Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Οι δίκες του Ριζοσπάστη στη μεταπολίτευση

Επι­μέ­λεια Σφυ­ρο­δρέ­πα­νος //

456280

Ο αεί­μνη­στος Γιώρ­γης Τρικαλινός

Σε λίγες βδο­μά­δες είναι η επέ­τειος από την κυκλο­φο­ρία του πρώ­του φύλ­λου του νόμι­μου Ριζο­σπά­στη, μετά από την πτώ­ση της χού­ντας των συνταγ­μα­ταρ­χών. Αλλά η νομι­μό­τη­τα είναι μια σχε­τι­κή έννοια στο καθε­στώς της αστι­κής δημο­κρα­τί­ας. Κι η εφη­με­ρί­δα βρέ­θη­κε στο στό­χα­στρο της αντί­δρα­σης και των κατα­σταλ­τι­κών μηχα­νι­σμών για το μαχη­τι­κό χαρα­κτή­ρα της και τις απο­κα­λύ­ψεις της. Είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κό πως μες στα πρώ­τα δέκα χρό­νια από αυτό το πρώ­το φύλ­λο, δέχτη­κε εξή­ντα μηνύ­σεις και οδη­γή­θη­κε πολ­λές φορές στα δικα­στή­ρια. Σε τέσ­σε­ρις ενδει­κτι­κές περι­πτώ­σεις από αυτές τις δίκες, ανα­φέρ­θη­κε ο Γιώρ­γης Τρι­κα­λι­νός σε μια ομι­λία του στο 10ο Φεστι­βάλ ΚΝΕ-Οδη­γη­τή (που κι αυτό θα κορυ­φώ­σει το φετι­νό του ταξί­δι τις επό­με­νες βδο­μά­δες) στην Και­σα­ρια­νή, ανα­δει­κνύ­ο­ντας το ταξι­κό μίσος των επί­ση­μων αρχών, την τρο­μο­κρα­τία και την αστυ­νο­μο­κρα­τία, που επι­κρα­τεί δια­χρο­νι­κά πίσω από το δημο­κρα­τι­κό περι­τύ­λιγ­μα του αστι­κού κρά­τους. Ακο­λου­θεί το κεί­με­νο της ομι­λί­ας, όπως το βρή­κα­με και το αντι­γρά­ψα­με από το βιβλίο του Γ. Τρι­κα­λι­νού “Προ­σω­πι­κή Κατά­θε­ση ‑Πιστοί στις ιδέ­ες του επι­στη­μο­νι­κού σοσια­λι­σμού”, δια­τη­ρώ­ντας την ορθο­γρα­φία του πρωτότυπου.

Δέκα χρό­νια από την κυκλο­φο­ρία του νόμι­μου Ριζοσπάστη

Διώ­ξεις του Ριζο­σπά­στη μετά τη μεταπολίτευση
Περί­που 60 μηνύ­σεις — 4 χαρα­κτη­ρι­στι­κές δίκες

Ο Ριζο­σπά­στης, όπως είναι γνω­στό, είναι όργα­νο της ΚΕ του ΚΚΕ. Από την τέτια θέση του είναι ο υπε­ρα­σπι­στής του δίκηου των εργα­ζο­μέ­νων και σημαιο­φό­ρος της πάλης του λαού για τα προ­βλή­μα­τά του. Βρί­σκε­ται πάντα παρών σ’ όλους τους ταξι­κούς αγώ­νες και τις πολι­τι­κές συγκρού­σεις, και είναι ο πρω­το­πό­ρος της πάλης ενά­ντια στην αστι­κή ιδε­ο­λο­γία, το ρεφορ­μι­σμό και τον οππορ­του­νι­σμό. Είναι φλο­γε­ρός κήρυ­κας του προ­λε­τα­ρια­κού διε­θνι­σμού, ένθερ­μος υπε­ρα­σπι­στής του σοσιαλισμού.

Γι’ αυτό το λόγο, από την πρώ­τη μέρα της έκδο­σής του, δέχτη­κε φοβε­ρές διώ­ξεις από τις αντι­δρα­στι­κές δυνά­μεις του τόπου μας. Τα γρα­φεία του πολ­λές φορές λεη­λα­τή­θη­καν, κατα­στρά­φη­καν. Πολ­λά στε­λέ­χη του εξο­ρί­στη­καν, φυλα­κί­στη­καν, βασα­νί­στη­καν, εκτε­λέ­στη­καν, όπως οι αξέ­χα­στοι σύντρο­φοί μας Φίτσιο, Βιδά­λης, κ.ά. Τελι­κά, απα­γό­ρε­ψαν τη νόμι­μη κυκλο­φο­ρία του.

Μετά τη μετα­πο­λί­τευ­ση, στις 25.9.1974, ο Ριζο­σπά­στης κυκλο­φό­ρη­σε νόμι­μα. Όμως από την ημε­ρο­μη­νία αυτή μέχρι σήμε­ρα δέχε­ται πάλι και­νούρ­γιες διώ­ξεις. Από την ανοι­χτή τρο­μο­κρα­τία, με τις συλ­λή­ψεις πωλη­τών της εφη­με­ρί­δας, μέχρι την ψυχο­λο­γι­κή τρο­μο­κρα­τία: “Μην αγο­ρά­ζεις Ριζο­σπά­στη, για­τί θα σου γίνει φάκελ­λος από την αστυ­νο­μία” ή “θα σε διώ­ξουν από τη δου­λειά” ή “θα σου κόψουν τη σύντα­ξη” κλπ, μέχρι τις μηνύ­σεις ενα­ντί­ον της εφη­με­ρί­δας. Από τη μετα­πο­λί­τευ­ση μέχρι σήμε­ρα έγι­ναν πάνω από 60 μηνύ­σεις. Και δώσα­με σκλη­ρές μάχες στις δίκες αυτές με τους δικη­γό­ρους μας. Όλες αυτές τις μάχες τις κερ­δί­σα­με. Ο Ριζο­σπά­στης αθω­ώ­θη­κε πανη­γυ­ρι­κά. Υπε­ρα­σπί­στη­κε με συνέ­πεια και πάθος, χωρίς συμ­βι­βα­σμούς και υπο­χω­ρή­σεις το δίκηο των εργαζομένων.

Για να δεί­ξω την ποιό­τη­τα αυτών των διώ­ξε­ων-μηνύ­σε­ων σ’ αυτό το διά­στη­μα, ανα­φέ­ρω τέσ­σε­ρις χαρα­κτη­ρι­στι­κές απ’ αυτές τις δίκες.

ΠΡΩΤΗ ΔΙΚΗ

Υπό­θε­ση: Την παρα­μο­νή της 25ης του Μάρ­τη 1976 νεο­τα­ξί­τες δημιούρ­γη­σαν επει­σό­δια. Πολί­τες τους συνέ­λα­βαν και τους πήγαν στο 4ο αστυ­νο­μι­κό τμή­μα. Το τμή­μα αντί να κρα­τή­σει μόνο τους νεο­τα­ξί­τες κρά­τη­σε και τους πολί­τες που τους συνέ­λα­βαν. Την επο­μέ­νη, όταν επρό­κει­το να οδη­γη­θούν στο αυτό­φω­το, ένας από τους κατη­γο­ρού­με­νους, ο Καρα­κώ­στας, γιος αξιω­μα­τι­κού, είχε εξα­φα­νι­στεί. Ο Ριζο­σπά­στης τις επό­με­νες μέρες έγρα­ψε: “Κρα­τού­με­νος έκα­νε φτε­ρά από το αστυ­νο­μι­κό τμήμα”.

Γι’ αυτή την καταγ­γε­λία διε­ξή­χθη έρευ­να από τον αξιω­μα­τι­κό της Αστυ­νο­μί­ας πόλε­ων κ. Κου­βέ­λη, ο οποί­ος δια­πί­στω­σε τα αντί­θε­τα. Ότι “… ο κρα­τού­με­νος δεν έκα­νε φτε­ρά, αλλά… είχε μπει στο νοσο­κο­μείο Ντα­ού Πεντέ­λης (επί της οδού Πατη­σί­ων) και ότι… ήταν υπό φρού­ρη­ση και ότι από εκεί μετα­φέρ­θη­κε σε άλλο τμή­μα υπό φύλα­ξιν και τελι­κά, …εμφα­νί­στη­κε στο δικαστήριο”.

Έγι­νε μήνυ­ση στο Ριζο­σπά­στη, ο οποί­ος τελι­κά δεν μπό­ρε­σε να απο­δεί­ξει την αλή­θεια αυτής της είδη­σης και κατα­δι­κά­στη­κε για “δια­σπο­ρά ψευ­δών ειδή­σε­ων και περι­ύ­βρι­ση αρχής”.

Γίνε­ται έφε­ση. Στην κατ’ έφε­ση συζή­τη­ση ο αξιω­μα­τι­κός της αστυ­νο­μί­ας πόλε­ων επα­νέ­λα­βε τα ίδια. Ότι δηλ: “ο κρα­τού­με­νος δεν έκα­νε φτε­ρά”, ότι… “μπή­κε στο νοσο­κο­μείο…” κλπ. Απο­δεί­χτη­κε όμως ότι ο αξιω­μα­τι­κός της αστυ­νο­μί­ας δεν έλε­γε την αλή­θεια. Για­τί το νοσο­κο­μείο που έλε­γε ότι πήγαν τον κρα­τού­με­νο εκεί­νη την ημέ­ρα δε λει­τουρ­γού­σε, ήταν κλει­στό. Ούτε και πέρα­σε από κει ποτέ τέτοιος κρα­τού­με­νος. Το γεγο­νός εξα­κρι­βώ­θη­κε με βεβαί­ω­ση του ίδιου του νοσοκομείου.

Και ο Ριζο­σπά­στης αθωώθηκε.

ΔΕΥΤΕΡΗ ΔΙΚΗ

Υπό­θε­ση: Στις 17.3.78, το βρά­δυ στην εφη­με­ρί­δα έφτα­σε η είδη­ση ότι ο διοι­κη­τής Ασφα­λεί­ας Θηβών, κ. Αλε­ξά­κης, με τη λυκειάρ­χη του λυκεί­ου Θηβών κ. Μαριάν­θη Παπα­δη­μη­τρί­ου έκα­ναν έρευ­να στις τσά­ντες των μαθη­τριών του λυκεί­ου, για να ανα­κα­λύ­ψουν έντυ­πα πολι­τι­κού περιε­χο­μέ­νου, “Οδη­γη­τή”, “Εξόρ­μη­ση” κλπ.

Προη­γου­μέ­νως είχαν στεί­λει τα κορί­τσια “εκδρο­μή”, παρά τον άσχη­μο και­ρό, για να κάνουν καλύ­τε­ρα τη δου­λειά τους.

Όμως οι μαθή­τριες, λόγω του και­ρού, γύρι­σαν πιο νωρίς από την ώρα που είχε ορι­στεί. Φτά­νο­ντας όμως στο λύκειο, είδαν τον κ. Αλε­ξά­κη να φεύ­γει με μέτρα προ­φύ­λα­ξης και τις τσά­ντες τους ανα­στα­τω­μέ­νες, τα βιβλία και τετρά­διά τους πετα­μέ­να στο πάτω­μα. Όλα έδει­χναν ότι ερευνήθηκαν.

Οι μαθή­τριες αντέ­δρα­σαν, δια­μαρ­τυ­ρή­θη­καν με φωνές και κήρυ­ξαν απο­χή από τα μαθή­μα­τα. Αντέ­δρα­σε και όλη σχε­δόν η κοι­νω­νία της Θήβας, μόλις έμα­θε το γεγο­νός: το Δημο­τι­κό Συμ­βού­λιο, το Εργα­τι­κό Κέντρο, ο Σύλ­λο­γος Γονέ­ων και Κηδε­μό­νων, ο Δικη­γο­ρι­κός Σύλ­λο­γος, ο Σύλ­λο­γος Μηχα­νι­κών κλπ με ψηφί­σμα­τά τους κατα­δί­κα­ζαν την έρευ­να στο λύκειο και ζητού­σαν την παρα­δειγ­μα­τι­κή τιμω­ρία των ενόχων.

Την είδη­ση αυτή δημο­σί­ευ­σε την επο­μέ­νη ο Ριζο­σπά­στης, όπως και τις διά­φο­ρες διαμαρτυρίες.

Ύστε­ρα απ’ αυτό ο διοι­κη­τής Ασφα­λεί­ας Θηβών, κ. Αλε­ξά­κης, έκα­νε μήνυ­ση στο Ριζο­σπά­στη με την κατη­γο­ρία της “συκο­φα­ντι­κής δυσφήμησης”.

Η δίκη, την οποία παρα­κο­λού­θη­σε με μεγά­λο ενδια­φέ­ρον όλη η κοι­νω­νία της Θήβας, άρχι­σε στις 4.4.1979 και κρά­τη­σε δέκα μέρες.

Ο κατή­γο­ρός μας χρη­σι­μο­ποί­η­σε μάρ­τυ­η­ρες κατη­γο­ρί­ας ακό­μα και βασα­νι­στές του Μακρο­νη­σιού, όπως τον Γ. Χατζη­μπα­μπά, τον οποίο ο Φ. Γρη­γο­ριά­δης και ο Καλ­λι­δό­νης στα βιβλία τους χαρα­κτή­ρι­ζαν “κτη­νάν­θρω­πο του Μακρο­νη­σιού”. Όλα αυτά απο­κα­λύ­φθη­καν στη δίκη από τους δικη­γό­ρους και τους μάρ­τυ­ρες υπε­ρά­σπι­σης: Τον δήμαρ­χο Θήβας, τον πρό­ε­δρο του δικη­γο­ρι­κού συλ­λό­γου κλπ. Απο­κα­λύ­φθη­καν επί­σης στη δίκη οι εκβια­σμοί, οι πιέ­σεις που ασκού­σε ο κ. Αλε­ξά­κης σε βάρος των εργα­ζο­μέ­νων της Θήβας, οι προ­σπά­θειές του να εξα­γο­ρά­σει συνει­δή­σεις και να υπο­νο­μεύ­σει το κύρος του Εργα­τι­κού Κέντρου.

Τελι­κά, ο Ριζο­σπά­στης αθω­ώ­θη­κε. Και ύστε­ρα από τις απο­κα­λύ­ψεις που έγι­ναν σε βάρος του κ. Αλε­ξά­κη, η υπη­ρε­σία του υπο­χρε­ώ­θη­κε να τον μετα­θέ­σει σε μια υπο­διοί­κη­ση χωρο­φυ­λα­κής της περιο­χής Κέρκυρας.

ΤΡΙΤΗ ΔΙΚΗ

Υπό­θε­ση: Στις 23.8.1979 αστυ­νο­μι­κοί του τμή­μα­τος Κρε­σταί­νων Πύρ­γου και άλλοι τρα­μπού­κοι χτύ­πη­σαν σοβα­ρά μια ομά­δα νέων που τρα­γου­δού­σαν διά­φο­ρα προ­ο­δευ­τι­κά τρα­γού­δια και άλλα του εθνι­κο­πα­ε­λευ­θε­ρω­τι­κού αγώνα.

Το γεγο­νός αυτό το κατήγ­γει­λαν οι νέοι αυτοί στο Ριζο­σπά­στη και σε άλλες εφη­με­ρί­δες. Ο Ριζο­σπά­στης κι η εφη­με­ρί­δα του Πύρ­γου “Ευθύ­νη” δημο­σί­ευ­σαν την είδη­ση μ τίτλο “Επί­θε­ση τρα­μπού­κων με μαχαί­ρια στην Κρέ­σται­να”. Η χωρο­φυ­λα­κή Κρε­σταί­νων και συγκε­κρι­μέ­να ο ανθυ­πο­μοί­ραρ­χος κ. Καρα­βά­τσος, ο ανθυ­πα­σπι­στής κ. Κουρ­κού­τας και ο ενω­μο­τάρ­χης κ. Σκε­πε­τά­ρης μήνυ­σαν το Ριζο­σπά­στη και την Ευθύ­νη για συκο­φα­ντι­κή δυσφήμηση.

Η δίκη έγι­νε στον Πύρ­γο στις 17.1.1980 και κρά­τη­σε ολό­κλη­ρη τη μέρα.

Στη δίκη απο­κα­λύ­φθη­κε ο ρόλος της αστυ­νο­μί­ας των Κρε­σταί­νων, η τρο­μο­κρα­τία που ασκού­σε, η παρα­κο­λού­θη­ση που έκα­νε σε βάρος των δημο­κρα­τι­κών πολι­τών της περιο­χής. Μάλι­στα, έγι­νε και ένα περι­στα­τι­κό που αξί­ζει να το αναφέρουμε.

Μια γυναί­κα, μάρ­τυ­ρας υπε­ρά­σπι­σης, που το σπί­τι της βρι­σκό­ταν στην πλα­τεία των Κρε­σταί­νων, όπου είχαν δεί­ρει οι αστυ­νο­μι­κοί τους νέους, κατέ­θε­σε ότι από τις γρί­λιες του παρα­θύ­ρου της είδε τους αστυ­νο­μι­κούς, μαζί με τους τρα­μπού­κους να χτυ­πούν τους νέους.

Ο ενω­μο­τάρ­χης κ. Σκε­πε­τά­ρης, παρεμ­βαί­νο­ντας, προ­σπά­θη­σε να απο­δεί­ξει ότι ψεύ­δε­ται η μάρ­τυς, για­τί όπως τόνι­σε, ήξε­ρε ότι η μάρ­τυς κοι­μό­ταν σε δωμά­τιο που δεν έβλε­πε προς την πλα­τεία, αλλά προς το πίσω μέρος του σπι­τιού. Έτσι, χωρίς να το θέλει, ο κ. ενω­μο­τάρ­χης φάνη­κε καθα­ρά ότι η παρα­κο­λού­θη­ση των δημο­κρα­τι­κών πολι­τών από τη χωρο­φυ­λα­κή έφτα­νε σε τέτοιο σημείο, ώστε ήξε­ρε και πού κοι­μό­ταν ακό­μα ο κάθε πολί­της. Αυτό το επι­σή­μα­ναν οι δικη­γό­ροι υπε­ρά­σπι­σης και άσκη­σε σοβα­ρή επί­δρα­ση στην τελι­κή αθώ­ω­ση του Ριζο­σπά­στη και της “Ευθύ­νης”.

ΤΕΤΑΡΤΗ ΔΙΚΗ

Υπό­θε­ση: στις 3.7.1980, ο Ριζο­σπά­στης δημο­σί­ευ­σε καταγ­γε­λία εργα­ζο­μέ­νων στο ξενο­δο­χείο Κάρα­βελ ότι δεν εφαρ­μό­ζε­ται από τη διεύ­θυν­ση του ξενο­δο­χεί­ου η εργα­τι­κή νομο­θε­σία, ότι ασκεί­ται τρο­μο­κρα­τία, ότι δεν είναι καλές οι συν­θή­κες δου­λειάς για τους εργα­ζό­με­νους, κλπ.

Η διεύ­θυν­ση του ξενο­δο­χεί­ου έκα­νε μήνυ­ση στο Ριζοσπάστη.

Η δίκη έγι­νε στο τρι­με­λές πλημ­με­λειο­δι­κείο της Αθή­νας στις 19.11.1980. Οι συνή­γο­ροι, οι κατη­γο­ρού­με­νοι και οι μάρ­τυ­ρες υπε­ρά­σπι­σης ανέ­τρε­ψαν όσα υπο­στή­ρι­ξε ο μηνυ­τής κατέ­θε­σαν πλή­θος καταγ­γε­λί­ας του “Σύν­δε­σμου Ξενο­δο­χο­ϋ­παλ­λή­λων” προς την επι­θε­ώ­ρη­ση της εργα­σί­ας, όπου ανα­φέ­ρο­νταν ότι η διεύ­θυν­ση του Κάρα­βελ δεν εφαρ­μό­ζει τις συλ­λο­γι­κές συμ­βά­σεις, απο­λύ­ει τους συν­δι­κα­λι­στές, στε­λε­χώ­νει την επι­χεί­ρη­ση με πρώ­ην αστυ­νο­μι­κούς, αντί κανο­νι­κούς υπαλ­λή­λους, κλπ.

Απο­τέ­λε­σμα: η μήνυ­ση απο­σύρ­θη­κε και ο Ριζο­σπά­στης αθω­ώ­θη­κε πανηγυρικά.

Συμπέ­ρα­σμα: Στα δέκα χρό­νια νόμι­μης κυκλο­φο­ρί­ας του, από τη μετα­πο­λί­τευ­ση μέχρι σήμε­ρα, ο Ριζο­σπά­στης στά­θη­κε σημαιο­φό­ρος της πάλης και υπε­ρα­σπι­στής των συμ­φε­ρό­ντων όλων των εργα­ζο­μέ­νων. Για αυτή τη στά­ση του υπέ­στη πολ­λές διώ­ξεις, έδω­σε πολ­λές και σκλη­ρές μάχες τις οποί­ες κέρδισε.

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο