Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

“todos somos venezuela”  … όμως με ποια Βενεζουέλα;

Επι­μέ­λεια Ομά­δα ¡H.lV.S! //  

Οι εξε­λί­ξεις στη Βενε­ζου­έ­λα έχουν τρο­φο­δο­τή­σει, εκτός των άλλων, την όξυν­ση της αντι­πα­ρά­θε­σης για τον λεγό­με­νο «σοσια­λι­σμό του 21ου αιώ­να» με πολ­λές αντιε­πι­στη­μο­νι­κές αμπε­λο­φι­λο­σο­φί­ες και με κυρί­αρ­χη την προ­σπά­θεια αστι­κής και οπορ­του­νι­στι­κής ερμη­νεί­ας των γεγο­νό­των (συνε­χείς ανα­φο­ρές στο σοσια­λι­σμό κλπ) που συσκο­τί­ζει την πραγ­μα­τι­κή κατά­στα­ση.Από τις ίδιες τις εξε­λί­ξεις και τη σχε­τι­κή αντι­πα­ρά­θε­ση τίθε­νται τα εξής ερωτήματα: 

  • Τι σχέ­ση έχει ο «σοσια­λι­σμός του 21ου αιώ­να» με το σοσια­λι­σμό — κομμουνισμό;
  • Ποια είναι η σχέ­ση της Βενε­ζου­έ­λας και των άλλων κρα­τών που συμ­με­τέ­χουν στη λεγό­με­νη Μπο­λι­βα­ρια­νή Δια­δι­κα­σία με το σοσιαλισμό; 
  • Ποιος είναι ο πραγ­μα­τι­κός χαρα­κτή­ρας των συγκε­κρι­μέ­νων κυβερ­νή­σε­ων της Λατι­νι­κής Αμερικής;

Η ιμπε­ρια­λι­στι­κή επί­θε­ση ενά­ντια στη Βενε­ζου­έ­λα εντεί­νε­ται, η αντι­δρα­στι­κή αντι­πο­λί­τευ­ση προ­ω­θεί το σχέ­διό της για να πάρει και πάλι τα ηνία της δια­κυ­βέρ­νη­σης, με τη στή­ρι­ξη των ΗΠΑ (πρώ­το βιο­λί), της ΕΕ, της Οργά­νω­σης Αμε­ρι­κα­νι­κών Κρα­τών (ΟΑΚ), και συμ­μά­χων τους ανά την υφή­λιο ‑αστι­κών κυβερ­νή­σε­ων και δυνά­με­ων και ειδι­κά στη Λατι­νι­κή Αμε­ρι­κή, όπου τελευ­ταία προ­στέ­θη­κε κι ο φασί­στας Μπολσονάρο.

Ένα το κρα­τού­με­νο, όμως:

✔ H Βενε­ζου­έ­λα βιώ­νει ‑από χρό­νια, μια βαθιά καπι­τα­λι­στι­κή οικο­νο­μι­κή κρί­ση, που δεν κατορ­θώ­θη­κε να αντι­με­τω­πι­στεί από τη σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κή δια­χεί­ρι­ση του Ούγκο Τσά­βες από το 1998 και πολύ περισ­σό­τε­ρο από τον Νικο­λάς Μαδού­ρο, ενώ εντεί­νε­ται καθη­με­ρι­νά η τάση συμ­βι­βα­σμού με τμή­μα­τα του κεφα­λαί­ου, οι ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις δίνουν και παίρ­νουν, καταρ­ρέ­ουν τα ενα­πο­μεί­να­ντα δίκτυα προ­στα­σί­ας από τη φτώ­χεια που είχαν δημιουρ­γη­θεί τα προη­γού­με­να χρό­νια και αφο­ρού­σαν σημα­ντι­κά τμή­μα­τα του πλη­θυ­σμού (σε αυτό συνέ­βα­λαν τα προη­γού­με­να χρό­νια τα υψη­λά έσο­δα από τις εξα­γω­γές πετρε­λαί­ου, που πλέ­ον δεν υπάρχουν).

✔ Όλ’ αυτά δημιουρ­γούν δυσα­ρέ­σκεια ‑εκτός από τα μικρο­α­στι­κά και σε ευρύ­τε­ρα εργα­τι­κά — λαϊ­κά στρώ­μα­τα, η κατά­στα­ση των οποί­ων επι­δει­νώ­νε­ται και από κινή­σεις τμη­μά­των του κεφα­λαί­ου που δρα­στη­ριο­ποιού­νται στον τομέα των τρο­φί­μων και του εμπο­ρί­ου, είτε για να κερ­δο­σκο­πή­σουν είτε για να πλή­ξουν πολι­τι­κά την κυβέρ­νη­ση με κινή­σεις σαμπο­τάζ επι­βε­βαιώ­νο­ντας ότι στα πλαί­σιο της αστι­κής δια­χεί­ρι­σης, ακό­μα και ορι­σμέ­να θετι­κά μέτρα που μπο­ρούν να παρ­θούν προς όφε­λος εργα­τι­κών — λαϊ­κών στρω­μά­των δεν είναι εξα­σφα­λι­σμέ­να, στο βαθ­μό που δεν συν­δέ­ο­νται με την ανα­τρο­πή της ίδιας της καπι­τα­λι­στι­κής ιδιο­κτη­σί­ας και εξου­σί­ας. Απο­δει­κνύ­ε­ται επί­σης ότι ο κύκλος της καπι­τα­λι­στι­κής οικο­νο­μί­ας, που είναι αντι­κει­με­νι­κή δια­δι­κα­σία, φορ­τώ­νει τα βάρη στην εργα­τι­κή τάξη και τα άλλα λαϊ­κά στρώ­μα­τα, ανε­ξάρ­τη­τα από τη δια­χεί­ρι­ση που ακολουθείται.

Στις 4‑Ιαν, η λεγό­με­νη «Ομά­δα της Λίμα» (12 κυβερ­νή­σεις της Λατι­νι­κής Αμε­ρι­κής και του Κανα­δά, με την κυβέρ­νη­ση Μπολ­σο­νά­ρο να παί­ζει κεντρι­κό ρόλο) εξέ­δω­σε μια δήλω­ση που απο­τε­λεί σοβα­ρή επέμ­βα­ση στις εσω­τε­ρι­κές υπο­θέ­σεις της Βενε­ζου­έ­λας όπου δεν απο­δέ­χε­ται τη λαϊ­κή εντο­λή, δηλ. την εκλο­γή του Νικο­λάς Μαδού­ρο ως πρό­ε­δρο, ούτε τη συνταγ­μα­τι­κή βάση των εκλο­γών να μην ανα­λά­βει καθή­κο­ντα και μάλι­στα τον προ­τρέ­πει να παραι­τη­θεί. Η δήλω­ση είναι ξεδιά­ντρο­πα σύμ­φω­νη με το στό­χο των Ηνω­μέ­νων Πολι­τειών για «αλλα­γή καθε­στώ­τος», που τώρα έχει μαζι­κά ενι­σχυ­θεί υπό τον Ντό­ναλντ Τραμπ και τον πρώ­ην διευ­θυ­ντή της CIA, Μάικ Πομπέο, σημε­ρι­νό Υπουρ­γό Εξω­τε­ρι­κών των Ηνω­μέ­νων Πολιτειών.

Ο «σοσιαλισμός του 21ου αιώνα»

venez1

Ο «σοσια­λι­σμός του 21ου αιώ­να» απο­τε­λεί ένα πολι­τι­κό ρεύ­μα που μορ­φο­ποι­ή­θη­κε μέσω της αλλη­λε­πί­δρα­σης της θεω­ρη­τι­κής σκέ­ψης μιας σει­ράς δια­νο­ου­μέ­νων όπως ο Dieterich (ο οποί­ος δημιούρ­γη­σε και τον όρο το 1996 ενώ υπήρ­ξε και σύμ­βου­λος του Τσά­βες), η Χιλια­νή Marta Harnecker (επί­σης σύμ­βου­λος του Τσά­βες για ένα διά­στη­μα), οι Lebowitz και Meszaros επί­σης της «καθη­με­ρι­νό­τη­τας» μιας σει­ράς κυβερ­νή­σε­ων στη Λατι­νι­κή Αμε­ρι­κή με πιο χαρα­κτη­ρι­στι­κή αυτή των Τσά­βες — Μαδού­ρο (Βενε­ζου­έ­λα) αλλά και των Μορά­λες (Βολι­βία) και Κορέα (Εκουα­δόρ).
Θεμε­λιώ­δες χαρα­κτη­ρι­στι­κό του απο­τε­λεί — όπως φαί­νε­ται και από το όνο­μά του — η επι­δί­ω­ξη δια­χω­ρι­σμού από την πρώ­τη προ­σπά­θεια οικο­δό­μη­σης της σοσια­λι­στι­κής — κομ­μου­νι­στι­κής κοι­νω­νί­ας κατά τον 20ό αιώ­να. Γρά­φει η Harnecker:
«Ήταν ο Πρό­ε­δρος Τσά­βες που είχε την τόλ­μη να υπο­δεί­ξει το σοσια­λι­σμό ως εναλ­λα­κτι­κή απέ­να­ντι στον καπι­τα­λι­σμό. Τον απο­κά­λε­σε “σοσια­λι­σμό του 21ου αιώ­να”, διεκ­δι­κώ­ντας τις αξί­ες που συν­δέ­ο­νται με τη λέξη σοσια­λι­σμός: Αγά­πη, αλλη­λεγ­γύη, ισό­τη­τα μετα­ξύ άντρα και γυναί­κας, μετα­ξύ όλων ενώ παράλ­λη­λα πρό­σθε­σε τον προσ­διο­ρι­σμό «του 21ου αιώ­να», για να δια­φο­ρο­ποι­ή­σει αυτόν το νέο σοσια­λι­σμό από τα λάθη και τις απο­κλί­σεις που παρου­σιά­στη­καν στο μοντέ­λο του σοσια­λι­σμού που εφαρ­μό­στη­κε κατά τη διάρ­κεια του 20ού αιώ­να στη Σοβιε­τι­κή Ενω­ση και τις χώρες της Ανα­το­λι­κής Ευρώπης».

Στην ομι­λία του, στο Παγκό­σμιο Κοι­νω­νι­κό Φόρουμ στο Καρά­κας το 2005, ο Ούγκο Τσά­βες αφό­του δια­κή­ρυ­ξε ότι εμπνέ­ε­ται από επα­να­στά­τες όπως ο Χρι­στός, ο Μπο­λι­βάρ, ο Αμπρέ­ου ε Λίμα και ο Τσε Γκε­βά­ρα, ξεκαθάρισε:

«Πρέ­πει να επα­νε­φεύ­ρου­με το σοσια­λι­σμό. Δεν μπο­ρεί να είναι το είδος του σοσια­λι­σμού που είδα­με στη Σοβιε­τι­κή Ένω­ση (…) Πρέ­πει να διεκ­δι­κή­σου­με εκ νέου το σοσια­λι­σμό ως θέση, ως σχέ­διο και μονο­πά­τι, αλλά έναν νέο τύπο σοσια­λι­σμού, έναν ανθρω­πι­στι­κό σοσια­λι­σμό που βάζει τους ανθρώ­πους και όχι τις μηχα­νές ή το κρά­τος πάνω απ’ όλα».

Ποιος είναι όμως; αυτός ο «ανθρω­πι­στι­κός» σοσια­λι­σμός, ο οποί­ος δια­κρί­νε­ται από τον… μάλ­λον «απάν­θρω­πο» της ΕΣΣΔ και πρέ­πει να επανεφευρεθεί;

Τα κρά­τη της «Μπο­λι­βα­ρια­νής» δια­δι­κα­σί­ας προ­χώ­ρη­σαν σε μια σει­ρά προ­σαρ­μο­γές στην ασκού­με­νη πολι­τι­κή,  παρεμ­βαί­νο­ντας πιο άμε­σα στην οικο­νο­μι­κή ζωή: ανα­λαμ­βά­νο­ντας πχ. τα ίδια επι­χει­ρη­μα­τι­κή δρά­ση με κρα­τι­κο­ποι­ή­σεις σε τομείς που τους εξα­σφα­λί­ζουν τερά­στια έσο­δα, ιδιαί­τε­ρα σε περιό­δους ανό­δου των τιμών του πετρε­λαί­ου και των άλλων εξα­γό­με­νων πρώ­των υλών και μ’ αυτά χρη­μα­το­δό­τη­σαν τους εκσυγ­χρο­νι­σμούς σε μια σει­ρά τομείς (παι­δεία ή υγεία), τη δια­χεί­ρι­ση της ακραί­ας φτώ­χειας που δημιουρ­γεί ο καπι­τα­λι­στι­κός δρό­μος ανά­πτυ­ξης καθώς και την ίδια την καπι­τα­λι­στι­κή ανά­πτυ­ξη (μέσω της στή­ρι­ξης συγκε­κρι­μέ­νων επιχειρηματιών).

  • Στη Βενε­ζου­έ­λα, ωστό­σο, η κατά­στα­ση είναι πιο σύν­θε­τη, αφού η μεί­ω­ση των διε­θνών τιμών πετρε­λαί­ου έπλη­ξε σε πολύ μεγα­λύ­τε­ρο βαθ­μό τα κρα­τι­κά έσο­δά της (το πετρέ­λαιο απο­τε­λεί το 80% των εξα­γω­γών της), ενώ οι πιο εκτε­τα­μέ­νες κρα­τι­κο­ποι­ή­σεις προ­κά­λε­σαν την πιο ενερ­γη­τι­κή αντί­δρα­ση των τμη­μά­των εκεί­νων του κεφα­λαί­ου που συν­δέ­ο­νται με το εξω­τε­ρι­κό και ιδιαί­τε­ρα με τις ΗΠΑ.
  • Στο επί­πε­δο εξω­τε­ρι­κής πολι­τι­κής, η επι­δί­ω­ξη ανα­βάθ­μι­σης συνε­πά­γε­ται τον ανα­προ­σα­να­το­λι­σμό των διε­θνών συμ­μα­χιών τους και τη στρο­φή τους προς την ΕΕ, τη Ρωσία (ο Τσά­βες απο­κα­λού­σε τον Πού­τιν «καλό Πρό­ε­δρο»), την Κίνα και τη Βρα­ζι­λία. Εννο­εί­ται ότι και οι κρα­τι­κές καπι­τα­λι­στι­κές επι­χει­ρή­σεις της χώρας έχουν προ­χω­ρή­σει — όπως και πολ­λές ιδιω­τι­κές καπι­τα­λι­στι­κές — σε συμπρά­ξεις με πολυ­ε­θνι­κές επι­χει­ρή­σεις με έδρα κυρί­ως τις παρα­πά­νω χώρες.
  • Το «νέο» κρά­τος δηλ. που επι­κα­λού­νται είναι το ίδιο το αστι­κό κρά­τος με αλώ­βη­το το σύνο­λο των θεσμών του και αυτό που απο­κα­λούν «επα­νά­στα­ση» είναι ο έλεγ­χος αυτών των ίδιων των θεσμών (κοι­νο­βού­λιο, κυβέρ­νη­ση, δήμοι κ.λπ.) από τις «μπο­λι­βα­ρια­νές» δυνά­μεις. Αυτός ο …λατι­νο­α­με­ρι­κά­νι­κος ευρω­κομ­μου­νι­σμός προ­βάλ­λε­ται ανοι­χτά πχ. από τη Harnecker:
    «Οι μετα­βά­σεις που επι­χει­ρού­με δεν είναι οι κλα­σι­κές όπου οι επα­να­στά­τες κατα­κτάν την κρα­τι­κή εξου­σία και κάνουν ή ξεκά­νουν τα πάντα από αυτή την αφε­τη­ρία. Σήμε­ρα πρώ­τα κατα­κτά­με τη διοί­κη­ση (|> ΣΣ κρα­τι­κή) και από αυτό το σημείο προ­χω­ρά­με» ή αλλού: «Δεν έχου­με τον έλεγ­χο ολό­κλη­ρου του κρά­τους στη διά­θε­σή μας, αντί­θε­τα ελέγ­χου­με μόνο ένα μικρό μέρος του».

