Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Ο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα για τον Καπιταλισμό και τον Ιμπεριαλισμό

Γρά­φει ο Νίκος Μότ­τας //

89 χρό­νια συμπλη­ρώ­νο­νται στις 14 Ιού­νη από τη μέρα που γεν­νή­θη­κε, το 1928 στο Ροσά­ριο της Αργε­ντι­νής, ο Ερνέ­στο Γκε­βά­ρα ντε λα Σέρ­να, γιός του δον Ερνέ­στο Γκε­βά­ρα Λιντς και της Σέλια ντε λα Σέρ­να. Με αφορ­μή την επέ­τειο της γέν­νη­σης του θρυ­λι­κού κομ­μου­νι­στή επα­να­στά­τη παρα­θέ­του­με απο­σπά­σμα­τα λόγων του ίδιου του Τσε για τον Καπι­τα­λι­σμό και τον Ιμπε­ρια­λι­σμό. Πρό­κει­ται για απο­σπά­σμα­τα που περι­λαμ­βά­νο­νται σε γρα­πτά και ομι­λί­ες του Γκε­βά­ρα μετά την Κου­βα­νι­κή Επα­νά­στα­ση, ως επί το πλεί­στον κατά την πεντα­ε­τία 1960–1965.

«Τώρα υπάρ­χουν βασι­λιά­δες χωρίς στέμ­μα­τα: είναι τα μονο­πώ­λια, αλη­θι­νοί αφέ­ντες ολό­κλη­ρων χωρών, ακό­μα και ηπεί­ρων, σαν την περί­πτω­ση της Αφρι­κής, ενός γερού τμή­μα­τος της Ασί­ας και δυστυ­χώς επί­σης της Αμε­ρι­κής μας. Κατά και­ρούς προ­σπά­θη­σαν να κυριαρ­χή­σουν στον κόσμο. Όπως ο Χίτλερ, ο εκπρό­σω­πος των μεγά­λων γερ­μα­νι­κών μονο­πω­λί­ων, που προ­σπά­θη­σε να επι­βά­λει την ιδέα της ανω­τε­ρό­τη­τας μιας φυλής στον κόσμο, με έναν πόλε­μο που στοί­χι­σε τη ζωή 40 εκα­τομ­μυ­ρί­ων ανθρώ­πι­νων υπάρ­ξε­ων. Η σημα­σία των μεγά­λων μονο­πω­λί­ων είναι τερα­στία. Σε σημείο που να εξου­δε­τε­ρώ­νει την πολι­τι­κή ισχύ σε πολ­λές από τις δημο­κρα­τί­ες μας».

 «Το διευ­κρι­νί­σα­με ήδη πως η Κού­βα δεν κάνει εξα­γω­γή επα­να­στά­σε­ων. Οι επα­να­στά­σεις δεν εξά­γο­νται. Δημιουρ­γού­νται, σε μια χώρα τη στιγ­μή που οι αντι­θέ­σεις φτά­νουν σε οξύ­τη­τα. Αλλά η Κού­βα εξά­γει απο­τε­λε­σμα­τι­κά το παρά­δειγ­μα της. Το παρά­δειγ­μα ενός μικρού λαού που αψη­φά τους ψεύ­τι­κους επι­στη­μο­νι­κούς νόμους, τους «γεω-πολι­τι­κούς» λεγό­με­νους και που παρ’ όλο που βρί­σκε­ται στο στό­μα του θηρί­ου τολ­μά να δια­λα­λεί τη λευ­τε­ριά του. Αυτό είναι το έγκλη­μα του και το παρά­δειγ­μα που τρέ­μουν οι ιμπε­ρια­λι­στές. Θέλουν να μας συντρί­ψουν για­τί γίνα­με μια σημαία για τη λατι­νι­κή Αμε­ρι­κή. Θέλουν να μας επι­βά­λουν το δόγ­μα Μον­ρόε»

- Ραδιο­φω­νι­κή ομι­λία του Τσε, 20 Μαρ­τί­ου 1960.

* * *

CHE 1«Ο Ιμπε­ρια­λι­σμός πρέ­πει να χτυ­πη­θεί στο πρό­σω­πο και μία και δύο φορές και μετά πάλι, σε μια ατέ­λειω­τη σει­ρά χτυ­πη­μά­των. Αυτός είναι ο μόνος τρό­πος για τους λαούς ώστε να απο­κτή­σουν την πραγ­μα­τι­κή τους ανε­ξαρ­τη­σία»Ομι­λία στην Σάντα Κλά­ρα στις 28 Μάρ­τη 1961, είκο­σι μόλις μέρες πριν την εισβο­λή του Κόλ­που των Χοίρων.

«…η εθνι­κή αστι­κή τάξη είναι ανί­κα­νη να πάτε μια αγω­νι­στι­κή θέση κατά του ιμπε­ρια­λι­σμού. Αυτό απο­δει­κνύ­ει πως φοβά­ται περισ­σό­τε­ρο τη λαϊ­κή επα­νά­στα­ση, πατά τη δεσπο­τι­κή πίε­ση των μονο­πω­λί­ων που κακο­ποιούν τον εθνι­κό χαρα­κτή­ρα, προ­σβά­λουν τα πατριω­τι­κά αισθή­μα­τα και αποι­κιο­ποιούν την οικο­νο­μία»Κού­βα: Μονα­δι­κή περί­πτω­ση ή πρω­το­πό­ρος στον αγώ­να κατά του Ιμπε­ρια­λι­σμού, Περιο­δι­κό “Verde Olivo”, 9 Απρί­λη 1961.

«Ο ιμπε­ρια­λι­σμός υπήρ­ξε ένας πολύ σημα­ντι­κός παρά­γο­ντας για την ανά­πτυ­ξη και το βάθε­μα της ιδε­ο­λο­γί­ας μας. Κάθε χτύ­πη­μα που μας έδι­νε απαι­τού­σε μια απά­ντη­ση. Κάθε φορά που αντι­δρού­σαν οι βορειο­α­με­ρι­κά­νοι, με τη συνη­θι­σμέ­νη τους αλα­ζο­νεία, παίρ­νο­ντας κάποια μέτρα ενά­ντια στην Κού­βα, εμείς έπρε­πε να πάρου­με τα ανα­γκαία αντί­με­τρα και έτσι βάθαι­νε η επα­νά­στα­ση»Εισα­γω­γή στο βιβλίο «Το Μαρ­ξι­στι­κό-Λενι­νι­στι­κό Κόμ­μα», 1963.

* * *

«Η κτη­νω­δία του Ιμπε­ρια­λι­σμού, μια κτη­νω­δία που δε γνω­ρί­ζει όρια, και δεν έχει εθνι­κά σύνο­ρα […] διό­τι η φύση του Ιμπε­ρια­λι­σμού είναι να μετα­τρέ­πει τους ανθρώ­πους σε άγρια, αιμο­δι­ψή ζώα,αποφασισμένα να σφά­ξουν, να σκο­τώ­σουν, να δολο­φο­νή­σουν, να κατα­στρέ­ψουν…» - Ομι­λία στο Σαντιά­γο ντε Κού­βα, 1964. 

«Ο ιμπε­ρια­λι­σμός θέλει να μετα­τρέ­ψει αυτήν την συνά­ντη­ση σε ένα ανού­σιο δια­γω­νι­σμό ρητο­ρι­κής, αντί να λύσει να σοβα­ρά ζητή­μα­τα του κόσμου. Πρέ­πει να το απο­τρέ­ψου­με αυτό».

«Τα μάτια μας, μάτια ανθρώ­πων ελεύ­θε­ρων ξανοί­γουν τώρα και­νούρ­γιους ορί­ζο­ντες και είναι σε θέσει να βλέ­πουν εκεί­νο που μας εμπό­δι­ζε άλλο­τε να το δού­με η κατά­στα­ση μας σαν υπό­δου­λων της αποι­κιο­κρα­τί­ας: ότι ο “δυτι­κός πολι­τι­σμός” κρύ­βει πίσω από την επι­βλη­τι­κή πρό­σο­ψη του ένα κοπά­δι από ύαί­νες και τσα­κά­λια. […] Ένα σαρ­κο­βό­ρο ζώο που τρέ­φε­ται κατα­σπα­ρά­ζο­ντας ανυ­πε­ρά­σπι­στους λαούς, ιδού που κατα­ντά­ει ο ιμπε­ρια­λι­σμός τον άνθρωπο…»

  • Ομι­λία στη Γεν. Συνέ­λευ­ση του ΟΗΕ, 11 Δεκέμ­βρη 1964.

* * *

«Οι νόμοι του Καπι­τα­λι­σμού, που είναι τυφλοί και παρα­μέ­νουν αόρα­τοι για το μέσο άνθρω­πο, δρουν στο άτο­μο χωρίς αυτό να το γνω­ρί­ζει. Κάποιος μπο­ρεί να δει μόνο την απε­ρα­ντο­σύ­νη ενός φαι­νο­με­νι­κά άπει­ρου ορί­ζο­ντα. Έτσι έχει σχε­δια­στεί απ’ τους προ­πα­γαν­δι­στές του Καπι­τα­λι­σμού που φιλο­δο­ξούν να βγά­λουν συμπε­ρά­σμα­τα απ’ το παρά­δειγ­μα ενός Ροκ­φέλ­λερ – ανα­φο­ρι­κά με τις πιθα­νό­τη­τες της ατο­μι­κής επι­τυ­χί­ας. Η ποσό­τη­τα της φτώ­χειας και της δυστυ­χί­ας που απαι­τεί­ται για τη δημιουρ­γία ενός Ροκ­φέλ­λερ, και η ποσό­τη­τα της εξα­χρεί­ω­σης που συνε­πά­γε­ται η συσ­σώ­ρευ­ση μιας τέτοιας περιου­σί­ας, βρί­σκο­νται έξω απ’ την εικό­να και δεν είναι πάντα δυνα­τό για τις λαϊ­κές δυνά­μεις να την ανα­δεί­ξουν… Είναι ένας δια­γω­νι­σμός ανά­με­σα σε λύκους. Κάποιος μπο­ρεί να κερ­δί­σει μόνο πατώ­ντας στην απο­τυ­χία των άλλων».

«Ο καπιταλισμός χρησιμοποιεί τη δύναμη, αλλά διδάσκει επί πλέον την ιδεολογία της άρχουσας τάξης. Η άμεση προπαγάνδα γίνεται από κείνους που έχουν αναλάβει να εξηγήσουν το αναπόδραστο ενός ταξικού καθεστώτος, είτε θεϊκής προέλευσης είναι είτε επιβεβλημένο από τη φύση κατά μηχανικό τρόπο. Αυτό αφοπλίζει τις μάζες που νοιώθουν καταπιεζόμενες από ένα κακό εναντίον του οποίου είναι αδύνατον να αντιδράσουν».

«Ο νόμος της αξί­ας δεν είναι πια η απλή αντα­νά­κλα­ση των σχέ­σε­ων παρα­γω­γής. Οι καπι­τα­λι­στές μονο­πω­λη­τές την περι­κλεί­ουν σε μια περί­πλο­κη κενο­λο­γία, καθι­στώ­ντας την μια υπά­κουη υπη­ρέ­τρια, ακό­μα κι όταν οι χρη­σι­μο­ποιού­με­νες μέθο­δοι είναι καθα­ρά εμπειρικές».

- Ο Σοσιαλισμός και ο Άνθρωπος στην Κούβα, 1965.

* * *

 

CHE 2

«Ο αγώ­νας ενά­ντια στον ιμπε­ρια­λι­σμό- για την απε­λευ­θέ­ρω­ση από τον ζυγό της αποι­κιο­κρα­τί­ας και της νεο-αποι­κιο­κρα­τί­α­ς‑, που πραγ­μα­το­ποιεί­ται είτε μέσω της πολι­τι­κής, είτε μέσω των όπλων ή με τον συν­δια­σμό και των δύο είναι στε­νά συν­δε­δε­μέ­νος με τον αγώ­να ενά­ντια στην καθυ­στέ­ρη­ση και τη φτώ­χεια. Και τα δύο αυτά μέσα, συνι­στούν στά­δια της ίδιας πορεί­ας που οδη­γεί στη δημιουρ­γία μιας νέας κοι­νω­νί­ας, με ευη­με­ρία και δικαιο­σύ­νη».

 

«Οι λαοί μας υπο­φέ­ρουν απ’ την πίε­ση ξένων βάσε­ων εδραιω­μέ­νων στη γη τους, ή φέρου­ντο βαρύ φορ­τιό γιγα­ντιαί­ων χρε­ών […] Κυβερ­νή­σεις-μαριο­νέ­τες και οι νόμοι της καπι­τα­λι­στι­κής αγο­ράς, έχουν επι­τρέ­ψει συν­θή­κες που απει­λούν την εσω­τε­ρι­κή μας στα­θε­ρό­τη­τα και βάζουν σε κίν­δυ­νο το μέλ­λον μας». 

  • Ομι­λία στο Αλγέ­ρι, Φλε­βά­ρης 1965.

 «Οι τελευ­ταί­ες οικο­νο­μι­κές εξε­λί­ξεις στην ΕΣΣΔ μοιά­ζουν με τα μέτρα που εφάρ­μο­σε η Γιου­γκο­σλα­βία όταν πήρε το δρό­μο που θα την οδη­γού­σε στην στα­δια­κή επι­στρο­φή στον καπι­τα­λι­σμό. Ο χρό­νος θα δεί­ξει εάν αυτό είναι τυχαίο ή αν πρό­κει­ται για μια καθο­ρι­σμέ­νη στά­ση οπι­σθο­χώ­ρη­σης. Όλα ξεκι­νούν από τη λαν­θα­σμέ­νη αντί­λη­ψη να θέλει κανείς να οικο­δο­μή­σει τον σοσια­λι­σμό με στοι­χεία καπι­τα­λι­στι­κά χωρίς να τα αλλά­ξει πραγ­μα­τι­κά στην ουσία τους. Έτσι φτά­νει κανείς σε ένα σύστη­μα υβρι­δι­κό που οδη­γεί σε αδιέ­ξο­δο, φανε­ρά δύσκο­λο,  που μας υπο­χρε­ώ­νει σε νέες παρα­χω­ρή­σεις στους οικο­νο­μι­κούς μοχλούς και, συνε­πώς, σε μια οπι­σθο­χώ­ρη­ση» - Σημειώ­σεις στο Εγχει­ρί­διο πολι­τι­κής οικο­νο­μί­ας της Ακα­δη­μί­ας Επι­στη­μών της ΕΣΣΔ (ανέκ­δο­το), περι­λαμ­βά­νε­ται στο Κ.Ταμπλάδα, Τσε Γκε­βά­ρα: Η πολι­τι­κή οικο­νο­μία της οικο­δό­μη­σης του σοσια­λι­σμού, Διε­θνές Βήμα, 2014. 

«Πόσο πιο κοντινό και πιο φωτεινό θα βλέπαμε το μέλλον, αν άνθιζαν δυο, τρία, πολυάριθμα Βιετνάμ στην επιφάνεια της γης, με το μερίδιο τους από νεκρούς και απέραντες τραγωδίες, με τον καθημερινό ηρωισμό τους, με τα επανειλημμένα τους πλήγματα ενάντια στον ιμπεριαλισμό, και με την υποχρέωση γι΄ αυτόν να διασκορπίζει τις δυνάμεις του, κάτω από τις επιθέσεις του μίσους των λαών του κόσμου, που μεγαλώνει όλο και πιο πολύ!»- Μήνυμα στην Τριημερή (Τρικοντινεντάλ), 1967. 

 

 

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο