Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Η ΚΟΑ συνοδεύει μουσικά τον βωβό «Νοσφεράτου» του Μουρνάου

Σασπένς για σινεφίλ και μη, υπόσχεται η συναυλία της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, η οποία, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Φιλαρμονικής Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου (European Film Philarmonic Institute), θα αποδώσει ζωντανά, στις 21 Ιανουαρίου, στο Μέγαρο Μουσικής, τη μουσική επένδυση που συνέθεσε για την βωβή ταινία του Φρήνριχ Μουρνάου «Nosferatu, μια συμφωνία τρόμου» (1922), ο έμπειρος στον χειρισμό του απόκοσμου φόβου, Τζέιμς Μπέρναρντ.

Η συναυλία θα δοθεί με παράλληλη προβολή της ταινίας και την ΚΟΑ θα διευθύνει ο καλλιτεχνικός διευθυντής της, Στέφανος Τσιαλής.

Το «Νοσφεράτου» είναι έργο αναφοράς στην κινηματογραφική ιστορία, έχοντας καταχωρηθεί ως κλασικό θρίλερ, έξοχο δείγμα γερμανικού εξπρεσιονισμού.

Βασισμένος στο μυθιστόρημα «Dracula» του Μπραμ Στόκερ, ο Χένρικ Γκαλίν έγραψε το σενάριο για το σκοτεινό μεσοπολεμικό δράμα του Μουρνάου. Πρόκειται για την ιστορία ενός εφιαλτικού βαμπίρ, του κόμη Όρλοκ, που εισβάλλει σε μια μικρή πόλη, αφού υπογράφει το συμβόλαιο που του παρέδωσε ο αθώος υπάλληλος Χούτερ, σύζυγος της όμορφης Έλεν.

Ο απειλητικός χαρακτήρας τον ακολουθεί, σπέρνοντας τον θάνατο μέχρι να θυσιαστεί μια νεαρή γυναίκα. Ο κορυφαίος δημιουργός της βωβής περιόδου του γερμανικού εξπρεσιονισμού, Μουρνάου, αξιοποιώντας αριστοτεχνικά το απόκοσμο γοτθικό περιβάλλον και τα συναισθηματικά φορτισμένα πρόσωπα, διεγείρει την αγωνία του θεατή, οδηγώντας την στα άκρα.

Η κάμερα εστιάζει στον παράδοξα ευθυτενή βρικόλακα με τα γαμψά νύχια και τα γουρλωμένα μάτια, λουσμένο με φως. Οι αργές κινήσεις υπογραμμίζονται από την κινηματογράφηση που παίζει με τη σκιά του, οξύνοντας τον φόβο.

H αρχική μουσική επένδυση της ταινίας γράφτηκε από τον Χανς Έρντμαν, για να εκτελεσθεί από μια ορχήστρα κατά τη διάρκεια της προβολής.

Λέγεται επίσης, ότι η αρχική μουσική ηχογραφήθηκε κατά τη διάρκεια της προβολής της ταινίας. Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος της έχει χαθεί. Έτσι, σε όλη την ιστορία των προβολών του «Νοσφεράτου», πολλοί συνθέτες και μουσικοί έχουν γράψει τις δικές τους μελωδίες για να συνοδεύσουν την ταινία.

Το 1997 ο Τζέιμς Μπέρναρντ, διάσημος κατά τη δεκαετία του ’50 και του ‘ ’60, με τις συνθέσεις του για πολλές ταινίες θρίλερ, συνέθεσε μια ορχηστρική παρτιτούρα, η οποία εκτελέσθηκε από τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Πράγας, για την τηλεοπτική προβολή της ταινίας από το Channel 4. Σύμφωνα με τον ίδιο τον συνθέτη: «Η ιστορία του Δράκουλα πάντα ασκούσε γοητεία πάνω μου, όπως και ο Νοσφεράτου. Πιστεύω έντονα στις δυνάμεις του Καλού και του Κακού και στην αιώνια μάχη ανάμεσα στο Θεό και τον Διάβολο».

Ο Μουρνάου είχε χαρακτηρίσει την ταινία σαν «μια συμφωνία τρόμου», οπότε η προσπάθεια του Μπέρναρντ εστιάστηκε στο να συνθέσει ένα έργο που στέκεται σαν ένα συμφωνικό ποίημα, ένας ιστός πολλών αντιπαραβαλλομένων θεμάτων. Με χάλκινα, έγχορδα, ξύλινα πνευστά…