Επιμέλεια Πάνος Αλεπλιώτης //
«Στα τέλη του Φεβρουαρίου 1919, οι στρατιώτες του Β τάγματος του 339ου Συντάγματος του Αμερικάνικου εκστρατευτικού σώματος έφτασαν στα οριά τους όταν η δράση έδωσε τη θέση της στην ανταρσία.
Οι Αμερικανοί στρατιώτες νόμιζαν πως θα αντιμετωπίσουν τους Γερμανούς στο Δυτικό Μέτωπο. Όμως τρεις μήνες μετά την ανακωχή της 11 Νοεμβρίου όπου έληξε ο Α Παγκόσμιος πόλεμος, ακόμη πολεμούσαν τους επαναστάτες Μπολσεβίκους στην Ρωσία στον παγωμένο Βορρά.
Δεκάδες συναδελφοί τους είχαν υποκύψει από γρίπη στο ταξίδι στη θάλασσα για το ρωσικό λιμάνι του Αρχάγγελου. Άλλοι είχαν σκοτωθεί στη μάχη με έναν εχθρό, οπλισμένο με την τοπική γνώση στα μονοπάτια και τα χωριά. Πληγωμένοι Αμερικάνοι είχαν παγώσει μέχρι θανάτου περιμένοντας διάσωσης στα χιονισμένα δάση». Έτσι αρχίζει το άρθρο του Michael M. Phillips στην Wall street journal.
***
Μέρος Δ. Στην πρώτη μάχη τους το Σεπτέμβριο, οι Αμερικανοί στρατιώτες που χειριζόταν τα πολυβόλα βρέθηκαν επί μια εβδομάδα μέχρι το γόνατο βυθισμένοι στα νερά ενός βάλτου. Το πυροβολικό των Μπολσεβίκων άρχισε το μπαράζ πριν το φως της ημέρας.
Ένας σκοτώθηκε, τρεις τραυματίστηκαν και ένας ακόμη έπαθε νευρικό σοκ στην μάχη εναντίον των Bolos (Μπολσεβίκων) όπως αποκαλούσαν τον αντίπαλο. « Ας πούμε μια προσευχή για τον Τσάρλι» έγραψε στη φίλην του ο υπολοχαγός Charles Ryan.
Στο μέτωπο, τα στρατεύματα συχνά τρέφονταν με κονσέρβες corned beef και σκληρό ψωμί.
Ορισμένοι στρατιώτες ήταν τυχεροί. Για ένα σύντομο χρονικό διάστημα, ο υπολοχαγός Ryan ήταν εγκαταστημένος σε ένα μοναστήρι, όπου δείπνησε με σούπα λαχανικών, βραστές πατάτες, ψητό φασιανό και αχλάδια κομπόστα. Συνεισέφερε το αλεύρι του στην κουζίνα, και οι μοναχές ζύμωσαν άσπρο ψωμί.
Ένα τάγμα του 339ου παρέμεινε στον Αρχάγγελο. Οι άνδρες έβλεπαν ταινίες του Τσάρλι Τσάπλιν οργάνωναν χορούς με τις νοσοκόμες του Ερυθρού Σταυρού και τις τοπικές γυναίκες. Οι στρατιώτες διακόσμησαν τις αίθουσες με σημαίες και κλαδιά. Επισκεφτόταν τα λουτρά με τα κόκκινα τούβλα όπου είχε εναλλάξ δωμάτια ζεστού ατμού και ψύξης.
Πρόσκληση σε πάρτυ
«Είχα μια κατάκτηση με ένα κορίτσι Εσκιμώο και πέρασα την ημέρα μου με ιππασία γύρω από τον ποταμό Divina, και έβγαλα φωτογραφία έναν τάρανδο». γράφει στο ημερολόγιό του ο στρατιώτης Fred Kooyers. Όχι πολύ καιρό μετά, ο λοχαγός του έδωσε μια διάλεξη για τα αφροδίσιακά νοσήματα.
Δύο μήνες μετά την άφιξη του 339ου, έφτασε στον Αρχάγγελο το νέο πως ο πόλεμος είχε τελειώσει με την υπογραφή της ανακωχής σε ένα βαγόνι στα δάση της Γαλλίας. Εντός ωρών, τα πυροβόλα όπλα σίγησαν στο δυτικό μέτωπο.
