Επιμέλεια: Ηρακλής Κακαβάνης – Redflecteur
Στις 27 Φλεβάρη 1943 πέθανε ο Κωστής Παλαμάς. Η κηδεία του μετατράπηκε σε πράξη αντίστασης.
Η κυβέρνηση δοσίλογων θέλοντας να δημοσκοπήσει αποφασίζει η κηδεία να γίνει δημοσία δαπάνη και εκπρόσωποί της όπως και των γερμανικών αρχών παρέστησαν στην κηδεία. Η παρουσία τους όμως δεν απέτρεψε να γίνει η κηδεία μια από τις πιο λαμπρές εκδηλώσεις αντίστασης.
Μπροστά στον ανοιχτό τάφο ο Γιώργης Κατσίμπαλης άρχισε τον Εθνικό Υμνο και τον ακολούθησαν χιλιάδες στόματα. Και από το στόμα του Σικελιανού ακούστηκαν οι στίχοι:
…Οι σημαίες οι φοβερές
στης λευτεριάς ξεδιπλωθείται τον αέρα
από το ποίημα «Παλαμάς» που είχε γράψει τα χαράματα της 28ης Φεβρουαρίου.
Στην κηδεία όμως δεν ακούστηκε μόνο αυτό το ποίημα του Σικελιανού (Μπορείτε να το ακούσετε ΕΔΩ να το απαγγέλλει ο ίδιος ο Σικελιανός). Ποίημα, που δεν υστερούσε σε πατριωτικό φρόνημα απήγγειλε και ο Σωτήρης Σκίπης (λιγότερο γνωστό αν όχι σχεδόν άγνωστο):
ΣΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ
Μέσ’ από τα κάγκελα τα αόρατα
της απέραντής μας φυλακής
μέσα στο κελί το σκοτεινό μας
δεν εβάσταξες στον πόνο της φυλής
κ’ έπεσες σαν δρυς
από τα χτυπήματα
κάποιων μαύρων ξυλοκόπων
στο σκοτάδι της νυχτιάς της τραγικής
δίχως να προσμένεις την αχτίδα
της καινούριας χαραυγής
Κ’ έπεσες καθώς από σεισμό
πέφτει μια μαρμάρινη κολόνα
κάποιου πανάρχαιου ναού
Σα ναός όπου χτυπιέται
από τα βόλια των βαρβάρων
Σαν τον Παρθενώνα
ήρωα, ποιητή του αιώνα
Μάτια στερεμένα από τις όσες
συμφορές
δάκρυα δε θα χύσουνε για Σένα
θα σε κλάψουνε μια μέρα
οι ίδιοι αυτοί που μας σκοτώνουν έναν – ένα,
σαν ξυπνήσουν από τη μέθη τους
και αντικρίσουν τις ερημιές
εσκορπίσανε στο διάβα τους
σ’ αναρίθμητες καρδιές
Πας και πας για το ταξίδι σου
το αχερούσιο, το στερνό
ω πρωτότοκε αδελφέ μας
όμως κοίτα πως ξοπίσω σου
οι Ελληνες σε χαιρετάνε.
Ο καθένας ένα στίχο σου
ψέλνοντας μελωδικά,
σε ξεπροβοδάνε με τα μύρια σου τραγούδια
που βουίζουν σα μελίσσια
πάνω, απ’ Απριλιού λουλούδια
σαν να προμηνάνε την Ανάσταση
ω μεγάλε ραψωδέ μας.
Φωτογραφία από την κηδεία του Παλαμά. Διακρίνονται ο Σπύρος Μελάς, ο Μ. Τόμπρος, ο Κούλης Αλέπης, η Μαρίκα Κοτοπούλη, ο Σικελιανός, ο Ηλ. Βενέζης και ο τότε διευθυντής γραμμάτων του υπουργείου Παιδείας Μαντούδης
Το ποίημα κυκλοφόρησε από χέρι σε χέρι και αργότερα κυκλοφόρησε στη χειρόγραφη έκδοση «Μέσα από τα τείχη» και πέρασε στον παράνομο Τύπο.
Μια μοναδική περιγραφή της κηδείας μας δίνει ο Μενέλαος Λουντέμης, στο βιβλίο του «Ο εξάγγελος». Αξίζει να διαβαστεί η σχετική ανάρτηση της Νατάσσας Συλλιγνάκη και από εκεί μπορεί κάποιος να οδηγηθεί και σε επιφυλλίδα του συντρόφου και δασκάλου της μαχόμενης δημοσιογραφίας Νίκου Καραντηνού, για την αντίδραση του κόσμου στο άκουσμα της είδησης του θανάτου του ποιητή.
