Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Μια «άλλη» Γκουέρνικα: η διαχρονικότητα του αντιφασιστικού έργου του Πικάσο μέσα από το ανθρωπιστικό δράμα των προσφύγων του Αιγαίου

Φιλοξενούμενος ο Παναγιώτης Κούτσης //

Μια εικόνα χίλιες λέξεις αναφέρουν κάποιοι παλιοί κινέζοι λαϊκοί σοφοί… το ίδιο το νόημα αυτής η Απωανατολίτικης ρύσης μπορεί να επιβεβαιώσει και  η καθημερινή αντιλαϊκή βαρβαρότητα που βιώνουμε. Όμως πώς μπορεί ένα σκίτσο, μια πολύχρωμη εικόνα, να λειτουργήσει με κοινωνικό μήνυμα, να στηλιτεύσει τα δημόσια πράγματα και να παρουσιάζει όσα δεν μπορούν να ειπωθούν από ανθρώπινο στόμα; Μια πρώτη απάντηση σε αυτό το ερώτημα μπορεί να την αντλήσουμε από την εμπειρία του καθενός, σε ατομικό επίπεδο όσο και στο σύνολο της κοινωνίας, άλλωστε παρατηρούμε όλο και πιο συχνά την καπιταλιστική κυριαρχία ανά τον πλανήτη, την άτυπη αναπαραγωγή του καταναλωτικού ιμπεριαλισμού πάνω στις ζωές μας, σαφώς όλα αυτά δεν αποτελούν μια σειρά από τυχαία γεγονότα, ο καθένας έχει μεγάλη ευθύνει κλείνοντας τα μάτια σε μεγάλα προβλήματα της εποχής μας: στην φτώχεια, την εξαθλίωση, τα μεγάλα ποσοστά της ανεργίας ιδιαίτερα στις νέες ηλικίες, στην απάθεια και την απογοήτευση από τα δημόσια πράγματα ,στην τελευταία παίζουν τεράστιο ρόλο η αποτυχία των αστικών κυβερνήσεων αλλά και του πολιτικού σκηνικού, ο λαϊκισμός στα πολιτικό επιχειρήματα τόσο από τους αστούς φιλελεύθερους όσο και από τους αριστερούς σοσιαλδημοκράτες, ο ρόλος των πλούσιων ελίτ και ο αξιοπερίεργος ρόλος των αστικών ΜΜΕ.

Ας έρθουμε στο θέμα μας στην διαχρονικότητα του αντιφασιστικού έργου του κομμουνιστή δημιουργού Πάμπλο Πικάσο,στην Γκουέρνικα, ενός αντιπολεμικού πίνακα που καταγράφει την σχέση της ιμπεριαλιστικής βαρβαρότητας με το φασισμό, σε σύνθετες συνθήκες ταξικής πάλης ανάμεσα στην αστική δημοκρατία και ακραίες μορφές του καπιταλιστικού συστήματος. Έτσι αυτομάτως το σκίτσο γίνεται χρήσιμο εργαλείο, η οποιαδήποτε έμπνευση του σκιτσογράφου γίνεται εκφραστής του πόνου, του θανάτου, του πολέμου, της ειρήνης και της αλληλεγγύης προς τους πάσχοντες.

Ας καταλάβουμε τι εστί πίκρα, θλίψη, δράμα χωρίς να αναγκαστούμε να ανοίξουμε κάποιο λεξικό…