«Φαίνεται..πως η γρήγορη επιστροφή μας είναι εξασφαλισμένη» έγραφε στην μητέρα του ο McKenzie μια ημέρα μετά την υπογραφή.
Οι άνδρες του 339ου έμαθαν σύντομα πως η ειρηνευτική συμφωνία δεν ισχύει γιαυτούς. «Δεν βλέπω γιατί να είμαστε εδώ πάνω,ο πόλεμος ήταν με τη Γερμανία όχι με την Ρωσία όσο μπορώ να καταλάβω» έγραψε στην μητέρα του δύο εβδομάδες μετά την ανακωχή ο Carleton Foster.
«Αν αυτοί οι άνθρωποι θέλουν να μάχονται μεταξύ τους δεν είναι κάτι που μας αφορά»
Οι Αμερικάνοι διοικητές ήταν πιεσμένοι για να δώσουν εξηγήσεις. Ο συνταγματάρχης James Ruggles, ο στρατιωτικός ακόλουθος των ΗΠΑ στον Αρχάγγελο, ανέφερε στην κεντρική διοίκηση ότι ούτε οι στρατολογημένοι ούτε οι αξιωματικοί καταλαβαίνουν γιατί είμαστε στον πόλεμο ακόμη.
Ταξί στα χιόνια
Οι ανησυχίες του έφθασαν στον Gen. John “Black Jack” Pershing, Jack», διοικητή των δυνάμεων των ΗΠΑ στον πόλεμο, και στη συνέχεια στο γραφείο του Επιτελάρχης Στρατού στην Ουάσιγκτον.
Τον Δεκέμβριο, το φως της ημέρας στον Αρχάγγελο ήταν μόνο τέσσερις ώρες περίπου και η θερμοκρασία έπεσε τόσο χαμηλά όσο 50 βαθμούς κάτω από το μηδέν. Με τέτοιο κρύο, στρατιώτες δεν μπορούσαν να παραμείνουν στην σκοπιά πάνω από 15 λεπτά την φορά.
Με τόσες πολλές μονάδες των ΗΠΑ υπό την ηγεσία των Βρετανών αξιωματικών, πιστεύουν οι Αμερικάνοι στρατιώτες στο μέτωπο ότι «χρησιμοποιούνται για τα εγωιστικά σχέδια της Αγγλίας για κατάκτηση ρώσικου εδάφους» ανέφερε στην έκθεση του ο συνταγματάρχης Ruggles.
Οι Αμερικάνοι λογοκριτές στο Λίβερπουλ, που διάβαζαν τις επιστολές των στρατιωτών που έστελναν στους δικούς τους, διαμαρτυρήθηκαν για τα παράπονα που έκαναν εναντίον των Βρετανών. Δεν ακούγονται αλληλέγγυα τα σχόλια σας, διαμήνυσαν.
Ένα γράμμα από αυτά που ενόχλησαν τους λογοκριτές είναι το παρακάτω: «Η Αμερική δεν έχει τον τελευταίο λόγο αυτής της κατάστασης, αν τον είχαν θα μας είχαν πάρει απο δω χωρίς οποιαδήποτε δισταγμό» έγραψε τον Δεκέμβριο ο Thomas F. Moran. «Αγωνιζόμαστε για τα Βρετανικά συμφέροντα και χύνουμε καλό αμερικανικό αίμα και σπαταλάμε καλές αμερικάνικες ζωές για μια αιτία που στην κυβέρνηση μας σίγουρα δεν την καταλαβαίνουν».
ΔΕΙΤΑ ΤΑ ΠΡΟΗΓΗΟΥΜΕΝΑ: Όταν οι Αμερικάνοι συνάντησαν τους μπολσεβίκους
________________________________________________________________________________________________
Πάνος Αλεπλιώτης Δημοτικός σύμβουλος Πυλαίας Θεσσαλονίκης 87/90 και 99/2002. Αντιδήμαρχος Πυλαίας από το 1987 έως και το 1990 και από το 1999 έως και το 2000. Εργάστηκε σαν γεωλόγος, περιβαλλοντολόγος και χωροτάκτης στην Ελλάδα και στην Σουηδία
