Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

RescEU — Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας: Ευλογία ή άλλοθι;

Πολύς λόγος γίνε­ται τα τελευ­ταία δύο χρό­νια για τον ενιαίο ενι­σχυ­μέ­νο μηχα­νι­σμό πολι­τι­κής προ­στα­σί­ας της ΕΕ, τον επο­νο­μα­ζό­με­νο RescEU.

Εχει όμως μία σημα­σία να ανα­φερ­θού­με στο συνο­λι­κό­τε­ρο πλαί­σιο της ΕΕ για τον μηχα­νι­σμό πολι­τι­κής προ­στα­σί­ας, για να κατα­νο­ή­σου­με και αυτό το ευρω­παϊ­κό εγχείρημα.

Η νέα οργα­νω­τι­κή δομή που επι­χει­ρεί­ται να στη­θεί, είναι στο πλαί­σιο του Μηχα­νι­σμού Πολι­τι­κής Προ­στα­σί­ας της Ενω­σης για τη συνερ­γα­σία και την παρο­χή βοή­θειας σε περι­πτώ­σεις μεγά­λων έκτα­κτων ανα­γκών εντός και εκτός της ΕΕ.

EC logoℹ️ Ιστορικό ίδρυσης — Σκοπός — Μέσα

Στις 23/10/2001 καθο­ρί­στη­κε το νομο­θε­τι­κό πλαί­σιο με την από­φα­ση του Συμ­βου­λί­ου περί κοι­νο­τι­κού μηχα­νι­σμού με σκο­πό τη διευ­κό­λυν­ση της συνερ­γα­σί­ας για επεμ­βά­σεις βοή­θειας της Πολι­τι­κής Προ­στα­σί­ας (2001/792/ΕΚ). Με την από 8/11/2007 από­φα­ση του Συμ­βου­λί­ου, η αρχι­κή από­φα­ση τρο­πο­ποι­ή­θη­κε δια­δο­χι­κά (2007/779/ΕΚ), καθώς και με την από 17/12/2013 από­φα­ση 1313/2013/ΕU του Ευρω­παϊ­κού Κοι­νο­βου­λί­ου και του Συμβουλίου.

Ο Μηχα­νι­σμός ενερ­γο­ποιεί­ται και παρεμ­βαί­νει για φυσι­κές και ανθρω­πο­γε­νείς κατα­στρο­φές. Για τρο­μο­κρα­τι­κές ενέρ­γειες. Για τεχνο­λο­γι­κά, περι­βαλ­λο­ντι­κά και ραδιο­λο­γι­κά ατυ­χή­μα­τα. Καθώς και για ζητή­μα­τα σχε­τι­κά με θαλάσ­σια ρύπαν­ση. Σύμ­φω­να με τις αρχές του Μηχα­νι­σμού, κάθε χώρα που πλήτ­τε­ται από μεγά­λες κατα­στρο­φές μπο­ρεί να ζητή­σει βοή­θεια, καθώς και την κινη­το­ποί­η­ση επι­χει­ρη­σια­κών μέσων που έχουν εθε­λο­ντι­κά παρα­σχε­θεί στην ΕΕ από τις χώρες του Μηχα­νι­σμού. Στο Μηχα­νι­σμό συμ­με­τέ­χουν σήμε­ρα 31 χώρες. Τα 28 κρά­τη — μέλη της Ενω­σης. Οι χώρες του Ευρω­παϊ­κού Οικο­νο­μι­κού Χώρου (ΕΟΧ), Ισλαν­δία και Νορ­βη­γία καθώς και οι χώρες: Σερ­βία, Τουρ­κία, Βόρεια Μακε­δο­νία και Μαυροβούνιο.

To λεγό­με­νο RescEU θεσπί­στη­κε με την από­φα­ση (ΕΕ) 2019/420 του Ευρω­παϊ­κού Κοι­νο­βου­λί­ου και του Συμ­βου­λί­ου με τo άρθρο 12. Τέθη­κε σε ισχύ στις 21/3/2019, τρο­πο­ποιώ­ντας την από­φα­ση (ΕΕ) 1313/2013 του ΕΚ και του Συμβουλίου.

Κατά βάση είναι μία κοι­νή δεξα­με­νή μέσων της ΕΕ για την αντι­με­τώ­πι­ση κατα­στρο­φών ως λύση ύστα­της ανά­γκης. Τα μέσα θα απο­κτώ­νται με αγο­ρά, μίσθω­ση ή μακρο­χρό­νια μίσθω­ση (leasing) από τα ενδια­φε­ρό­με­να κρά­τη — μέλη με συγ­χρη­μα­το­δό­τη­ση σε ποσο­στό 80% έως 90% του συνο­λι­κού επι­λέ­ξι­μου κόστους από την ΕΕ. Εντάσ­σο­νται σ’ αυτό μέσα από τα κρά­τη — μέλη και όχι μεμο­νω­μέ­να μέσα. Τα μέσα του RescEU μπο­ρούν να χρη­σι­μο­ποιού­νται για εθνι­κούς σκο­πούς, μόνο όταν δεν χρη­σι­μο­ποιού­νται ή δεν είναι απα­ραί­τη­τα για επι­χει­ρή­σεις αντι­με­τώ­πι­σης κατα­στρο­φών στο πλαί­σιο του Μηχα­νι­σμού Πολι­τι­κής Προ­στα­σί­ας της Ενωσης.

Το μετα­βα­τι­κό RescEU, που προ­βλέ­πε­ται με το άρθρο 35 της παρα­πά­νω από­φα­σης, έχει ισχύ μέχρι την 1η Γενά­ρη 2025. Προ­βλέ­φθη­κε λόγω της δυσκο­λί­ας για προ­μή­θεια στο άμε­σο μέλ­λον ενα­έ­ριων μέσων πυρόσβεσης.

ℹ️  Προϋποθέσεις συμμετοχής κρατών — μελών

Τα κρά­τη — μέλη, σύμ­φω­να με τους κανό­νες λει­τουρ­γί­ας, μπο­ρούν να προ­σφέ­ρουν στο μετα­βα­τι­κό RescEU εθνι­κά μέσα που δια­θέ­τουν για διά­στη­μα από 1 έως 3 χρό­νια, ως προ­σω­ρι­νή λύση και μέχρι να μπει σε κανο­νι­κή λει­τουρ­γία το RescEU. Για τα εθνι­κά μέσα που εντάσ­σο­νται στο μετα­βα­τι­κό RescEU προ­βλέ­πε­ται συγ­χρη­μα­το­δό­τη­ση από την ΕΕ σε ποσο­στό 75% του κόστους που είναι απα­ραί­τη­το για την εξα­σφά­λι­ση της δια­θε­σι­μό­τη­τάς τους.

Η Ελλά­δα δεν συμ­με­τεί­χε στην πρώ­τη μετα­βα­τι­κή λει­τουρ­γία του κοι­νού ευρω­παϊ­κού στό­λου πυρο­σβε­στι­κών αερο­σκα­φών που εγκαι­νιά­στη­κε στις 22 Μάη 2019, και ο οποί­ος, μέχρι τότε, απο­τε­λεί­το από επτά αερο­σκά­φη από τη Γαλ­λία, την Ισπα­νία, την Κρο­α­τία, την Ιτα­λία και 6 ελι­κό­πτε­ρα από τη Σου­η­δία. Εντά­χθη­κε στο μετα­βα­τι­κό στά­διο με ενερ­γό ρόλο από 11/6/2019 με δύο αερο­σκά­φη τύπου Canadair CL-415 μετά από πρό­σκλη­ση της Ευρω­παϊ­κής Επιτροπής.

🆘  Ποια είναι όμως η πραγ­μα­τι­κό­τη­τα σε σχέ­ση με τον μηχα­νι­σμό αυτό;

Ο μηχα­νι­σμός αυτός της ΕΕ στη­ρί­ζε­ται στη δέσμευ­ση μέρους των επι­χει­ρη­σια­κών ικα­νο­τή­των του κρά­τους — μέλους. Σε πρώ­τη φάση σε αερο­σκά­φη και ελι­κό­πτε­ρα πυρό­σβε­σης με δέλε­αρ ως κίνη­τρο τη χρη­μα­το­δό­τη­ση μέχρι 75% για τις διά­φο­ρες λει­τουρ­γι­κές δαπά­νες, προ­κει­μέ­νου μόνο σε εξαι­ρε­τι­κά κρί­σι­μες κατα­στά­σεις, όπως επι­ση­μαί­νε­ται, να υπάρ­χει συν­δρο­μή π.χ. από αερο­σκά­φη πυρό­σβε­σης που έχουν εντα­χθεί στο μηχα­νι­σμό από ένα κρά­τος — μέλος για την κατά­σβε­ση πυρ­κα­γιάς σε ένα άλλο.

Στυλιανίδης ΝΔ Μητσοτάκης

Τέχνασμα αλληλεγγύης

Για να γίνει κατα­νοη­τός ο τρό­πος λει­τουρ­γί­ας, ας πάρου­με την περί­πτω­ση με την πυρ­κα­γιά στο Μάτι, όπου την ίδια περί­ο­δο εκδη­λώ­θη­κε και η μεγά­λη πυρ­κα­γιά στη Σου­η­δία. Η Ευρω­παϊ­κή Επι­τρο­πή είναι αυτή που θα απο­φα­σί­ζει το πώς θα δια­τε­θούν τα μέσα, ενώ η όποια ενί­σχυ­ση θα έρχε­ται ουσια­στι­κά σε δεύ­τε­ρο και τρί­το χρό­νο εκ των υστέ­ρων, εφό­σον απο­δει­χθεί ότι δεν επαρ­κούν τα εθνι­κά μέσα. Κι αυτό όταν το κρί­σι­μο σε περί­πτω­ση πυρ­κα­γιάς είναι η άμε­ση επέμ­βα­ση επί­γειων και ενα­έ­ριων δυνά­με­ων του ίδιου του κρά­τους — μέλους, αφού όπως απο­δεί­χτη­κε στο Μάτι, όλα κρί­θη­καν μέσα στις πρώ­τες ώρες.

Αξί­ζει να ειπω­θεί ότι ως απο­τέ­λε­σμα της υπο­τι­θέ­με­νης αλλη­λεγ­γύ­ης τα κρά­τη — μέλη δεν έχουν πια τη στοι­χειώ­δη υπο­χρέ­ω­ση να δια­τη­ρούν επαρ­κή αριθ­μό άμε­σα δια­θέ­σι­μων πυρο­σβε­στι­κών μέσων, στην κατεύ­θυν­ση μεί­ω­σης του δημο­σιο­νο­μι­κού κόστους.
Στην πρά­ξη, στο όνο­μα της μεί­ω­σης του δημο­σιο­νο­μι­κού κόστους, στα κρά­τη — μέλη της ΕΕ έχει επι­βλη­θεί η συμ­με­το­χή σε έναν μηχα­νι­σμό στον οποίο παρα­δί­δε­ται μέρος των ενα­έ­ριων μέσων των χωρών.
Αυτό σημαί­νει ότι όταν υπάρ­χει έκτα­κτη ανά­γκη, τότε υπάρ­χει μεγά­λη καθυ­στέ­ρη­ση στο να επι­χει­ρή­σουν αυτά τα ενα­έ­ρια μέσα που πρέ­πει να έρθουν από άλλες χώρες.

Είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κό το παρά­δειγ­μα ότι τριά­ντα ολό­κλη­ρες ώρες μετά την έναρ­ξη της φωτιάς στην Κεντρι­κή Εύβοια, τον Αύγου­στο του 2019, είχε έρθει μόλις ένα αερο­πλά­νο από την Ιτα­λία και σύμ­φω­να με δηλώ­σεις αξιω­μα­τού­χων, το άλλο ήταν καθ’ οδόν, ξεκι­νού­σε και το ισπα­νι­κό και ήταν σε επα­φή με την κρο­α­τι­κή κυβέρ­νη­ση για άλλα δύο!

Συμπε­ρα­σμα­τι­κά λοι­πόν ο ελλη­νι­κός λαός δεν έχει σε τίπο­τα να ωφε­λη­θεί και από αυτό το τέχνα­σμα αλλη­λεγ­γύ­ης της ΕΕ, για­τί πολύ απλά ο νέος μηχα­νι­σμός μονι­μο­ποιεί τη γύμνια σε κρα­τι­κά μέσα για την αντι­με­τώ­πι­ση των καταστροφών.

Οι διαχρονικές καταστροφές στην Εύβοια καθρέπτης των αντιλαϊκών πολιτικών ΕΕ και ντόπιων κυβερνήσεων

Ούτε φυσι­κά έχει να ωφε­λη­θεί από τα μεγα­λε­πή­βο­λα κυβερ­νη­τι­κά σχέ­δια περί Πολι­τι­κής Προ­στα­σί­ας όπως τα προ­βλέ­πουν ο νόμος 4662/2020 και μία σει­ρά εγκύ­κλιες μπρο­σού­ρες με ευφά­ντα­στα ονό­μα­τα τύπου «Ασπί­δα», «Δανα­ός» κ.λπ. Για τον απλού­στα­το λόγο ότι όλα αυτά έγι­ναν για τη στή­ρι­ξη και την προ­στα­σία της επι­χει­ρη­μα­τι­κής κερ­δο­φο­ρί­ας και των σχε­δια­σμών του ΝΑΤΟ και όχι τη δική του.

Αν υπάρ­χει όμως ένας τόπος που έχουν «δοκι­μα­στεί» πάνω του όχι μόνο η ευρω­παϊ­κή «αλλη­λεγ­γύη» αλλά και η «ετοι­μό­τη­τα», καθώς και η «μέρι­μνα» του κρα­τι­κού μηχα­νι­σμού, αυτός είναι η πολύ­πα­θη Εύβοια. Δεκα­ε­τί­ες τώρα υπο­φέ­ρει από τις κατα­στρο­φι­κές δασι­κές πυρ­κα­γιές και τις πλημ­μύ­ρες αστι­κών περιο­χών της, από τους απο­κλει­σμούς χωριών και οικι­σμών λόγω των χιο­νο­πτώ­σε­ων και των κατο­λι­σθή­σε­ων και από τη δια­χρο­νι­κή εγκλη­μα­τι­κή αδια­φο­ρία που χαρα­κτη­ρί­ζει το σύνο­λο του πολι­τι­κού προ­σω­πι­κού της αστι­κής τάξης και που απο­τε­λεί τη βασι­κή αιτία για όλα αυτά τα δεινά.

Ειδι­κά από τον χει­μώ­να του 2017 μέχρι και φέτος τα κατα­στρε­πτι­κά γεγο­νό­τα δια­δέ­χο­νται το ένα το άλλο. Το καλο­καί­ρι πυρ­κα­γιές, το φθι­νό­πω­ρο πλημ­μύ­ρες και τον χει­μώ­να απο­κλει­σμοί. Ολα τα προη­γού­με­να χρό­νια, όπως και τώρα με τις πρό­σφα­τες πλημ­μύ­ρες στην πολύ­πα­θη Εύβοια με τους 8 νεκρούς, τα χιλιά­δες από τις πλημ­μύ­ρες κατε­στραμ­μέ­να νοι­κο­κυ­ριά και τις δια­λυ­μέ­νες επι­χει­ρή­σεις και δημό­σιες υπο­δο­μές, κανέ­νας μηχα­νι­σμός πολι­τι­κής προ­στα­σί­ας ντό­πιος ή ευρω­παϊ­κός και κανέ­νας «πετυ­χη­μέ­νος» περι­φε­ρειάρ­χης δεν στά­θη­κε ικα­νός να απο­τρέ­ψει ή να προ­λά­βει όλες αυτές τις καταστροφές.

Ο λόγος είναι ένας και μοναδικός.
Ο καπι­τα­λι­στι­κός τρό­πος οργά­νω­σης της οικο­νο­μί­ας, όπου στο πλαί­σιο της πολι­τι­κής του «κόστους — οφέ­λους», τα έργα τα οποία είναι απα­ραί­τη­τα να γίνουν για την αντι­σει­σμι­κή — αντι­πλημ­μυ­ρι­κή και αντι­πυ­ρι­κή θωρά­κι­ση, για να μη ζει ο λαός και ο τόπος παρό­μοιες εφιαλ­τι­κές κατα­στά­σεις, δεν είναι επι­λέ­ξι­μα από την ΕΕ.
Για αυτόν το λόγο δεν συμπε­ρι­λαμ­βά­νο­νται σε κανέ­να Πρό­γραμ­μα Δημο­σί­ων Επεν­δύ­σε­ων, στα ΕΣΠΑ και στα τεχνι­κά προ­γράμ­μα­τα των δήμων και των Περι­φε­ρειών.

Είναι επιτακτική πλέον αναγκαιότητα για τον λαό, η οργή και η αγανάκτησή του για τα δεινά που αντιμετωπίζει με την εκδήλωση οποιουδήποτε καιρικού φαινομένου να γίνουν πάλη και συσπείρωση γύρω από την πολιτική πρόταση διεξόδου του ΚΚΕ, για την εργατική εξουσία, όπου το ευρύτερο περιβάλλον, τα δασικά οικοσυστήματα και η γη θα γίνουν κοινωνική ιδιοκτησία, δηλαδή θα γίνουν λαϊκή περιουσία και βασικός γνώμονας θα είναι η ασφάλεια και η προστασία του λαού από κάθε φυσική ή τεχνολογική καταστροφή.

 

Μιχά­λης ΜΙΧΑΗΛ
Ανθυ­πο­πυ­ρα­γός ε.α
Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο