο­λό­γιον της χει­ρός ελβε­τι­κής κατα­σκευ­ής. Μόλις ανήλ­θεν εις την Ακρό­πο­λιν έβγα­λε το σακά­κι του, το οποί­ον εφό­ρε­σεν εκ νέου όταν εφω­το­γρα­φή­θη έμπρο­σθεν των Καρυά­τι­δων παρα­τη­ρή­σας. «Εμπρο­σθεν του κάλ­λους των Καρυα­τί­δων πρέ­πει να είμαι πλή­ρως ενδε­δυ­μέ­νος…» (Λεπτο­με­ρής ανα­φο­ρά της ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ 30/6 στην επί­σκε­ψή του μαζί με την κόρη του στην Ακρόπολη)

Ο «ανε­πί­ση­μος χαρα­κτή­ρας της» φαί­νε­ται και από τον τρό­πο που διε­ξή­χθη­σαν οι σχε­τι­κές συνο­μι­λί­ες: «…Κατά την συνο­μι­λί­αν των κ.κ Σεπί­λωφ και Αβέ­ρωφ παρί­στα­το μόνον  ο πρε­σβευ­τής κ. Σερ­γκέ­γιεφ καθώς και οι δύο διερ­μη­νείς , ο κ. Καλο­γε­ράς του κ. Αβέ­ρωφ και ο κ. Μαγιό­ρωφ διερ­μη­νεύς του κ. Σεπί­λωφ. Παρί­στα­το επί­σης και ο κ. Πιλα­βά­κης διευ­θυ­ντής του Διπλω­μα­τι­κού Γρα­φεί­ου του κ. Αβέ­ρωφ εκτε­λών χρέη γραμ­μα­τέ­ως. Αλλοι διπλω­μά­τες σύμ­βου­λοι και εμπει­ρο­γνώ­μο­νες δεν παρί­στα­ντο λόγω του ανε­πι­σή­μου χαρα­κτή­ρος της συνομιλίας…»

Η συνά­ντη­ση με τον Πρω­θυ­πουρ­γό Κ. Καρα­μαν­λή: «…Αι συνο­μι­λί­αι εις το Πολι­τι­κόν Γρα­φεί­ον ήρχι­σαν την 12.25 μεση­βρι­νήν ευθύς ως προ­σήλ­θεν ο κ. Σεπί­λωφ συνο­δευό­με­νος υπό του πρε­σβευ­τού κ. Σερ­γκέ­γιεφ και του διερ­μη­νέ­ως κ. Μαγιά­ρωφ και διήρ­κε­σαν επί μίαν και ημί­σειαν ώραν. Χρέ­ος διερ­μη­νέ­ως από ελλη­νι­κής πλευ­ράς εξε­τέ­λει ο διπλω­μα­τι­κός υπάλ­λη­λος κ. Καλο­γε­ράς. Κατά την έξο­δόν των εκ του Πολι­τι­κού Γρα­φεί­ου τόσον ο κ. Πρω­θυ­πουρ­γός όσον και ο Υπουρ­γός Εξω­τε­ρι­κών της ΕΣΣΔ ηρνή­θη­σαν να προ­βούν εις δηλώ­σεις επί του περιε­χο­μέ­νου των συνο­μι­λιών των. Απλώς ο κ. Καρα­μαν­λής απα­ντών εις ερώ­τη­σιν , εάν είναι ικα­νο­ποι­η­μέ­νος εκ των συνο­μι­λιών μετά του κ. Σεπί­λωφ είπε: «Για­τί όχι;». Απα­ντών εις ομοί­αν ερώ­τη­σιν ο κ. Σερ­γκέ­γιεφ είπεν : «εν τάξει». Ο κ. Καρα­μαν­λής ανα­κοί­νω­σε εξ’ άλλου ότι δεν πρό­κει­ται να υπάρ­ξη άλλη συνο­μι­λία μετά του κ. Σεπί­λωφ. Την 2.35 μ.μ ο κ. Σεπί­λωφ μετά της θυγα­τρός του και του κ. Σερ­γκέ­γιεφ μετέ­βη εις την εις το Καβού­ρι οικί­αν του κ. Καρα­μαν­λή όπου παρε­κά­θη­σαν εις φιλι­κόν πρό­γευ­μα , παρα­τε­θέν επί μία ώρα και δεκα­πέ­ντε λεπτά. Διαρ­κού­σης εξ’ άλου της δεξιώ­σε­ως της δοθεί­σης προς τιμήν του κ. Σεπί­λωφ υπό του πρε­σβευ­τού της ΕΣΣΔ οι κ.κ. Καρα­μαν­λής, Σεπίλωφ,Αβέρωφ και Σερ­κε­γιεφ απε­σύρ­θη­σαν εις ιδιαι­τέ­ραν συνο­μι­λί­αν παρα­τα­θεί­σαν περί τα τρία τέταρ­τα της ώρας…» (ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 30/6)

Η δεξί­ω­ση στο Δημαρ­χείο της Αθή­νας: «… Ο Δήμαρ­χος Αθη­ναί­ων κ. Κατσώ­τας εδε­ξιώ­θς χθες την 7ην μ.μ εις το Δημαρ­χεί­ον τον υπουρ­γόν Σοβιε­τι­κής Ενώ­σε­ως κ. Σεπί­λωφ. Παρέ­στη­σαν ο Μητρο­πο­λί­της Αργυ­ρο­κά­τσου Παντε­λε­ή­μων , ο άνευ χαρ­το­φυ­λα­κί­ου υπουρ­γός κ. Κασι­μά­της , ο αρχη­γός των Φιλε­λευ­θέ­ρων κ. Παπαν­δρέ­ου , ο κ. Καρ­τά­λης, οι Εθναρ­χι­κοί Σύμ­βου­λοι κ.κ Λανί­της και Λοϊ­ζί­δης , οι βου­λευ­ταί κ.κ Αλ. Μπαλ­τα­τζής, Θ. Τσά­τσος, Λ. Σπά­ης, Γ. Αθα­να­σιά­δης-Νόβας, Γ. Γρη­γο­ρί­ου , Π. Βαρ­δι­νο­γιάν­νης, Τ. Κολο­κυ­θάς, Λ. Δερ­τι­λής, Σ. Πιστο­λά­κης, Ν. Κρα­σα­δά­κης, Ιντζές, Εφραι­μί­δης, Ηλιού, Μπρι­λά­κης, κ.α Επί­σης παρέ­στη ο Δήμαρ­χος Πει­ραιώς κ. Σαπου­νά­κης και εκπρό­σω­ποι των Επι­με­λη­τη­ρί­ων και παρα­γω­γι­κών τάξεων.Ο κ. Σεπί­λο­ωφ συνο­δευό­με­νος υπό του Ρώσ­σου Πρε­σβευ­τού Σερ­γκέ­γιεφ αφί­κε­το την 7.20 μ.μ εις το Δημαρ­χεί­ον , επευ­φη­μη­θείς ζωη­ρώς υπό του συγκε­ντρω­μέ­νου έξω­θεν αυτού λαού…» (ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 1/7)

Οι επί­ση­μες ανακοινώσεις

Επει­δή ο χαρα­κτή­ρας της επί­σκε­ψης δεν ήταν «επί­ση­μος» γι’ αυτό και δεν βγή­κε κοι­νό ανα­κοι­νω­θέν (έτσι του­λά­χι­στον δικαιο­λο­γή­θη­κε από τα ΜΜΕ της επο­χής)  και η κάθε μία πλευ­ρά έβγα­λε τη δική της ανακοίνωση.

Σε ανα­κοί­νω­σή του ο Ε. Αβέ­ρωφ υπο­γραμ­μί­ζει: «…Κατά τας συνο­μι­λί­ας ταύ­τας εξη­τά­σθη ιδί­ως η κατά­στα­σις , εις ην ευρί­σκο­νται αι σχέ­σεις των δύο χωρών και αι δυνα­τό­τη­τες ανα­πτύ­ξε­ως αυτών. Από Ελλη­νι­κής πλευ­ράς διε­δη­λώ­θη ότι η Ελλάς παρα­μέ­νου­σα πιστή εις τας; Υφι­στα­μέ­νας συμ­μα­χί­ας της, επι­θυ­μεί ειλι­κρι­νώς να βελ­τιώ­ση τας μετά της Σοβιε­τι­κής Ενώ­σε­ως σχέ­σεις τας. Ανε­πτύ­χθη επί­σης πλή­ρως εις τον Υπουρ­γόν της Σοβιε­τι­κής Ενώ­σε­ως το Κυπρια­κό θέμα και ιδιαί­τε­ρως το περί αυτο­δια­θέ­σε­ως του κυπρια­κού λαού αίτη­μα, ως τού­το προ­βάλ­λε­ται ήδη ενω­πί­ον των Ηνω­μέ­νων Εθνών. Κατά την συζή­τη­σιν επί των σχέ­σε­ων της Ελλά­δος με χώρας συμ­μά­χους της Σοβιε­τι­κής Ενώ­σε­ως διε­πι­στώ­θη ότι αύται προ­ω­θού­νται προ­ϊ­ό­ντος του χρό­νου. Από Ελλη­νι­κής πλευ­ράς ανε­πτύ­χθη­καν τα υπάρ­χο­ντα θέμα­τα και αι υφι­στά­με­ναι δυσχέ­ριαι δια την απο­κα­τά­στα­σιν καλών σχέ­σε­ων με τινας των βορεί­ων γει­τό­νων. Διε­πι­στώ­θη εξ’ άλλου εκα­τέ­ρω­θεν η επι­θυ­μία ανα­πτύ­ξε­ως των οικο­νο­μι­κών σχέ­σε­ων και ειδι­κό­τε­ρον της διευ­ρύν­σε­ως των εμπο­ρι­κών συναλ­λα­γών. Δεδο­μέ­νου ότι πλεί­στοι αντι­κει­με­νι­κοί οικο­νο­μι­κοί παρά­γο­ντες ευνο­ούν την τοιαύ­την διεύ­ρυν­σιν διε­δη­λώ­θη εκα­τέ­ρω­θεν η ελπίς ότι αύτη θα πραγ­μα­το­ποι­η­θή συντό­μως αφού εν των μετα­ξύ ερευ­νη­θούν από τεχνι­κής και οικο­νο­μι­κής από­ψε­ως τα καθ΄ εκα­στον θέμα­τα. Εν τέλει ο κ. Σεπί­λοφ εξέ­φρα­σεν την επι­θυ­μί­αν όπως επι­σκε­φθούν την Μόσχαν ο Πρό­ε­δρος της Κυβερ­νή­σε­ως και ο Υπουρ­γός Εξω­τε­ρι­κών. Διε­πι­στω­θής κατ΄αρχήν αντα­πο­κρί­σε­ως εις την επι­θυ­μί­αν ταύ­την , συνε­φω­νή­θη όπως η επί­ση­μος πρό­σκλη­σις τα Σοβιε­τι­κής Κυβερ­νή­σε­ως απο­στα­λή όταν παρα­σκευα­σθούν οι προ­ϋ­πο­θέ­σεις , αι οποί­αι θα κατα­στή­σουν την επί­σκε­ψιν ταύ­την πλε­όν επι­κο­δο­μη­τι­κήν. Αι συνο­μι­λί­αι διε­ξή­χθη­σαν εντός ατμο­σφαί­ρας  αμοι­βαί­ας κατα­νο­ή­σε­ως και ειλι­κρι­νών εκα­τέ­ρω­θεν διαθέσεων»

sep3

Σε ανα­κοί­νω­ση του- εκφρά­ζο­ντας ανά­γλυ­φα το τότε πνεύ­μα στις εξω­τε­ρι­κές σχέ­σεις της ΕΣΣΔ και του ΚΚΣΕ- ο Σεπί­λοφ τονί­ζει: «…Κάθε σοβιε­τι­κός άνθρω­πος ο οποί­ος από παι­δι­κής ηλι­κί­ας μαν­θά­νει την ιστο­ρί­αν του προι­κι­σμέ­νου ελλη­νι­κού λαού, αι φιλε­λεύ­θε­ραι και δημο­κρα­τι­καί παρα­δό­σεις του οποί­ου ανέρ­χο­νται εις το βάθος των αιώ­νων της ιστο­ρί­ας , μελε­τά τας εξαι­ρε­τι­κάς δημιουρ­γί­ας αυτού, κατα­λαμ­βά­νε­ται από αγά­πην και φιλί­αν προς τους ανθρώ­πους της συγ­χρό­νου Ελλά­δος , προς τους κλη­ρο­νό­μους του πολι­τι­σμού της Αρχαί­ος Ελλά­δος. Ο σοβιε­τι­κός λαός εκτι­μά πολύ τη φιλί­αν πολ­λών αιώ­νων η οποία συν­δέ­ει τους λαούς μας και η ενταύ­θα παρα­μο­νή μου , επέ­τρε­ψε να βεβαιω­θώ ότι οι αιώ­νιαι αύται παρα­δό­σεις φιλί­ας ζουν εις την ψυχήν του ελλη­νι­κού λαού. Αυτό απο­τε­λεί μίαν στα­θε­ρήν βάσιν δια την περαι­τέ­ρω ανά­πτυ­ξιν και ενί­σχυ­σιν φιλι­κών σχέ­σε­ων μετα­ξύ των χωρών μας…Αι συνο­μι­λί­αι διε­ξή­χθη­σαν εις ατμό­σφαι­ραν αμοι­βαί­ας κατα­νο­ή­σε­ως και ειλι­κρι­νούς δια­θέ­σε­ως εκα­τέ­ρω­θεν.  Υφί­στα­ται βεβαί­ως δια­φο­ρά από­ψε­ων  της σοβιε­τι­κής κυβερ­νή­σε­ως και της κυβερ­νή­σε­ως της Ελλά­δος επί μερι­κών διε­θνών προ­βλη­μά­των αλλά δια την απο­κα­τά­στα­σιν καλών σχέ­σε­ων πρέ­πει να εκκι­νεί κανείς όχι εξ’ εκεί­νου που μας δια­χω­ρί­ζει. Αι προ­σπά­θειαι των κρα­τι­κών παρα­γό­ντων οφεί­λουν να τεί­νουν προς την πλή­ριν χρη­σι­μο­ποί­η­σιν παντός κοι­νού το οποί­ον ενώ­νει τους λαούς μας και υπη­ρε­τεί την υπό­θε­σιν της ενι­σχύ­σε­ως της ειρή­νης. Αι αμοι­βαί­αι ανταλ­λα­γαί από­ψε­ων έδει­ξαν ότι μετα­ξύ της Σοβιε­τι­κής Ενώ­σε­ως και της Ελλά­δος δεν υφί­στα­νται τοιαύ­τα ζητή­μα­τα τα οποία απο­τε­λούν ανυ­πέρ­βλη­τα εμπό­δια  επί της οδού της ανα­πτύ­ξε­ως φιλι­κών σχέ­σε­ων και οικο­νο­μι­κής συνερ­γα­σί­ας. Ακρο­γω­νιαί­ον λίθον της εξω­τε­ρι­κής πολι­τι­κής της Σοβιε­τι­κής Ένω­σης απο­τε­λεί η ειρη­νι­κή συνύ­παρ­ξις κρα­τών με δια­φο­ρε­τι­κά κοι­νω­νι­κά συστή­μα­τα , ο αγών υπερ της χαλα­ρώ­σε­ως της διε­θνούς εντά­σε­ως και η ενί­σχυ­σης της γενι­κής ειρή­νης. Η σοβιε­τι­κή Ενω­σις εις τα σχέ­σεις της μετά της Ελλά­δος, όπως και μετά των άλλων κρα­τών εκκι­νεί από τας ακλο­νή­τους αρχάς  της εδα­φι­κής ακε­ραιό­τη­τος και των κυριαρ­χι­κών δικαιω­μά­των , της μη επι­θέ­σως , της πλή­ρους ισο­τι­μί­ας των κρα­τών και της μη επεμ­βά­σε­ως εις τας εσω­τε­ρι­κάς υπο­θέ­σεις αλλή­λων. θεω­ρού­μεν ανα­φαί­ρε­το δικαί­ω­μα εκά­στου λαού να είναι ελεύ­θε­ρος και ανε­ξάρ­τη­τος και να εκλέ­γη το κοι­νω­νι­κο-πολι­τι­κόν του καθε­στώς το οποίο κρί­νει περισ­σό­τε­ρον κατάλ­λη­λον δια τον εαυ­τόν του.  Είναι γνω­στόν ότι οι εχθρι­κώς δια­κεί­με­νοι προς την σοβιε­το­ελ­λη­νι­κήν φιλί­αν εκ προ­θέ­σε­ως δια­δί­δουν επι­νο­ή­μα­τα περί κάποιας απει­λής κατά της Ελλά­δος εκ Βορ­ρά. Τα επι­νο­ή­μα­τα αυτά έχουν σκο­πόν να σπεί­ρουν την καχυ­πο­ψί­αν και δυσπι­στί­αν μετα­ξύ της Ελλά­δος και των βορεί­ων γει­τό­νων της και της Σοβιε­τι­κής Ενώ­σε­ως και να παρε­μπο­δί­σουν την χαλά­ρω­σιν της διε­θνούς εντά­σε­ως. Όλα αυτά πλή­ρως καταρ­ρί­πτο­νται υπό των παγκοί­νως γνω­στών γεγο­νό­των-της φιλει­ρη­νι­κής εξω­τε­ρι­κής πολι­τι­κής της Σοβιε­τι­κής Ενώ­σε­ως, της συνε­πούς κατε­θυ­ντη­ρί­ου γράμ­μης της προς μεώ­σιν των εξο­πλι­σμών και την χαλά­ρω­σιν της διε­θνούς εντά­σε­ως. Αι επι­νο­ή­σεις αύται καταρ­ρί­πτο­νται επί­σης υπό τν εις όλους γνω­στών γεγο­νό­των ότι οι βόρειοι γεί­το­νες της Ελλά­δος ως και πολ­λά άλλα ειρη­νό­φι­λα κρά­τη κατά την εφαρ­μο­γήν της εξω­τρει­κής των πολι­τι­κής καθο­δη­γού­νται από τας αρχάς της ειρη­νι­κής συνυ­πάρ­ξε­ως και της μη ανα­μί­ξε­ως εις τας εσω­τε­ρι­κάς υπο­θέ­σεις άλλων χωρών.  