Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Μιχάλης Κατσαρός: Αντιστάθηκε με την πένα του

“Μια ξεχωριστή και στιβαρή ποιητική παρουσία, με τονισμένο το στοιχείο της αμφισβήτησης”, υπήρξε, σύμφωνα με τον Λίνο Πολίτη (“Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας”), ο Μιχάλης Κατσαρός , ο ποιητής, που, ποιητικά, μας μήνυσε: “Μην αμελήσετε/ Πάρτε μαζί σας νερό/ Το μέλλον μας έχει πολλή ξηρασία”, έφυγε από τη ζωή, το Σάββατο 21 Νοεμβρίου 1998, στα 80 του χρόνια, χτυπημένος από την επάρατο.

katsaros1“Ο Μιχάλης Κατσαρός , πρώτος αυτός, τόλμησε να αμφισβητήσει τα ιερά σύμβολα της άλλης Εξουσίας, τη στιγμή του εφήμερου, αλλά όμως φοβερού της θριάμβου. Ηταν ένας ποιητής – προφήτης και γι’ αυτό είχε τη μοίρα που επιφυλάσσουν σύντροφοι και λαοί στους οραματιστές. Σήμερα, ελεύθερος και γαλήνιος, βρίσκεται εκεί, που κανείς μοχθηρός δεν μπορεί πια να τον αγγίξει. Είναι νικητής” (Μ. Θεοδωράκης αποχαιρετώντας τον ποιητή)

Ενας από τους σημαντικούς Ελληνες ποιητές. Κατατάχθηκε στους ποιητές της ήττας, ωστόσο σε πολλά ποιήματα του μιλάει για την αντίσταση που οφείλουμε να προβάλλουμε στην καθημερινή ζωή και στην αλλοτρίωση. Τα ποιήματά του χαρακτηρίζονται, όσον αφορά στο περιεχόμενο τους, από τη βαθύτατη ευαισθησία για τα βάσανα των φτωχών και κατατρεγμένων ανθρώπων. Εξάλλου και ο ίδιο διάλεξε να ζήσει μια τελείως ασκητική ζωή.

Γεννήθηκε το 1919 στην Κυπαρισσία. Από το 1945 έζησε στην Αθήνα, κάνοντας διάφορα επαγγέλματα: Ταμίας σε κατάστημα, υπάλληλος ραδιοφωνίας, δημοσιογράφος σε λαθρόβιες εφημερίδες κ.ά. Μάλιστα, αποπειράθηκε να ζωγραφίσει και να συνθέσει, αλλά τελικά η ποίηση τον κέρδισε. Εμφανίζεται ως ποιητής το 1946 στο περιοδικό “Ελεύθερα Γράμματα”, με το “Μπαρμπερίνικο καράβι”. Το 1949 εκδίδει την πρώτη ποιητική συλλογή του – “Μεσολόγγι”, όπου είναι νωπές οι μνήμες του εμφυλίου.
Ο Μιχάλης Κατσαρός υπήρξε ασυμβίβαστος και σε όλη τη διάρκεια της ζωής του αντιστάθηκε στο βόλεμα, το οποίο πολέμησε και με την ποίησή του: “Αντισταθείτε/ σ’ αυτόν που χτίζει ένα μικρό σπιτάκι/ και λέει: καλά είμαι εδώ”… “Αντισταθείτε πάλι σ’ όλους που γράφουν λόγους για την εποχή/ δίπλα στη χειμωνιάτικη θερμάστρα/ στις κολακείες, τις ευχές, τις τόσες υποκλίσεις”. («Αντισταθείτε» – «Κατά Σαδδουκαίων Πάθη»).

Ακολουθούν τα έργα του: “Οροπέδιο” (1956), “Σύγγραμμα” (1975), “Πρόβα και ωδές” (με επίμετρο του ποιητή Μάνου Ελευθερίου), 1975), “Ενδύματα” (1977), “Αλφαβητάριον” και “Ποιήματα Α – Ω” (1978), “Ονόματα” (1980), “3Μ+3Μ= 6Μ” (1981), “4 Μαζινό”, “Μείον ΩΑ”, “Ο πατέρας του ποιητή”, “Καζαμία Ελλήνων” (1997). Τα πεζά έργα του ήταν μεταξύ άλλων: “Το Χρονικό του Μορέως”, “Σύγχρονες μπροσούρες”, “Το κράτος εργοδότης”. Το 1983 τιμήθηκε με το βραβείο Ποίησης.

Ο ποιητής υπήρξε μέλος της ΕΠΟΝ και πήρε ενεργό μέρος στην Εθνική Αντίσταση, παλεύοντας και με την πένα του. Συνελήφθη από το Ες – Ες, βασανίστηκε και φυλακίστηκε πολλούς μήνες στη φυλακή Χατζηκώστα. Ανάμεσα στους συντρόφους του εκείνης της εποχής, ήταν και ο Μίκης Θεοδωράκης. Το 1947, μαζί με άλλους, εκδίδει το περιοδικό “Θεμέλιο” (1947) και το 1950 το περιοδικό “Στόχος” (ένα τεύχος). Από το 1975 και για ένα διάστημα εξέδιδε το περιοδικό “Σύστημα”.

Πηγή: Ριζοσπάστης