Οι τελευ­ταί­ες εξε­λί­ξεις στη Βενε­ζου­έ­λα επι­βε­βαιώ­νουν τις συνέ­πειες που έχει για τη ζωή των λαϊ­κών στρω­μά­των ο καπι­τα­λι­στι­κός δρό­μος ανά­πτυ­ξης, όποιο ιδε­ο­λο­γι­κό μαν­δύα και αν φέρει. Απο­τε­λούν έμπρα­κτη απόρ­ρι­ψη των οπορ­του­νι­στι­κών κελευ­σμά­των περί της δυνα­τό­τη­τας εξαν­θρω­πι­σμού του καπι­τα­λι­σμού. Φωτί­ζουν ποια είναι τα ανα­πό­φευ­κτα αρνη­τι­κά απο­τε­λέ­σμα­τα όταν το εργα­τι­κό — λαϊ­κό κίνη­μα δεν προ­χω­ρά στο τσά­κι­σμα του αστι­κού κράτους.

Η σύν­θε­τη αυτή κατά­στα­ση γεν­νά­ει υψη­λού επι­πέ­δου υπο­χρε­ώ­σεις για τα ΚΚ με ενί­σχυ­ση της ιδε­ο­λο­γι­κο­πο­λι­τι­κής αυτο­τε­λούς πάλης σε ρήξη με τις δυνά­μεις της δια­χεί­ρι­σης, το κεφά­λαιο και την εξου­σία του απο­τε­λούν απα­ραί­τη­τες προ­ϋ­πο­θέ­σεις, ώστε να δίνε­ται απο­φα­σι­στι­κή απά­ντη­ση και στις πιέ­σεις που ασκού­νται για ενσω­μά­τω­ση στο αστι­κό σύστη­μα μέσω της συμ­με­το­χής ή στή­ρι­ξης των απο­κα­λού­με­νων προ­ο­δευ­τι­κών κυβερ­νή­σε­ων. Αυτή, άλλω­στε, απο­δεί­χτη­κε οδυ­νη­ρή για την εργα­τι­κή τάξη, για το εργα­τι­κό — λαϊ­κό αλλά και για το κομ­μου­νι­στι­κό κίνη­μα στη Λατι­νι­κή Αμε­ρι­κή, για την ανά­πτυ­ξη της ταξι­κής πάλης.

Μέσα από την αρνη­τι­κή πεί­ρα ανα­δει­κνύ­ε­ται η ανα­γκαιό­τη­τα της συγκέ­ντρω­σης δυνά­με­ων για τη σοσια­λι­στι­κή επα­νά­στα­ση και την οικο­δό­μη­ση της σοσια­λι­στι­κής — κομ­μου­νι­στι­κής κοι­νω­νί­ας. Αυτή η τιτά­νια προ­σπά­θεια περ­νά μέσα από την αντι­πα­ρά­θε­ση και με το «σοσια­λι­σμό του 21ου αιώ­να» όπως και παλαιό­τε­ρα περ­νού­σε μέσα από την αντι­πα­ρά­θε­ση με ρεύ­μα­τα με τα οποία αυτός μοι­ρά­ζε­ται πολ­λά κοι­νά στοι­χεία («σοσια­λι­σμός της αγο­ράς», «δημο­κρα­τι­κός σοσια­λι­σμός», ευρω­κομ­μου­νι­σμός, ο λεγό­με­νος περο­νι­σμός κ.λπ.).

venez2

 

Επο­μέ­νως στο [¿¿] todos somos venezuela [??] απα­ντά­με:

Εμείς είμα­στε «todos» με «εκεί­νη» τη Βενε­ζου­έ­λα που ματώ­νει ώστε να πρω­τα­γω­νι­στή­σει ο εργα­ζό­με­νος λαός, ενά­ντια στα μονο­πώ­λια και την εξου­σία τους και ΟΧΙ με την αυτα­πά­τη του «όλοι μαζί μπο­ρού­με», που οδη­γεί μαθη­μα­τι­κά τη χώρα στο στό­μα του λύκου

venez4

|> Αλιεύ­σα­με το 1ο μέρος από το Face Book <|  … |> Συγκε­ντρώ­σεις υπο­στή­ρι­ξης του Maduro (ορκω­μο­σία 10-Ιαν <|

Βιβλιο­γρα­φία, για το «σοσια­λι­σμό» του 21ου αιώνα |>

Omada

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο