Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

To Facebook λογοκρίνει έργα Τέχνης;

Όταν το 1866 ο Γάλ­λος ζωγρά­φος Γκου­στάβ Κουρ­μπέ ολο­κλή­ρω­σε το έργο του «Η Κατα­γω­γή του Κόσμου», δεν φαντα­ζό­ταν ότι 150 χρό­νια αργό­τε­ρα αυτός ο πίνα­κας θα λογο­κρι­νό­ταν ως πορνογραφία.

Ο πίνα­κας του Γάλ­λου ζωγρά­φου — που ηγή­θη­κε του κινή­μα­τος του ρεα­λι­σμού στη ζωγρα­φι­κή — εκτί­θε­ται στο Museé d’Orsay, στο Παρί­σι. Το 2011, ένας δάσκα­λος νηπια­γω­γεί­ου στη Γαλ­λία, ο Φρε­ντε­ρίκ Ντου­ράν-Μπαϊ­σάς, ανήρ­τη­σε στον «τοί­χο» του στο Facebook έναν σύν­δε­σμο που οδη­γού­σε στον πίνα­κα του Κουρ­μπέ. Λίγο μετά, οι Αρχές που φρο­ντί­ζουν για τα χρη­στά ήθη στο Facebook «κατέ­βα­σαν» τη σελί­δα του δάσκα­λου. Χωρίς καμία εξή­γη­ση. Ο Ντου­ράν-Μπαϊ­σάς μήνυ­σε τον «γίγα­ντα» των μέσων κοι­νω­νι­κής δικτύ­ω­σης, υπο­στη­ρί­ζο­ντας ότι έπε­σε θύμα λογοκρισίας.

Η υπό­θε­ση έφτα­σε επι­τέ­λους στα δικα­στή­ρια, και η δίκη ξεκί­νη­σε την 1η Φεβρουα­ρί­ου. Οι νομι­κοί σύμ­βου­λοι του Facebook επέ­μει­ναν να γίνει η δίκη στην Καλι­φόρ­νια, όπως προ­βλέ­πε­ται από τους όρους χρή­σης του μέσου. Παρ’ όλα αυτά, γαλ­λι­κό Εφε­τείο απο­φά­σι­σε, το 2016, ότι η δίκη θα γίνει στη Γαλλία.

«Λογο­κρί­νο­ντας αυτόν τον πίνα­κα, ο οποί­ος επι­πλέ­ον είναι ένας ύμνος στην ελευ­θε­ρία για δημιουρ­γία, είναι επί­θε­ση κατά της δημο­κρα­τί­ας, επί­θε­ση κατά της Δια­κή­ρυ­ξης για τα Δικαιώ­μα­τα του Ανθρώ­που και του Πολί­τη» υπο­στη­ρί­ζει — όπως γρά­φει η Le Monde — ο δικη­γό­ρος του δασκά­λου νηπια­γω­γεί­ου, Στε­φάν Κοτι­νό. «Εάν το Facebook έχει δια­φο­ρε­τι­κή άπο­ψη για το περιε­χό­με­νο των νόμων για την ελευ­θε­ρία της έκφρα­σης, δεν έχει δικαί­ω­μα να την επι­βά­λει» τονίζει.

Ο Ντου­ράν-Μπαϊ­σάς ζητά απο­ζη­μί­ω­ση 20.000 ευρώ για αμαύ­ρω­ση της φήμης του, εξη­γή­σεις γι αυτό που συνέ­βη και απο­κα­τά­στα­ση της σελί­δας του στο Facebook.

«Είχε 800 φίλους στο Facebook, 800 φίλους που ανα­ρω­τή­θη­καν για­τί του “έκλει­σαν” τον λογα­ρια­σμό» ανέ­φε­ρε η Μαριόν Κοτι­νό-Ζους. «Φίλους που σκέ­φτη­καν ότι ήταν αμφί­βο­λης ηθι­κής, που τον ρώτη­σαν — κι εδώ, παρα­θέ­τω — κατά πόσον ήταν ανα­με­μειγ­μέ­νος σε “ύπο­πτες δου­λειές”». Πώς να εξη­γή­σει στους 800 φίλους του ότι ήταν καλός άνθρω­πος;» πρό­σθε­σε ο δικηγόρος.

Η υπε­ρά­σπι­ση έχει τα δικά της επι­χει­ρή­μα­τα. Κατ’ αρχήν, δεν μπο­ρεί να γίνει απο­κα­τά­στα­ση της σελί­δας, καθώς τα δεδο­μέ­να μιας καταρ­γη­μέ­νης σελί­δας δια­τη­ρού­νται μόνον για 90 μέρες. Επε­σή­μα­ναν επί­σης ότι μετά το «κατέ­βα­σμα» της σελί­δας του, ο Ντου­ράν-Μπαϊ­σάς έκα­νε και­νούρ­για σελί­δα με το ψευ­δώ­νυ­μο «Trouduc» (asshole, θα λέγα­με στα αγγλι­κά). «Ξανα­πή­ρε τους φίλους του πίσω. Συνέ­χι­σε να ποστά­ρει, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νων και πολ­λών εικό­νων με την “Κατα­γω­γή του Κόσμου”» υπο­στή­ρι­ξε ένας από τους δικη­γό­ρους της υπεράσπισης.

Και είναι αλή­θεια. Ο δάσκα­λος έκα­νε και­νούρ­για σελί­δα και ξανα­πό­στα­ρε τον πίνα­κα του Κουρ­μπέ, χωρίς πρό­βλη­μα. Τότε είπαν ότι το Facebook κατήρ­γη­σε τον πρώ­το λογα­ρια­σμό του Κουρ­μπέ όχι λόγω της «Κατα­γω­γής του Κόσμου», αλλά επει­δή ο Ντου­ράν-Μπαϊ­σάς είχε δημιουρ­γή­σει αυτόν τον λογα­ρια­σμό με ψευ­δώ­νυ­μο και όχι με το πραγ­μα­τι­κό του όνο­μα (το οποίο απα­γο­ρεύ­ε­ται από τους όρους χρή­σης του μέσου).

«Σ’ αυτή την περί­πτω­ση, για­τί δεν “έκλει­σαν” τον δεύ­τε­ρο λογα­ρια­σμό του, ο οποί­ος δημιουρ­γή­θη­κε επί­σης με χρή­ση ψευ­δω­νύ­μου;» ρώτη­σε την έδρα ο Κοτι­νό. «Για­τί άφη­σαν ενερ­γό για δυό­μι­σι χρό­νια τον πρώ­το λογα­ρια­σμό και τον “έκλει­σαν” ξαφ­νι­κά όταν ο Ντου­ράν-Μπαϊ­σάς ανήρ­τη­σε την “Κατα­γω­γή του Κόσμου”;» συνέχισε.

Η από­φα­ση του δικα­στη­ρί­ου ανα­μέ­νε­ται στις 15 Μαρτίου.

Υπεν­θυ­μί­ζο­νται κάποιες εκκω­φα­ντι­κές περι­πτώ­σεις στις οποί­ες φάνη­κε, σε όλο της το μεγα­λείο, η «ευαι­σθη­σία» του Facebook σε θέμα­τα μη προ­σβο­λής των χρη­στών ηθών: το 2011, επέ­πλη­ξε τη New York Academy of Art επει­δή πόστα­ρε στη σελί­δα της κάποια έργα σπου­δα­στών της σχο­λής με γυμνό. Ένα χρό­νο αργό­τε­ρα, λογό­κρι­νε έργο του Γκέρ­χαρντ Ρίχτερ που είχε «ανε­βά­σει» στη δική του σελί­δα το Centre Pompidou. Ακό­μη και η «Μικρή Γορ­γό­να», το άγαλ­μα-σύμ­βο­λο της Κοπεγ­χά­γης απο­δεί­χθη­κε δυσκο­λο­χώ­νευ­τη για το Facebook.

Προς το παρόν, και εν ανα­μο­νή της από­φα­σης του δικα­στη­ρί­ου — το Facebook ζητά από τον Ντου­ράν-Μπαϊ­σάς το συμ­βο­λι­κό ποσό του 1 ευρώ, απο­ζη­μί­ω­ση για αμαύ­ρω­ση της φήμης του — χύνε­ται πολύ μελά­νι και ηλε­κτρο­νι­κό «μελά­νι» για την υπό­θε­ση. Με χιού­μορ, τις περισ­σό­τε­ρες φορές. Για παρά­δειγ­μα, το άρθρο που έγρα­ψε ο Μπέν­τζα­μιν Σάτον στο Hyperallergic το εικο­νο­γρά­φη­σε ο ίδιος με φωτο­γρα­φία του πίνα­κα του Κουρ­μπέ, αλλά με το εφη­βαίο της απει­κο­νι­ζό­με­νης γυμνής καλυμ­μέ­νο με το emoji που δηλώ­νει «θαυ­μα­σμό». Και το Designboom παρου­σιά­ζει την έμπνευ­ση του Βρε­τα­νού εικα­στι­κού Τζον Μπέ­κλεϊ (John Bekley), στην οποία η απει­κο­νι­ζό­με­νη στον πίνα­κα του Κουρ­μπέ ξαπλω­μέ­νη γυμνή στο κρε­βά­τι με ανοι­χτά τα πόδια φορά σλι­πά­κι, με πολ­λά «f» σε μπλε φόντο.

katagogi3

Πηγή: Δημό­σια σελί­δα ΑΠΕ

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο