Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Έχει καλό Σύστημα Υγείας η Σουηδία;

Γρά­φει ο Πάνος Αλε­πλιώ­της // 

Τα κέντρα Υγεί­ας και τα Νοσο­κο­μεία της Σου­η­δί­ας ανή­κουν από το 1990 στις Νομαρ­χί­ες, είναι Εται­ρί­ες δημο­σί­ου δικαί­ου και μπο­ρεί να εκχω­ρη­θούν σε ιδιώ­τες κατό­πιν μειο­δο­τι­κού δια­γω­νι­σμού μαζί με τα κτί­ρια και τους ασθενείς(φορολογούμενους).

  • Σύμ­φω­να με τα στοι­χεία του Υπουρ­γεί­ου Υγεί­ας (Socialstyrelsen) και της κρα­τι­κής Στα­τι­στι­κής Υπη­ρε­σί­ας, μετα­ξύ 2006 και 2017 αυξή­θη­καν τα ιδιω­τι­κά επι­χει­ρη­μα­τι­κά ιατρεία με 82%. Από τα 1145 συνο­λι­κά Κέντρα Υγεί­ας, τα 492 (43%) τα δια­χει­ρί­ζο­νται εργο­λά­βοι Υγείας.
  • Το 12% των υπη­ρε­σιών Υγεί­ας αγο­ρά­ζο­νται από εργο­λα­βι­κές επι­χει­ρή­σεις Υγεί­ας. Το 16% των υπη­ρε­σιών παρέ­χο­νται από ενοι­κια­ζό­με­νο προ­σω­πι­κό από ιδιω­τι­κές ιατρι­κές επι­χει­ρή­σεις. Στα μικρά ιατρεία οι αριθ­μοί είναι συντα­ρα­κτι­κοί. Πάνω από το 90% των υπη­ρε­σιών καλύ­πτε­ται από ενοι­κια­ζό­με­νο προ­σω­πι­κό και εργο­λα­βι­κές εταιρίες!
  • Στην Νομαρ­χία Στοκ­χόλ­μης πχ το 68% των Κέντρων είναι εργο­λα­βι­κά.  

Για την παρο­χή Υγεί­ας ο κάθε δημό­της πλη­ρώ­νει φόρο 9–15% από το εισό­δη­μά του, ανά­λο­γα σε ποια Νομαρ­χία ανήκει.

To σύστη­μα Υγεί­ας στην Σου­η­δία είναι επο­μέ­νως αντα­πο­δο­τι­κό! Στη­ρί­ζε­ται στην αρχή κόστους-οφέ­λους. Όταν δεν υπάρ­χει ισο­σκε­λι­σμέ­νος προ­ϋ­πο­λο­γι­σμός κλεί­νουν Ιατρι­κά τμή­μα­τα, υπο­βαθ­μί­ζο­νται οι υπη­ρε­σί­ες ή αυξά­νε­ται η φορο­λο­γία. Κάθε Νομαρ­χία έχει τις δικές της οικο­νο­μι­κές δυνα­τό­τη­τες, ανά­λο­γα με την φορο­λο­γη­τέα ύλη, δηλα­δή τον πλη­θυ­σμό της.

Η Σου­η­δία είναι ο «λαγός» της Ευρώ­πης, που εδώ και 30 χρό­νια έχει υλο­ποι­ή­σει την πολι­τι­κή παρα­γω­γής κέρ­δους και ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σε­ων που προ­ω­θεί η ΕΕ και ενστερ­νί­ζε­ται και η ελλη­νι­κή κυβέρ­νη­ση, μια πολι­τι­κή που έχει βάλει τους Εργο­λά­βους να θησαυ­ρί­ζουν εις βάρος της Υγεί­ας. Οι αλλα­γές έχουν στε­νή χρο­νι­κή σύν­δε­ση με τις ανα­τρο­πές στις σοσια­λι­στι­κές χώρες και την εγκα­τά­λει­ψη στην πρά­ξη της εφαρ­μο­γής της μέχρι τότε «γεναιό­δω­ρης» Σου­η­δι­κής κοι­νω­νι­κής πολι­τι­κής. Από τότε αρχί­ζει η αντε­πί­θε­ση του κεφα­λαί­ου και σαρώ­νει τις περισ­σό­τε­ρες κατα­κτή­σεις με ελά­χι­στη έως και μηδε­νι­κή συν­δι­κα­λι­στι­κή αντίδραση.

Από το 1990 μέχρι το 1994 που μπή­κε η Σου­η­δία στην ΕΕ ψηφί­στη­καν νόμοι και δια­τά­ξεις που απε­λευ­θέ­ρω­σαν τις υπη­ρε­σί­ες Υγεί­ας επι­τρέ­πο­ντας στους Ιδιώ­τες να συμ­με­τέ­χουν στην παρο­χή Υγεί­ας. Το νομο­θε­τι­κό οπλο­στά­σιο για την ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση της Υγεί­ας συνε­χί­ζε­ται. Πχ από το 2007 είναι προ­σω­πι­κή επι­λο­γή αν ο ασθε­νής επι­λέ­ξει ιδιω­τι­κό ή κρα­τι­κό Κέντρο Υγείας.

Σημειω­τέ­ον ότι η Σου­η­δία μπή­κε στην ΕΕ επί προ­ε­δρί­ας Ελλά­δας με δια­πραγ­μα­τευ­τή τον Πάγκα­λο και διερ­μη­νέα βοη­θη­τι­κό τον Γιωρ­γά­κη Παπανδρέου.

Προληπτική Ιατρική

Η προ­λη­πτι­κή Υγεία εφαρ­μό­ζε­ται στα σχο­λεία με υπο­χρε­ω­τι­κή παρου­σία σχο­λι­κής νοσο­κό­μας και με τους δωρε­άν οδο­ντια­τρι­κούς ελέγ­χους μέχρι την ηλι­κία των 19 ετών. Για τις γυναί­κες γίνο­νται έλεγ­χοι μαστο­γρα­φί­ας και τεστ Παπ που από πέρ­σι είναι δωρε­άν, όπως και ο έλεγ­χος του προ­στά­τη για τους άντρες.

 Πρωτοβάθμια παροχή Υγείας

Παρέ­χε­ται στα Κέντρα Υγεί­ας και στα μικρό­τε­ρα ιατρεία, για τις πρώ­τες εξε­τά­σεις και θερα­πεί­ες που δεν απαι­τούν Νοσο­κο­μείο. Η πρώ­τη επί­σκε­ψη κοστί­ζει 15 ευρώ. Οι επό­με­νες επι­σκέ­ψεις για το ίδιο πρό­βλη­μα υγεί­ας, αν προ­κύ­ψουν στο διά­στη­μα ενός χρό­νου, είναι δωρεάν.

 Δευ­τε­ρο­βάθ­μια

Παρέ­χε­ται στα Νοσο­κο­μεία μετά από παρα­πο­μπή από την πρω­το­βάθ­μια και εδώ υπάρ­χει αντί­τι­μο της ίδιας τάξης (15 ευρώ) και ένα τελι­κό μικρό ποσό σε περί­πτω­ση παρα­μο­νής στο Νοσο­κο­μείο. Σε σοβα­ρές περι­πτώ­σεις ο ασθε­νής μετα­φέ­ρε­ται με ασθε­νο­φό­ρο από την επαρ­χία στο νοσο­κο­μείο της Νομαρ­χί­ας. Στις σοβα­ρές περι­πτώ­σεις στην μακρι­νή επαρ­χία ή στις του­ρι­στι­κές περιο­χές η μετα­φο­ρά μπο­ρεί να γίνει και με ελικόπτερο.

 Τριτοβάθμια

Σε όλη την χώρα υπάρ­χουν 7 εξει­δι­κευ­μέ­να Πανε­πι­στη­μια­κά Νοσο­κο­μεία για βαριές περι­πτώ­σεις όπως καρ­κι­νο­πά­θειες, μετα­μο­σχεύ­σεις, κλπ., όπου μετα­φέ­ρε­ται ο ασθε­νής όταν η δευ­τε­ρο­βάθ­μια δεν αρκεί.

Φαρμακευτική πολιτική

Τα φάρ­μα­κα δεν είναι δωρε­άν, μέσα από ένα δαι­δα­λώ­δες σύστη­μα πλη­ρώ­νει ο ασθε­νής ποσο­στό επί της αξί­ας τους. Η ίδια συμ­με­το­χή δεν πρέ­πει να ξεπερ­νά τα 220 ευρώ τον πρώ­το χρό­νο για την ίδια όμως ασθέ­νεια. Τον δεύ­τε­ρο ισχύ­ει έκπτω­ση 50%.

Περιορισμοί και συνέπειες

  • Εαν κάποιος ασθε­νή­σει και βρί­σκε­ται εκτός της δικής του Νομαρ­χί­ας πρέ­πει να γίνει συν­νε­νό­η­ση μετα­ξύ των Νομαρ­χιών για να καλυ­φθούν τα έξο­δα εξε­τά­σε­ων και νοση­λεί­ας από την οικεία Νομαρ­χία. Σε περί­πτω­ση δια­φω­νί­ας ο ασθε­νής ή θα πλη­ρώ­σει από την τσέ­πη του ή θα μετα­φερ­θεί σε Νοσο­κο­μείο της περιο­χής του.
  • 15 από τις 18 Νομαρ­χί­ες δηλώ­νουν έλλει­ψη εξει­δι­κευ­μέ­νων νοσο­κό­μων και για­τρών ιδιαί­τε­ρα ψυχί­α­τρων και μαιευτήρων.
  • Υπο­λο­γί­ζε­ται ότι θα χρεια­στεί να προ­σλη­φθούν 39 με 45.000 νοσο­κό­μες την επό­με­νη 10ετία, την στιγ­μή που οι Σχο­λές βγά­ζουν 200 με 300 τον χρόνο.
  • Παρό­λο που η Σου­η­δία ειναι η 4η χώρα σε πυκνό­τη­τα Για­τρών στην ΕΕ, λεί­πουν 2700 για­τροί ειδι­κό­τη­τας και σύμ­φω­να με το Υπουρ­γείο Υγεί­ας τελευ­ταία παρου­σιά­ζε­ται έλλει­ψη και στους για­τρούς Γενι­κής Ιατρικής.
  • Εφαρ­μό­ζο­νται δια­φο­ρε­τι­κού επι­πέ­δου και ποιό­τη­τας θερα­πεί­ες και δια­φέ­ρει ο εξο­πλι­σμός από Νοσο­κο­μείο σε Νοσο­κο­μείο. Τα παρα­πά­νω δημιουρ­γούν τερά­στιες ουρές ανα­μο­νής για την εισα­γω­γή σε Νοσο­κο­μείο και ιδιαί­τε­ρα για εγχειρήσεις.
  • Ακό­μη και αν το κρά­τος επι­δο­τεί με 50 εκα­τομ­μύ­ρια ευρώ τον χρό­νο, ποσό δυσα­νά­λο­γα μικρό, για τα 102 Νοσο­κο­μεία, 1145 Κέντρα Υγεί­ας και 5200 μικρά ιατρεία, η υστέ­ρη­ση των πρου­πο­λο­γι­σμών είναι μεγά­λη ακό­μη και σε μεγά­λες πόλεις που έχουν πολ­λούς «πελά­τες» όπως θέλει εδώ το σύστη­μα να απο­κα­λεί τους φορο­λο­γού­με­νους. Για παρά­δειγ­μα 60 εκα­τομ­μύ­ρια έλλειμ­μα στην Στοκ­χόλ­μη, 10 εκα­τομ­μύ­ρια στην Ουψά­λα και από 20 μέχρι 60 εκα­τομ­μύ­ρια στα Νοσο­κο­μεία του Βορ­ρά.  Αυτός είναι ο λόγος, όπως ανα­φέ­ρου­με και παρα­πά­νω που κλεί­νουν στα­δια­κά Ιατρι­κά τμή­μα­τα ή υπο­βαθ­μί­ζο­νται οι υπη­ρε­σί­ες, με το χει­ρό­τε­ρο να παρα­πέ­μπο­νται οι ασθε­νείς σε Νοσο­κο­μεία που απέ­χουν εκα­το­ντά­δες χιλιό­με­τρα από τον τόπο κατοικίας.
  • Ο σημα­ντι­κό­τε­ρος λόγος που δεν μπο­ρεί να κρα­τη­θεί ο Πρου­πο­λο­γι­σμός είναι πως δεν γίνο­νται προ­σλή­ψεις μόνι­μου προ­σω­πι­κού λόγω του αδυ­σώ­πη­του αντα­γω­νι­σμού, των ελλεί­ψε­ων ειδι­κευ­μέ­νων και της νοο­τρο­πί­ας του Public manager, κόστους οφέ­λους, που στη­ρί­ζε­ται στην επι­χει­ρη­μα­τι­κό­τη­τα. Παρα­δείγ­μα­τος χάριν δεν εξε­τά­ζε­ται ο ασθε­νής για όλα τα συμ­πτώ­μα­τα που μπο­ρεί να υπο­δη­λώ­νουν δια­φο­ρε­τι­κές παθή­σεις αλλά για να εισπρα­χθεί το αντί­τι­μο, κλεί­νο­νται ξεχω­ρι­στά ραντε­βού για το κάθε σύμπτωμα.
  • Προ­τι­μού­νται οι «ενοι­κιά­σεις» για­τρών και νοσο­κό­μων για λίγο χρο­νι­κό διά­στη­μα από ιατρι­κά γρα­φεία απα­σχό­λη­σης που στοι­χί­ζουν τρι­πλά­σια. Δεν γίνε­ται μετεκ­παί­δευ­ση και εξει­δί­κευ­ση του ήδη υπάρ­χο­ντος προ­σω­πι­κού. Αυτό έχει σοβα­ρή επί­πτω­ση στους ασθε­νείς που σχε­δόν ποτέ δεν έχουν τον ίδιο για­τρό να τους παρακολουθεί.
  • Ένας άλλος παρά­γο­ντας που δεν προ­λα­βαί­νουν οι για­τροί είναι πως στα πλαί­σια της λιτό­τη­τας έχει εξα­φα­νι­στεί από τις Μονά­δες Υγεί­ας όλο το διοι­κη­τι­κό προ­σω­πι­κό και όλα τα διοι­κη­τι­κά καθή­κο­ντα μετα­φέρ­θη­καν πια στο ιατρι­κό προ­σω­πι­κό. Είναι άπει­ρες οι καταγ­γε­λί­ες που βλέ­πουν το φως της δημο­σιό­τη­τας από τους ίδιους τους γιατρούς.

Απα­ντή­σεις των ίδιων των Για­τρών για την παρο­χή περί­θαλ­ψης στα Επεί­γο­ντα στην Σου­η­δία, εφη­με­ρί­δα “Για­τρός η καριέ­ρα του μέλ­λο­ντος” Απρί­λιος 2017.

  • Το κυνη­γη­τό εξει­δι­κευ­μέ­νου προ­σω­πι­κού κατα­λή­γει πάντα υπέρ των μεγά­λων πόλε­ων, των μεγά­λων εγκα­τα­στά­σε­ων, των ισχυ­ρών ιδιω­τι­κών εται­ριών Υγεί­ας που προ­σφέ­ρουν μεγα­λύ­τε­ρους μισθούς και προ­νό­μια, αφού θα εισπρά­ξουν τα τρι­πλά­σια από τις ενοι­κιά­σεις προ­σω­πι­κού και την πώλη­ση υπη­ρε­σιών στα Νομαρ­χια­κά Νοσο­κο­μεία και τα Κέντρα Υγείας.
  • Οι τερά­στιες απο­στά­σεις της Σου­η­δί­ας, μιας χώρας τρεις φορές μεγα­λύ­τε­ρη σε έκτα­ση από την Ελλά­δα με τον ίδιο περί­που πλη­θυ­σμό, η έλλει­ψη για­τρών και εξει­δι­κευ­μέ­νου προ­σω­πι­κού στα Κέντρα Υγεί­ας δημιουρ­γεί σοβα­ρά αλλά και τρα­γε­λα­φι­κά ζητή­μα­τα. Έχου­με ξανα­γρά­ψει πως στην πόλη Σελέ­φτεο, όπου η μαιευ­τι­κή κλι­νι­κή βρί­σκε­ται σε κατά­λη­ψη εδώ και δύο χρό­νια, γίνο­νται μαθή­μα­τα γέν­νας στο αυτο­κί­νη­το(!) αφού καταρ­γή­θη­κε η κλι­νι­κή λόγω ελλειμ­μα­τι­κού προ­ϋ­πο­λο­γι­σμού και οι δημό­τες δια­νύ­ουν 300 χιλιό­με­τρα για να φτά­σουν στην πλη­σιέ­στε­ρη κλινική.
  • Το ίδιο συμ­βαί­νει σε όλη την επαρ­χία με υπαρ­κτά δρα­μα­τι­κά παρα­δείγ­μα­τα όπως καθυ­στέ­ρη­ση θερα­πεί­ας καρ­κί­νου του μαστού επί 8 μήνες (χάθη­κε η γυναί­κα), ένα χρό­νο για εγχεί­ρη­ση πέτρας στην χολή και πάνω από χρό­νο για εγχεί­ρη­ση καρ­κί­νου στον προστάτη.
  • Σκάν­δα­λα εμφα­νί­ζο­νται όλο και πιό συχνά, όπως οι κακο­τε­χνί­ες στην κατα­σκευή ή στην ανα­καί­νι­ση νοσο­κο­μεί­ων, για παρά­δειγ­μα 60 εκα­τομ­μύ­ρια ευρώ παρα­πά­νω στην κατα­σκευή του υπερ­σύγ­χρο­νου νοσο­κο­μεί­ου Καρο­λίν­σκα στην Στοκ­χόλ­μη. Πλη­θαί­νουν και οι δημό­σιες καταγ­γε­λί­ες για λάθος δια­γνώ­σεις, θερα­πεί­ες και πλα­στά διπλώ­μα­τα ιδιαί­τε­ρα στα Κέντρα Υγεί­ας και στα μικρά ιατρεία.
  • Επο­μέ­νως οι δια­φο­ρές από Νομαρ­χία σε Νομαρ­χία αλλά και από εγκα­τά­στα­ση σε εγκα­τά­στα­ση στην ίδια Νομαρ­χία είναι τερά­στιες. Το γεγο­νός αυτό έχει δημιουρ­γή­σει δυο ταχύ­τη­τες στην παρο­χή υπη­ρε­σιών Υγεί­ας. Το σύνο­λο των οικο­νο­μι­κά ασθε­νέ­στε­ρων στρέ­φε­ται στις Νομαρ­χια­κές υπη­ρε­σί­ες ενώ οι υψη­λό­μι­σθοι προ­τι­μούν τα ιδιω­τι­κά ή εργο­λα­βι­κά κέντρα Υγείας.

Τα Νοσο­κο­μεία αγο­ρά­ζουν Υπη­ρε­σί­ες, όπως ακρι­βώς από τους ιδιώ­τες έτσι και από τα υπό­λοι­πα Νοσο­κο­μεία ιδί­ως από τα 7 Πανε­πι­στη­μια­κά Νοσο­κο­μεία σε τιμές αγο­ράς. Ο αντα­γω­νι­σμός της αγο­ράς που θα έφερ­νε καλύ­τε­ρα και πιο ποιο­τι­κά απο­τε­λέ­σμα­τα έχει απο­τύ­χει. Οι εργα­ζό­με­νοι υφί­στα­νται μια βαριά φορο­λο­γία για την παρο­χή Υγεί­ας και βλέ­πουν κάθε μέρα οι παρο­χές να γίνο­νται χει­ρό­τε­ρες και ακρι­βό­τε­ρες. Ένα τερά­στιο αλλι­σβε­ρί­σι αγο­ράς και πώλη­σης υπη­ρε­σιών, ένα εμπό­ριο με θύμα την Υγεία ιδιαί­τε­ρα από τότε που μπή­κε η ιδιω­τι­κή πρω­το­βου­λία στην παρο­χή υπη­ρε­σιών Υγεί­ας έχει δημιουρ­γή­σει τα προ­βλή­μα­τα που ανα­φέ­ρο­νται παρα­πά­νω με τις ουρές και την έλλει­ψη κατάλ­λη­λου προ­σω­πι­κού. Ο καπι­τα­λι­σμός βρί­σκει τρό­πους με τους πρό­θυ­μους πολι­τι­κούς υπη­ρέ­τες του να δημιουρ­γεί κέρ­δη σε βάρος της υγεί­ας και της ζωής μας. Η Σου­η­δία είναι πάλι πρω­το­πό­ρα και «μοντέ­λο» προς αποφυγήν!

Στοι­χεία: Socialstyrelsen

_________________________________________________________________________

Πάνος Αλεπλιώτης Δημοτικός σύμβουλος Πυλαίας Θεσσαλονίκης 87/90 και 99/2002. Αντιδήμαρχος Πυλαίας από το 1987 έως και το 1990 και από το 1999 έως και το 2000. Εργάστηκε σαν γεωλόγος, περιβαλλοντολόγος και χωροτάκτης στην Ελλάδα και στην Σουηδία
Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο