Γράφει ο Ηρακλής Κακαβάνης //
Ο Αλεχάντρο Κάστρο Εσπίν, γιος του προέδρου της Κούβας Ραούλ Κάστρο και της ηρωίδας της επανάστασης Βίλμα Εσπίν, βρέθηκε στην Ελλάδα (8 – 14 Ιανουαρίου 2015) για να παρευρεθεί στο Φεστιβάλ Κουβανικού Κινηματογράφου, που διοργάνωσε η NEW STAR σε συνεργασία με την Πρεσβεία της Δημοκρατίας της Κούβας στην Ελλάδα με αφορμή τα 56 χρόνια της Κουβανικής Επανάστασης.
Στις 12 Γενάρη 2015 ο Αλ. Κάστρο παρουσίασε το βιβλίο του «Το τίμημα της ισχύος – Η αυτοκρατορία του τρόμου», που κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις «New Star editions», στον κεντρικό κινηματογράφο «Αλκυονίς – Νew Star Art cinema». Ο Αλ. Κάστρο είναι μηχανικός και ερευνητής θεμάτων που άπτονται της Εθνικής Ασφάλειας και Αμυνας, με Master στις Διεθνείς Σχέσεις. Υπήρξε διεθνιστής μαχητής στην Αγκόλα, όπου έχασε το ένα μάτι του. Κι ήταν συγκλονιστική η στιγμή στη διάρκεια της παρουσίασης του βιβλίου του πήρε το λόγο ένας Αγκολέζος, που ζεί στην Αθήνα, για να εκφράσει, όπως είπε την ευγνωμοσύνη του, στο λαό της Κούβας για ότι πρόσφερε στη χώρα του.
Πριν την παρουσίαση του βιβλίου, και σε «βάρος» του προγράμματος, ο Αλ. Κάστρο είχε -με δική του πρωτοβουλία- μια 45λεπτη συνάντηση με τον εικαστικό Γιώργο Φαρ.σακίδη, 91 χρονών σήμερα. Ο Γ. Φαρσακίδης ήταν ένας απ’ τους δυο 18χρονους μαχητές του ΕΛΑΣ, που στις 2.9.1944 έστησαν ενέδρα στους Γερμανούς στο Χορτιάτη. Ακολούθησε το ολοκαύτωμα του Χορτιάτη με 145 θύματα.
Στις 11.9.1944 ο Γ. Φαρσακίδης πήρε μέρος στη μάχη της Κρήνης, όπου τα Γερμανικά αυτόματα του διέλυσαν το αριστερό χέρι και φύτεψαν τρείς σφαίρες στο δεξί χέρι του. Κι όμως με αυτά τα σακατεμένα χέρια ο Γ. Φαρσακίδης με τα έργα του κατάγγειλε τη φρίκη στα κάτεργα των στρατοπέδων, όπως τα έζησε ο Γ. Φαρσακίδη στα 16 χρόνια εξοριών. Το έργο του «Μακρόνησος» είναι η φρικτή αποτύπωση των χτυπημένων, των νεκρών και των τρελών. Σ’ ένα ταξίδι του στην Κούβα για το φεστιβάλ της νεολαίας ο Γ. Φαρσακίδης χάρισε αυτό το βιβλίο στο Ραούλ Κάστρο. Καθώς το ξεφύλισε το μάτι του Ρ. Κάστρο έπεσε στο σκίτσο με τον βασανιστή στην εξορία -και μετέπειτα δικτάτορα – Δημήτρη Ιωαννίδη. «Ο δικός τους Μπατίστα» μετάφρασαν στο Ρ. Κάστρο.
–Παρτιζάνο κομπανιέρο, που είσαι, τι θέλεις; ρώτησε ο Ρ. Κάστρο αγκαλιάζοντας το Γ. Φαρσακίδη, ο οποίος του ζήτησε μια συνάντηση με τους ζωγράφους της πόλης. Ο Γ. Φαρσακίδης αποθανάτισε μια σκηνή κεφιού με το Ραούλ Κάστρο, πάνω σ’ ένα σοβιετικό πλοίο. Αυτή τη φωτογραφία, μαζί με τους διαλόγους με το Ρ. Κάστρο, ο Γ. Φαρσακίδης τα περιέλαβε στα βιβλία του «Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη» και «Αναζητώντας την Ιθάκη».
Στο κέντρο ο Ραούλ Κάστρο, σε σοβιετικό κρουαζιερόπλοιο. Γράφει ο Γιώργος Φαρσακίδης στο βιβλίο του «Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη»: «Τις μέρες του φεστιβάλ, σε τούτο εδώ το μουράγιο, ένα ολόφωτο μεγάλο κρουαζιερόπλοιο… στην πίστα του σαλονιού, τραγούδι, χορός, νεανικά χαρούμενα πρόσωπα. Χέρι χέρι ανταλλάσσουμε διευθύνσεις, σήματα, δωράκια, δώρα, αφίσες και ο Ραούλ Κάστρο να γελάει, να ξεφαντώνει μαζί μας. Του πρόσφερα τη ‘’Μακρόνησο’’. ‘’Είναι από τα ελάχιστα τεύχη’’ του λέω ‘’που περιέσωσα’’. Το ξεφυλλίζει με προσοχή. Οι χτυπημένοι, οι τρελοί, οι νεκροί… Στάθηκε στο σκίτσο του Ιωαννίδη… ‘’Ο δικός τους Μπατίστα’’ του μεταφράζουν
-Παρτιζάνο κομπανιέρο, πού είσαι, τι θέλεις;
– Μια συνάντηση με τους ζωγράφους της πόλης.
– Νο πρόμπλεμ. Καπιτάν, φωνάζει έναν πανύψηλο λοχαγό…
Και το άλλο πρωί, ακριβώς στις οκτώ, ο καπιτάν μ’ ένα τζιπάκι μας περιμένει…»
Στις 9 Γενάρη 2015 ο Αλ. Κάστρο επισκέφτηκε τη Νέα Ιωνία. Η επίσκεψή του ξεκίνησε απ’ το Μνημείο του Μπλόκου της Καλογρέζας, όπου ενημερώθηκε για το ιστορικό της θυσίας 21 Ελλήνων και ενός Ιταλού αντιφασίστα στα χρόνια της Κατοχής. Πριν καταθέσει τα λουλούδια ο Αλ. Κάστρο έδωσε «παράγγελμα» για την τήρηση ενός λεπτού σιγή στη μνήμη των εκτελεσμένων.
Μετά το πέρας της σεμνής τελετής ο δημοσιογράφος του «Ριζοσπάστη» Γιώργος Μουσγάς -αφού είχε συνεννοηθεί με το Γ. Φαρσακίδη- πρόσφερε στο Ρ. Κάστρο τα βιβλία του: «Αναζητώντας την Ιθάκη», «Μακρόνησος» και το «Ημερολόγιο του βουνού».
Ξεφυλλίζονας την Ιθάκη και φτάνοντας στη σελίδα με τη φωτογραφία του πατέρα του ο Αλ. Κάστρο, αναφώνησε:
-Α, εδώ είμαι εγώ! δείχνοντας έναν πιτσιρικά δίπλα στο Ρ. Κάστρο.
Και σύγκαιρα από δίπλα η γυναίκα του Αλ. Κάστρο πρόσθεσε:
–Να και η μάνα μας! δείχνοντας τη Βίλμα Εσπίν.
Και οι δυό τους άρχισαν να μιλούν με πολύ σεβασμό για τη ηρωίδα της επανάστασης Βίλμα Εσπίν (Ένα εξαιρετικό αφιέρωμα στη μεγάλη επαναστάτρια έκανε, τις μέρες της επίσκεψης του Αλ. Κάστρο, ο Αρτέμης Ψαρομηλίγκος στον «Ημεροδρόμο»).
Η Βίλμα Εσπίν, με τον Ραούλ Κάστρο και τον Τσε
Έτσι κλείστηκε το ραντεβού του Γ. Φαρσακίδη με το Αλ. Κάστρο. Όταν στις 12.1.2015 συναντήθηκαν στην «Αλκυονίδα», ο Αλ. Κάστρο, ήταν ήδη ενήμερος για τον αγώνα των ελλήνων κομμουνιστών ενάντια στο φασισμό και τις διώξεις που υπέστησαν μετά την απελευθέρωση. Είχε επισκεφτεί στη Λαμία τον ανδριάντα του Αρη Βελουχιώτη στην πλατεία Λαού, τη Γέφυρα του Γοργοπόταμου και το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης όπως και το Μουσείο της Πανελλήνιας Ενωσης Αγωνιστών Μακρονήσου. Απότισε φόρο τιμής σε όσους έπεσαν μαχόμενοι. Ακόμα ο Αλ. Κάστρο παραυρέθηκε στην εκδήλωση του ΚΚΕ για τα 96 χρόνια στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας.
Στη Νέα Ιωνία είπε χαρακτηριστικά: «Οσοι έφυγαν στον αγώνα, είτε στην Ελλάδα, είτε στην Κούβα, είτε αλλού, τους έχουμε πάντα στην καρδιά μας».
Οι Κουβανοί άλλωστε έχουν ιδίαιτερη σχέση με την ιστορία. «Οπως λέει ο απόστολος της Επανάστασης και της λογοτεχνίας μας Χοσέ Μαρτί, μόνο μαθαίνοντας τη δόξα του παρελθόντος μπορούμε να πετύχουμε καινούριες δόξες και πραγματικά ο ελληνικός λαός το αποδεικνύει αυτό, γιατί πόσα κατορθώματα δεν έχει στο διάβα της ιστορίας του; Ετσι και ο κουβανικός λαός έχει διδαχτεί από την ιστορία, όχι μόνο τη δική σας αλλά και την παγκόσμια ιστορία, ιδιαίτερα από την αμερικάνικη ιστορία, και κατάφερε μια σειρά πράγματα αυτά τα 60 χρόνια».
Ξεφυλλίζοντας τα βιβλία του Γ. Φαρσακίδη, και μιλώντας για τη ζωή και το έργο του Ελληνα δημιουργού, οι ερωτήσεις διαδεχόταν η μία την άλλη. Και κάποια στιγμή πηγαία και αυθόρμητα ο Αλ. Κάστρο πρότεινε στον παλαίμαχο αγωνιστή να μεταφραστεί η «Μακρόνησός» του στα Ισπανικά για να γνωρίσουν οι Κουβανοί, οι νέοι μέσα από το έργο του τη νεότερη ιστορία της Ελλάδας. Οπως είπε, όλα αυτά πρέπει να τα γνωρίσουν όχι μόνο οι Κουβανοί αλλά όλος ο κόσμος, ό,τι περιέχεται σε αυτό το βιβλίο είναι πολύ σημαντικό. Η τιμή και η αξία του δεν έχει χρόνο και τόπο.
***
Πρίν τη βιβλιοπαρουσίαση τραγούδησε ο Νίκος Λώλης, με πρώτο το «Μια φωτογραφία» για τον Τσέ Γκεβάρα.
Και στο τέλος της εκδήλωσης ο Γ. Φαρσακίδης συγκινημένος, έλεγε ότι το τραγούδι αυτό τον έφερνε δεκαετίες πίσω σε εκδήλωση στη Σάντα Κλάρα της Κούβας, αφιερωμένης στον Τσέ Γκεβάρα.
