Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

To «Non Omnis Moriar» αρχίζει ένα νέο …ταξίδι

Γράφει ο Ηρακλής Κακαβάνης //

Το ντοκιμαντέρ «Non Omnis Moriar» σε σκηνοθεσία Θεοδοσία Γραμματικού, από την κινηματογραφική κολεκτίβα Lokomotiva, παρακολουθεί τον αγώνα της απεργίας των χαλυβουργών, τοποθετώντας τον μέσα στην ελληνική κοινωνία στις αρχές τις κρίσεις.

Ξαφνιάζει  το θέμα, δεν είναι μια συνηθισμένη επιλογή, μα όπως λέει η Θεοδοσία «Εμείς καταγράφουμε αυτό που συμβαίνει στην κοινωνία και παίρνουμε θέση σε αυτό. Η απεργία είναι μέσα στην κοινωνία, μια μορφή πάλης, οπότε δεν μπορούμε να το αποκλείσουμε ως θέμα». Και έτσι είναι . Η όλη εξέλιξη της κοινωνίας είναι αποτέλεσμα της βασικής σύγκρουσης, της ταξικής, και η απεργία έκφραση της ανειρήνευτης ταξικής σύγκρουσης. Πώς μπορεί να αδιαφορήσει ο κινηματογράφος σε μια απεργία χαρακτηριστική της ασίγαστης πάλης κεφαλαίου – μισθωτής εργασίας που επικαιροποίησε διδάγματα και παραδόσεις του εργατικού κινήματος: ηρωισμό, αυτοθυσία και την αξία της ταξικής αλληλεγγύης. Και εδώ είναι ο ρόλος του καλλιτέχνης που για τα μέλη της ομάδας Λοκομοτίβα «πρέπει να εκφράζει την ιστορικά χρήσιμη αλήθεια» και βέβαια «ο καλλιτέχνης διαλέγει στρατόπεδο σε αυτή τη σύγκρουση, και εμείς διαλέξαμε, στο πλάι των εκμεταλλευόμενων».

Το «NON OMNIS MORIAR», είναι μια λατινική έκφραση και σημαίνει δεν θα πεθάνω ολόκληρος (κάτι θα μείνει από εμένα). Αυτό θέλει να αναδείξει και το ομώνυμο ντοκιμαντέρ της Θεοδοσίας Γραμματικού που καταγράφει την εξέλιξη της απεργίας των Χαλυβουργών το 2011 – 9 μήνες απεργία, 9 μήνες καταγραφής. Απαθανατίζει μια απεργία που μοιάζει στο ξεκίνημά της να είναι συνηθισμένη μα καταλήγει να γίνει αντιπροσωπευτική της ταξικής σύγκρουσης και μεταφέρει την πείρα αυτής της απεργίας. Πείρα χρήσιμη σε όσους μάχονται για την κοινωνική αλλαγή. Καταγράφει και την ωρίμανση της ταξικής συνείδησης στους ίδιος τους εργαζόμενους. Σε μια απεργία που ξεκίνησε ως αντίδραση στις απολύσεις και τις μειώσεις μισθών και σιγά σιγά αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι είναι ένας αγώνας για την ίδια τη ζωή τους, μια σύγκρουση τάξης εναντίον τάξης.

Η απεργία μακράς διάρκειάς στο ιδιωτικό τομέα και μάλιστα μακράς διάρκειας είναι δύσκολη υπόθεση. Η εργοδοσία έχει όλα τα μέσα για να κάμψει την αντίσταση των εργαζομένων ή να εκτονώσει τη διάθεση για συνέχιση. Το Νοέμβρη του 2011 ξεκινά η απεργία των Χαλυβουργών και κανείς δεν μπορεί να φανταστεί την εξέλιξή της. Εκεί στον πρώτο μήνα της απεργίας η Θεοδοσία με το ένστικτο του στρατευμένου δημιουργού παίρνει την κάμερα και κατεβαίνει στην Ελευσίνα. Καταγράφει αυτό που βλέπει και όσο περνά ο καιρός αρχίζει να διαμορφώνεται στο μυαλό της η ιδέα του ντοκιμαντέρ. Οι χαλυβουργοί τη δέχονται σα δικό τους άνθρωπο και όταν  συμβαίνει κάτι σημαντικό της φωνάζουν «Θεοδοσία, έλα ’’τράβα’’». Είναι αυθόρμητοι και δεν προσαρμόζουν τη στάση τους, το λόγο τους στην παρουσία της κάμερας. Μιλάνε στη Θεοδοσία σαν σε δικό τους άνθρωπο, χωρίς καμιά επιτήδευση. Και ο λόγος τους έχει αλήθειες. Και η στάση τους αξιοπρέπεια.

Αν κάτι φιλοδοξούσαν οι δημιουργοί του ντοκιμαντέρ ήταν να το δουν όσο περισσότεροι εργάτες γίνεται. Να μάθουν για την απεργία των χαλυβουργών. Να σπάσει ο φόβος. Να δουν την κλωστή που τους δένει με τους χαλυβουργούς, τη θέση τους στην κοινωνία, την αιτία των προβλημάτων τους. Μέχρι ενός σημείου η πρόθεσή τους δικαιώθηκε. Το ντοκιμαντέρ προβλήθηκε σε αίθουσες σωματείων και Εργατικών Κέντρων.

Ύστερα από ένα χρόνο ταξιδιού σε διάφορους χώρους,  κινηματογραφικές αίθουσες και φεστιβάλ, οι δημιουργοί του αποφάσισαν  να ξεκινήσει το Ντοκιμαντέρ να ξεκινήσει το νέο του ταξίδι στο χώρο του διαδικτύου.  Ελεύθερα μπορεί να το παρακολουθήσει όποιος θέλει στο youtube.