Ο Χριστός ξανασταυρώνεται στο «γολγοθά» του καπιταλισμού

Γρά­φει ο Νίκος Μότ­τας //

Μεγά­λη Παρα­σκευή. Ο γολ­γο­θάς, η σταύ­ρω­ση, ο θάνα­τος και η ανά­στα­ση. Έννοιες οι οποί­ες, πέρα από την όποια θεο­λο­γι­κή και θρη­σκευ­τι­κή τους ερμη­νεία, συν­δέ­νο­νται με την ίδια τη ζωή του ανθρώ­που. Του ανθρώ­που ο οποί­ος, όπως έγρα­φε ο Κωστής Μοσκώφ «είναι σταυ­ρω­μέ­νος σήμε­ρα στις ανοι­χτές φυλα­κές, που είναι κάθε τόπος όπου κυριαρ­χεί η ταξι­κή κοι­νω­νία, αυτή η έσχα­τη βία». 

Σήμε­ρα, επο­χή όξυν­σης των ταξι­κών αντι­θέ­σε­ων και των κοι­νω­νι­κών ανι­σο­τή­των, επο­χή ιμπε­ρια­λι­στι­κών πολέ­μων και προ­σφυ­γιάς, ο βάρ­βα­ρος καπι­τα­λι­σμός κατα­δι­κά­ζει εκα­τομ­μύ­ρια ανθρώ­πους στο σταυ­ρό του μαρτυρίου. 

Η «σταύ­ρω­ση» συμ­βαί­νει καθη­με­ρι­νά, σε κάθε γωνιά της Γης όπου η αδι­κία και η εκμε­τάλ­λευ­ση καρ­φώ­νο­νται σαν πρό­κες στον σταυ­ρό του μαρ­τυ­ρί­ου των «κολα­σμέ­νων» και «περι­φρο­νη­μέ­νων» αυτού του κόσμου. 

Σήμε­ρα, ο Χρι­στός ξανα­σταυ­ρώ­νε­ται στο πρό­σω­πο όλων αυτών που ζουν καθη­με­ρι­νά, κάθε ώρα και στιγ­μή, την φτώ­χεια, την έλλει­ψη στοι­χειω­δών αγα­θών, την προ­σφυ­γιά, το ρατσι­σμό, την περιθωριοποίηση. 

Ο Χρι­στός ξανασταυρώνεται…

— στην Συρία, την Υεμέ­νη, τη Λιβύη, το Ιράκ, την Παλαι­στί­νη, εκεί που οι ιμπε­ρια­λι­στι­κές επεμ­βά­σεις ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ και οι αντα­γω­νι­σμοί των μονο­πω­λί­ων έχουν δημιουρ­γή­σει τις τελευ­ταί­ες δεκα­ε­τί­ες έναν σύγ­χρο­νο, απέ­ρα­ντο «γολ­γο­θά» με εκα­το­ντά­δες χιλιά­δες θύμα­τα. Στην Υεμέ­νη, περισ­σό­τε­ρα από 85.000 παι­διά κάτω των 5 ετών υπο­λο­γί­ζε­ται πως έχουν πεθά­νει εξαι­τί­ας του υπο­σι­τι­σμού και ασθε­νειών, ενώ πάνω από 12 εκα­τομ­μύ­ρια βιώ­νουν επι­σι­τι­στι­κή κρί­ση (Στοι­χεία: ΟΗΕ). 

— στα νερά της Μεσο­γεί­ου και του Αιγαί­ου που, από το 2014 μέχρι σήμε­ρα, έχουν γίνει «υγρός τάφος» για πάνω από 20.000 πρό­σφυ­γες και μετα­νά­στες, θύμα­τα πολέ­μων και ανέ­χειας, που ανα­ζη­τού­σαν μια καλύ­τε­ρη ζωή στην «πολι­τι­σμέ­νη» Ευρώ­πη (Στοι­χεία: IOM/ΟΗΕ).

— στην υπο­σα­χά­ρια Αφρι­κή, την ήπει­ρο όπου κάθε χρό­νο πάνω από 1 εκα­τομ­μύ­ριο παι­διά πεθαί­νουν πριν προ­λά­βουν να φτά­σουν στο 5ο έτος της ηλι­κί­ας τους από – ιάσι­μες στη Δύση – ασθέ­νειες. Πρό­κει­ται για τις χώρες εκεί­νες της «μαύ­ρης ηπεί­ρου», τις κατα­δι­κα­σμέ­νες από την αποι­κιο­κρα­τία και την εκμε­τάλ­λευ­ση σε μόνι­μη υπα­νά­πτυ­ξη και φτώ­χεια, όπου σύμ­φω­να με στοι­χεία του ΟΗΕ, ένα παι­δί πεθαί­νει κάθε 30 δευ­τε­ρό­λε­πτα εξαι­τί­ας ασθε­νειών όπως η μαλά­ρια. Στην ίδια ήπει­ρο που περί­που 237 εκα­τομ­μύ­ρια άνθρω­ποι υπο­φέ­ρουν από χρό­νιο υπο­σι­τι­σμό (Στοι­χεία: FAO/ΟΗΕ).

«Οταν δίνω φαγητό στους φτωχούς με λένε άγιο. Όταν ρωτώ γιατί οι φτωχοί δεν έχουν φαγητό με λένε κομμουνιστή».

-Ντομ Χέλ­ντερ Καμά­ρα, καθο­λι­κός αρχιε­πί­σκο­πος Ρεσί­φε (1909–1999).

— σε χώρες της νότιας Ασί­ας, όπως η Ινδία, το Μπα­γκλα­ντές και το Πακι­στάν όπου περισ­σό­τε­ρο από 60% του πλη­θυ­σμού ζει με λιγό­τε­ρα από 2 δολά­ρια τη μέρα. Σε βάρος αυτών των εκα­τομ­μυ­ρί­ων εξα­θλιω­μέ­νων ζει πολυ­τε­λώς μια χού­φτα δισε­κα­τομ­μυ­ριού­χων παρά­σι­των (15 ινδοί κροί­σοι έχουν συνο­λι­κή περιου­σία 198 δισε­κατ. δολα­ρία / Στοι­χεία: Forbes).

— στις εργα­το­γει­το­νιές και τα γκέ­το των μεγα­λου­πό­λε­ων των ΗΠΑ, της «μητρό­πο­λης» του καπι­τα­λι­στι­κού κόσμου, εκεί όπου 38 εκα­τομ­μύ­ρια άνθρω­ποι ζουν σε συν­θή­κες φτώ­χειας (PovertyUSA, 2018) και 27,5 εκα­τομ­μύ­ρια είναι ανα­σφά­λι­στοι (US Census Bureau). Στην ίδια χώρα που 12 εκα­τομ­μύ­ρια ανή­λι­κοι ζουν κάτω από το όριο της φτώ­χειας και 11% των νοι­κο­κυ­ριών βρί­σκο­νται σε συν­θή­κες επι­σι­τι­στι­κής ανα­σφά­λειας (USDA/ERS, 2018). 

— στις χώρες που βιώ­νουν, ακό­μη πιο έντο­να εν μέσω της παν­δη­μί­ας του COVID-19, τις τρα­γι­κές συνέ­πειες των απάν­θρω­πων κυρώ­σε­ων που έχουν επι­βάλ­λει οι ΗΠΑ. Σε 40.000 υπο­λο­γί­ζο­νται οι ανθρώ­πι­νες απώ­λειες στη Βενε­ζου­έ­λα ως απο­τέ­λε­σμα των αμε­ρι­κα­νι­κών κυρώ­σε­ων (CEPR, 2019), ενώ οι αντί­στοι­χες κυρώ­σεις των ΗΠΑ στο Ιράν έχουν συμ­βάλ­λει στην αύξη­ση των θυμά­των κατά την τρέ­χου­σα περί­ο­δο της πανδημίας. 

— στις χώρες της Ευρω­παϊ­κής Ένω­σης όπου η παν­δη­μία του COVID-19 απο­κά­λυ­ψε, μετα­ξύ άλλων, την διά­λυ­ση των δημό­σιων συστη­μά­των υγεί­ας, την πλή­ρη έλλει­ψη μέτρων προ­στα­σί­ας για τους εργα­ζό­με­νους και τον κοι­νω­νι­κό δαρ­βι­νι­σμό του «όποιος δεν έχει να πλη­ρώ­σει θα πεθά­νει». Την Ε.Ε. του κεφα­λαί­ου και των μονο­πω­λί­ων όπου το 21,7% του πλη­θυ­σμού της, περί­που 109 εκα­τομ­μύ­ρια άνθρω­ποι, ζουν στο όριο της φτώ­χειας (Eurostat, 2018). 

— στη χαμέ­νη αθω­ό­τη­τα περί­που 170 εκα­τομ­μυ­ρί­ων παι­διών ηλι­κί­ας 5 έως 17 ετών (World Bank, 2019) που εργά­ζο­νται στα κάτερ­γα του καπι­τα­λι­σμού, όντας σύγ­χρο­νοι σκλά­βοι για τα συμ­φέ­ρο­ντα των πολυ­ε­θνι­κών και μονο­πω­λια­κών ομίλων. 

«Σε αυτόν που όλη του τη ζωή δου­λεύ­ει και στε­ρεί­ται, η θρη­σκεία διδά­σκει ταπει­νο­φρο­σύ­νη και υπο­μο­νή στην επί­γεια ζωή, παρη­γο­ρώ­ντας τον με την ελπί­δα της επου­ρά­νιας αντα­μοι­βής. Και σε εκεί­νους που ζουν από ξένη εργα­σία, η θρη­σκεία διδά­σκει την αγα­θο­ερ­γία στην επί­γεια ζωή, προ­σφέ­ρο­ντάς τους μια πολύ φθη­νή δικαί­ω­ση για όλη την εκμε­ταλ­λευ­τι­κή τους ύπαρ­ξη και που­λώ­ντας τους σε πολύ συμ­φέ­ρου­σα τιμή εισι­τή­ρια για την επου­ρά­νια μακα­ριό­τη­τα. Η θρη­σκεία είναι το όπιο του λαού»..

- Β. Ι. Λένιν, «Σοσια­λι­σμός και Θρη­σκεία» (1905).

Ξανα­σταυ­ρώ­νε­ται ο Χρι­στός, λοι­πόν. Όχι σε κάποιο λόφο της αρχαί­ας Παλαι­στί­νης, αλλά στον σύγ­χρο­νο γολ­γο­θά του απάν­θρω­που καπι­τα­λι­σμού. Κάπου εδώ είναι που χωρί­ζουν οι δρό­μοι της θρη­σκεί­ας με την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα και η θεο­λο­γι­κή έννοια της «συγ­χώ­ρε­σης» («Πάτερ άφες αυτοίς, ου γάρ οίδα­σι τι ποιού­σι») έρχε­ται σε σύγκρου­ση με την σκλη­ρή αλή­θεια της ταξι­κής πάλης. Διό­τι το μόνο σίγου­ρο είναι πως οι σύγ­χρο­νοι δήμιοι, αυτοί που σταυ­ρώ­νουν τους εργα­ζό­με­νους και τους λαούς του κόσμου, ξέρουν πολύ καλά τι πράττουν. 

Γι’ αυτό και η εργα­τι­κή τάξη δεν πρέ­πει και δεν πρό­κει­ται να συγ­χω­ρή­σει τους εκμε­ταλ­λευ­τές της, προσ­δο­κώ­ντας «επου­ρά­νιους παρα­δεί­σους». Η ανά­στα­ση για τους λαούς θα έρθει μόνο με τη βίαιη σύγκρου­ση και το ολο­κλη­ρω­τι­κό τσά­κι­σμα του βάρ­βα­ρου εκμε­ταλ­λευ­τι­κού συστή­μα­τος. Με την Επα­νά­στα­ση. Το πάντα επί­και­ρο όρα­μα της οποί­ας μας θυμί­ζουν οι λέξεις του Άγγε­λου Σικε­λια­νού: «Ψεύ­τι­κοι θεοί πολ­λοί σαπί­ζου­νε την πλάση,/ μ’ αυτός ο θεός που ‘ναι ο λαός θα μεί­νει πάντα/ στη σαπι­σμέ­νη γη να φέρει την υγειά της… Καρ­διά, παι­διά… και θ’ απλω­θεί ο Παρά­δει­σος μια μέρα…».

Νίκος Μόττας Γεννήθηκε το 1984 στη Θεσσαλονίκη. Είναι υποψήφιος διδάκτορας (Phd) Πολιτικής Επιστήμης, Διεθνών Σχέσεων και Ιστορίας. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Westminster του Λονδίνου και είναι κάτοχος δύο μεταπτυχιακών τίτλων (Master of Arts) στις διπλωματικές σπουδές (Παρίσι) και στις διεθνείς διπλωματικές σχέσεις (Πανεπιστήμιο Τελ Αβίβ). Άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε ελληνόφωνα και ξενόγλωσσα μέσα.