Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Αλμπερτ Αϊνστάιν, το μέτρο για το πού μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος

Στις 14 Μαρτίου 1879 γεννιέται στο Ουλμ της Γερμανίας ο Αλμπερτ Αϊνστάιν. Φυσικός – ο Λένιν τον θεωρούσε έναν από τους μεγάλους αναμορφωτές των φυσικών επιστημών – δημιουργός της θεωρίας της σχετικότητας, ένας από τους δημιουργούς της κβαντικής θεωρίας. Οι επιστημονικές εργασίες του Αϊνστάιν έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στην εξέλιξη της σύγχρονης φυσικής. Οι ιδέες του έχουν τεράστια μεθοδολογική σημασία. Μετέβαλαν τις μηχανιστικές απόψεις, που κυριαρχούσαν στη φυσική από την εποχή του Νεύτωνα, για το χώρο και το χρόνο, και οδήγησαν στη νέα υλιστική εικόνα του κόσμου, που βασίζεται στο βαθύ οργανικό δεσμό των εννοιών χώρου – χρόνου με την ύλη και την κίνησή της.

Οι ιδέες του Αϊνστάιν έγιναν το βασικό συστατικό τμήμα της σύγχρονης θεωρίας του δυναμικού και συνεχώς διαστελλόμενου σύμπαντος, θεωρία που δίνει τη δυνατότητα να εξηγηθεί σειρά παρατηρούμενων φαινομένων. Οι ανακαλύψεις του αναγνωρίστηκαν από τους επιστήμονες όλου του κόσμου και έτσι απέκτησε διεθνές κύρος.

Ο Αϊνστάιν δεν κλείστηκε στα στενά όρια της επιστήμης. Έβρισκαν απήχηση τα αιτήματα που συγκινούσαν τους ανθρώπους της εποχής του.

Με αποφασιστικότητα τάχθηκε εναντίον του φασισμού, του πολέμου και της χρησιμοποίησης των ατομικών όπλων. Πήρε μέρος στον αντιπολεμικό αγώνα στις αρχές της δεκαετίας του 1930.

Στην μάχη της υπεράσπισης των ελευθεριών και των δικαιωμάτων παρών, όπως στα 1929 που στέλνει επιστολή στον Ελ. Βενιζέλο διαμαρτυρόμενος για την αποβολή φοιτητών από το πανεπιστήμιο για πολιτικούς λόγους.

Θερμός συμπαραστάτης των ανθρώπων που καταδιώχτηκαν για τις ιδέες τους. Το ενδιαφέρον του, όπως το αποδεικνύει η αλληλογραφία του με τον εξόριστο στον Α¨Στράτη Θέμο Κορνάρο, απλωνόταν σε όλες της γωνιές της Γης.

Και ποτέ του δε δίστασε να υψώσει το ανάστημά του ενάντια στο σκοταδισμό, όπως δείχνει το γράμμα σε κάποιον καθηγητή που τον απέλυσαν από τη θέση του γιατί δε δέχτηκε να παρουσιαστει στην Επιτροπή ΜαΚάρθι:

«… Τι στάση πρέπει να τηρήσουν οι διανοούμενοι μπροστά σε αυτή την πληγή; Νομίζω πως όποιος καλείται να παρουσιαστεί σε τέτοιες επιτροπές έχει χρέος ν’ αρνηθεί. Μ’ άλλα λόγια, πρέπει να είμαστε έτοιμοι ν’ αντιμετωπίσουμε τη φυλακή και την αθλιότητα, να θυσιάσουμε την προσωπική μας ευτυχία στο συμφέρο της γενικής ηθικής ευημερίας του κόσμου.

Και όταν η εφημερίδα «Νιού Γιορκ Τάιμς» του ζήτησε να επιβεβαιώσει ότι είναι δική του η επιστολή, ο Αϊνστάιν πρόσθεσε πώς αυτή τη στάση θα κρατούσε κι ο ίδιος  αν τυχόν τον καλούσε ο Μακ Κάρθι.

Πέθανε το 1955, μα το έργο του και το παράδειγμά του θα δίνουν το μέτρο για το πού μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος.