Σαν σήμερα 26 Σεπτεμβρίου 1944 ολοκληρώνεται στην Καζέρτα της Ιταλίας σύσκεψη του Στρατηγείου των Συμμαχικών Δυνάμεων της Μεσογείου, της κυβέρνησης της Μ. Βρετανίας, της ελληνικής κυβέρνησης «Εθνικής Ενότητας», του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ. Οι αντάρτικες δυνάμεις τίθενται υπό τις διαταγές του Βρετανού στρατηγού, Ρόναλντ Σκόμπι. Η ηγεσία του ΕΛΑΣ αναλαμβάνει την υποχρέωση να απαγορεύσει στις δυνάμεις της οποιαδήποτε δράση προς κατάληψη της εξουσίας.
Τα βασικά σημεία της Συμφωνίας της Καζέρτα είναι τα εξής:
«1. Ολαι αι ανταρτικαί ομάδες αι δρώσαι εν Ελλάδι τίθενται υπό τας διαταγάς της ελληνικής κυβερνήσεως εθνικής ενότητος.
2. Η Ελληνική Κυβέρνησις θέτει τας δυνάμεις ταύτας υπό τας διαταγάς του Στρατηγού Σκόμπυ, όστις ωνομάσθη υπό του ανωτάτου συμμαχικού αρχιστράτηγου ως στρατηγός διοικών τας Δυνάμεις εν Ελλάδι.
3. Συμφώνως προς την προκήρυξιν εκδοθείσαν παρά της ελληνικής κυβερνήσεως, ότι οι αρχηγοί των ελληνικών ανταρτών θ’ απαγορεύσουν πάσαν απόπειραν υπ’ αυτούς μονάδων ν’ αναλάβουν την αρχήν ανά χείρας. Τοιαύτη πράξις θα θεωρηθή ως έγκλημα και θα τιμωρηθή αναλόγως.
4. Οσον αφορά τας Αθήνας, ουδεμία ενέργεια θ’ αναληφθή εκτός υπό τας αμέσους διαταγάς του στρατηγού Σκόμπυ, στρατηγού διοικούντος τας εν Ελλάδι δυνάμεις.
5. Τα τάγματα ασφαλείας θεωρούνται ως όργανα του εχθρού. Θα χαρακτηρισθούν ως εχθρικοί σχηματισμοί, εκτός αν παραδοθούν συμφώνως προς διαταγάς εκδοθησομένας παρά του στρατηγού διοικούντος τας εν Ελλάδι δυνάμεις».
Στη Συμφωνία της Καζέρτα, όπως στην αντίστοιχη του Λιβάνου που προηγήθηκε, το ΚΚΕ συμμετείχε στο όνομα της «εθνικής ενότητας». Έτσι, δεν αξιοποιήθηκε το γεγονός ότι ο λαός ήταν ένοπλος, ενώ είχαν διαμορφωθεί φύτρα εξουσίας (λαϊκή αυτοδιοίκηση, δικαιοσύνη, παιδεία, κ.ά.), που θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε πυρήνες της επαναστατικής δράσης για την καθολική σύγκρουση, με στόχο την κατάκτηση της εργατικής εξουσίας.
