Επιμέλεια Ηρακλής Κακαβάνης //
Και σαν πέρασε της Παναγιάς η μέρα, δεύτερο ξημέρωμα, 17 του τρυγητή, σκύλα μέρα, δίσεχτη μέρα, κατάρα στην κατάρα για μέρα, μέρα που δε σταμάταγε ο χρόνος, που δε ξεσκίζονταν τα φύλλα του μερολογιού, μέρα που μάζωξαν στην εκκλησιά τα παλικάρια και πλημμύρισε η χώρα αίματα και έσκουζε για χρόνια ο ουρανός από τον καημό του, που κάρφωσε στα στήθια του Χριστού το τελευταίο καρφί ο Ισκαριώτης… (αφήγηση Μάνος Κατράκης)
Ένα από τα μέτρα μαζικής τρομοκρατίας των Γερμανών για να κάμψουν το φρόνημα και να χτυπήσουν την Αντίσταση ήταν τα Μπλόκα σε συνοικίες της Αθήνας. Η επιλογή συγκεκριμένη, οι κόκκινες συνοικίες, στηρίγματα του ΕΑΜικού κινήματος. Κοκκινιά, Βύρωνας, Καλλιθέα…
H αντιστασιακή δράση των κατοίκων της Κοκκινιάς μέσα από τις τάξεις του ΕΑΜ, προκάλεσε την οργή των Γερμανών κατακτητών και των ντόπιων συνεργατών τους, που με επανειλημμένες επιθέσεις στην περιοχή προσπάθησαν να την εξουδετερώσουν. Τρία Μπλόκα υπέστη η συνοικία. Αυτό όμως που έμεινε στην ιστορία της Αντίστασης ως μια από τις τραγικότερες και συνάμα ηρωικότερες στιγμές, είναι το «Μπλόκο της Κοκκινιάς» στις 17 Αυγούστου 1944.
***
Χαράματα Παρασκευής 17 Αυγούστου. Πριν ακόμα διαλυθεί το σκοτάδι η Κοκκινιά βρέθηκε κυκλωμένη απ’ όλες τις μεριές. Γερμανοί, χωροφύλακες και γερμανοτσολιάδες ρίχνονται με λύσσα να εκδικηθούν την προλεταριακή συνοικία που στάθηκε πρωτοπόρα στον αγώνα για τη ματαίωση της επιστράτευσης και τον εξανδραποδισμό των Ελλήνων.
Μέσα σε μια ατμόσφαιρα τρόμου που επιτείνονταν από τους αναρίθμητους πυροβολισμούς και τις εκρήξεις χειροβομβίδων και την απειλή της «επιτόπου επέλασης» μάζεψαν όλους τους άνδρες δεκατεσσάρων ως εξήντα ετών. Σύνολο 20 χιλιάδες περίπου στην Πλατεία Οσίας Ξένης. Κι ύστερα άρχισαν τα ομαδικά βασανιστήρια, οι ταπεινώσεις και οι εκτελέσεις. Από τους συγκεντρωμένους στην Πλατεία οι μασκοφόροι διάλεξαν πολλές δεκάδες παλικάρια που εκτελέστηκαν από τους ταγματασφαλίτες στη ματωμένη μάντρα, μπροστά στα μάτια των δικών τους.
Με ξυλοδαρμούς, κλοτσιές, χτυπήματα με τους υποκόπανους των όπλων, με πρωταγωνιστή τον περιβόητο Πλυτζανόπουλο, οδηγήθηκαν 76 πατριώτες μαζί και η ηρωίδα Διαμάντω Κουμπάκη και εκτελέστηκαν στη «Μάντρα», 50 άλλοι εκτελέστηκαν σε μια άλλη «μάντρα» στα Αρμένικα, 40 κάηκαν στο «Σχιστό» και άλλοι δολοφονήθηκαν στους δρόμους και στα σπίτια τους.
Οκτώ χιλιάδες έκλεισαν στο Χαϊδάρι και απ’ αυτούς 1.000 σύρθηκαν στα κάτεργα της Γερμανίας όμηροι, απ’ όπου πολλοί δε γύρισαν ποτέ. Συνολικά 315 ήταν τα θύματα της θηριωδίας του Μπλόκου της Κοκκινιάς (πηγή 902.gr).
