Tο «Μονόγραμμα» του Ελύτη σε γραφή Μπράιγ μετέγραψε μεταπτυχιακός φοιτητής του Δ.Π.Θ.

Η μεγά­λη αγά­πη του για τα άτο­μα με προ­βλή­μα­τα όρα­σης τον οδή­γη­σε στην εκμά­θη­ση της γρα­φής Braille (Μπράιγ). Η γνώ­ση της, σε όλες τις γλώσ­σες πλην αυτών με χαρα­κτή­ρες-λέξεις όπως τα κινε­ζι­κά, τού γέν­νη­σαν την επι­θυ­μία να νιώ­σει τη δύνα­μη αυτού του κώδι­κα. «Μόλις έκλει­σα τα μάτια μου μ’ ένα πανί, προ­σπά­θη­σα να περά­σω ένα ολό­κλη­ρο 24ωρο σαν άτο­μο με πρό­βλη­μα όρα­σης. Ο χρό­νος με κλει­στά μάτια πέρα­σε πολύ εύκο­λα, σχε­τι­κά, καθώς με τη Braille μπο­ρού­σα να χει­ρι­στώ την τηλε­ό­ρα­ση, τον υπο­λο­γι­στή, αλλά δεν μπο­ρού­σα να κάνω κάτι το οποίο ήταν ζωτι­κής σημα­σί­ας για εμέ­να: να δια­βά­σω μόνος μου λογο­τε­χνία. Ούτε να μου δια­βά­σει κάποιος υπο­λο­γι­στής, αλλά ούτε και να μου το δια­βά­σουν άλλοι».

Ο Από­στο­λος Γαρού­φος, μετα­πτυ­χια­κός φοι­τη­τής στις Τεχνο­λο­γί­ες Πλη­ρο­φο­ρι­κής και Επι­κοι­νω­νί­ας (ΤΠΕ) και στην Ειδι­κή Αγω­γή και Ψυχο­παι­δα­γω­γι­κή της Έντα­ξης, στο Δημο­κρί­τειο Πανε­πι­στή­μιο Θρά­κης, με προ­πτυ­χια­κές σπου­δές στην ελλη­νι­κή φιλο­λο­γία και κατεύ­θυν­ση στις νεο­ελ­λη­νι­κές και βυζα­ντι­νές σπου­δές, χρη­σι­μο­ποιώ­ντας ειδι­κό λογι­σμι­κό, μετέ­γρα­ψε σε γρα­φή Braille το «Μονό­γραμ­μα» του Οδυσ­σέα Ελύ­τη. Επό­με­νο εγχεί­ρη­μα η δημιουρ­γία ενός ηλε­κτρο­νι­κού προ­γράμ­μα­τος, το οποίο θα δίνει τη δυνα­τό­τη­τα σε κάθε ιδιώ­τη να κάνει ο ίδιος μετα­γρα­φές σε Braille.

Εξη­γεί πώς γεν­νή­θη­κε η ιδέα εκμά­θη­σης της Braille. «Η σκέ­ψη μου για την εκμά­θη­ση της Braille, μου ήρθε αφό­του ξεκί­νη­σα το μετα­πτυ­χια­κό μου στην Ειδι­κή Αγω­γή… Ήταν μια βαθιά μου ανά­γκη, διό­τι αγα­πάω πολύ τα άτο­μα με προ­βλή­μα­τα όρα­σης. Καθώς γνώ­ρι­σα σε βάθος τη γρα­φή, όχι μόνο την ελλη­νι­κή και την αγγλι­κή που διδά­σκε­σαι, αλλά και όλες τις υπό­λοι­πες γλώσ­σες (πλην των γλωσ­σών με χαρα­κτή­ρες-λέξεις π.χ. κινε­ζι­κά κ.λ.π.), ήθε­λα να νιώ­σω τη δύνα­μη αυτού του κώδι­κα…» δηλώ­νει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Γαρούφος.

Ερω­τη­θείς για το κατά πόσο εύκο­λη είναι η μετα­γρα­φή σε Braille ενός λογο­τε­χνι­κού έργου και η δια­σκευή βιβλί­ων για τυφλούς, διευ­κρι­νί­ζει πως μετα­γρα­φές και εκτυ­πώ­σεις αυτών, γίνο­νται ήδη από διά­φο­ρους συλ­λό­γους. «Στην ουσία εγώ ήθε­λα να έχω ένα ηλε­κτρο­νι­κό πρό­γραμ­μα, το οποίο να κάνει αυτό­μα­τες μετα­γρα­φές από ελλη­νι­κά και αγγλι­κά πρω­τί­στως, ώστε να το έχω σε πρώ­τη μορ­φή με τον κώδι­κα Braille. Η δεύ­τε­ρη φάση είναι να γίνει η εκτύ­πω­ση. Με το λογι­σμι­κό που έχω δημιουρ­γή­σει, δεν χρειά­ζε­ται να γνω­ρί­ζει κάποιος από μετα­γρα­φές, αφού αυτό το κάνει αυτό­μα­τα. Βάζεις γρα­φή βλε­πό­ντων και τη μετα­γρά­φει αυτό­μα­τα». Υπο­γραμ­μί­ζει το έλλειμ­μα στη διά­θε­ση λογο­τε­χνι­κών βιβλί­ων σε γρα­φή Braille και ως εκ τού­του την αδυ­να­μία επα­φής με τη λογο­τε­χνία των ατό­μων με προ­βλή­μα­τα όρα­σης. «Πολύ δύσκο­λα βρί­σκει κάποιος βιβλία για άτο­μα με προ­βλή­μα­τα όρα­σης από το δια­δί­κτυο, παρά μόνο αν το ζητή­σεις και σου το κάνουν για προ­σω­πι­κή χρή­ση… Οι πλειο­νό­τη­τες στε­ρούν από τις μειο­νό­τη­τες τα αυτο­νό­η­τα, όπως είναι η ανά­γνω­ση ενός βιβλί­ου ή περιο­δι­κού, ή γενι­κό­τε­ρα ενός κει­μέ­νου», επι­ση­μαί­νει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Εκτι­μά πως η πρό­σβα­ση σε λογο­τε­χνι­κά κεί­με­να των ατό­μων με προ­βλή­μα­τα όρα­σης ή τυφλό­τη­τα είναι σημα­ντι­κή. «Η εκπαί­δευ­ση είναι το πιο σημα­ντι­κό πράγ­μα σε αυτή τη ζωή. Ανοί­γεις φτε­ρά, απο­λαμ­βά­νεις τον έρω­τα και τη μυρω­διά των σελί­δων. Θα πρέ­πει να υπάρ­ξει μια σημα­ντι­κή πρω­το­βου­λία και μια έξαρ­ση εκδό­σε­ων βιβλί­ων για τα άτο­μα αυτά. Δεν μπο­ρώ να σκε­φτώ τον εαυ­τό μου να απα­ντά­ει κάτι δια­φο­ρε­τι­κό στην ερώ­τη­ση “φαγη­τό ή λογο­τε­χνία”, φυσι­κά και θα επι­λέ­ξω το δεύ­τε­ρο. Ίσως τελι­κά, εμείς κάνου­με τους τυφλούς, απέ­να­ντι στα άτο­μα με προ­βλή­μα­τα όρα­σης. Ενώ βλέ­που­με πως ο συνάν­θρω­πος χρειά­ζε­ται το αυτο­νό­η­το, εμείς απλά κωφεύ­ου­με και τυφλω­νό­μα­στε από εγωισμό».

Το «Μονό­γραμ­μα» δεν είναι το μονα­δι­κό εγχεί­ρη­μα μετα­γρα­φής για τον κ. Γαρού­φο. «Στη σελί­δα μου στο Facebook με τον τίτλο “MinaDot”, θα βρεί­τε πάρα πολ­λές μετα­γρα­φές κει­μέ­νων και για μικρούς και για μεγά­λους. Έχω μετα­γρά­ψει, για παρά­δειγ­μα τον Μικρό Πρί­γκι­πα. Το “Μονό­γραμ­μα”, ήταν μία επι­λο­γή λόγω του προ­πτυ­χια­κού μου, της Φιλο­λο­γί­ας. Το πρώ­το πτυ­χίο άξι­ζε ως πρω­τό­λειο έργο. Φυσι­κά και όποιος θέλει θα μπο­ρέ­σω να του μετα­γρά­ψω ένα βιβλίο ή ένα παρα­μύ­θι», τονί­ζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Γαρούφος.

«Σε λίγο και­ρό, το λογι­σμι­κό μου θ’ ανέ­βει στο δια­δί­κτυο, ώστε να έχουν όλοι πρό­σβα­ση σε ελεύ­θε­ρες μετα­γρα­φές. Η εφαρ­μο­γή “MinaDot” είναι ένα λογι­σμι­κό που δημιούρ­γη­σα μαζί με τον καθη­γη­τή μου, Τηλέ­μα­χο Γού­δα. Είναι ένα πρό­γραμ­μα στον υπο­λο­γι­στή που κάνει αυτό­μα­τες μετα­γρα­φές. Βάζεις γρα­φή είτε στην ελλη­νι­κή είτε στην αγγλι­κή και έχεις το απο­τέ­λε­σμα της μετα­γρα­φής. Εύκο­λα, λιτά και χωρίς να έχεις γνώ­ση της Braille. Το συγκε­κρι­μέ­νο λογι­σμι­κό, μπο­ρεί να κάνει χιλιά­δες μετα­γρα­φές σε δευ­τε­ρό­λε­πτα. Η χρή­ση του είναι μέχρι στιγ­μής από εμέ­να, διό­τι επι­δέ­χε­ται πολ­λών αλλα­γών για να γίνει πιο εύχρη­στο και θα δια­τε­θεί ελεύ­θε­ρα στο δια­δί­κτυο, μετά από κάποιο χρο­νι­κό διά­στη­μα. Ωστό­σο, προ­σω­πι­κά κάνω αρκε­τές μετα­γρα­φές. Είναι δηλα­δή το πρό­γραμ­μα σε χρήση».

Ο Από­στο­λος Γαρού­φος, με κατα­γω­γή από το Τσο­τύ­λι Κοζά­νης, δηλώ­νει τα τελευ­ταία οκτώ χρό­νια, «παι­δί της Θρά­κης». «Είμαι ερω­τευ­μέ­νος με την Κομο­τη­νή και αγα­πάω πολύ την Αλε­ξαν­δρού­πο­λη. Οι δύο αυτές πόλεις μου έδω­σαν κι από κάτι σημα­ντι­κό. Η μία τις σπου­δές μου και η άλλη την επα­φή μου με τη γρα­φή Braille».