Οφεί­λο­μεν επί τη ευκαι­ρία να είπω­μεν ότι τελευ­ταί­ως επήλ­θεν ωρι­σμέ­νη βελ­τί­ω­σις εις τας σχέ­σεις της Ελλά­δος μετά των βορεί­ων γει­τό­νων της. Εάν η ατμό­σφαι­ρα δυσπι­στί­ας αναπ­φεύ­κτως οδη­γή προς τερα­στί­αν αύξη­σιν των στρα­τιω­τι­κών δαπα­νών η απο­κα­τά­στα­σις αλλη­λο­κα­τα­νο­ή­σε­ως εμπι­στο­σύ­νης και οικο­νο­μι­κής συνερ­γα­σί­ας μετα­ξύ των λαών τους απαλ­λάσ­σει από το βαρύ φορί­ον του αντα­γω­νι­σμού των εξοπλισμών…Η Σοβιε­τι­κή Ενω­σις είναι υπέρ της δια παντός μέσου ανα­πτύ­ξε­ως των οικο­νο­μι­κών δεσμών και της διευ­ρύν­σε­ως του εμπο­ρί­ου μετα­ξύ των χωρών, επί τη βάσει των αρχών της πλή­ρους ισο­τι­μί­ας και αμοι­βαί­ας ωφε­λεί­ας. Είναι ανά­γκη να λεχθή ότι ημείς μέχρις σήμε­ρον εις μικρόν μόνον βαθ­μόν εχρη­σι­μι­ποι­ή­σα­μεν τας ευνοϊ­κάς δυνα­το­τή­τας διευ­ρύν­σε­ως των οικο­νο­μι­κών σχέ­σε­ων μετα­ξύ της Σοβιε­τι­κής Ενώ­σε­ως και της Ελλά­δος καθ’ ην στιγ­μήν τοιαύ­τη διεύ­ρυν­σις θα αντα­πο­κρί­νε­το τόσον προς τα συμ­φέ­ρο­ντα της Σοβιε­τι­κής Ενώ­σε­ως όσον και προς τα βασι­κά συμ­φέ­ρο­ντα της εξε­λί­ξε­ως της ελλη­νι­κής οικο­νο­μί­ας-της βιο­μη­χα­νί­ας της, της αγρο­τι­κής οικο­νο­μί­ας και του εμπο­ρί­ου αυτής. Τού­το θα ηδύ­να­ντο να αισθαν­θούν εμφα­νώς οι Ελλη­νες εργά­ται, οι καλ­λιερ­γη­ταί του καπνού, της αμπέ­λου και οι οικο­νο­μι­κοί κύκλοι. Κατά την πορεί­αν των συνο­μι­λιών εξε­φρά­σα­μεν την προ­θυ­μί­αν της Σοβιε­τι­κής Ενώ­σε­ως όπως ευμε­νώς και ανι­διο­τε­λώς εξε­τά­ση το ζήτη­μα τα αμοι­βαί­ας συνερ­γα­σί­ας εις την ανά­πτυ­ξιν της ελλη­νι­κής εθνι­κής οικο­νο­μί­ας, το ζήτη­μα της ανταλ­λα­γής επι­στη­μο­νι­κής και τεχνι­κής πεί­ρας, της καταρ­τί­σε­ως ειδι­κών συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νης και την ανταλ­λα­γής φοι­τη­τών. Η Σοβιε­τι­κή Ενω­σις δε, συμ­φώ­νως προς τας γενι­κάς αρχάς της, δεν θέτει ενώ­πιον της Ελλά­δος όρους τινάς οι οποί­οι θα ηδύ­να­ντο να θίξουν τα κυριαρ­χι­κά αυτής δικαιώ­μα­τα και την εθνι­κήν της αξιο­πρέ­πειαν. Από της πλευ­ράς της ελλη­νι­κής κυβερ­νή­σε­ως εξε­δη­λώ­θη θετι­κώς ως προς την διεύ­ρυν­σιν των οικο­νο­μι­κών σχέ­σε­ων μετά της Σοβιε­τι­κής Ενώ­σε­ως και κυρί­ως ως προς την περαι­τέ­ρω ανά­πτυ­ξιν του εμπο­ρί­ου. Είναι ευχά­ρι­στον το γεγο­νός ότι κατά τον τελευ­ταί­ον και­ρόν ήρχι­σαν να ανα­πτύσ­σω­νται πολι­τι­στι­καί σχέ­σεις μετα­ξύ της Σοβιε­τι­κής Ενώ­σε­ως και της Ελλά­δος. Είμε­θα υπέρ μιας ευρεί­ας ανταλ­λα­γής πνευ­μα­τι­κών αξιών μετα­ξύ των λαών μας. Οι σοβιε­τι­κοί άνθρω­ποι μετ΄ενδιαφέροντος παρα­κο­λου­θούν τας εις τον τομέα του πολι­τι­σμού  επι­τυ­χί­ας της συγ­χρό­νου Ελλά­δος και από της πλευ­ράς των είναι πρό­θυ­μοι να μοι­ρα­σθούν τας επι­τεύ­ξεις των εις τον τομέα τού­τον μετά του ελλη­νι­κού λαού. Η διεύ­ρυν­σις της ανταλ­λα­γής πολι­τι­στι­κών, επι­στη­μο­νι­κών, κοι­κνο­βου­λευ­τι­κών και άλλων αντι­προ­σω­πειών θα συμ­βά­λη εις την απο­κα­τά­στα­σιν μεγα­λυ­τέ­ρας αμοι­βαί­ας κατα­νο­ή­σε­ως και εμπι­στο­σύ­νης των χωρών μας. Αι θύραι της χώρας ημών είναι φιλο­ξέ­νως ανο­κταί. Η Σοβιε­τι­κή Ενω­σις επι­διώ­κου­σα την ανά­πτυ­ξιν φιλι­κών σχέ­σε­ων μετα­ξύ της Ελλά­δος ουδό­λως απο­πει­ρά­ται να σπεί­ρη διχό­νοιας μετα­ξύ της Ελλά­δος και των δυτι­κών Δυνά­με­ων όπως γρά­φουν μερι­καί ξέναι εφη­με­ρί­δες. Η Σοβιε­τι­κή Ενω­σις επί πλέ­ον επι­θυ­μού­σα την γενι­κήν χαλά­ρω­σιν της διε­θνούς εντά­σε­ως, επι­διώ­κει να βελ­τιώ­ση τας σχέ­σεις της μετά των δυτι­κών κρα­τών. Απο­δί­δου­σα μεγά­λην σημα­σί­αν εις τας προ­σω­πι­κάς επα­φάς εις τη υπό­θε­σιν της ανα­πτύ­ξε­ως φιλι­κών σχέ­σε­ων μετα­ξύ της Σοβιε­τι­κής Ενώ­σε­ως και της Ελλά­δος ετέ­θη υπ’ εμού το ζήτη­μα περί της στά­σε­ως της ελλη­νι­κής κυβερ­νή­σε­ως ένα­ντι ενδε­χο­μέ­νου ταξι­δί­ου του πρω­θυ­πουρ­γού κ. Καρα­μαν­λή και του υπουρ­γού Εξω­τε­ρι­κών κ. Αβέ­ρωφ εις Μόσχαν εις κατάλ­λη­λον δι’ αυτούς χρό­νο…» Απα­ντώ­ντας σε ερώ­τη­ση για το Κυπρια­κό τόνι­σε: « Η στά­σις της Σοβιε­τι­κής Ενώ­σε­ως ένα­ντι του ζητή­μα­τος τού­του σαφώς διε­γρά­φη εις την 9ην και 10ην Σύνο­δον της Γ.Σ των Ηνω­μέ­νων Εθνών. Αφε­τη­ρία δια τη εξέ­τα­σιν του προ­βλή­μα­τος τού­του είναι δι’ ημάς η αρχή της ελευ­θε­ρί­ας και της ανε­ξαρ­τη­σί­ας των μικρών και μεγά­λων λαών και το δικαί­ω­μα των εις τη αυτοδιάθεσιν…»

sep5

Εκτι­μή­σεις για τ’ απο­τε­λέ­σμα­τα της επίσκεψης

Στην ΑΥΓΗ (29/6) «κύκλοι της ΕΔΑ» σχε­τι­κά με τις προ­τά­σεις προς την Ελλά­δα του υπουρ­γού εξω­τε­ρι­κών της ΕΣΣΔ παρα­τη­ρούν: «1. Ιδιαί­τε­ρη σημα­σία προ­σλαμ­βά­νει για την Ελλά­δα η μνεία , στη δήλω­ση του Σοβιε­τι­κού υπουρ­γού, του σεβα­σμού της ανε­ξαρ­τη­σί­ας και της ακε­ραιό­τη­τας της χώρας.2 Υπάρ­χουν ακό­μη πολ­λές ανεκ­με­τάλ­λευ­τες δυνα­τό­τη­τες για την ανά­πτυ­ξη των ελλη­νο­σο­βιε­τι­κών σχέ­σε­ων, τις οποί­ες  η ΕΣΣΔ επι­θυ­μεί να εξα­ντλή­σει. 3. Στη δήλω­ση γίνε­ται λόγος για σχέ­σεις καλής γει­το­νί­ας, προ­φα­νώς για να υπο­γραμ­μι­σθεί ότι οι δύο χώρες πρέ­πει να συν­δε­θούν σαν καλοί γεί­το­νες, παρό­τι δεν έχουν κοι­νά σύνο­ρα. 4. Η δήλω­ση του Σοβιε­τι­κού υπουρ­γού εξω­τε­ρι­κών δεν έχει αιχ­μή ενα­ντί­ον κανενός».

 

Σχε­τι­κά με τα απο­τε­λέ­σμα­τα γρά­φει η εφη­με­ρί­δα ΕΜΠΡΟΣ (30/6) : «…Παρά ότι δεν εξε­δό­θη επί­ση­μο ανα­κοι­νω­θέν επί των συνο­μι­λιών και των θεμά­των τα οποία εξε­τά­σθη­σαν , εγνώ­σθη ότι κατ’ αυτάς εθί­γη­σαν τα βασι­κά ζητή­μα­τα τα απα­σχο­λού­ντα τας σχέ­σεις των δύο χωρών». Ενώ σε δηλώ­σεις του σε δημο­σιο­γρά­φους κατά τη διάρ­κεια δεξί­ω­σης που δόθη­κε στην κατοι­κία του πρε­σβευ­τή της ΕΣΣΔ δήλω­σε: «Δεν καταλήξαμεν,ετόνισε, εις συμπε­ρά­σμα­τα, αλά συνε­φω­νή­θη όπως τα θέμα­τα παρα­πεμ­φθούν εις επι­τρο­πήν εμπει­ρο­γνω­μό­νων Ελλή­νων και Ρώσσων».

sep1

Το ΒΗΜΑ ανα­φέ­ρει χαρα­κτη­ρι­στι­κά: «…Κατά τους διπλω­μα­τι­κούς κύκλους οι Έλλη­νες κυβερ­νή­ται εξέρ­χο­νται από τας συνο­μι­λί­ας με τον σοβιε­τι­κόν Υπουρ­γόν ανα­κου­φι­σμέ­νοι, διό­τι δεν τους έκα­με προ­τά­σεις φύσε­ως δυνα­μέ­νης να τους φέρει εις δύσκο­λον θέσιν..»

Πρό­σφα­τη ανα­φο­ρά 1. Στον δεύ­τε­ρο τόμο του Αρχεί­ου Κ. Καρα­μαν­λή»  (σελ. 112–117), μετά την εκτε­νή ανα­φο­ρά στις συνο­μι­λί­ες με τον Σοβιε­τι­κό υπουρ­γό, σημειώ­νε­ται μία γενι­κό­τε­ρη μετα­γε­νέ­στε­ρη εκτί­μη­ση: «Η μετα­γε­νέ­στε­ρη ιστο­ρι­κή έρευ­να θα απο­κα­λύ­ψει ότι κατά την επί­σκε­ψή του ο Σοβιε­τι­κός υπουρ­γός επι­χεί­ρη­σε ένα πρώ­το σημα­ντι­κό “άνοιγ­μα” προς την Ελλά­δα, με αφε­τη­ρία την προ­σφο­ρά για την χορή­γη­ση δανεί­ου και την απορ­ρό­φη­ση των αγρο­τι­κών ελλη­νι­κών προϊόντων.Η ελλη­νι­κή κυβέρ­νη­ση, παρά την επι­θυ­μία της να διευ­ρύ­νει τις εμπο­ρι­κές και οικο­νο­μι­κές σχέ­σεις της με τις χώρες της Ανα­το­λι­κής Ευρώ­πης, αντι­με­τώ­πι­σε τις σοβιε­τι­κές προ­τά­σεις με έκδη­λη αυτο­συ­γκρά­τη­ση, συνε­κτι­μώ­ντας τις πολι­τι­κές παρα­μέ­τρους. Το περιε­χό­με­νο των ειση­γή­σε­ων του Ντ. Σεπί­λοφ δεν αφέ­θη­κε, μετά από συμ­φω­νία των δύο πλευ­ρών, να διαρ­ρεύ­σει στον Τύπο». Επί­σης δίνε­ται στη δημο­σιό­τη­τα και το σχε­τι­κό προς τον Καρα­μαν­λή σημεί­ω­μα του Ε. Αβέ­ρωφ που τονί­ζει χαρα­κτη­ρι­στι­κά: «…Η υπό των Ρώσων επι­διω­χθεί­σα επί­σκε­ψις του κυρί­ου Σεπί­λωφ συμπί­πτει με βαθεί­ας αλλοιώ­σεις της σοβιε­τι­κής εξω­τρει­κής πολι­τι­κής. Εις εντε­λώς αδράς και γενι­κά γραμ­μάς αύται χαρα­κτη­ρί­ζο­νται από τα εξής γεγο­νό­τα: Πρω­το­φα­νής κατάρ­ρι­ψις του ειδώ­λου των μιας εικο­σι­πε­ντα­ε­τί­ας. Δια­κή­ρυ­ξις-και πιθα­νόν εφαρ­μο­γή-συλ­λο­γι­κής ηγε­σί­ας. θεα­μα­τι­κή απο­κα­τά­στα­σις καλών σχέ­σε­ων με τον χθε­σι­νόν «εξω­μό­την», Τίτο. Ανταλ­λα­γή επι­σή­μων επι­σκέ­ψε­ων μετά της Μεγά­λης Βρε­τα­νί­ας και χωρών της Απω Ανα­το­λής και της Γαλλίας…Πρόκειται περί γεγο­νό­των τα οποία προ ελα­χί­στων ετών ήτο εντε­λως αδύ­να­τον να συμ­βούν. Σημαί­νει όμως τού­το και αλλα­γήν σκο­πών Αυτό είναι το βασι­κό θέμα εκ του οποίυ θα πηγά­σουν ταύ­τα ή τα εντε­λώς αντί­θε­τα συμπεράσματα….Τέλος εξ όσων μας λέγει ο εν Μόσχα πρε­σβευ­τής μας συνά­γω ότι δεν επήλ­θε, δεν είναι δυνα­τόν να επήλ­θεν αλλα­γή σκοπών…Βεβαίως οφεί­λω κατη­ροη­μα­τι­κώς να τονί­σω ότι δεν τίθε­ται δι’ εμέ ζήτη­μα εξα­σθε­νή­σε­ως των συμ­μα­χι­κών μας δεσμών. Ισως τα όσα ανω­τέ­ρω είπον να με οδή­γουν εις το συμπέ­ρα­σμα ότι πρέ­πει να τονί­σω­μεν τους συμ­μα­χι­κούς μας δεσμούς, αλλά αναμ­φι­σβή­τως πρέ­πει παραλ­λή­λως να επι­διω­χθή η ανά­πτυ­ξις κατά το δυνα­τόν καλ­λι­τέ­ρων σχέ­σε­ων μετά της Σοβιε­τι­κής Ενώσεως»

Και μία πρό­σφα­τη ανα­φο­ρά 2.: «Ο Σοβιε­τι­κός υπουρ­γός πρό­τει­νε τη χορή­γη­ση οικο­νο­μι­κής βοή­θειας της ΕΣΣΔ προς την Ελλά­δα για την εκβιο­μη­χά­νι­σή της. Δια­βί­βα­σε ημιε­πί­ση­μη» πρό­σκλη­ση προς τον Καρα­μαν­λή να επι­σκε­φτεί την ΕΣΣΔ. Η κυβέρ­νη­ση έδει­ξε γενι­κώς ικα­νο­ποί­η­ση, απέ­φυ­γε όμως να δώσει απά­ντη­ση στις προ­τά­σεις που δια­τυ­πώ­θη­καν. Οι προ­τά­σεις έγι­ναν σε χαμη­λούς τόνους και το περιε­χό­με­νο τους δεν ήταν εντυ­πω­σια­κό. Όπως δήλω­σε ο ίδιος, ο Σεπό­λοφ εξέ­φρα­σε «την προ­θυ­μί­αν της Σοβιε­τι­κής Ενώ­σε­ως όπως ευμε­νώς και ανι­διο­τε­λώς εξε­τά­ση το ζήτη­μα τα αμοι­βαί­ας συνερ­γα­σί­ας εις την ανά­πτυ­ξιν της ελλη­νι­κής εθνι­κής οικο­νο­μί­ας, το ζήτη­μα της ανταλ­λα­γής επι­στη­μο­νι­κής και τεχνι­κής πεί­ρας, της καταρ­τί­σε­ως ειδι­κών, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νης και της ανταλ­λα­γής φοι­τη­τών». Η ΕΔΑ κατη­γό­ρη­σε την κυβέρ­νη­ση ότι δεν αξιο­ποί­η­σε όπως όφει­λε τις σοβιε­τι­κές προ­τά­σεις. Επι­κρι­τι­κή ήταν και η στά­ση των άλλων κομ­μά­των της αντι­πο­λί­τευ­σης» (ΕΔΑ 1951–1967 . Το νέο πρό­σω­πο της Αρι­στε­ράς. Τάσος Τρίκ­κας 2009, εκδό­σεις ΘΕΜΕΛΙΟ)

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο