Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Studio New Star Art Cinema: 43 χρόνια από το θάνατο του “Master of Darkness”- Αφιέρωμα στον σπουδαίο Φριτς Λανγκ

Με αφορ­μή τα 43 χρό­νια από το θάνα­το του Φριτς Λανγκ, κορυ­φαί­ου εκπρο­σώ­που του γερ­μα­νι­κού εξπρε­σιο­νι­σμού, ο κινη­μα­το­γρά­φος «Studio New Star Art Cinema» (Σταυ­ρο­πού­λου 33 και Σπάρ­της, πλα­τεία Αμε­ρι­κής) από σήμε­ρα Πέμ­πτη έως και την Κυρια­κή 8 Δεκέμ­βρη θα προ­βά­λει τέσ­σε­ρις από τις σημα­ντι­κό­τε­ρες ται­νί­ες του.

O Fritz Lang (Friedrich Anton Christian Lang) γεν­νή­θη­κε σαν σήμε­ρα, 5 Δεκεμ­βρί­ου 1890 στη Βιέννη.
Αρχι­κά σπού­δα­σε πολι­τι­κός μηχα­νι­κός αλλά σύντο­μα άρχι­σε να σπου­δά­ζει ζωγραφική.
Στο διά­στη­μα αυτό ταξί­δε­ψε σε Ευρώ­πη, Ασία και Αφρική.
Σπού­δα­σε ζωγρα­φι­κή στο Παρί­σι μετα­ξύ 1913–14. Με τον Α’ Παγκό­σμιο Πόλε­μο κατα­τά­γη­κε στον στρα­τό και τραυ­μα­τί­στη­κε σοβα­ρά το 1916.
Στην ανάρ­ρω­ση ήταν που ξεκί­νη­σε να γρά­φει και κάποια σενά­ρια. Το 1918 έγι­νε σενα­ριο­γρά­φος στην εται­ρεία παρα­γω­γής του Erich Pommer, Decla, στο Βερο­λί­νο. Εκεί ο Lang δού­λε­ψε για λίγο ως σενα­ριο­γρά­φο και ύστε­ρα ως σκη­νο­θέ­της στην Ufa και στη Nero-Film.

Στις αρχές του ‘20 ξεκί­νη­σε σχέ­ση με την συγ­γρα­φέα και ηθο­ποιό Thea von Harbou, την οποία παντρεύ­τη­κε. Μαζί, έγρα­ψαν τα σενά­ρια για τις πιο διά­ση­μες ται­νί­ες του: Dr. Mabuse, der Spieler (1922), Nibelungen (1924), Οι ιππό­τες της ομί­χλης (1924), Μητρό­πο­λις (1927) και Μ, ο δολο­φό­νος (1931).
Κάθε μια από τις ται­νί­ες του αυτές είχαν και ειδι­κό βάρος για τον παγκό­σμιο κινηματογράφο.

Ο «Δρ. Μαμπού­ζε» απο­τέ­λε­σε έναν συμ­βο­λι­σμό για τον από­λυ­το τυραν­νι­κό ηγέ­τη, που υπνω­τί­ζει τα πλή­θη και τα παρα­σύ­ρει σε αξιό­ποι­νες πρά­ξεις, περι­γρά­φο­ντας έτσι το κλί­μα της Γερ­μα­νί­ας, που έμπαι­νε στην επιρ­ροή του Χίτλερ.
Το «Metropolis» απο­τέ­λε­σε ορό­ση­μο στην κινη­μα­το­γρα­φι­κή ιστο­ρία, ως η πιο σημα­ντι­κή ται­νία επι­στη­μο­νι­κής φαντα­σί­ας που έγι­νε ποτέ, θέτο­ντας τα στά­νταρ για κάθε τέτοιου είδους ται­νία με τα πρω­το­πο­ρια­κά της εφέ, ενώ μετέ­φε­ρε και ένα δυνα­τό κοι­νω­νι­κό και πολι­τι­κό μήνυμα.
Οι «Ιππό­τες της ομί­χλης» είναι ένα αρι­στούρ­γη­μα του εξπρε­σιο­νι­σμού, με το οποίο ο Lang εξε­ρευ­νά τους πιο γνή­σιους γερ­μα­νι­κούς μύθους και θρύλους.
Ενώ και το «Μ, ο δολο­φό­νος» είναι μια ται­νία που περι­γρά­φει και πάλι το ζοφε­ρό κλί­μα της Γερ­μα­νί­ας εκεί­νης της επο­χής, με μια κοι­νω­νι­κή επα­να­στα­τι­κό­τη­τα, που αμφι­σβη­τεί την εξου­σία, καθώς η δύνα­μη για δρά­ση περ­νά­ει στους λούμπεν.

Fritz Lang

Το 1933 οι ναζί ανέ­λα­βαν την εξου­σία και ο Lang χώρι­σε από την Harbou, η οποία είχε γίνει στο μετα­ξύ οπα­δός των ναζί. Ο υπουρ­γός προ­πα­γάν­δας των ναζί, Josef Goebbels, εντυ­πω­σια­σμέ­νος από τη δύνα­μη του κινη­μα­το­γρά­φου του Lang, του πρό­σφε­ρε τη θέση του διευ­θυ­ντή του Γερ­μα­νι­κού Κινη­μα­το­γρα­φι­κού Ινστι­τού­του. Όμως, ο Lang, που ήταν αντί­θε­τος με τους ναζί, αρνή­θη­κε και το έσκα­σε από τη Γερ­μα­νία και πήγε στο Παρίσι.

Το 1936 μετα­κό­μι­σε στην Αμε­ρι­κή, κλεί­νο­ντας συμ­βό­λαιο με την MGM, και απέ­κτη­σε την αμε­ρι­κα­νι­κή υπηκοότητα.
Μέσα στα επό­με­να 20 χρό­νια, σκη­νο­θέ­τη­σε πολ­λές αμε­ρι­κα­νι­κές ται­νί­ες. Ανά­με­σά τους κλα­σι­κά, αρι­στουρ­γη­μα­τι­κά φιλμ νουάρ, όπως, «Τα ίχνη ήταν ψεύ­τι­κα» (1956), «Ενώ η πόλη κοι­μά­ται» (1956), «Το ανθρώ­πι­νο κτή­νος» (1954), «Η μεγά­λη κάψα» (1953), «Η γαλά­ζια γαρ­δέ­νια» (1953) και συναρ­πα­στι­κά σκο­τει­νά ερω­τι­κά δρά­μα­τα όπως «Το μυστι­κό του 7ου δωμα­τί­ου» (1947), «Η σκύ­λα» (1945), «Η γυναί­κα της βιτρί­νας» (1944), αλλά και κατα­σκο­πι­κά αντι-ναζι­στι­κά φιλμ την επο­χή του πολέ­μου, όπως «Αγά­πη στη σκιά του φόβου» (1944) και «Και οι δήμιοι πεθαί­νουν» (1943).

Στα τέλη της δεκα­ε­τί­ας του ’50, έχο­ντας πια γυρί­σει μια πλη­θώ­ρα διά­ση­μων ται­νιών, ταξί­δε­ψε πίσω στη Γερ­μα­νία για να γυρί­σει τις 3 τελευ­ταί­ες του ται­νί­ες, που ήταν εξω­τι­κές περι­πέ­τειες στην Ινδία.

Το 1964, τον φεστι­βάλ των Καν­νών τον επέ­λε­ξε για πρό­ε­δρο της κρι­τι­κής επι­τρο­πής. Η τελευ­ταία του ται­νία, «Ο δολο­φό­νος με τα 1000 μάτια» (1960) ήταν μια συνέ­χεια και ένας φόρος τιμής στις 2 ται­νί­ες του, με τον χαρα­κτή­ρα Dr. Mabuse, που είχε γυρί­σει τις δεκα­ε­τί­ες του ’20 και του ’30.

Τρία χρό­νια αργό­τε­ρα, εμφα­νί­στη­κε στην ται­νία του Jean-Luc Godard «Περι­φρό­νη­ση», παί­ζο­ντας τον εαυ­τό του, σε ένα μικρό ρόλο, που δήλω­νε τη λατρεία του νεα­ρού τότε Godard για έναν μυθι­κό σκηνοθέτη.
Πέθα­νε το 1976.

Το Βρε­τα­νι­κό Κινη­μα­το­γρα­φι­κό Ινστι­τού­το έχει απο­κα­λέ­σει τον Lang «Μάστο­ρα του Σκό­τους», για τα σκο­τει­νά εξπρε­σιο­νι­στι­κά του αρι­στουρ­γή­μα­τα και τα εντυ­πω­σια­κά του φιλμ νουάρ ενώ λατρεύ­τη­κε και από τους κρι­τι­κούς του Cahiers du cinema, τους δημιουρ­γούς της Nouvelle Vague.

Fritz Lang

✔️  «Και οι Δήμιοι Πεθαί­νουν!» (1943): Το σενά­ριο είναι των Μπέρ­τολτ Μπρεχτ — Φριτς Λανγκ και η μου­σι­κή του Χανς Αϊσλερ. Η ται­νία είναι βασι­σμέ­νη σε ένα ιστο­ρι­κό γεγο­νός που έλα­βε χώρα στις 27/5/1942 στην Πρά­γα της Τσε­χο­σλο­βα­κί­ας. Πρό­κει­ται για τη δολο­φο­νία του ναζι­στή διοι­κη­τή της Πρά­γας, Χάι­ντριχ, γνω­στό­τε­ρου ως «δήμιου της Πρά­γας». Στην ται­νία ξεχω­ρί­ζει η σύν­θε­ση του Χ. Αϊσλερ «Το Τρα­γού­δι της Κομι­ντέρν», που ντύ­νει το χορω­δια­κό του τέλους υπό τον τίτλο «Ποτέ συνθηκολόγηση».

(Πέμ­πτη έως Κυρια­κή στις 17.00)

✔️ «Metropolis» (1927): Η ται­νία που εισή­γα­γε την «δυστο­πία» στη μεγά­λη οθό­νη. Στο μέλ­λον, η πόλη «Metropolis» είναι το στο­λί­δι του σύγ­χρο­νου κόσμου. Ένας εξε­λιγ­μέ­νος παρά­δει­σος, που όμως απο­λαμ­βά­νουν οι λίγοι… Η «Metropolis» είναι μια πόλη με δύο κοι­νω­νι­κές τάξεις, που φυσι­κά ζουν σε δια­φο­ρε­τι­κά επί­πε­δα. Η ελίτ κατα­λαμ­βά­νει το ανώ­τε­ρο, ενώ οι εργά­τες, τα χέρια που φτιά­χνουν την πόλη, βρί­σκο­νται στο κατώ­τε­ρο, εκεί όπου βρί­σκο­νται και οι μηχα­νές που καθο­ρί­ζουν και «κατα­βρο­χθί­ζουν» τις ζωές των εργατών.(Πέμπτη και Παρα­σκευή στις 21.00, Κυρια­κή στις 14.00)

✔️  «Η Σκύ­λα» (1945): Πόσο συνυ­πεύ­θυ­νη είναι η ίδια η κοι­νω­νία, τα μέλη της και οι συμπε­ρι­φο­ρές τους, οι δομές και οι κατα­πιε­στι­κοί μηχα­νι­σμοί της σε μια ενδε­χό­με­νη παρα­βα­τι­κή πρά­ξη; Το ερώ­τη­μα τίθε­ται ξεκά­θα­ρα και οι δύσκο­λες απα­ντή­σεις αφο­ρούν πλέ­ον το θεατή.

(Πέμ­πτη και Παρα­σκευή στις 19.15)

✔️  «Μ, ο Δρά­κος του Ντί­σελ­ντορφ» (1931): Βερο­λί­νο, αρχές 1930. Η τοπι­κή κοι­νω­νία ανα­στα­τώ­νε­ται από την ύπαρ­ξη ενός τρο­μα­κτι­κού σίριαλ κίλερ, που σκο­τώ­νει μόνο παι­διά. Η υπο­ψία πλα­νά­ται στον αέρα και οι άνθρω­ποι ψάχνουν ανά­με­σά τους τον στυ­γνό δολο­φό­νο. Ενώ η αστυ­νο­μία φρου­ρεί κάθε δρό­μο, ο υπό­κο­σμος της περιο­χής απο­φα­σί­ζει να ανα­λά­βει δρά­ση… Με τη σπου­δαία σκη­νο­θε­τι­κή ματιά του Λανγκ, η ται­νία μετα­τρέ­πε­ται σε μια ται­νία — μαρ­τυ­ρία της επο­χής. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Λανγκ αντι­με­τώ­πι­σε προ­βλή­μα­τα από τους ναζί όταν ήθε­λε να ξεκι­νή­σει τα γυρί­σμα­τα της ται­νί­ας του, ούτε ότι τελι­κά η ται­νία απα­γο­ρεύ­τη­κε το 1934.

(Σάβ­βα­το και Κυρια­κή στις 22.30)


Πηγή |> Ριζο­σπά­στης Studio New Star Art Cinema

https://www.facebook.com/velissarios.kossivakis/posts/10156985047563315

https://www.facebook.com/velissarios.kossivakis/posts/10156985047563315

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο