Συνέντευξη με το Κομμουνιστικό Κόμμα, Ιταλία (Partito Comunista): Ξανά στο προσκήνιο η κόκκινη σημαία με το σφυροδρέπανο!

Επι­μέ­λεια: Νίκος Μότ­τας //

Συνέ­ντευ­ξη με τον Guido Ricci, μέλος του ΠΓ και επι­κε­φα­λής του τμή­μα­τος διε­θνών σχέ­σε­ων της Κεντρι­κής Επι­τρο­πής του Κομ­μου­νι­στι­κού Κόμ­μα­τος, Ιτα­λία (Partito Comunista, Italia). Η συνέ­ντευ­ξη φέρει την έγκρι­ση του Πολι­τι­κού Γρα­φεί­ου της ΚΕ του Κόμματος. 

Το Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα, Ιτα­λία ιδρύ­θη­κε το 2009 στη βάση της μαρ­ξι­στι­κής-λενι­νι­στι­κής ιδε­ο­λο­γί­ας. Συμ­με­τέ­χει στη Διε­θνή Συνά­ντη­ση Κομ­μου­νι­στι­κών και Εργα­τι­κών Κομ­μά­των (ΔΣΚΕΚ) και στην Ευρω­παϊ­κή Κομ­μου­νι­στι­κή Πρω­το­βου­λία (Initiative of Communist and Workers Parties) της οποί­ας είναι ιδρυ­τι­κό μέλος. Τον περα­σμέ­νο Μάρ­τη συμ­με­τεί­χε για πρώ­τη φορά αυτό­νο­μα στις βου­λευ­τι­κές εκλο­γές απο­σπώ­ντας περισ­σό­τε­ρες από 100 χιλιά­δες ψήφους. Γενι­κός Γραμ­μα­τέ­ας της ΚΕ του Κόμ­μα­τος είναι ο Μάρ­κο Ρίτσο. 

- Λαμ­βά­νο­ντας υπ’ όψη τις υπάρ­χου­σες δυσκο­λί­ες και τον πολι­τι­κό συσχε­τι­σμό δυνά­με­ων, πως εκτι­μά­τε το απο­τέ­λε­σμα των εκλο­γών του Μάρ­τη για το Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα; Επι­τεύ­χθη­σαν οι βασι­κοί στό­χοι που είχα­τε θέσει πριν τις εκλογές;

PC: Όπως γνω­ρί­ζε­τε, το Κόμ­μα μας δεν θεω­ρεί τις εκλο­γές και την κοι­νο­βου­λευ­τι­κή δρά­ση ως τη μόνη δυνα­τή μορ­φή πάλης. Σύμ­φω­να με τη διδα­σκα­λία του Λένιν και του Γκράμ­σι, η παρου­σία στο αστι­κό κοι­νο­βού­λιο πρέ­πει να αξιο­ποιεί­ται ώστε να ανα­πτύσ­σει τη δου­λειά έξω απ’ αυτό και ενα­ντί­ον αυτού. Προ­σεγ­γί­σα­με τις εκλο­γές ως μια ευκαι­ρία να επι­βε­βαιω­θεί η δυνα­τό­τη­τα κινη­το­ποί­η­σης του Κόμ­μα­τος μας, να βελ­τιώ­σου­με τις οργα­νω­τι­κές μας ικα­νό­τη­τες και να προ­σελ­κύ­σου­με νέους αγω­νι­στές. Θεω­ρή­σα­με τις εκλο­γές ως μέσο για την ανά­πτυ­ξη του κόμματος. 

Πράγ­μα­τι, ένας σημα­ντι­κός αριθ­μός εργα­τών και νέων ανθρώ­πων ήρθε σε επα­φή με το Κόμ­μα κατά τη διάρ­κεια της συλ­λο­γής υπο­γρα­φών (Σ.τ.Μ: για την συμ­με­το­χή του ΚΚ στις εκλο­γές) και της προ­ε­κλο­γι­κής καμπά­νιας. Νέες κομ­μα­τι­κές οργα­νώ­σεις δημιουρ­γή­θη­καν και οι υπάρ­χου­σες έχουν ενι­σχυ­θεί χάρη στους νέους συντρό­φους που έγι­ναν μέλη. 

Από την άλλη, η όλη κινη­το­ποί­η­ση μας επέ­τρε­ψε να εντο­πί­σου­με ορι­σμέ­νες οργα­νω­τι­κές αδυ­να­μί­ες και ελλεί­ψεις- οι οποί­ες πρέ­πει να διορ­θω­θούν και να εξα­λει­φθούν σύντο­μα- συχνά λόγω της απει­ρί­ας των συντρό­φων μας που είχαν να αντι­με­τω­πί­σουν εντε­λώς και­νούρ­γιους εκλο­γι­κούς κανονισμούς. 

Για πρώ­τη φορά από το 2001, το Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα παίρ­νει επι­τέ­λους μέρος και πάλι στις βου­λευ­τι­κές εκλο­γές με το όνο­μα και τα σύμ­βο­λα του- την κόκ­κι­νη σημαία, το σφυ­ρο­δρέ­πα­νο και το αστέ­ρι- αλλά και το πρό­γραμ­μα του, που δεν περιε­λάμ­βα­νε προ­ε­κλο­γι­κές υπο­σχέ­σεις αλλά κάλε­σμα για αγώ­να προς επί­τευ­ξη συγκε­κρι­μέ­νων επα­να­στα­τι­κών στό­χων. Έπει­τα από 17 χρό­νια, το Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα βρι­σκό­ταν επι­τέ­λους και πάλι στις κάλπες!

Εξαι­τί­ας οργα­νω­τι­κών λαθών αλλά και γρα­φειο­κρα­τι­κών ζητη­μά­των, το Κόμ­μα μας πήρε εκλο­γι­κά μέρος μόνο στο 53% της επι­κρά­τειας, όπου και έλα­βε περισ­σό­τε­ρες από 100 χιλιά­δες ψήφους. Λαμ­βά­νο­ντας υπ΄ όψη αυτήν την παρά­με­τρο αξιο­λο­γού­με θετι­κά το απο­τέ­λε­σμα, επει­δή αυτές οι εκλο­γές έδει­ξαν πως το Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα είναι μια δύνα­μη που υπάρ­χει, που μεγα­λώ­νει, που ισχυ­ρο­ποιεί­ται και γίνε­ται απο­δε­χτή στους κόλ­πους της εργα­τι­κής τάξης και των λαϊ­κών στρω­μά­των. Παρ’ όλα αυτά, αυτό είναι μονά­χα το ξεκί­νη­μα. Από δω και στο εξής πρέ­πει να εντεί­νου­με τη δρά­ση μας ώστε αυτοί που μας στή­ρι­ξαν να μπουν στον αγώ­να εντασ­σό­με­νοι στο Κόμ­μα, ώστε αυτό να μεγα­λώ­σει περαιτέρω.

- Θα μπο­ρού­σα­τε να συνο­ψί­σε­τε τα κυρί­αρ­χα προ­βλή­μα­τα με τα οποία βρί­σκο­νται αντι­μέ­τω­ποι σήμε­ρα η εργα­τι­κή τάξη και τα λαϊ­κά στρώ­μα­τα της Ιταλίας;

PC: Τα αντι­κει­με­νι­κά προ­βλή­μα­τα που πλήτ­τουν την ιτα­λι­κή εργα­τι­κή τάξη είναι, λίγο εως πολύ, τα ίδια που ισχύ­ουν και στις άλλες χώρες της Ευρω­παϊ­κής Ένω­σης και, γενι­κό­τε­ρα, στον ανε­πτυγ­μέ­νο καπι­τα­λι­στι­κό κόσμο. Η εκμε­τάλ­λευ­ση αυξά­νε­ται μέσω της σχε­τι­κής μεί­ω­σης μισθών και συντά­ξε­ων, της επέ­κτα­σης του ορί­ου ηλι­κί­ας συντα­ξιο­δό­τη­σης, της εντα­τι­κο­ποί­η­σης των ρυθ­μών εργα­σί­ας, των περι­κο­πών σε βασι­κές κοι­νω­νι­κές υπηρεσίες. 

Παρά τις αισιό­δο­ξες δια­κυ­ρή­ξεις της κυβέρ­νη­σης περί οικο­νο­μι­κής ανά­καμ­ψης, η απα­σχό­λη­ση δεν βρί­σκε­ται σε άνο­δο, εάν λάβου­με υπ’ όψη το πραγ­μα­τι­κό μέγε­θος του ωρα­ρί­ου εργα­σί­ας. Η ανερ­γία και η εργα­σια­κή ανα­σφά­λεια επηρ­ρε­ά­ζει πλα­τιά λαϊ­κά στρώ­μα­τα, ιδιαί­τε­ρα στη νότια Ιτα­λία και κυρί­ως τη νεο­λαία. Τα εργα­σια­κά δικαιώ­μα­τα, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νων των συν­δι­κα­λι­στι­κών δικαιω­μά­των και του δικαιώ­μα­τος στην απερ­γία, δέχο­νται την επί­θε­ση της αστι­κής τάξης, καθώς συντάσ­σο­νται ολο­έ­να και περισ­σό­τε­ροι περιο­ρι­στι­κοί νόμοι. Η καλής ποιό­τη­τας ιατρι­κή περί­θαλ­ψη, εκπαί­δευ­ση, ο πολι­τι­σμός, ο αθλη­τι­σμός και η ανα­ψυ­χή είναι απρό­σι­τα για την εργα­τι­κή τάξη. Ακό­μη και το δικαί­ω­μα στην στέ­γη δεν είναι κατο­χυ­ρω­μέ­νο. Θα μπο­ρού­σα­με να συνε­χί­σου­με λέγο­ντας για πολ­λά ακό­μη, αλλά με λίγα λόγια μπο­ρού­με να πού­με πως υπάρ­χει μια ταχεία και χωρίς προη­γού­με­νο από την επο­χή του Δεύ­τε­ρου Παγκο­σμί­ου Πολέ­μου επι­δεί­νω­ση του βιο­τι­κού επι­πέ­δου των εργαζομένων. 

Έπει­τα, πρέ­πει να ανα­φέ­ρου­με κάποια προ­βλή­μα­τα που ανα­δει­κνύ­ο­νται μέσα στους κόλ­πους της τάξης, στις ιστο­ρι­κά δεδο­μέ­νες συν­θή­κες της χώρας μας, ακό­μη κι’ αν αυτά προσ­δοιο­ρί­ζο­νται από εξω­τε­ρι­κούς, αντι­κει­με­νι­κούς λόγους. 

Ο σύγ­χρο­νος μονο­πω­λια­κός καπι­τα­λι­σμός, συχνά για πολι­τι­κούς παρά για οικο­νο­μι­κούς λόγους, τίνει να απο­φεύ­γει τη μεγά­λη συγκε­ντρο­ποί­η­ση εργα­τι­κού δυνα­μι­κού, μέσω της χρή­σης τεχνο­λο­γί­ας για εξοι­κο­νό­μη­ση εργα­σί­ας, της εξω­τε­ρι­κής ανά­θε­σης τμη­μά­των της παρα­γω­γής και των υπη­ρε­σιών και της ολι­κής η μερι­κής μετε­γκα­τά­στα­σης αυτών στο εξω­τε­ρι­κό. Το απο­τέ­λε­σμα της τάσης αυτής δεν είναι τόσο ποσο­τι­κό, αλλά ποιο­τι­κό. Η απα­σχο­λού­με­νη εργα­τι­κή δύνα­μη είναι γεω­γρα­φι­κά δια­σκορ­πι­σμέ­νη, απο­σπα­σμα­τι­κή και δια­σπα­σμέ­νη. Ο κατα­κερ­μα­τι­σμός αυτός κάνει ακό­μη πιο δύσκο­λη την επι­κοι­νω­νία μέσα στους κόλ­πους της εργα­τι­κής τάξης. Βοη­θά τους καπι­τα­λι­στές στο να ελέγ­χουν και να χει­ρα­γω­γούν τους εργα­ζό­με­νους πιο εύκο­λα, οδη­γώ­ντας συχνά στην απώ­λεια ταξι­κής συνείδησης. 

Έχου­με ήδη γίνει μάρ­τυ­ρες πολ­λών περι­πτώ­σε­ων όπου απερ­γοί-εργα­ζό­με­νοι ενός εργο­στα­σί­ου στέ­κο­νταν ενά­ντια στους εργα­ζό­με­νους άλλου εργο­στα­σί­ου του ίδιου επι­χει­ρη­μα­τι­κού ομί­λου, έχο­ντας την λαθε­μέ­νη πεποί­θη­ση ότι έτσι υπε­ρά­σπι­ζαν τις θέσεις εργα­σί­ας τους. Η τάση αυτή οδη­γεί επί­σης στον πολα­πλα­σια­σμό των δήθεν αυτο­α­πα­σχο­λού­με­νων η μικρο­ε­πι­χει­ρη­μα­τιών, προ­λε­τά­ριων χωρίς καθό­λου δικαιώ­μα­τα και συν­δι­κα­λι­στι­κή προ­στα­σία, να εργά­ζο­νται σε χει­ρό­τε­ρες συν­θή­κες απ’ ότι εργά­τες εργο­στα­σί­ου, αλλά έχο­ντας παντε­λή έλλει­ψη ταξι­κής συνείδησης. 

Σήμε­ρα, η πλειο­ψη­φία των εργα­ζο­μέ­νων συνε­χί­ζει να βρί­σκε­ται υπό την σκέ­πη του εργο­δο­τι­κού-κυβερ­νη­τι­κού συν­δι­κα­λι­σμού, έχο­ντας τη λαθε­μέ­νη άπο­ψη ότι αυτά (τα ταξι­κά συμ­βι­βα­σμέ­να) συν­δι­κά­τα είναι τα μόνα που μπο­ρούν να επι­τύ­χουν τις “λιγό­τε­ρο δυσά­ρε­στες” εργα­σια­κές συν­θή­κες, σύμ­φω­να με τη λογι­κή του “μικρό­τε­ρου κακού”. 

Σε μια τέτοια κατά­στα­ση, οι κομ­μου­νι­στές πρέ­πει να αυξά­νουν τη δρά­ση τους μέσα στην εργα­τι­κή τάξη, δημιουρ­γώ­ντας κομ­μα­τι­κές οργα­νώ­σεις σε κάθε χώρο δου­λειάς, προ­κει­μέ­νου να επα­να­φέ­ρουν την ταξι­κή ενό­τη­τα, να στη­ρί­ξουν την ανά­πτυ­ξη ταξι­κών συν­δι­κά­των και να δια­δώ­σουν στην εργα­τι­κή τάξη το επα­να­στα­τι­κό μας πρό­γραμ­μα, παλεύ­ο­ντας ενά­ντια σε αντι­μαρ­ξι­στι­κές ιδε­ο­λο­γι­κές προ­σεγ­γί­σεις που ανα­δύ­ο­νται σε ορι­σμέ­νους πολι­τι­κά δρα­στη­ριο­ποι­η­μέ­νους τομείς της εργα­τι­κής τάξης. 

- Στις πρό­σφα­τες εκλο­γές είδα­με να συμ­με­τέ­χουν και άλλα κόμ­μα­τα που αυτο­προσ­δοιο­ρί­ζο­νται ως «κομ­μου­νι­στι­κά» (π.χ. «Κόμ­μα Κομ­μου­νι­στι­κής Επα­νί­δρυ­σης», «Ιτα­λι­κό Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα», «Δίκτυο των Κομ­μου­νι­στών», «Αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή Αρι­στε­ρά», κλπ.) Θεω­ρεί­τε αυτές τις δυνά­μεις ως πιθα­νούς συμ­μά­χους του Κόμ­μα­τος σας και, επι­πλέ­ον, τι πρω­το­βου­λί­ες έχε­τε πάρει για την ανα­συ­γκρό­τη­ση και ενό­τη­τα του εργα­τι­κού κινήματος; 

PC: Ιδρύ­σα­με το Κόμ­μα μας έχο­ντας αντι­λη­φθεί ότι η προ­σπά­θεια να παρα­μεί­νει ζωντα­νό το κομ­μου­νι­στι­κό κίνη­μα – όπως αυτή εκδη­λώ­θη­κε τόσο από το Κόμ­μα Κομ­μου­νι­στι­κής Επα­νί­δρυ­σης όσο και από το Κόμ­μα των Ιτα­λών κομ­μου­νι­στών (που μετο­νο­μά­στη­κε σε Ιτα­λι­κό Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα)- μετα­τρά­πη­κε σε κάτι δια­φο­ρε­τι­κό και έφτα­σε στο τέλος της. Η συμ­με­το­χή αυτών των δύο κομ­μά­των σε κεντρο­α­ρι­στε­ρούς συνα­σπι­σμούς και αστι­κές κυβερ­νή­σεις, η έγκρι­ση εκ μέρους τους των χει­ρό­τε­ρων αντερ­γα­τι­κών-αντι­λαϊ­κών μέτρων στο όνο­μα της «ενό­τη­τας της αρι­στε­ράς», ο κοι­νο­βου­λευ­τι­κός τους κρε­τι­νι­σμός και οπορ­του­νι­σμός, τους οδή­γη­σε τελι­κά στην ήττα του 2008. Η προ­σπά­θεια να στα­μα­τή­σει αυτή η κατά­στα­ση και να προ­ω­θη­θεί η ενό­τη­τα των κομ­μου­νι­στών, μέσα από το πρό­τζεκτ «Ενω­μέ­νοι Κομ­μου­νι­στές» στο οποίο συμ­με­τεί­χα­με ενερ­γά, παρέ­λυ­σε εξαι­τί­ας των ηγε­σιών αυτών των δύο κομ­μά­των. Έγι­νε ξεκά­θα­ρο ότι οποια­δή­πο­τε αλλα­γή «από τα μέσα» αυτών των κομ­μά­των ήταν αδύνατη. 

Η απόρ­ρι­ψη του οπορ­του­νι­σμού και η προ­ώ­θη­ση της ενό­τη­τας των κομ­μου­νι­στών ήταν εφι­κτή μόνο μέσα από την ίδρυ­ση ενός νέου κόμ­μα­τος, βασι­σμέ­νου στο Μαρ­ξι­σμό-Λενι­νι­σμό. Τα υπεν­θυ­μί­ζου­με όλα αυτά, διό­τι η πρό­θε­ση της κομ­μου­νι­στι­κής ενό­τη­τας υπήρ­ξε ένας από τους λόγους ίδρυ­σης του Κόμ­μα­τος μας και παρα­μέ­νει κεντρι­κό στρα­τη­γι­κό στοι­χείο της δρά­σης μας. 

Ασφα­λώς, το ζήτη­μα της ενό­τη­τας δεν είναι ένα αμοι­γώς ποσο­τι­κό θέμα. Ανα­φο­ρι­κά με την ενό­τη­τα, έχου­με πάντα να απα­ντή­σου­με σε τρία ερω­τή­μα­τα: Με ποιόν; Σε ποια βάση; Για ποιο σκο­πό; Εάν δού­με το ζήτη­μα της ενό­τη­τας μέσα από αυτήν την οπτι­κή, τότε πρέ­πει να δεχτού­με ότι η ενό­τη­τα είναι αδύ­να­τη με αυτά τα κόμ­μα­τα και τους ηγέ­τες τους, οι οποί­οι έχουν ορι­στι­κά παρεκ­κλί­νει από το Μαρ­ξι­σμό-Λενι­νι­σμό και το δρό­μο της προ­λε­τα­ρια­κής επα­νά­στα­σης. Το Κόμ­μα μας δεν πρό­κει­ται ποτέ να δεχθεί κανέ­ναν συμ­βι­βα­σμό για τις αρχές μας. Συγ­χώ­νευ­ση με τα κόμ­μα­τα αυτά, με τα οποία χώρι­σαν οι δρό­μοι μας, απο­κλεί­ε­ται να συμ­βεί. Επο­μέ­νως, το κάλε­σμα μας για ενό­τη­τα δεν απευ­θύ­νε­ται στις ηγε­σί­ες τους, αλλά στους καλό­πι­στους αγω­νι­στές αυτών των αυτο­α­πο­κα­λού­με­νων «κομ­μου­νι­στι­κών» κομμάτων. 

Παρ’ όλα αυτά, δεν απο­κλεί­ου­με το ενδε­χό­με­νο προ­σω­ρι­νών εκλο­γι­κών συμ­φω­νιών με αυτά- στη βάση ενός κοι­νού προ­γράμ­μα­τος και δεδο­μέ­νου ότι η εκλο­γι­κή λίστα θα φέρει το όνο­μα «κομ­μου­νι­στι­κό», με σήμα το σφυ­ρο­δρέ­πα­νο, ώστε να υπερ­βού­με τα εμπό­δια που το αστι­κό κρά­τος βάζει στην συμ­με­το­χή των κομ­μου­νι­στών στις εκλο­γές. Ακό­μη και πριν από τις πρό­σφα­τες εκλο­γές, απευ­θύ­να­με και πάλι σε όλους τους κομ­μου­νι­στές κάλε­σμα για κοι­νή εκλο­γι­κή λίστα, αλλά οι οπορ­του­νι­στι­κές τους ηγε­σί­ες το απέρ­ρι­ψαν, προ­τι­μώ­ντας για ακό­μη μια φορά να απο­ποι­η­θούν το όνο­μα και τα σύμ­βο­λα (Σ.τ.Μ: εννο­εί ότι δέχθη­καν να συμ­με­τέ­χουν σε εκλο­γι­κές λίστες- συνα­σπι­σμούς- όπου δεν εμφα­νί­ζο­νταν το σφυ­ρο­δρέ­πα­νο και το όνο­μα «κομμουνιστικό/ος»).

Εάν λάβου­με υπ’ όψη το συνο­λι­κό απο­τέ­λε­σμα των πρό­σφα­των εκλο­γών, θα δού­με ότι η πλειο­ψη­φία ψήφι­σε δεξιά κόμ­μα­τα, όπως η Λίγκα του Βορ­ρά και η κεντρο­δε­ξιά συμ­μα­χία του Κινή­μα­τος των 5 Αστέ­ρων. Δεν ήταν ψήφος υπο­στή­ρι­ξης των προ­γραμ­μά­των τους, αλλά περισ­σό­τε­ρο ψήφος δια­μαρ­τυ­ρί­ας ενά­ντια στο Δημο­κρα­τι­κό Κόμ­μα και τους πρώ­ην συμ­μά­χους του σε παλαιό­τε­ρους συνα­σπι­σμούς (όπως το Κόμ­μα Κομ­μου­νι­στι­κής Επα­νί­δρυ­σης και των Κόμ­μα των Ιτα­λών Κομ­μου­νι­στών) της λεγό­με­νης «αρι­στε­ράς». Οι εργα­ζό­με­νες μάζες δεν ξέχα­σαν την ευθύ­νη που φέρουν (οι αρι­στε­ροί συνα­σπι­σμοί) στην στή­ρι­ξη αστι­κών κυβερ­νή­σε­ων και την έγκρι­ση αντι­λαϊ­κών μέτρων που χει­ρο­τέ­ρευ­σαν το βιο­τι­κό επί­πε­δο του λαού και, για ακό­μη μια φορά, τους τιμώρησαν.

Επο­μέ­νως, από τη μια πλευ­ρά, πρέ­πει να είμα­στε προ­σε­κτι­κοί ώστε να μην συγ­χε­ό­μα­στε μ’ αυτούς, να τονί­ζου­με αυτά που μας δια­φο­ρο­ποιούν από αυτούς, πρώ­τα απ’ όλα την επα­να­στα­τι­κή μας δέσμευ­ση να ανα­τρέ­ψου­με- και όχι να διορ­θώ­σου­με- το καπι­τα­λι­στι­κό σύστη­μα και να χτί­σου­με τον σοσια­λι­σμό-κομ­μου­νι­σμό. Από την άλλη, πρέ­πει να διπλα­σιά­σου­με τις προ­σπά­θειες ώστε να προ­ω­θή­σου­με την ενό­τη­τα και να συγκε­ντρώ­σου­με τους κομ­μου­νι­στές κάτω από την σημαία του Κόμ­μα­τος μας.

- Παρά τα οικο­νο­μι­κά προ­βλή­μα­τα των τελευ­ταί­ων ετών, η Ιτα­λία παρα­μέ­νει μια σημα­ντι­κή χώρα-μέλος της Ευρω­παϊ­κής Ένω­σης. Ποιά είναι η θέση του Κόμ­μα­τος σας για το ρόλο της Ε.Ε. στον σχε­δια­σμό και την εφαρ­μο­γή της αντι­λαϊ­κής-αντερ­γα­τι­κής πολιτικής;

PC: Η Ιτα­λία, πράγ­μα­τι, παρα­μέ­νει ένας από τους πυλώ­νες της Ε.Ε., όντας η 3η κατά σει­ρά χώρα της Ευρω­ζώ­νης και της Ε.Ε. με βάση το ΑΕΠ, παρά την- κατά μέσο όρο- μεί­ω­ση αυτού κατά 0,6% κατά την περί­ο­δο 2006–2016. Παρα­μέ­νει μια βιο­μη­χα­νι­κή δύνα­μη, όντας στην 7η θέση παγκο­σμί­ως και 2η στην Ε.Ε. των 28 χωρών στη βιο­μη­χα­νι­κή παρα­γω­γή, στην 8η θέση παγκο­σμί­ως με βάση τις εξα­γω­γές βιο­μη­χα­νι­κών προ­ϊ­ό­ντων, με μια αύξη­ση της τάξης του 4% ετη­σί­ως, αλλά μειω­μέ­νη κατά 1,9% το Γενά­ρη του 2018 σε σχέ­ση με το Δεκέμ­βρη του 2017. 

Παρ’ όλα αυτά, η σχε­τι­κά υψη­λή θέση της Ιτα­λί­ας στην ιμπε­ρια­λι­στι­κή πυρα­μί­δα και η φαι­νο­με­νι­κά καλή οικο­νο­μι­κή της από­δο­ση δεν οδη­γεί σε αύξη­ση του βιο­τι­κού επι­πέ­δου της εργα­τι­κής τάξης και των πλα­τιών λαϊ­κών στρω­μά­των της χώρας. Η αύξη­ση της βιο­μη­χα­νι­κής παρα­γω­γής δε δημιούρ­γη­σε την ανά­λο­γη αύξη­ση στην απα­σχό­λη­ση όπως θα περί­με­νε κάποιος. Παρά τα προ­νό­μια που απο­λαμ­βά­νουν οι καπι­τα­λι­στές σε τομείς όπως η φορο­λο­γία και η κοι­νω­νι­κή ασφά­λι­ση- εις βάρος της γενι­κό­τε­ρης φορο­λο­γί­ας και δρώ­ντας ως ενα είδος ενί­σχυ­σης της αγο­ράς εργα­σί­ας- η πραγ­μα­τι­κή απα­σχό­λη­ση έχει μειω­θεί, όπως επί­σης και ο αριθ­μός της μόνι­μης εργα­σί­ας, την ώρα που η ημια­πα­σχό­λη­ση και η αδή­λω­τη εργα­σία, δηλα­δή η εργα­σια­κή ανα­σφά­λεια, έχουν αυξηθεί. 

Με βάση τους μισθούς, η Ιτα­λία βρί­σκε­ται στην 23η θέση ανά­με­σα σε 28 χώρες, κάτω από το μέσο όρο τόσο της Ευρω­ζώ­νης όσο και ευρύ­τε­ρα της Ε.Ε.. Η κατά κεφα­λήν κατα­νά­λω­ση των ιτα­λι­κών νοι­κο­κυ­ριών μειώ­νε­ται συνε­χώς από το 2006, πριν ακό­μη από το ξέσπα­σμα της τελευ­ταί­ας κρί­σης: από το 2006 έως το 2011 μειώ­θη­κε κατά 0,6% και από το 2011 έως το 2016 κατά 0,9%, κάτω από το μέσο όρο της Ευρω­ζώ­νης (- 0,1%) και πολύ χει­ρό­τε­ρα από τον αντί­στοι­χο μέσο όρο της Ε.Ε. των 28. 

Οι αντι­λαϊ­κές πολι­τι­κές, που εφαρ­μό­ζουν από κοι­νού η Ε.Ε. και οι κεντρο­α­ρι­στε­ρές και κεντρο­δε­ξιές αστι­κές κυβερ­νή­σεις, έχουν χτυ­πή­σει σκλη­ρά την εργα­τι­κή τάξη και τα λαϊ­κά στρώ­μα­τα, οδη­γώ­ντας σε άνοιγ­μα της ψαλί­δας υπέρ του κεφα­λαί­ου και αυξά­νο­ντας σε τερά­στιο βαθ­μό τη φτώ­χεια. Σύμ­φω­να με την ετή­σια έκθε­ση της Oxfam για το 2016, το 1% των πλου­σιό­τε­ρων ιτα­λών κατέ­χει το 25% του πλού­του, ενώ το χάσμα μετα­ξύ των πλου­σιό­τε­ρων και των φτω­χό­τε­ρων αυξά­νε­ται κάθε χρό­νο, τόσο σε ότι αφο­ρά τον κατε­χό­με­νο πλού­το όσο και το εισόδημα. 

Σύμ­φω­να με στοι­χεία της Eurostat, στην Ιτα­λία υπάρ­χουν 10,5 εκα­τομ­μύ­ρια φτω­χοί (ο μεγα­λύ­τε­ρος αριθ­μός στην Ευρω­παϊ­κή Ένω­ση) που συνι­στούν το 14% των συνο­λι­κά 75 εκα­τομ­μυ­ρί­ων φτω­χών της Ε.Ε. Δεύ­τε­ρη έρχε­ται η Ρου­μα­νία με 9,8 εκα­τομ­μύ­ρια φτω­χούς. Σύμ­φω­να με τη Eurostat, φτω­χοί λογί­ζο­νται όσοι οικο­νο­μι­κά αδυ­να­τούν να έχουν ένα γεύ­μα (με κρέ­ας, κοτό­που­λο, ψάρι ή λαχα­νι­κά) κάθε δύο μέρες, να αγο­ρά­σουν ένα ζευ­γά­ρι παπού­τσια το χρό­νο, να ζεστά­νουν το σπί­τι τους, να πλη­ρώ­σουν το ενοί­κιο, κλπ. Εάν το δού­με με βάση τα ποσο­στά, η Ιτα­λία βρί­σκε­ται στην 11η θέση στην Ε.Ε., με το 17,2% του συνο­λι­κού πλη­θυ­σμού της να είναι φτω­χοί. Όπως ανα­φέ­ρει η ISTAT, ο αριθ­μός της από­λυ­της φτώ­χειας- αυτών που δε μπο­ρούν να αγο­ρά­σουν ούτε τα βασι­κά αγα­θά- έχει τρι­πλα­σια­στεί μέσα σε 10 χρό­νια, φτά­νο­ντας από 1,66 εκα­τομ­μύ­ρια το 2006 σε 4,7 εκα­τομ­μύ­ρια το 2016, μετα­ξύ αυτών 1,3 εκα­τομ. παι­διά. Με βάση και πάλι στοι­χεία της ISTAT, 18 εκα­τομ­μύ­ρια ιτα­λοί, δηλα­δή το 30% του συνο­λι­κού πλη­θυ­σμού, βρί­σκο­νται αντι­μέ­τω­ποι με «τη φτώ­χεια ή τον κοι­νω­νι­κό απο­κλει­σμό». Ο κίν­δυ­νος της φτω­χο­ποί­η­σης στην Ιτα­λία είναι λίγο υψη­λό­τε­ρος από τον αντί­στοι­χο στην Ισπα­νία, υψη­λό­τε­ρος από το μέσο όρο στην Ε.Ε. και πολύ υψη­λό­τε­ρος απ’ όσο στη Γαλ­λία και τη Γερμανία.

Αυτά είναι μόνο ένα μικρό δείγ­μα των τρα­γι­κών απο­τε­λε­σμά­των των αντι­λαϊ­κών και αντερ­γα­τι­κών πολι­τι­κών της Ε.Ε. Θα μπο­ρού­σα­με να ανα­φέ­ρου­με πολ­λά περισ­σό­τε­ρα. Συνο­ψί­ζο­ντας μπο­ρού­με να πού­με ότι τίπο­τε καλό δεν ήρθε για τους εργα­ζό­με­νους και το λαό από την συμ­με­το­χή της Ιτα­λί­ας στην Ε.Ε και το ευρώ. Αντι­θέ­τως, η παρα­μο­νή της Ιτα­λί­ας στην Ε.Ε. βοή­θη­σε τους καπι­τα­λι­στές να γίνουν πλου­σιό­τε­ροι και πιο ισχυ­ροί, σε βάρος του λαού. 

Αυτό είναι εύκο­λα κατα­νοη­τό εάν λάβου­με υπ’ όψη την πραγ­μα­τι­κή φύση της Ευρω­παϊ­κής Ένω­σης ως ένω­ση ιμπε­ρια­λι­στι­κών κρα­τών. Η βασι­κή της λει­τουρ­γία είναι να συντο­νί­ζει και να ενσω­μα­τώ­νει τις καπι­τα­λι­στι­κές οικο­νο­μί­ες στο μονο­πω­λια­κό τους στά­διο, να ρυθ­μί­ζει τον ανα­πό­φευ­κτο αντα­γω­νι­σμό μετα­ξύ των χωρών-μελών – ένας αντα­γω­νι­σμός που είναι έμφυ­τος στις καπι­τα­λι­στι­κές οικο­νο­μί­ες, οι οποί­ες βασί­ζο­νται στην αναρ­χία της παρα­γω­γής και της αγο­ράς — και να υλο­ποιεί νέες κατη­γο­ριο­ποι­ή­σεις αγο­ρών και πλου­το­πα­ρα­γω­γι­κών πηγών ανα­λο­γι­κά με το συγκε­κρι­μέ­νο κάθε φορά οικο­νο­μι­κό και πολι­τι­κό βάρος κάθε συμ­με­τέ­χου­σας χώρας. Βασι­κός της στό­χος είναι να εμβα­θύ­νει την εκμε­τάλ­λευ­ση των εργα­ζό­με­νων και των λαών ολο­έ­να και πιο απο­τε­λε­σμα­τι­κά, ώστε να μεγι­στο­ποιεί την ίδια τη μονο­πω­λια­κή της αντα­γω­νι­στι­κό­τη­τα και τα κέρ­δη σε σχέ­ση με τους εξω­τε­ρι­κούς της αντα­γω­νι­στές, από άλλες ιμπε­ρια­λι­στι­κές χώρες ή συνα­σπι­σμούς χωρών. 

Η αστι­κή προ­πα­γάν­δα συχνά παρου­σιά­ζει την Ευρω­παϊ­κή Ένω­ση ως μια ξεχω­ρι­στή δύνα­μη που υπερ­κερ­νά τη θέλη­ση κάθε χώρας-μέλους. Πόσο συχνά δεν ακού­με τη φρά­ση «η Ευρώ­πη μας ζητά να κάνου­με αυτό και εκεί­νο»; Αυτή η απει­κό­νι­ση χρη­σι­μο­ποιεί­ται συχνά ως άλλο­θι προ­κει­μέ­νου να οδη­γή­σει τις μάζες να απο­δε­χτούν τα πιο αντι­λαϊ­κά μέτρα, εκτρέ­πο­ντας την δυσα­ρέ­σκεια τους προς μια εξω­τε­ρι­κή οντό­τη­τα που θεω­ρεί­ται αδιαμ­φι­σβή­τη­τη και πέρα από τις δυνά­μεις τους. 

Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, η Ευρω­παϊ­κή Ένω­ση και τα όργα­να της έχουν τόση δύνα­μη όσο η εθνι­κή αστι­κή τάξη της κάθε χώρας που εθε­λο­ντι­κά απο­φά­σι­σε να παρα­χω­ρή­σει τη δύνα­μη αυτή (στην Ε.Ε) προ­κει­μέ­νου να διεκ­δι­κή­σει υπό καλύ­τε­ρους όρους τους στό­χους που ανα­φέ­ρα­με παρα­πά­νω. Οι αντι­λαϊ­κές και αντερ­γα­τι­κές πολι­τι­κές της Ε.Ε. υλο­ποιούν την θέλη­ση και τα σχέ­δια της καπι­τα­λι­στι­κής, αστι­κής τάξης κάθε χώρας-μέλους, με έναν κεντρο­ποι­η­μέ­νο και συντο­νι­σμέ­νο τρόπο. 

Εξαι­τί­ας αυτού, θεω­ρού­με ότι η απο­δέ­σμευ­ση της Ιτα­λί­ας από την Ε.Ε, όπως επί­σης από το ΝΑΤΟ και τους άλλους ιμπε­ρια­λι­στι­κούς οργα­νι­σμούς, είναι απα­ραί­τη­το βήμα προς την κατεύ­θυν­ση της απε­λευ­θέ­ρω­σης της εργα­τι­κής τάξης και του λαού από την καπι­τα­λι­στι­κή εκμε­τάλ­λευ­ση. Είναι ένα ανα­γκαίο, αλλά όχι αρκε­τό βήμα, που εάν δεν συν­δια­στεί με αλλα­γή τάξης στην εξου­σία θα επα­να­φέ­ρει απλά την παλιά αστι­κή κυριαρ­χία. Θεω­ρού­με την απο­δέ­σμευ­ση της Ιτα­λί­ας από την Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ ως βασι­κή προ­ϋ­πό­θε­ση για να ανα­τρα­πεί ο καπι­τα­λι­σμός και να πάρει η εργα­τι­κή τάξη την εξου­σία στα χέρια της.

- Ο αντι­κομ­μου­νι­σμός απο­τε­λεί επί­ση­μη πολι­τι­κή της Ε.Ε. η οποία εκφρά­ζε­ται μέσω της προ­ώ­θη­σης της εξί­σω­σης κομ­μου­νι­σμού και ναζι­σμού. Πως εκφρά­ζε­ται ο αντι­κομ­μου­νι­σμός στην πολι­τι­κή σκη­νή της Ιτα­λί­ας και μέσα στην κοινωνία;

PC: Η αντι­κομ­μου­νι­στι­κή πολι­τι­κή της Ε.Ε. υλο­ποιεί­ται με δια­φο­ρε­τι­κές προ­σεγ­γί­σεις και έντα­ση από χώρα σε χώρα. Σε πολ­λές ανα­το­λι­κές χώρες της Ευρώ­πης, όπου η ιστο­ρι­κή μνή­μη του σοσια­λι­σμού είναι ακό­μη ζωντα­νή στην εργα­τι­κή τάξη και τα λαϊ­κά στρώ­μα­τα, οι αστι­κές κυβερ­νή­σεις εφαρ­μό­ζουν τις πιο σκλη­ρές αντι­κομ­μου­νι­στι­κές μεθό­δους. Τα κομ­μου­νι­στι­κά σύμ­βο­λα απα­γο­ρεύ­ο­νται, η κομ­μου­νι­στι­κή δρα­στη­ριό­τη­τα και προ­πα­γάν­δα θεω­ρού­νται έγκλη­μα και διώ­κο­νται από το νόμο, τα κομ­μου­νι­στι­κά κόμ­μα­τα κηρύσ­σο­νται παρά­νο­μα, το ταξι­κό συν­δι­κα­λι­στι­κό κίνη­μα και κάθε μορ­φή αντί­στα­σης των εργα­ζο­μέ­νων έρχο­νται αντι­μέ­τω­πα με βίαιη καταστολή. 

Στη δυτι­κή Ευρώ­πη, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νης της Ιτα­λί­ας, η αστι­κή τάξη χρη­σι­μο­ποιεί μια δια­φο­ρε­τι­κή προ­σέγ­γι­ση, φαι­νο­με­νι­κά λιγό­τε­ρο σκλη­ρή, αλλά πολύ απο­τε­λε­σμα­τι­κή. Στο ιδε­ο­λο­γι­κό επί­πε­δο, είναι ευκο­λό­τε­ρο γι’ αυτούς να συκο­φα­ντή­σουν τον σοσια­λι­σμό μέσω της παρα­χά­ρα­ξης της ιστο­ρί­ας, στο βαθ­μό που οι λαοί στη δυτι­κή Ευρώ­πη δε βίω­σαν τον σοσια­λι­σμό. Η αισχρή εξί­σω­ση μετα­ξύ φασι­σμού και κομ­μου­νι­σμού βασί­ζε­ται στην παρα­χά­ρα­ξη των γεγο­νό­των και της ιστο­ρί­ας, στην προ­σπά­θεια να κρυ­φτεί η αλη­θι­νή φύση του φασι­σμού ως μιας ανοι­χτά τρο­μο­κρα­τι­κής μορ­φής της αστι­κής δικτα­το­ρί­ας, που γεν­νιέ­ται από τον καπι­τα­λι­σμό με σκο­πό να συντρί­ψει το εργα­τι­κό κίνημα. 

Στο νομι­κό επί­πε­δο, ορι­σμέ­νες λιγο­στές προ­τά­σεις για να κυρη­χθεί παρά­νο­μο το Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα είναι περισ­σό­τε­ρο προ­κλη­τι­κές παρά απο­τε­λε­σμα­τι­κές, αλλά σε κάθε περί­πτω­ση απαι­τούν επα­γρύ­πνη­ση και δυνα­τή απά­ντη­ση. Τρο­πο­ποι­ή­σεις του Συντάγ­μα­τος ή των εκλο­γι­κών νόμων χρη­σι­μο­ποιού­νται συχνά προ­κει­μέ­νου να δυσκο­λέ­ψουν την συμ­με­το­χή των κομ­μου­νι­στών στις βου­λευ­τι­κές εκλο­γές και να απο­τρέ­ψουν την εκπρο­σώ­πη­ση της εργα­τι­κής τάξης στο αστι­κό κοι­νο­βού­λιο. Ασφα­λώς, όπως και αλλού, έτσι και στη χώρα μας η πολι­τι­κή κατα­σκο­πεία και η κατα­στο­λή χρη­σι­μο­ποιού­νται για να εμπο­δί­σουν την κοι­νω­νι­κή πάλη. 

Για άλλη μια φορά, επα­να­λαμ­βά­νου­με ότι οι διώ­ξεις, οι απα­γο­ρεύ­σεις και η κατα­στο­λή δεν πρό­κει­ται ποτέ να κατα­φέ­ρουν να στα­μα­τή­σουν τον αγώ­να των κομ­μου­νι­στών για την εργα­τι­κή εξου­σία και τον σοσια­λι­σμό-κομ­μου­νι­σμό. Τα αντι­κομ­μου­νι­στι­κά μέτρα απο­τε­λούν απλά έκφρα­ση του φόβου του αστι­κού κρά­τους μπρο­στά στην προ­ο­πτι­κή της σοσια­λι­στι­κής επανάστασης. 

- Γνω­ρί­ζε­τε ότι το εργα­τι­κό-λαϊ­κό κίνη­μα στην Ελλά­δα, με το ΚΚΕ στην πρω­το­πο­ρία, δίνει καθη­με­ρι­νές μάχες ενά­ντια στην αντι­λαϊ­κή πολι­τι­κή της συγκυ­βέρ­νη­σης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Ποιο είναι το μήνυ­μα που θέλε­τε να στεί­λε­τε στους συντρό­φους και την εργα­τι­κή τάξη της Ελλάδας;

PC: Το Κόμ­μα μας παρα­κο­λου­θεί με μεγά­λη προ­σο­χή και βγά­ζει σημα­ντι­κά συμπε­ρά­σμα­τα από τους αγώ­νες της ελλη­νι­κής εργα­τι­κής τάξης, στην πρω­το­πο­ρία της οποί­ας είναι το ΚΚΕ. Η ηρω­ϊ­κή τους αντί­στα­ση και αντί­θε­ση απέ­να­ντι στις απο­φά­σεις της Τρόϊ­κα και τις ληστρι­κές πολι­τι­κές της Ευρω­παϊ­κής Ένω­σης απο­τε­λούν παρά­δειγ­μα για όλους μας αλλά και σημα­ντι­κό μέρος του κοι­νού μας αγώ­να ενά­ντια στον ιμπε­ρια­λι­σμό και τους υπη­ρέ­τες του, παλιούς και νέους, οπορ­του­νι­στές και σοσιαλδημοκράτες. 

Θέλου­με να δια­βε­βαιώ­σου­με την ελλη­νι­κή εργα­τι­κή τάξη και τους συντρό­φους μας στο ΚΚΕ ότι το Κόμ­μα μας, πιστό στις διε­θνι­στι­κές του δεσμεύ­σεις, θα βρί­σκε­ται πάντα στο πλευ­ρό τους, στον κοι­νό αγώ­να ενά­ντια στα μονο­πώ­λια και τον ιμπε­ρια­λι­σμό, για την ανα­τρο­πή του καπι­τα­λι­σμού και την οικο­δό­μη­ση του Σοσιαλισμού-Κομμουνισμού.

__________________________________________________________________________________________________

Νίκος Μόττας Γεννήθηκε το 1984 στη Θεσσαλονίκη. Είναι υποψήφιος διδάκτορας (Phd) Πολιτικής Επιστήμης, Διεθνών Σχέσεων και Ιστορίας. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες από το Πανεπιστήμιο Westminster του Λονδίνου και είναι κάτοχος δύο μεταπτυχιακών τίτλων (Master of Arts) στις διπλωματικές σπουδές (Παρίσι) και στις διεθνείς διπλωματικές σχέσεις (Πανεπιστήμιο Τελ Αβίβ). Άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε ελληνόφωνα και ξενόγλωσσα μέσα.